Αγγλία και ΗΠΑ επιχειρούν να μεταθέσουν την προσοχή από τα δικά τους προβλήματα

Σε ένα γεωστρατηγικό παιχνίδι έχει εμπλακεί η Ελλάδα. Ανταγωνιστές της ευρωζώνης, όπως οι ΗΠΑ και Βρετανία οι οποίες έχουν επίσης μεγάλα προβλήματα αξιοποιούν τη συγκυρία.

Αυτό δεν το πράττουν τόσο επειδή ανταγωνίζονται οικονομικά και πολιτικά την Ευρώπη και θέλουν να τη δουν να λυγίζει υπό το βάρος της κρίσης. Αλλωστε, με την παγκοσμιοποίηση τις επιπτώσεις μιας τέτοιας εξέλιξης θα τις εισπράξουν αναπότρεπτα και οι ίδιες. Η βασική αιτία, σύμφωνα με διεθνείς αναλυτές, είναι ότι με τον τρόπο αυτό:

(α) Μεταθέτουν την προσοχή της παγκόσμιας επενδυτικής κοινότητας από τα δυνητικά τεράστια δικά τους προβλήματα.

(β) Στηρίζουν εμμέσως τα νομίσματά τους με την έτσι προκαλούμενη αποδυνάμωση τού ευρώ, γεγονός που τους επιτρέπει να διατηρούν την ελκυστικότητά τους έναντι των ξένων επενδυτικών κεφαλαίων και να αναβάλουν πιθανή νομισματική τους κατάρρευση στο προσεχές μέλλον.

Από την πρόσφατη άνοδο των ελληνικών spreads και του κόστους δανεισμού της χώρας επωφελήθηκαν οι ισχυρές οικονομίες που είδαν τις ομολογιακές τους αποδόσεις να υποχωρούν εξαιτίας της μεταστροφής επενδυτικών κεφαλαίων από υψηλού ρίσκου χώρες (Ελλάδα) σε πιο σίγουρα κρατικά ομόλογα (Γερμανία, ΗΠΑ κ.λπ.). Να σημειωθεί ότι το 2010 προβλέπεται παγκοσμίως να εκδοθούν πάνω από 5 τρισ. κρατικοί τίτλοι (μόνον οι ΗΠΑ θα εκδίδουν εβδομαδιαίως 90 δισ. δολ.) και ο ανταγωνισμός για την εξεύρεση δανειακών κεφαλαίων στις αγορές θα είναι οξύτατος. Συνεπώς, χώρες με σημαντικά ελλείμματα όπως οι ΗΠΑ-Βρετανία έχουν κάθε λόγο να υπονομεύουν το ευρώ και να παραμερίζουν χώρες μεγάλης δανειοληπτικής ανάγκης αλλά μηδαμινής φερεγγυότητας όπως η Ελλάδα από την αγορά-αρένα των κρατικών ομολογιακών εκδόσεων. Εάν για κάποιον απροσδόκητο λόγο στενέψει η εν λόγω αγορά, τότε είναι βέβαιο πως θα πληθύνουν τα φαινόμενα δανειοληπτικού κανιβαλισμού και οι χρεοκοπίες χωρών θα γίνουν πρώτο θέμα της χρονιάς.

Σήμερα, οι περισσότεροι αναλυτές προβλέπουν σοβαρές δυσκολίες άντλησης κεφαλαίων από τη διεθνή ομολογιακή αγορά το 2010, εξαιτίας της μεγάλης αύξησης της προσφοράς τίτλων από τα χρεωμένα δυτικά κράτη. Πρωταγωνιστές οι ΗΠΑ και Βρετανία, οι οποίες, προκειμένου να μην συνεχίσουν την πληθωριστική εκτύπωση χρήματος και επιδιώκοντας εναλλακτικά να προσελκύσουν ξένα κεφάλαια (πρωτίστως κινεζικά) χωρίς να επιβαρύνουν την οικονομία τους με αύξηση επιτοκίων, θα επιχειρήσουν να εκτοπίσουν -με θεμιτά και αθέμιτα μέσα- πολλούς μικρούς και μεγάλους ευρωπαίους ανταγωνιστές υποσκάπτοντας έτσι το κύρος του ευρώ. Γιατί μόνον εάν ανακόψουν ή επιβραδύνουν τη μακροχρόνια τάση διολίσθησης του δολαρίου θα πείσουν Κινέζους και Ιάπωνες να επενδύουν στα κρατικά τους ομόλογα.

Το Fed φαίνεται να έχει επιλέξει μία πολιτική ελεγχόμενης, βαθμιαίας και ήπιας υποτίμησης του δολαρίου με παράλληλη βραδεία αύξηση των επιτοκίων μέχρις ότου ανακάμψει η οικονομία. Αυτή η πολιτική διευκολύνεται σημαντικά με ρητορικές επιθέσεις και φημολογίες ελεγχόμενης μερίδας του τύπου κατά των αδύναμων κρίκων του ευρώ (π.χ. Ελλάδα, Πορτογαλία, Ιρλανδία) με στόχο την εξασθένισή του και τη συνακόλουθη «ισχυροποίηση» του δολαρίου και της αγγλικής λίρας.

Στην περίπτωση των ΗΠΑ-Βρετανίας το παιχνίδι που παίζεται είναι πολύ χοντρό, γιατί η χρηματοδότηση των ελλειμμάτων τους δεν είναι διασφαλισμένη δεδομένης και της απόφασης των πλεονασματικών οικονομιών να διαφοροποιήσουν τα συναλλαγματικά τους αποθέματα.

Επιπλέον, οι ΗΠΑ κινδυνεύουν πραγματικά στην περίπτωση που οι νέες μεγάλες δυνάμεις της παγκόσμιας οικονομίας (Κίνα, Ινδία, Ρωσία, Βραζιλία) επισπεύσουν την υλοποίηση της πρόθεσής τους για υποκατάσταση του δολαρίου από ένα νέο υπερεθνικό νόμισμα ή ένα καλάθι νομισμάτων (π.χ. ειδικά τραβηκτικά δικαιώματα). Βεβαίως, οι χώρες αυτές δεν προτίθενται να εγκαταλείψουν άμεσα τις δολαριακές επενδύσεις, επιδιώκουν μια ομαλή και προοδευτική διαφοροποίησή τους.

Σε κάθε περίπτωση, οι επιθέσεις του αγγλοσαξονικού τύπου και των διεθνών οίκων πιστοληπτικής αξιολόγησης κατά της Ελλάδας, της Πορτογαλίας κ.ά. δεν υποκρύπτουν ή υποθάλπτουν μόνον κερδοσκοπικά παιχνίδια της στιγμής, αλλά εκφράζουν και μονιμότερες πολιτικοοικονομικές σκοπιμότητες.