Αντιμετώπιση της στεφανιαίας νόσου Και όμως υπάρχουν όρια...

Του ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΕΦΑΝΑΔΗ, καθηγητή Καρδιολογίας, διευθυντή Α' Καρδιολογικής Κλινικής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, «Ιπποκράτειο» ΓΝΑ, προέδρου Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, e-mail: chstefan@med.uoa.gr

Πριν από λίγες ημέρες νοσηλεύτηκε στην κλινική ένας ασθενής ο οποίος είχε υποβληθεί σε αορτοστεφανιαία παράκαμψη (μπάι πας) πριν από 10 χρόνια.

Ο ασθενής, ο οποίος ήταν καπνιστής παρά το μπάι πας, παραπονιόταν για επανειλημμένα επεισόδια οπισθοστερνικού άλγους στην ήπια κόπωση. Ο στεφανιογραφικός έλεγχος που ακολούθησε λίγες ημέρες μετά την εισαγωγή του έδειξε ότι τα αγγεία του μπάι πας ήταν σε καλή κατάσταση, αλλά τα δικά του αγγεία ήταν ιδιαίτερα αθηρωματικά με διάχυτες, πολλαπλές στενώσεις σε μικρούς κλάδους. Τα αποτελέσματα της εξέτασης δόθηκαν στον ασθενή μαζί με αύξηση της φαρμακευτικής αγωγής και την αυστηρή σύσταση να κόψει το κάπνισμα(!!!) προσέχοντας παράλληλα τη διατροφή του. Στο άκουσμα αυτών ο ασθενής εξανέστη: «Τι γατροί είσαστε εσείς που δεν μπορείτε να με κάνετε καλά! Εγώ σας λέω ότι πονάω και εσείς, αντί να μου κάνετε ένα μπαλονάκι ή ένα νέο μπάι πας, μου δίνετε ένα τσουβάλι φάρμακα και μου λέτε να κόψω το κάπνισμα! Τι είμαι φαρμακαποθήκη; Και μετά τόσοι καπνίζουν! Μη μου λέτε, λοιπόν, ότι τάχα φταίει το κάπνισμα! Να φτιάξετε τα αγγεία που έχουν βουλώματα!»

Φυσικά, για το αν φταίει το κάπνισμα είναι μια ολόκληρη συζήτηση από μόνη της και δεν είναι της παρούσης. Εκεί όμως που αξίζει να σταθεί κανείς είναι η δυσκολία του ασθενούς να πειστεί ότι το επεμβατικό κομμάτι της Ιατρικής έχει τα όριά του και ότι και τα φάρμακα πολλές φορές μπορεί να είναι εξίσου ή και πιο αποτελεσματικά από μια επεμβατική πράξη. Μια τέτοια αντίδραση δεν είναι ασυνήθιστη. Πολλές φορές οι άνθρωποι αρνούνται να πιστέψουν ότι υπάρχουν όρια στο τι μπορούμε να κάνουμε και στο τι η σύγχρονη Ιατρική μπορεί να προσφέρει. Ενδεχομένως και λόγω του δικού μας ενθουσιασμού για κάθε νέο βήμα, για κάθε νέα ανακάλυψη, δίνεται μερικές φορές η εντύπωση ότι βρέθηκε μια «μαγική» θεραπεία που τα γιατρεύει όλα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι σύγχρονες επεμβάσεις στην καρδιολογία και στην καρδιοχειρουργική βοήθησαν σημαντικά στην αύξηση της ποιότητας, αλλά και της ποσότητας της ζωής. Εντούτοις, και αυτές μπορούν να φτάσουν μέχρι ένα ορισμένο σημείο μόνο. Από εκεί και πέρα και η φαρμακευτική αγωγή με την ανακάλυψη νέων ουσιών κατέχει μια σημαντική θέση στη σύγχρονη θεραπευτική φαρέτρα.

Εννοείται, βέβαια, ότι και η φαρμακευτική αγωγή έχει όρια και παρενέργειες. Γι' αυτό τα φάρμακα δεν χορηγούνται ποτέ ούτε αλόγιστα ούτε ανεξέλεγκτα. Δίνονται με βάση τις ενδείξεις και υπό στενή παρακολούθηση. Αν ένας ασθενής πρέπει να λάβει έναν μεγάλο αριθμό φαρμάκων, αυτό γίνεται πάντα μετά από σκέψη και σύμφωνα με τις διεθνείς ιατρικές οδηγίες.

Κρυφές συνταγές για «λίγους» και θαυματουργά φίλτρα για τους «φίλους και γνωστούς» δεν υπάρχουν. Η σύγχρονη Ιατρική, με τους όποιους περιορισμούς της και ελλείψεις της, προσφέρει σήμερα σε όλους, ανεξαρτήτως φυλής, χρώματος και κοινωνικοοικονομικής κατάστασης, το λίγο ή το πολύ που μπορεί να προσφέρει. Η δυσπιστία έναντι του γιατρού ή του ιατρικού συστήματος μπορεί να έχει δυσμενείς συνέπειες στην υγεία των ασθενών. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι όρια υπάρχουν. Μόνο με τη συνεχιζόμενη, συστηματική έρευνα, αυτά τα όρια μπορεί να τα υπερβούμε.