Ποιοι σώζονται από τη ρύθμιση των χρεών

Η ΕΝΤΑΞΗ ΤΩΝ ΕΝΗΜΕΡΩΝ ΟΦΕΙΛΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟΝ «ΤΕΙΡΕΣΙΑ» ΔΙΝΟΥΝ ΒΑΘΙΑ ΑΝΑΣΑ ΣΤΟΥΣ ΟΦΕΙΛΕΤΕΣ

Η δυνατότητα ρύθμισης ενήμερων οφειλών και οι αλλαγές στον «Τειρεσία», τον big brother των τραπεζών, αποτελούν τις «μαύρες τρύπες» του νόμου που επιτρέπει την ρύθμιση επιχειρηματικών και επαγγελματικών οφειλών, σύμφωνα με τους τραπεζίτες.

Για τις μικρομεσαίες όμως επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες οι ρυθμίσεις του νόμου ληξιπρόθεσμων οφειλών και ενήμερων αποτελούν «μάννα εξ ουρανού» αυτή την περίοδο. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του υπουργείου Οικονομίας, ανοίγει ο δρόμος για ένταξη στις ρυθμίσεις δανείων 2-3 δισ. ευρώ οφειλών. Αλλες εκτιμήσεις, που προέρχονται από τραπεζίτες, ανεβάζουν το ποσό στα 5 δισ. ευρώ και τον αριθμό των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και επαγγελματιών σε 250.000.Ο γ.γ. Καταναλωτή Δημ. Σπυράκος  για τη ρύθμιση χρεών

Την κατάθεση νομοσχεδίου στη Βουλή για την προστασία των καταναλωτών από την επιβολή καταχρηστικών τραπεζικών χρεώσεων, προαναγγέλει στη συνέντευξή του ο Δημήτρης Σπυράκος. Δείτε το βίντεο.

ΛΗΞΙΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΟΦΕΙΛΕΣ

Οι προϋποθέσεις

Του ΧΡ. ΙΩΑΝΝΟΥ

Αφορά φυσικά ή νομικά πρόσωπα, τα οποία έχουν συνάψει με πιστωτικά ιδρύματα συμβάσεις δανείων για επιχειρηματικούς ή αγροτικούς σκοπούς και έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές μετά τις 30.6.2007 έως και τη δημοσίευση του νόμου.

Το ύψος της ληξιπρόθεσμης οφειλής δεν μπορεί να υπερβαίνει για κάθε σύμβαση το 1,5 εκατ. ευρώ. Εάν η σύμβαση δεν έχει καταγγελθεί, προϋπόθεση για τη ρύθμιση είναι να υφίσταται ληξιπρόθεσμη οφειλή με καθυστέρηση τουλάχιστον τριών μηνών. Αν δηλαδή κάποιος έχει καθυστερήσει οφειλές για δύο μήνες έχει τη δυνατότητα να καθυστερήσει για τρεις, έτσι ώστε να ενταχθεί στη ρύθμιση. Αιτήσεις θα γίνονται δεκτές μέχρι τις 15/4/2010.

1 Δάνεια που δεν έχουν καταγγελθεί: Αν σ' ένα δάνειο πενταετούς διάρκειας υπολείπονται μέχρι την τελική του λήξη δύο χρόνια, δίδεται δυνατότητα παράτασης άλλων δύο χρόνων στην αποπληρωμή χωρίς επιπλέον κόστος. Η ρύθμιση γίνεται με το συμβατικό τρέχον τραπεζικό επιτόκιο. Το ύψος ανά δάνειο είναι 1,5 εκατομμύριο ευρώ.

2 Δάνεια που έχουν καταγγελθεί: Σ' αυτήν την κατηγορία δανείων ισχύει η ρύθμιση της επταετούς διάρκειας, κατά την οποία διαγράφονται και οι τόκοι ποινής και οι τόκοι ανατοκισμού. Το επιτόκιο για τη ρύθμιση είναι το συμβατικό επιτόκιο.

3 Ληξιπρόθεσμα δάνεια (από 1-1-2005 μέχρι 30-6-2007): Εάν οι οφειλές έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες παλαιότερα και συγκεκριμένα από την 1.1.2005 μέχρι 31.6.2007, τότε ο οφειλέτης μπορεί να μπει στις παραπάνω ρυθμίσεις αλλά με προϋποθέσεις:

*Εάν μέχρι τις 15.5.2010 καταβάλει το 10% της οφειλής χωρίς ανατοκισμούς και τόκους υπερημερίας.

*Εάν πληρώσει το 50% της οφειλής του δανείου, τότε κερδίζει επιπλέον τη διαγραφή του συνόλου των τόκων ποινής και ανατοκισμού, πλην βεβαίως αυτών που έχει ήδη καταβάλει. Η αίτηση για ρύθμιση πρέπει να υποβληθεί μέχρι τις 15.4.2010. Τα παραπάνω ισχύουν και για τις συμβάσεις leasing.

ΕΝΗΜΕΡΕΣ ΟΦΕΙΛΕΣ

Οι επιλογές των δικαιούχων

Του ΧΡ. ΙΩΑΝΝΟΥ

Για να ενταχθεί κάποιος στη ρύθμιση, πρέπει να έχει φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα.

Παρέχονται τρεις επιλογές:

1 Περίοδος χάριτος ενός έτους, χωρίς καταβολή τόκων και κεφαλαίου, με αντίστοιχη παράταση της διάρκειας του δανείου και κεφαλαιοποίηση των τόκων στη λήξη της περιόδου χάριτος, αρκεί η σύμβαση δανείου να μην έχει διανύσει μέχρι την 15.4.2010 το 1/3 της προβλεπόμενης συμβατικής διάρκειας.

2 Αναστέλλεται η πληρωμή κεφαλαίου για μία διετία πληρώνοντας μόνο τόκοι και παρατείνεται αναλόγως η σύμβαση.

3 Παράταση της διάρκειας του δανείου κατά τρία έτη.

*Τις παραπάνω επιλογές και εφόσον το ανεξόφλητο υπόλοιπο δεν υπερβαίνει τα 350.000 ευρώ έχουν: α) επιχειρήσεις που τηρούν βιβλία τρίτης κατηγορίας (δηλαδή κυρίως Α.Ε. και ΕΠΕ), οι οποίες στην τελευταία οικονομική χρήση και μέχρι τον Ιούνιο του 2009, εμφανίζουν ετήσιο τζίρο μικρότερο των 2,5 εκατ. ευρώ και ζημιογόνο αποτέλεσμα στην ίδια χρήση, β) αγροτικοί συνεταιρισμοί, και ομάδες παραγωγών.

*Τις ίδιες επιλογές και εφόσον το ανεξόφλητο υπόλοιπο δεν υπερβαίνει τα 200.000 ευρώ έχουν επίσης: α) Φυσικά και νομικά πρόσωπα που ασκούν εμπορική δραστηριότητα και κατά τη χρήση του 2008 εμφανίζουν τζίρο μικρότερο των 150.000 ευρώ, β) Φυσικά πρόσωπα με κύριο επάγγελμα αγροτική δραστηριότητα.

4 Ενήμερος αλληλόχρεος λογαριασμός: Αν η τράπεζα καταγγείλει συμβάσεις ανοικτού ή αλληλόχρεου λογαριασμού, μετά την πάροδο δύο μηνών από τη δημοσίευση του νόμου και μέχρι τις 30 Ιουνίου 2011, ο οφειλέτης δικαιούται να αποπληρώσει το υπόλοιπο του λογαριασμού σε πέντε έτη με ισόποσες τοκοχρεολυτικές δόσεις, καταβάλλοντας τον πρώτο χρόνο μόνο τόκους. Το συνολικό ποσό που ρυθμίζεται δεν υπερβαίνει τα όρια των 250.000 ή 350.000 ευρώ ανά κατηγορία δικαιούχου. Αν η τράπεζα έχει μειώσει το πιστωτικό όριο των συμβάσεων τον τελευταίο μήνα πριν τη δημοσίευση του νόμου ή μέχρι τις 30 Ιουνίου 2011, ο οφειλέτης δικαιούται να εξοφλήσει το χρεωστικό υπόλοιπο.

Ο ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ

Χαλαρώνει η θηλιά

Του ΧΡ. ΙΩΑΝΝΟΥ

Η διαγραφή από τον Τειρεσία πληροφοριών σχετικών με την οικονομική συμπεριφορά των συναλλασσόμενων οδηγεί εκ των πραγμάτων σε μία πιο συντηρητική πολιτική πιστώσεων τις τράπεζες.

Οι ρυθμίσεις έχουν ως εξής:

*Διαγράφονται όλα τα δυσμενή δεδομένα, εφόσον εξοφληθεί η οφειλή ή εφόσον εξοφληθεί εντός τριών μηνών από τη δημοσίευση του νόμου.

*Ορίζεται μικρότερη διάρκεια «παραμονής» στον Τειρεσία. Π.χ., για τις επιταγές, συναλλαγματικές και γραμμάτια γίνεται δύο χρόνια, για τις διαταγές πληρωμής τρία χρόνια και για κατασχέσεις, επιταγές προς πληρωμή του ν.δ. της 17.7./13.8.1923, περιλήψεις εκθέσεων κατάσχεσης, προγράμματα πλειστηριασμών και διοικητικές κυρώσεις του υπουργείου Οικονομικών, τέσσερα χρόνια.

*Από τις οκτώ μέρες, που έμπαινε μια σφραγισμένη επιταγή στον Τειρεσία, το όριο ανεβαίνει στις τριάντα μέρες.

*Δεν εμφανίζονται στα αρχεία οφειλές μέχρι 1.000 ευρώ, ή στο σύνολό τους 3.000 ευρώ, εάν δεν έχουν υπερβεί τις τρεις καταχωρίσεις. Εάν όμως έχει κάποιος πάνω από τρεις καταχωρίσεις, ακόμα κι αν οι οφειλές δεν υπερβαίνουν τις 3.000 ευρώ στο σύνολό τους, τότε αυτή η συμπεριφορά θα εμφανιστεί στον Τειρεσία.

*Ανώτατο όριο παραμονής στον Τειρεσία είναι τα 10 χρόνια (από 15).

*Οφειλέτης μπορεί να στραφεί δικαστικά κατά της τράπεζας και το αρμόδιο δικαστήριο δικαιούται να διατάξει προσωρινά ως ασφαλιστικό μέτρο τη μη εμφάνιση σε αρχεία δεδομένων οικονομικής συμπεριφοράς, ληξιπρόθεσμη οφειλή, για την οποία έχει ασκηθεί αγωγή ή ανακοπή κατά διαταγής πληρωμής ή κατά πράξης της αναγκαστικής εκτέλεσης, εφόσον σφόδρα πιθανολογείται η ανυπαρξία της οφειλής.

*Η τράπεζα υποχρεούται να δώσει μπλοκ επιταγής με εγγυητή, εφόσον παρέχεται τριτεγγύηση έως 5.000 ευρώ για κάθε επιταγή από φυσικό ή νομικό πρόσωπο, για το οποίο δεν υφίσταται το ανωτέρω μέτρο στέρησης. Η πληρωτέα αξία της επιταγής δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό της εγγύησης.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΠΥΡΑΚΟΣ (Γενικός γραμματέας καταναλωτή)

«Στο στόχαστρο όλοι οι καταχρηστικοί όροι»

Στον ΘΑΝΟ ΤΣΙΡΟ

ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗ διαδικασία των πλειστηριασμών, παρεμβάσεις στο πλαίσιο λειτουργίας των λεγόμενων εισπρακτικών εταιρειών αλλά και απαγόρευση με νόμο των καταχρηστικών χρεώσεων που επιβάλλουν οι τράπεζες θα προβλέπει το τρίτο νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομίας.

Μιλώντας στην «Οικονομία» ο γενικός γραμματέας καταναλωτή, Δημήτρης Σπυράκος, υποστηρίζει ότι το νομοσχέδιο για τα χρέη των νοικοκυριών θα κατατεθεί στη Βουλή, ενώ θα δοθεί και στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για γνωμοδότηση.

Πόσες επιχειρήσεις εκτιμάτε ότι θα κάνουν χρήση του νέου νόμου για τα χρέη των επιχειρήσεων;

Αν λάβει κανείς υπόψη τις υφιστάμενες επισφάλειες, ασφαλώς ο αριθμός των επιχειρήσεων θα είναι μεγάλος. Ουσιαστικά ο νόμος απευθύνεται σε εταιρείες με τζίρο έως ένα εκατομμύριο ευρώ και σε αυτή την κατηγορία έχουν χορηγηθεί δάνεια 90 δισ. ευρώ. Το υπουργείο θα μεριμνήσει για την ενημέρωση των δανειοληπτών για τις δυνατότητες που τους παρέχει αυτός ο νόμος. Δεν παραβλέπουμε, εξάλλου, και επικροτούμε το γεγονός ότι σε αρκετές περιπτώσεις και τα πιστωτικά ιδρύματα προβαίνουν ήδη σε αντίστοιχες ρυθμίσεις. Ο νόμος διασφαλίζει αυτή τη δυνατότητα και για επιχειρήσεις, επαγγελματίες και αγρότες που δεν έχουν τη διαπραγματευτική δυνατότητα να το πετύχουν.

Θα επηρεαστεί αρνητικά η ρευστότητα της αγοράς, κάτι το οποίο υποστηρίζουν οι τράπεζες αλλά και η Ε.Κ.Τ.;

Επιτρέψτε μου να έχω την εκτίμηση ότι δεν υποστηρίζουν ακριβώς αυτό. Εξάλλου, ο νέος νόμος προέκυψε ως αποτέλεσμα της ραγδαίας υποχώρησης της πιστωτικής επέκτασης και της πιστωτικής ασφυξίας που ήδη υπάρχει. Δεν δημιουργεί την έλλειψη ρευστότητας, την αντιμετωπίζει. Ας ρωτήσουμε εντέλει εκείνες τις επιχειρήσεις που υφίστανται μέσα στην αγορά τις συνέπειες από το κλείσιμο της κάνουλας αν ενισχύεται η ρευστότητά τους. Είναι βέβαιο ότι οι επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν το πρόβλημα θα ανακτήσουν άμεσα, μέσα από τη ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών ή τη διευκόλυνση στην αποπληρωμή των δανείων τους, ρευστότητα που πραγματικά χρειάζονται. Ο νέος νόμος είναι μόνο το πρώτο βήμα για τη ρευστότητα. Ακολουθούν πολιτικές εγγυήσεων στην παροχή πιστώσεων και αναπτυξιακές δράσεις.

Με την ενσωμάτωση στον νόμο και των ενήμερων οφειλών -έστω και αν προχωρήσατε τελικώς σε περικοπές- δεν δημιουργείται κλίμα μη αποπληρωμής των χρεών;

Οι διατάξεις για τις ενήμερες είναι στοχευμένες σε εκείνους που πραγματικά έχουν ανάγκη. Κλίμα μη αποπληρωμής θα δημιουργούσε η αδιαφορία. Ας μην παραβλέπουμε, οι ενήμερες οφειλές αφορούν εξ ορισμού βιώσιμες επιχειρήσεις. Είναι υπερβολή να ισχυρίζεται κανείς ότι μια μικρή χρονική μετάθεση μέρους της καταβολής, προκειμένου να δοθεί μια ένεση ρευστότητας, θα αλλοιώσει τη φυσιογνωμία αυτών των ανθρώπων. Ας αναλογιστούμε όλοι, και μαζί και οι τράπεζες, για την ευθύνη του καθενός στο κλίμα που διαμορφώνεται.

Υπάρχει κίνδυνος να αυξηθούν τα επιτόκια λόγω των προωθούμενων νομοσχεδίων;

Ο κίνδυνος αύξησης των επιτοκίων είναι υπαρκτός, είναι όμως ανεξάρτητος από τα προωθούμενα νομοσχέδια. Συνδέεται με τις συνθήκες στην αγορά χρήματος και την πολιτική των τραπεζών. Η ρύθμιση των καθυστερημένων δανείων δεν επηρεάζει τη ρευστότητά τους. Μάλλον τη βελτιώνει. Εξάλλου, και η ελεγχόμενη χορήγηση της δυνατότητας βραχυπρόθεσμης ρύθμισης ενήμερων οφειλών, στον βαθμό που συνεισφέρει στον περιορισμό του πιστωτικού κινδύνου των επιχειρήσεων, δεν παύει να έχει θετικό αντίκτυπο και στις ίδιες τις τράπεζες.

Δεχθήκατε πιέσεις από τις τράπεζες για να αλλάξετε το νομοσχέδιο των επιχειρήσεων;

Το υπουργείο κάνει ισότιμο διάλογο με όλους τους φορείς και πιέζεται μόνο από την αξιοπιστία και τη δύναμη των επιχειρημάτων. Θα μπορούσα λοιπόν να σας πω ότι όλοι οι φορείς άσκησαν τη δική τους επιρροή στη διαμόρφωση του νόμου, μέσα σε μια γόνιμη σύνθεση των απόψεων που υπηρετούσε τον στόχο που είχε τεθεί: την ενίσχυση της ρευστότητας στην αγορά.

Πότε θα κατατεθεί το νομοσχέδιο για τα χρέη των νοικοκυριών; Θα περάσει και αυτό από την Ε.Κ.Τ. όπως το αντίστοιχο των επιχειρήσεων;

Οπως έχει ανακοινώσει η υπουργός, το νομοσχέδιο θα κατατεθεί στη Βουλή και θα έρθει προς ψηφοφορία αφού ληφθούν υπόψη και οι παρατηρήσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Πρόκειται άλλωστε για ένα σχέδιο νόμου που εισάγει θεσμούς που υπάρχουν από χρόνια στην πλειοψηφία των χωρών της ευρωζώνης.

Το νομοσχέδιο, με τις πληροφορίες που διαθέτουμε, βάζει τους οφειλέτες σε μια επώδυνη διαδικασία και τους υποχρεώνει ακόμη και να πουλήσουν τα σπίτια τους. Γιατί να ενταχθούν σε αυτή τη ρύθμιση;

Η διαδικασία της ρύθμισης με απαλλαγή χρεών συμβαδίζει με τη ρευστοποίηση της ακίνητης περιουσίας. Θα ήταν παράδοξο κάποιος να διατηρεί την περιουσία του και να απαλλάσσεται από τα πολλαπλάσια σε ύψος χρέη του. Το σχέδιο νόμου, με μια πρωτοποριακή όμως ρύθμιση, δίνει τη δυνατότητα στον οφειλέτη να διατηρήσει τουλάχιστον το ακίνητο που χρησιμεύει ως κατοικία του. Αυτό, αναλαμβάνοντας να εξυπηρετήσει με ευνοϊκούς όρους και για χρονικό διάστημα μέχρι 20 έτη ένα μέρος των χρεών, που θα ανέρχεται στο 85% της αξίας του ακινήτου. Κατ' αυτόν τον τρόπο προστατεύονται οι συνθήκες διαβίωσης του οφειλέτη, δίχως να θίγονται και τα δικαιώματα των πιστωτών.

Εχετε εξαγγείλει την κατάθεση και ενός τρίτου νομοσχεδίου, για τις χρεώσεις των τραπεζών. Πότε θα κατατεθεί αυτό το νομοσχέδιο και τι θα περιλαμβάνει;

Η υπουργός έχει πράγματι εξαγγείλει την κατάθεση σχεδίου νόμου για τη διαφάνεια των τραπεζικών συναλλαγών, και όχι μόνο στον τομέα αυτόν. Σκοπός είναι να καθιερωθούν αποτελεσματικά μέσα προστασίας των καταναλωτών που θα αποθαρρύνουν την προσφυγή σε καταχρηστικές πρακτικές. Να μη διογκώνεται με κρυφές χρεώσεις το κόστος των υπηρεσιών. Να διαμορφώνεται με διαφάνεια το κυμαινόμενο επιτόκιο. Να προάγεται ο υπεύθυνος δανεισμός. Να περιοριστούν οι υπέρμετρες επιβαρύνσεις.

Θα υπάρξουν αλλαγές για τις εισπρακτικές εταιρείες αλλά και τον νόμο των πλειστηριασμών;

Νομίζω ότι είναι επιβεβλημένες. Ο νόμος που ψηφίστηκε πριν από έναν χρόνο είναι ελλιπής, καθώς δεν οριοθετεί επαρκώς το πλαίσιο δράσης των εταιρειών αυτών, ενώ δεν καταλαμβάνει και όλο το πεδίο στο οποίο εκδηλώνονται οι αθέμιτες εισπρακτικές μεθοδεύσεις. Η εφαρμογή του άλλωστε περιορίζεται μέχρι την έναρξη των δικαστικών διαδικασιών. Εξάλλου, η ρύθμιση για την απαγόρευση του πλειστηριασμού της κατοικίας όταν η απαίτηση της τράπεζας δεν υπερβαίνει τις 20.000 ευρώ παραμένει σε πολλές περιπτώσεις, εξαιτίας των χρονικών και διαδικαστικών προϋποθέσεων, ανεφάρμοστη. Βελτίωση χρειάζεται και η ρύθμιση που προβλέπει τον πλειστηριασμό των ακινήτων στο ύψος της αντικειμενικής αξίας, καθώς δεν λαμβάνει υπόψη τη συχνά πολύ μεγαλύτερη εμπορική αξία.

Υπήρξαν και άλλες απόπειρες κατά το παρελθόν να περιοριστούν οι καταχρηστικές χρεώσεις, χωρίς όμως επιτυχία. Γιατί θα επιτύχετε εσείς; Θα επιβάλλετε κυρώσεις στις τράπεζες;

Η απάντηση στο πρώτο σκέλος της ερώτησής σας είναι, ας μου επιτραπεί να πω, γιατί έχουμε τη θέληση και τη γνώση. Περαιτέρω, το υπουργείο έχει υποχρέωση να ασκεί την κυρωτική του αρμοδιότητα σε όλους τους τομείς όταν παραβιάζονται κανόνες των οποίων έχει την ευθύνη εποπτείας. Οχι περιστασιακά και χάριν εντυπωσιασμού. Αλλά συστηματικά, με σύνεση και αποτελεσματικότητα. Χρειάζονται αποτελεσματικές διαδικασίες ελέγχου, ενώ πρέπει να διευκολυνθεί η διαδικασία αποζημίωσης των καταναλωτών αλλά και να προβλέπονται σοβαρότερες κυρώσεις για τους παραβάτες του νόμου.