Τα γυρίσματα της τύχης για τρεις πολιτικούς αρχηγούς το 2009

ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ σκηνικό της χώρας η χρονιά που τελειώνει σε λίγες ημέρες ήταν η χρονιά των μεγάλων ανατροπών. Πριν από έναν χρόνο ο κ. Κ. Καραμανλής ήταν ο κυρίαρχος στην πολιτική σκηνή και, παρά την οριακή κοινοβουλευτική πλειοψηφία του, έδειχνε ικανός να ξανακερδίσει εκλογές εφόσον κατέφευγε σε πρόωρες κάλπες. Μέσα σε έντεκα μήνες ήλθαν τα πάνω κάτω. Η κυβέρνηση του κ. Κ. Καραμανλή κατέρρευσε μετά τις ευρωεκλογές, ο κ. Γ. Παπανδρέου, ο οποίος ως τότε αγωνιζόταν να πάρει κεφάλι στις δημοσκοπήσεις, πέτυχε μια απίστευτα μεγάλη εκλογική νίκη, ενώ ο τέως πρωθυπουργός θα κάνει σήμερα Χριστούγεννα ως απλός βουλευτής. Στην ηγεσία του κόμματος βρίσκεταιπλέον ο κ. Α. Σαμαράς, ο οποίος πριν από έναν χρόνο ίσως να μην είχε σκεφθεί καν να διεκδικήσει την ηγεσία του κόμματος και να αντιταχθεί στην κυρία Ντόρα Μπακογιάννη, με την οποία φωτογραφιζόταν στη Βουλή για να ανοίξει ο δρόμος προκειμένου να μπει στην κυβέρνηση. Για το ΠαΣοΚ και τη ΝΔ το 2009 πραγματοποιήθηκε το «γύρισμα της τύχης» με πλήρη αντιστροφή των ρόλων και δημιουργία πολλών νέων δεδομένων στην πολιτική κατάσταση της χώρας. 

Η ολική επαναφορά του κ. Παπανδρέου

Το 2009 ήταν αναμφισβήτητα η χρονιά του κ. Γ. Παπανδρέου. Πριν από δώδεκα μήνες, το ΠαΣοΚ μόλις που άρχιζε να παίρνει κεφάλι από την τότε κυβέρνηση στις δημοσκοπήσεις, ενώ ο κ. Κ. Καραμανλής εξακολουθούσε να θεωρείται από την πλειοψηφία καταλληλότερος για πρωθυπουργός και ο πιο πιθανός νικητής εφόσον κατέφευγε σε πρόωρες εκλογές. Μέσα σε δέκα μήνες ήλθαν κυριολεκτικά τα πάνω κάτω και ο ο κ. Παπανδρέου εξελέγη πανηγυρικά πρωθυπουργός με μια απίστευτη διαφορά δέκα ποσοστιαίων μονάδων από τη ΝΔ που κατέρρευσε στην προεκλογική περίοδο.

Χρειάστηκε να περιμένει έξι χρόνια από τότε που ανέλαβε την ηγεσία του ΠαΣοΚ για να περάσει ο κ. Γ. Παπανδρέου την είσοδο του Μεγάρου Μαξίμου και να υποστεί τέσσερις αλλεπάλληλες εκλογικές ήττες σε εθνικές εκλογές, δημοτικές και ευρωεκλογές, για να επιτύχει την απόλυτη επιστροφή και να εδραιωθεί με τόσο ηχηρό τρόπο στο πολιτικό σκηνικό.

Εχοντας καταφέρει κατά τη διάρκεια του έτους να συμβιβάσει πολλά εκ πρώτης όψεως ασυμβίβαστα εντός του ΠαΣοΚ, ο κ. Παπανδρέου έγινε τον Οκτώβριο του 2009 ο τρίτος πρωθυπουργός της οικογένειας. Με αυτόν τον τρόπο έχει κατακτήσει, αν μη τι άλλο, μια θέση στη νεότερη ελληνική ιστορία.

Το πέτυχε αυτό με μια σειρά κινήσεις, για άλλες από τις οποίες κατηγορήθηκε ότι παίζει με τους θεσμούς, για άλλες ότι αποκρύπτει τη σκληρή αλήθεια και «χαϊδεύει» τους απογοητευμένους ή και εξοργισμένους από τη διακυβέρνηση της ΝΔ. Παράλληλα, σε πολλές περιπτώσεις δεν είχε μαζί του το κόμμα του και έπρεπε να συμβιβάσει διαφορετικές τάσεις σε κρίσιμους τομείς, όπως π.χ. στην οικονομία.

Από τη θέση του Πρωθυπουργού πλέον ο κ. Παπανδρέου βλέπει ότι το πρόβλημα αυτό εξακολουθεί να υπάρχει ακόμη και μετά την εκλογική νίκη του ΠαΣοΚ και να είναι φανερό στις πρώτες εβδομάδες της διακυβέρνησης, όπου αρχίζουν να διαμορφώνονται τα ενδοκυβερνητικά μέτωπα, με βάση τις οικονομικές επιλογές για την έξοδο από την κρίση. Είναι, για παράδειγμα, ξεκάθαρο πλέον ότι διαφορετικές είναι οι προτιμήσεις της υπουργού Οικονομίας κυρίας Λούκας Κατσέλη και άλλες οι λύσεις που προτείνει ο υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου, αξιώνοντας κατά προφανή και αυτονόητο τρόπο και την απαιτούμενη πολιτική κάλυψη.

Η επιτυχία του κ. Παπανδρέου ήταν αποτέλεσμα δύο παραμέτρων, οι οποίες κατά πολλούς θα συνεχίσουν να επιδρούν στην πολιτική ζωή της χώρας ακόμη και μετά την κυβερνητική αλλαγή του Οκτωβρίου: αφενός, η κατά κράτος νίκη του ΠαΣοΚ στις εκλογές αποδόθηκε στην ανεξέλεγκτη κατάρρευση της κυβέρνησης Καραμανλή, η οποία μετά τη δεύτερη εκλογική νίκη της το 2007 ήταν αναγκασμένη να πελαγοδρομεί μεταξύ των σκανδάλων και των πρώτων αναταράξεων της οικονομικής κρίσης· αφετέρου, καταλυτικός όπως αποδείχθηκε ήταν ο χαοτικός Δεκέμβριος του περυσινού έτους, κατά τον οποίο η κυβέρνηση Καραμανλή απέτυχε, χωρίς όμως να διαφαίνεται μια πολιτική ηγεμονία του ΠαΣοΚ.

Εκείνη ήταν η κρίσιμη συγκυρία την οποία το ΠαΣοΚ και ο κ. Παπανδρέου εκμεταλλεύτηκαν, διαμορφώνοντας για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια τους όρους της πολιτικής αντιπαράθεσης. Από τις αρχές του 2009 το ΠαΣοΚ ως αξιωματική αντιπολίτευση στην ουσία παγίδευσε την κυβέρνηση της ΝΔ με μια πρόταση που είχε μεταξύ αστείου και σοβαρού συζητηθεί στον «πρωινό καφέ» της Ιπποκράτους.

Η σκέψη αυτή μετατράπηκε σε επίσημη πρόταση-προειδοποίηση: αν η ΝΔ δεν αποδεχόταν την πρόκληση για προσφυγή στις κάλπες, το ΠαΣοΚ θα οδηγούσε τη χώρα σε εκλογές το αργότερο τον Μάρτιο του 2010 με αφορμή την προεδρική εκλογή. Αρχικώς οι κκ. Θ. Πάγκαλος και Δ. Ρέππας εξήγησαν λεπτομερώς το σκεπτικό πίσω από την πρόταση αυτή, διευκρινίζοντας ότι η επιλογή παρέμενε υπέρ της επανεκλογής του κ. Κ. Παπούλια, μόνον όμως έπειτα από εθνικές εκλογές.

Ο κ. Παπανδρέου επέλεξε να καταθέσει επισήμως την πρόταση σε συνέντευξη Τύπου στο Ζάππειο τον Φεβρουάριο του 2009. Στην ίδια συνέντευξη ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ είχε τότε επιδείξει και το περίφημο πρωτοσέλιδο του «Βήματος» από το 1981, με συνέντευξη του Ανδρέα Παπανδρέου και τίτλο «Ετσι θα κυβερνήσω».

Κατά πολλούς, αυτό ήταν το σημείο καμπής στην πορεία του ΠαΣοΚ προς την εκλογική νίκη και του κ. Παπανδρέου προς την πρωθυπουργία. Στο κόμμα τής τότε αξιωματικής αντιπολίτευσης άρχισε να διαμορφώνεται μια πρωτοφανής αυτοπεποίθηση ότι μπορούσε να κερδίσει τις εκλογές.

Στην τότε κυβέρνηση άρχισαν να βλέπουν ότι τα περιθώρια στενεύουν και ότι οι εκλογικές αναμετρήσεις που θα ακολουθούσαν δεν θα ήταν ευχάριστοι περίπατοι.

Καταλυτικές επιλογές συνεργατών
O κ. Παπανδρέου εστίασε τις προσπάθειές του αρχικώς στις ευρωεκλογές του Ιουνίου, στις οποίες είχε ήδη προσδώσει χαρακτήρα δημοψηφίσματος. Τις κέρδισε. Στην εξέλιξη αυτή συνέβαλαν κάποιες επιλογές προσώπων, οι οποίες όπως αποδείχθηκε έμελλε να καταστούν καταλυτικές. Επικεφαλής του ευρωψηφοδελτίου τέθηκε ο κ. Γ. Παπακωνσταντίνου, ο οποίος διατήρησε και τη θέση του εκπροσώπου Τύπου. Επίσης, σε κορυφαία θέση τοποθετήθηκε η κυρία Συλβάνα Ράπτη, εκπροσωπώντας το βενιζελικό κομμάτι του κόμματος, ενώ σε μη εκλόγιμη θέση εμφανίστηκε για πρώτη φορά ο κ. Δ. Δρούτσας, αφανής έως τότε συνεργάτης του κ. Παπανδρέου και μετέπειτα αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών.

Μετά τις ευρωεκλογές ο κ. Παπακωνσταντίνου παρέμεινε εκπρόσωπος Τύπου και αφότου προκηρύχθηκαν οι εθνικές εκλογές εμφανιζόταν καθημερινώς σε συνδυασμό με τον κ. Ι. Ραγκούση , Γραμματέα τότε του κόμματος, πρώην εκπρόσωπο Τύπου και εν τέλει επικεφαλής του ψηφοδελτίου Επικρατείας του ΠαΣοΚ τον προηγούμενο Οκτώβριο. Οι επιλογές αυτές του κ. Παπανδρέου βρήκαν αποδοχή είτε επειδή επρόκειτο για τα νέα πρόσωπα που αναζητούσε το ΠαΣοΚ επί μία πενταετία είτε γιατί εξασφάλιζαν την αποφυγή καταστρεπτικών λαθών, όπως εκείνο με την υποψηφιότητα της κυρίας Φώφης Γεννηματά στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας του 2007.

Κατόπιν όλων αυτών και έχοντας κερδίσει τις εκλογές του 2009, ο κ. Παπανδρέου έχει μέχρι στιγμής βρεθεί σε μία από τις πιο δυσάρεστες θέσεις που θα μπορούσε να φανταστεί πρωθυπουργός της χώρας. Η κυβέρνησή του καλείται να αποτρέψει τη χρεοκοπία της οικονομίας, να διατηρήσει κοινωνικές και εισοδηματικές ισορροπίες για τις οποίες έχει δεσμευτεί, να παρατηρεί την αξιοπιστία της να παρασύρεται από τις τάσεις των κεφαλαιαγορών και να ακούει σε εβδομαδιαία βάση τις επιπλήξεις των ευρωπαίων εταίρων. Η μόνη πολυτέλεια του κ. Παπανδρέου στο πρώτο αυτό διάστημα της δικής του διακυβέρνησης ήταν ότι δεν είχε απέναντί του αντιπολίτευση. Ωστόσο αυτή την πολυτέλεια την είχε και ο κ. Καραμανλής στα πρώτα χρόνια της δικής του διακυβέρνησης.

Από τα χαμηλά στα ψηλά ο κ. Σαμαράς

Πέρυσι ο κ. Αντ.Σαμαράς έκανε Χριστούγεννα ως απλός βουλευτής. Μπήκε στην κυβέρνηση μόλις τον Ιανουάριο και μέσα σε δώδεκα μήνες κατόρθωσε να αναρριχηθεί στην ηγεσία της ΝΔ και να επικρατήσει με χαρακτηριστική άνεση της κυρίας Ντόρας Μπακογιάννη, η οποία πέρυσι πρόβαλλε ως το απόλυτο φαβορί. Στο μυαλό του κ. Α. Σαμαρά δεν υπήρχε καν πέρυσι το θέμα της διαδοχής του τότε πρωθυπουργού κ. Κ. Καραμανλή. Ο κ. Σαμαράς απλά ανέμενε τον ανασχηματισμό του κ. Καραμανλή και η συζήτηση περιστρεφόταν γύρω από το ποιο υπουργείο θα του ανέθετε από τη στιγμή που ο κ. Μητσοτάκης είχε άρει το πολυετές βέτο του. Ο κ. Σαμαράς από τον «πολιτικό παγετώνα» που ήταν επί πολλά χρόνια τελείως ανέλπιστα βρέθηκε στην προεδρία της Νέας Δημοκρατίας. Η αναρρίχησή του στην κορυφή της κομματικής ιεραρχίας ήταν μια εξέλιξη που ούτε ο ίδιος πίστευε ότι θα γινόταν σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Μια διαδρομή που είχε όλα τα χαρακτηριστικά ενός πολιτικού θρίλερ, με ανατροπές, συγκινήσεις, αιφνιδιασμούς, παρασκηνιακές συμφωνίες κτλ.

Παραμονές Χριστουγέννων του 2009, μετά τη συζήτηση επί του προϋπολογισμού, το θέμα που απασχολούσε όλους τους βουλευτές της ΝΔ ήταν ο αναμενόμενος ανασχηματισμός από τον κ. Καραμανλή μετά τα τραγικά γεγονότα του Δεκεμβρίου. Η συντριπτική πλειονότητα προεξοφλούσε ότι ο κ. Σαμαράς θα ήταν υπουργός και θα κατακτούσε μια σημαντική νίκη. Τα σενάρια για το ποιο χαρτοφυλάκιο θα έπαιρνε ήταν πολλά. Ο ίδιος ήταν ήρεμος και όταν κάποιοι προσπαθούσαν να ανοίξουν συζήτηση για τα σενάρια διαδοχής την απέφευγε και ζητούσε να σταματήσει η όποια αναφορά. Εξάλλου στον ορίζοντα δεν υπήρχε το σενάριο αποχώρησης του κ. Καραμανλή και τον ενδιέφερε μόνο πώς θα κάνει το επόμενο μικρό βήμα. Η συμβουλή του πάντα ήταν ότι πρέπει να γίνονται «μικρά αλλά σημαντικά βήματα».

Εκείνη τη βραδιά κάθησε σε αρκετά «πηγαδάκια» βουλευτών και άκουγε απόψεις. Κάποια στιγμή όμως θέλησε να βγει από τη Βουλή και να φάει εν μέσω χειμώνα ένα παγωτό. Αποχώρησε με δύο φίλους του και κατευθύνθηκε με βήμα ταχύ προς την έξοδο. Ψιλόβρεχε. Ο δείκτης του ρολογιού έδειχνε λίγο μετά τη μία. Ο ίδιος είχε διάθεση για πολιτική συζήτηση. Το παγωτό δεν το γεύτηκε και προτίμησε ένα ποτήρι κόκκινο κρασί στο «Βυζαντινό» του ξενοδοχείου «Ηilton», το οποίο, αν και έκλεινε, παρέμεινε ανοιχτό λόγω της μεσσηνιακής καταγωγής του σερβιτόρου που δέχθηκε πρόθυμα να τον εξυπηρετήσει. Στη συζήτηση που διήρκεσε αρκετή ώρα η λέξη «διαδοχή» και τα σενάρια για την «επόμενη ημέρα» δεν υπήρχαν στο τραπέζι.

«Να βοηθήσουμε τον Κώστα» ήταν η χαρακτηριστική του φράση. Παραμονές των Θεοφανίων, και ενώ ήταν στο σπίτι του στην Κηφισιά, όπου πέρασε, όπως λέει και ο ίδιος, «τα χρόνια της πολιτικής του ερήμουκοιτώντας το ταβάνι», τα τηλέφωνα χτυπάνε ασταμάτητα. Ολοι θεωρούν σίγουρη την υπουργοποίηση του κ. Σαμαρά αλλά κανείς δεν ήξερε σε ποιο υπουργείο. Ούτε καν ο ίδιος.

Το πολυπόθητο τηλεφώνημα από τον Πρωθυπουργό έγινε το πρωί της Τετάρτης 7 Ιανουαρίου. Η υπουργοποίησή του και η ανάληψη του υπουργείου Πολιτισμού τού δίνει πολιτικούς πόντους σε μια θέση χωρίς ιδιαίτερους κινδύνους, από την οποία μπορεί κάλλιστα να ενισχύσει το πολιτικό του προφίλ. Ο ίδιος φρόντιζε από το 2004, περίοδο που επέστρεψεμετά την άρση του βέτο από την οικογένεια Μητσοτάκη- στη μάχιμη πολιτική ως ευρωβουλευτής της ΝΔ, να προπαρασκευάζει μεθοδικά τις μελλοντικές πολιτικές σχέσεις του. Η μεγάλη επιστροφή του στη Μεσσηνία, όπου εξελέγη και πάλι βουλευτής, έστω και δεύτερος πίσω από τον τότε υφυπουργό Αμυνας κ. Ι. Λαμπρόπουλο, τον ενισχύει.

Τα σενάρια για τη «μετακαραμανλική εποχή» κυριαρχούσαν. Το όνομα της κυρίας Μπακογιάννη ήταν στην κορυφή. Ελάχιστοι- κυρίως πολλοί πιστοί οπαδοί του- έλεγαν ψιθυριστά το όνομα του κ. Σαμαρά. Κάποια άλλα στελέχη της ΝΔ μιλούσαν πάντα για την ευκαιρία του κ. Σαμαρά, υπό προϋποθέσεις, να κερδίσει την προεδρία του κόμματος.

Ενας από τους ανθρώπους όμως που το πίστευαν πραγματικά ότι όποτε και να γίνει η μάχη της διαδοχής ο κ. Σαμαράς θα κέρδιζε το συνέδριο, ήταν ο δικηγόρος κ.Π.Μπαλτάκος, στενός φίλος του νυν προέδρου της ΝΔ. Ο νυν διευθυντής του Νομικού Γραφείου του προέδρου της ΝΔ το έλεγε ευθέως σε συνομιλητές του πριν από τις ευρωεκλογές ότι ο κ. Σαμαράς θα κέρδιζε την κυρία Μπακογιάννη επικαλούμενος τα «αντι-μητσοτακικά» σύνδρομα του κομματικού μηχανισμού.

Μετά την παρουσία 75 βουλευτών της ΝΔ στην ομιλία του κ. Σαμαρά σε εκδήλωση του Ινστιτούτου Δημοκρατίας «Κωνσταντίνος Καραμανλής» που οργανώθηκε από τον καθηγητή κ. Κ.Αρβανιτόπουλο (νυν διευθυντή του Πολιτικού Γραφείου του προέδρου της ΝΔ), πριν από τις ευρωεκλογές, πολλοί πείστηκαν ότι ο μεσσήνιος πολιτικός άρχισε να κινείται. Και πάλι όμως ελάχιστοι πίστευαν ότι θα κέρδιζε την εσωκομματική αναμέτρηση και μεγάλος αριθμός εκτιμούσε ότι θα είχε ως βασικό αντίπαλο τον κ. Δ. Αβραμόπουλο.

Οι κκ. Σαμαράς και Αβραμόπουλος δεν ήθελαν πρόωρες εκλογές. Η απόφαση του κ. Καραμανλή και η σαρωτική ήττα της ΝΔ αλλάζουν τους σχεδιασμούς και επιταχύνουν τις εξελίξεις. Εξάλλου κατά βάθος, όπως έχει εκμυστηρευθεί, όταν ερχόταν η στιγμή, θα ανελάμβανε το ρίσκο να αναμετρηθεί ανοιχτά με την κυρία Μπακογιάννη.

Η επιστροφή από την «πολιτική έρημο»
O κ. Α. Σαμαράς προετοίμαζε σταδιακά και αθόρυβα την ομάδα κρούσης του βλέποντας στελέχη και βουλευτές, προσπαθώντας να ανοίξει διαύλους επικοινωνίας και να διαμορφώσει νέες συμμαχίες. Ο ίδιος είχε διαπιστώσει ότι μετά την υπουργοποίησή του πολλά στελέχη τον θυμήθηκαν και η περίοδος που ήταν στην «πολιτική έρημο»πέρασε ανεπιστρεπτί. Η περίοδος που ήταν εκτός κυβέρνησης φαίνεται ότι τελικά τον ωφέλησε περισσότερο αφού δεν είχε να απολογηθεί για όσα έγιναν τα τελευταία χρόνια. Στη νίκη του συνέβαλαν πολλά: η πολιτική συμμαχία του με τον κ. Αβραμόπουλο, η εκλογή από τη βάση, η αυτοοργάνωση με τους πυρήνες υποστήριξης στην επαρχία, χωρίς κεντρική καθοδήγηση, η λανθασμένη εκλογική στρατηγική της κυρίας Μπακογιάννη και η πολύτιμη βοήθεια που του προσέφεραν παρασκηνιακά ο κομματικός μηχανισμός της Ρηγίλλης και ο σκληρός πυρήνας των «καραμανλικών». Ποιοι πίστευαν περισσότερο από όλους ότι ο κ. Σαμαράς θα εκλεγεί πρόεδρος της ΝΔ; Τα παιδιά του, η Λένα, η οποία σπουδάζει για δεύτερη χρονιά στο Λονδίνο, και ο Κώστας, ο οποίος είναι μαθητής Α΄ γυμνασίου. «Μου είπανότι ήξεραν πως θα είμαι ο νέος πρόεδρος. Ηταν σίγουροι πως θα εκλεγώ. Μάλλον ήξεραν κάτι που εγώ δεν γνώριζα» λέει γελώντας σε συνομιλητές του ο κ. Σαμαράς και η μόνη του πικρία είναι ότι δεν ζουν οι γονείς του Κώστας και Λένα για να έβλεπαν τη στιγμή της ανάδειξής του στην προεδρία της ΝΔ. 

? Ο τέως πρωθυπουργός πήρε των ομματιών του τις ημέρες των εορτών για να μη βλέπει και να μην ακούει κανέναν

Ο κ. Καραμανλής μένει Ραφήνα

«Εγώ τελείωσα με αυτά» απαντά κοφτά σε αυτούς οι οποίοι προβλέπουν ότι θα έχει ξανά πρωταγωνιστικό ρόλο στην πολιτική σκηνή

Αν για κάποιον πολιτικό τα Χριστούγεννα εφέτος είναι πολύ διαφορετικά, αυτός είναι σίγουρα ο κ. Κ. Καραμανλής. Ο τέως πρωθυπουργός βρίσκεται ήδη εκτός Ελλάδος με την οικογένειά του, με κλειστό το κινητό του τηλέφωνο τις περισσότερες ώρες της ημέρας, επιλέγοντας την πλήρη απομόνωση, με μόνη συντροφιά τη σύζυγο και τα δύο παιδιά του. Για πρώτη φορά έπειτα από δώδεκα χρόνια, ταξιδεύει και μετακινείται ως απλός βουλευτής, και επέλεξε να περάσει τα Χριστούγεννα στο εξωτερικό για να μπορεί να κυκλοφορεί χωρίς να τον σταματούν στον δρόμο οι περαστικοί και να του λένε τι έκανε και τι έπρεπε να αποφύγει.

Οπως είναι φυσικό, ο κ. Καραμανλής διανύει αυτή την περίοδο και μια φάση διαρκούς απολογισμού για τα λάθη που έκανε- ιδίως τους τελευταίους δώδεκα μήνες-, χωρίς όμως να τα συζητεί με κανέναν πλην των ελάχιστων φίλων που θεωρεί ακόμη απολύτως έμπιστους και πιστούς συνεργάτες. Δεν άνοιξε καν τις- πολύ λιγότερες σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια- ευχετήριες κάρτες που έλαβε στο σπίτι και στο γραφείο του, δεν έστειλε και ο ίδιος ευχές στους αναρίθμητους αποδέκτες που ήταν υποχρεωμένος να στέλνει ως σήμερα, υπηρετώντας το πρωτόκολλο των αξιωμάτων που κατείχε. Εχει επιλέξει να παραμείνει απολύτως σιωπηλός για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, που και ο ίδιος αποφεύγει να προσδιορίσει, ενώ γελά ειρωνικά όταν ακούει από βουλευτές και στελέχη της ΝΔ να προβλέπουν ότι πολύ σύντομα θα επιστρέψει σε πρωταγωνιστικό ρόλο στο πολιτικό σκηνικό της χώρας. «Εγώ τελείωσα με αυτά» απαντά κοφτά, επισημαίνοντας ότι το πολιτικό σύστημα είναι αμείλικτο και διαγράφει εύκολα τους πάντες, εκτός από αυτούς που προσπαθούν οι ίδιοι να επιστρέψουν... Ο τέως πρωθυπουργός πήγαινε καθημερινά στο γραφείο του, το οποίο διατηρεί στον δεύτερο όροφο της Βουλής, ως το βράδυ της Τετάρτης που ψηφίστηκε ο νέος προϋπολογισμός. Παρ΄ ότι προκλήθηκε όμως από τη πενθήμερη συζήτηση, δεν ζήτησε τον λόγο, επειδή πιστεύει ότι δεν μπορεί ακόμη να υπερασπιστεί τον εαυτό του στις κατηγορίες που δέχεται ότι κατέστρεψε την ελληνική οικονομία. Ο ίδιος πιστεύει ότι η κατάσταση θα ήταν πολύ καλύτερη αν ο διάδοχός του κ. Γ. Παπανδρέου εφήρμοζε τα μέτρα που ο ίδιος είχε εξαγγείλει προεκλογικά, όπως για παράδειγμα η τακτοποίηση των ημιυπαίθριων χώρων, που θα απέφερε στα δημόσια ταμεία ένα ποσό τουλάχιστον 1,5 δισ. ευρώ. Από την άλλη πλευρά, αναγνωρίζει την ευθύνη του γιατί όσα είπε προεκλογικά δεν τα είχε κάνει πράξη έναν χρόνο νωρίτερα, όταν έβλεπε ότι η κρίση θα χτυπούσε τη χώρα μας, όχι τόσο ήπια όσο υποστήριζε το οικονομικό επιτελείο του.

Στο γραφείο της Βουλής που κληρονόμησε από τον κ. Μιλτ. Εβερτ και ανακαίνισε τοποθετώντας περισσότερα φώτα και πιο φωτεινά χρώματα στους τοίχους μπαινοβγαίνουν καθημερινά οι παλιοί του συνεργάτες, όπως ο κ. Ι.Αγγέλου, ο κ. Πρ. Παυλόπουλος και ο κ. Ευ. Αντώναρος, ενώ βλέπει επιλεκτικά και ορισμένους πρώην υπουργούς του, όπως ο κ. Ι.Παπαθανασίου, ο κ. Ι. Βαληνάκης και ο κ. Χρ. Ζώης που τον συνάντησαν προσφάτως. Επικοινωνεί ακόμη τακτικά με τον κ. Γ. Σουφλιά και με τον κ. Δ. Σιούφα , καθώς και με λίγους ακόμη βουλευτές που θεωρεί ότι ποτέ δεν τον υπονόμευσαν.

Διαβάζει περισσότερο τώρα τις εφημερίδες με τον πρωινό καφέ του και έχει εγκαταλείψει τη γραβάτα που πάντοτε τον καταπίεζε. Ξεκίνησε και πάλι γυμναστική για να ξεφορτωθεί τα περιττά κιλά που παίρνει με ευκολία και χάνει με κόπο. Ταυτόχρονα επιβλέπει προσωπικά τη διακόσμηση του νέου πολιτικού γραφείου του, στο οποίο θα μεταφερθεί μετά τα τέλη Ιανουαρίου. Ο κ. Καραμανλής αποφάσισε να μην επιστρέψει στο παλιό γραφείο της οδού Πλουτάρχου, το οποίο χρησιμοποιεί πλέον ο αδελφός του, αλλά να μετακομίσει σε έναν καινούργιο χώρο στην οδό Παναγή Κυριακού, πίσω από την πλατεία Μαβίλη και πολύ κοντά στον περίφημο «Μικέ», για τον οποίο πιστεύει ότι φτιάχνει τις πιο νόστιμες τυρόπιτες στο κέντρο της Αθήνας.

Ο τέως πρωθυπουργός περνά πια πολύ περισσότερες ώρες στο σπίτι του στη Ραφήνα, το οποίο η σύζυγός του Νατάσα στόλισε πολύ περισσότερο εφέτος με χριστουγεννιάτικο χρώμα, όχι μόνο λόγω των παιδιών που το απαίτησαν, αλλά και λόγω του συζύγου της που έχει μεγαλύτερη ανάγκη οικογενειακής θαλπωρής.

Εκεί άλλωστε συγκεντρώνονται ταΣαββατοκύριακα πλέον οι φίλοι του κ. Καραμανλή, με τους οποίους συζητούνται τα πάντα, αλλά ποτέ δεν βγαίνει τίποτε παραέξω. Είναι χαρακτηριστικό το στιγμιότυπο που συνέβη στην πρώτη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, υπό την προεδρία του κ. Αντ. Σαμαρά . Ορισμένοι δημοσιογράφοι πλησίασαν τον κ. Καραμανλή και αφού τον χαιρέτησαν του ζήτησαν να τα λένε πλέον συχνότερα. «Εγώ τα λέω με τους φίλους μου,όχι με τους δημοσιογράφους»απάντησε εκείνος κοφτά, ακολουθώντας την τακτική που εφήρμοζε και όταν ήταν πρωθυπουργός. Η αλήθεια είναι ότι συζητεί και με δημοσιογράφους, αλλά μόνο με εκείνους που θεωρεί ότι μπορεί να εμπιστευθεί και να μιλήσει άνετα και εμπιστευτικά.

«Δεν ελπίζω σε τίποτε»...

Oι περισσότεροι από τους συνομιλητές του προβλέπουν ότι ο κ. Καραμανλής θα επιστρέψει σύντομα στο πολιτικό σκηνικό, ιδιαίτερα αν ο διάδοχός του στη ΝΔ δεν κατορθώσει να θέσει ξανά το κόμμα σύντομα σε τροχιά εξουσίας ή αν η νέα κυβέρνηση αποτύχει να σταθεροποιήσει την οικονομία. Ο ίδιος απορρίπτει κατηγορηματικά τέτοιο ενδεχόμενο, εκτιμώντας ότι τίποτε από τα δύο δεν θα συμβεί.«Εγώ έκανα τον κύκλο μου και δεν περιμένω πια τίποτε, ούτε ελπίζω σε τίποτε» τονίζει συχνά σε συνομιλητές του, πιστεύοντας επίσης ότι κανείς δεν θα του προτείνει κανέναν ρόλο, επειδή και ο ίδιος δεν θα το επιδιώξει. Θεωρεί ότι το πολιτικό σύστημα δεν είναι ακόμη αποφασισμένο να συγκρουστεί με τις συντεχνίες και τα συμφέροντα που αντιστέκονται σε κάθε μεταρρύθμιση και σε κάθε αλλαγή. «Δεν είναι εύκολο να απελευθερώσεις κλειστά επαγγέλματα, δεν είναι εύκολο να ξεβολέψεις βολεμένους»σημειώνει, εκτιμώντας ότι στο μέλλον θα κυριαρχήσει όποιος πολιτικός τολμήσει να τα βάλει με αυτές τις ομάδες.

Ο κ. Καραμανλής αποφεύγει επιμελώς να μιλήσει για τις πρώτες ημέρες και τις πρώτες επιλογές του κ. Αντ. Σαμαρά, αλλά σε γενικές γραμμές δείχνει να συμφωνεί με τις αποφάσεις του να αντιταχθεί στην αλλαγή του εκλογικού νόμου με τον τρόπο που προτείνει η κυβέρνηση, αλλά και με τη στάση που κράτησε στο Συμβούλιο των Πολιτικών Αρχηγών. Αντιθέτως, έδειξε να δυσφορεί με το περιεχόμενο της πρόσφατης δήλωσηςΜητσοτάκη και ιδίως με το απόσπασμα που ανέφερε ότι κανείς πλην του ιδίου δεν είπε ποτέ τη «γυμνή αλήθεια» στον λαό. Ακόμη και τέτοιου είδους δηλώσεις όμως τις θεωρεί φυσιολογικές σε μια χώρα όπου ο καθένας μπορεί να λέει ό,τι θέλει. Αλλωστε και ο κ. Καραμανλής πλήρωσε το ότι άφησε ατιμώρητους υπουργούς του που μερικές φορές έλεγαν ό,τι ήθελαν...