Το σχέδιο για τις συντάξεις

ΕΦΟΣΟΝ ΟΙ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ ΝΑ ΔΙΑΤΗΡΗΘΟΥΝ ΣΤΑ ΣΗΜΕΡΙΝΑ ΕΠΙΠΕΔΑ, ΟΙ ΠΑΡΟΧΕΣ ΑΝΑΠΟΦΕΥΚΤΑ ΘΑ ΜΕΙΩΘΟΥΝ ΤΗΝ ΕΡΧΟΜΕΝΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΚΑΘΩΣ ΑΥΞΑΝΟΝΤΑΙ ΣΥΝΕΧΩΣ ΟΙ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΙ

ΕΝΑ ΡΙΖΙΚΑ διαφορετικά τοπίο στο ασφαλιστικό με μεγαλύτερη δόση ανταποδοτικότητας, ενιαίο ποσό κοινωνικής σύνταξης για όλους τους πολίτες και σύστημα τεσσάρων πυλώνων φιλοδοξεί να καθιερώσει η κυβέρνηση.

Με την ολοκλήρωση του διαλόγου για το ασφαλιστικό στα τέλη Μαρτίου ο υπουργός Εργασίας, Α. Λοβέρδος, αναμένεται να καταθέσει ένα φιλόδοξο νομοσχέδιο με το οποίο ανατρέπονται τα έως τώρα δεδομένα. Βασικοί άξονες:

*Η εισαγωγή της ατομικής ευθύνης για την τελική σύνταξη.

*Η ευθεία σύνδεση των συντάξεων με τις καταβληθείσες εισφορές (ανταποδοτικότητα).

*Η ισόποση επιδότηση του κράτους προς κάθε συνταξιούχο.

Στόχος είναι να διατηρηθούν οι δημόσιες δαπάνες στα σημερινά δεδομένα (ως ποσοστό του ΑΕΠ φτάνει φέτος στο 6,6%). Ετσι, οι παροχές οδεύουν προς μείωση την επόμενη δεκαετία, καθώς θα αυξάνει συνεχώς ο αριθμός των δικαιούχων (αύξηση προσδόκιμου ζωής, γήρανση πληθυσμού, αύξηση ανεργίας κ.ά.).

Σύμφωνα με τους σχεδιασμούς των κ.κ. Α. Λοβέρδου και Γ. Κουτρουμάνη, η νέα αρχιτεκτονική του ασφαλιστικού συστήματος περιλαμβάνει:

*Ενιαία βασική σύνταξη πληρωμένη από το Δημόσιο σε όσους βγαίνουν στη σύνταξη με τα συμβατικά όρια. Η παροχή θα πληρώνεται απευθείας από το Γενικό Λογιστήριο ως συμμετοχή του κράτους στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης. Το ποσό αυτό σήμερα ανέρχεται στα 16 δισ. ευρώ (6,6% του ΑΕΠ). Αντιστοιχεί σε λίγο πάνω από 360 ευρώ το μήνα στο σύνολο των συνταξιούχων (2,7 εκατ. άτομα), αν βεβαίως αφαιρεθούν τα ποσά που πάνε για τις συντάξεις των δημόσιων υπαλλήλων. Ωστόσο, εάν η παροχή δίνεται μόνο σε όσους έχουν συμπληρώσει το 65ο έτος της ηλικίας (ακραία εκδοχή), το μηνιαίο ποσό μπορεί να φτάσει ακόμη και τα 800 ευρώ. Προϋπόθεση, ο συνολικός πληθυσμός άνω των 65 ετών να περιοριστεί σε 1.207.000 άτομα (απογραφή του 2001).

Σήμερα οι 800.000 συνταξιούχοι του ΟΓΑ λαμβάνουν 350 ευρώ το μήνα (380 από τον Ιούλιο) ως μη ανταποδοτική παροχή. Οι αποδοχές αυτές αυξάνονται α) για τους συνταξιούχους μετά το 1995 με την επικουρική σύνταξη και β) από το 2000 με την κύρια σύνταξη του ΟΓΑ. Την ίδια στιγμή οι συνταξιούχοι της ΔΕΗ παίρνουν 1.700 ευρώ το μήνα (επιχορήγηση 710 εκατ. ευρώ το 2008 για 29.800 συνταξιούχους), του ΟΤΕ 1.115 ευρώ, ενώ του ιδιωτικού τομέα (ΙΚΑ) 160 ευρώ το μήνα (2,4 δισ. ευρώ για 982.000 συνταξιούχους).

*Η σύνταξη θα συμπληρώνεται με το ανταποδοτικό μέρος (δεύτερος πυλώνας), το οποίο θα αποτελείται αυστηρά από τα χρήματα που πλήρωσε ο ασφαλισμένος και η επιχείρηση στη διάρκεια του συνολικού εργασιακού βίου και όχι μόνο με βάση τις εισφορές την καλύτερη τελευταία 5ετία. (Σύστημα καθορισμένων εισφορών). Με το νέο τρόπο υπολογισμού αναμένεται να μειωθούν ορισμένες ασφαλιστικές παροχές.

Για τη βασική σύνταξη η οποία χορηγείται στο 65ο έτος της ηλικίας για 15 έτη εργασίας δεν αναμένεται να υπάρξει μείωση. Ακολούθως θα επιδρά το ΕΚΑΣ για την έξοδο των συνταξιούχων από το καθεστώς φτώχειας, το οποίο θα δίνεται με εισοδηματικά κριτήρια, αλλά δεν πρόκειται να αναπροσαρμοστεί στο μέλλον αφού η χορήγησή του ελέγχεται για στρεβλώσεις.

*Επικουρική σύνταξη. Στον τρίτο πυλώνα θα εισαχθούν περισσότερα στοιχεία κεφαλαιοποίησης και θα ενεργοποιηθούν ατομικοί λογαριασμοί του νόμου 3029/2002 (Ρέππα). Θα παραμείνει η εγγύηση του κράτους και γι' αυτή την παροχή, αλλά δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη η καταστατική πρόβλεψη πολλών ταμείων για συντάξεις στο 20%, 30% ή και 70% της κύριας σύναξης.

*Τέλος, θα υπάρχει η επαγγελματική σύνταξη η οποία θα αναπτύσσεται σε επίπεδο κλάδου ή σωματείου (επιχείρησης) και θα είναι συνδεδεμένη με την απασχόληση στη συγκεκριμένη εταιρεία (pension funds).

Συστήματα (Beveridge) κυριαρχούν στον αγγλοσαξονικό χώρο όπου τα επαγγελματικά ταμεία έρχονται και προσθέτουν στην κοινωνική σύνταξη των 95 λιρών την εβδομάδα (για ζευγάρι ηλικιωμένων) τις μηνιαίες αποδοχές που προκύπτουν από τις εισφορές και τις αποδόσεις αυτών.