Είναι σαν να κάνουμε ποδαρικό στη νέα χρονιά με ένα ερώτημα σαν λεπίδα λαιμητόμου πάνω από το κεφάλι μας. Σαν να κρέμεται από τον ουρανό μια πελώρια επιγραφή από νέον, που αναβοσβήνει φωσφορίζοντας το ίδιο ερώτημα: Θα πτωχεύσουμε; Θα είναι το 2010 το έτος της χρεοκοπίας μας; Δεν περνά ημέρα που το ερώτημα αυτό να μην αναλύεται, σε κάποια παραλλαγή, από κάποια εφημερίδα του κόσμου. Την αρχή έκαναν οι «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» και άλλες βρετανικές εφημερίδες. Ύστερα ήρθε η «Λιμπερασιόν» με εκείνο το πρωτοσέλιδο σκίτσο της Αφροδίτης της Μήλου να απλώνει, ζητιανεύοντας ελεημοσύνη, το κομμένο χέρι της. Το περιοδικό «Νιούζγουικ», στο τελευταίο τεύχος του, δημοσιεύει έναν κατάλογο των πιο χρεωμένων ανθρώπων στον κόσμο, υπολογίζοντας κατά κεφαλήν το εξωτερικό χρέος των χωρών, και οι Έλληνες φιγουράρουμε πρώτοι στη λίστα, με 27.746
δολάρια χρέος ο καθένας μας. Τις τελευταίες ημέρες είναι στις σελίδες του γερμανικού Τύπου που έχουμε την τιμητική μας. «Οι ελληνικές κυβερνήσεις έχουν σπρώξει τη χώρα στο χείλος της εθνικής χρεοκοπίας, θέτοντας σε κίνδυνο το σύνολο της ευρωζώνης, αλλά η ελίτ της χώρας εξακολουθεί να πιστεύει ότι οι άλλες χώρες του ευρώ θα πληρώσουν τον λογαριασμό της εκτεταμένης αναποτελεσματικότητας και διαφθοράς»- η σκληρή φράση είναι πρόλογος πρόσφατου άρθρου στο περιοδικό «Σπίγκελ». Το σενάριο πάει κάπως έτσι: η Ελλάδα πρέπει να δανειστεί ώς τον ΦεβρουάριοΜάρτιο της νέας χρονιάς μεγάλα ποσά για να αναχρηματοδοτήσει τα δάνειά της. Οι αγορές των ομολόγων θα είναι έτσι κι αλλιώς πιο δύσκολες φέτος, αφού όλες οι χώρες του κόσμου έχουν μεγάλα ελλείμματα, όλες θα δανειστούν και ο ανταγωνισμός για δανεικά θα πλήξει τους μικρότερους και τους λιγότερο αξιόπιστους. Είναι η περίπτωσή μας. Οι πρόσφατες υποβαθμίσεις από τους τρεις οίκους αξιολόγησης γεννούν αμφιβολίες για την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας. Και αν το Πρόγραμμα Σταθερότητας που θα υποβάλει η κυβέρνηση τον Ιανουάριο δεν διαλύσει την ατμόσφαιρα καχυποψίας, τότε η Ελλάδα κινδυνεύει να βγει στο παζάρι για δανεικά και να μη βρει δανειστές.
Τι θα συμβεί στην περίπτωση αυτή; Κατά μία εκδοχή οι εταίροι μας θα μας παραπέμψουν στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ή σε ένα μεικτό σχήμα Ευρώπης και ΔΝΤ- το οποίο θα αναλάβει να μας φορέσει τον ζουρλομανδύα. Κατά μία άλλη εκδοχή, την οποία υποστήριξε πρόσφατα ο Γερμανός κεντρικός τραπεζίτης, το ΔΝΤ θα μείνει απ΄ έξω και θα λύσει μόνη της το πρόβλημα η ευρωζώνη, με μέτρα που αρχίζουν από αυστηρή επιτήρηση, περνούν σε αναστολή χρηματοδοτήσεων και καταλήγουν σε προσωρινή αναστολή του δικαιώματος ψήφου της χώρας στο Συμβούλιο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης («Σπίγκελ» 28/12). Σε κάθε περίπτωση, η τύχη μας θα κριθεί μέσα στο πρώτο τρίμηνο της νέας χρονιάς.
Oι πιο αισιόδοξοι υπενθυμίζουν ότι έχουμε ξαναβρεθεί σε ανάλογη θέση (το 1985, όταν ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος ενημέρωνε τον πρωθυπουργό ότι τα συναλλαγματικά αποθέματα της χώρας επαρκούν για εισαγωγές δέκα ημερών, και το 1994, όταν και πάλι ο διεθνής Τύπος προεξοφλούσε την πτώχευσή μας και την παραπομπή μας στο ΔΝΤ) και καταφέραμε να διαψεύσουμε τις Κασσάνδρες. Οι απαισιόδοξοι φοβούνται ότι αυτή τη φορά είναι διαφορετικά- και τη διαφορά την κάνει το ευρώ, που κινδυνεύει, με εμάς ως αφορμή, να γίνει στόχος υποτιμητικής κερδοσκοπίας.
Ας δεχτούμε την αισιόδοξη οπτική. Στο κάτω κάτω σε περιστάσεις σαν αυτήν, κατά την περίφημη φράση του Ρούζβελτ, το μόνο που έχεις να φοβηθείς είναι ο φόβος. Δεν μας χρειάζεται φόβος λοιπόν. Μας χρειάζεται «λίντερσιπ»- πολιτική ηγεσία ικανή όχι απλώς να επιβάλει τα αναπόφευκτα «σκληρά μέτρα», αλλά να πείσει ότι τα βάρη τα κατανέμει με δικαιοσύνη και να εμπνεύσει εμπιστοσύνη ότι η εφαρμογή τους οδηγεί κάπου. Ότι υπάρχει προοπτική πραγματικής, δομικής αλλαγής. Η αλλαγή άλλωστε ήταν αναγκαία έτσι κι αλλιώς, ανεξαρτήτως κρίσης. Μόνο που το πολιτικό σύστημα, όντας συστατικό, γενεσιουργό μέρος του προβλήματος, δεν είχε καμιά όρεξη να την προωθήσει. Ίσως έχει έρθει η ώρα.
δολάρια χρέος ο καθένας μας. Τις τελευταίες ημέρες είναι στις σελίδες του γερμανικού Τύπου που έχουμε την τιμητική μας. «Οι ελληνικές κυβερνήσεις έχουν σπρώξει τη χώρα στο χείλος της εθνικής χρεοκοπίας, θέτοντας σε κίνδυνο το σύνολο της ευρωζώνης, αλλά η ελίτ της χώρας εξακολουθεί να πιστεύει ότι οι άλλες χώρες του ευρώ θα πληρώσουν τον λογαριασμό της εκτεταμένης αναποτελεσματικότητας και διαφθοράς»- η σκληρή φράση είναι πρόλογος πρόσφατου άρθρου στο περιοδικό «Σπίγκελ». Το σενάριο πάει κάπως έτσι: η Ελλάδα πρέπει να δανειστεί ώς τον ΦεβρουάριοΜάρτιο της νέας χρονιάς μεγάλα ποσά για να αναχρηματοδοτήσει τα δάνειά της. Οι αγορές των ομολόγων θα είναι έτσι κι αλλιώς πιο δύσκολες φέτος, αφού όλες οι χώρες του κόσμου έχουν μεγάλα ελλείμματα, όλες θα δανειστούν και ο ανταγωνισμός για δανεικά θα πλήξει τους μικρότερους και τους λιγότερο αξιόπιστους. Είναι η περίπτωσή μας. Οι πρόσφατες υποβαθμίσεις από τους τρεις οίκους αξιολόγησης γεννούν αμφιβολίες για την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας. Και αν το Πρόγραμμα Σταθερότητας που θα υποβάλει η κυβέρνηση τον Ιανουάριο δεν διαλύσει την ατμόσφαιρα καχυποψίας, τότε η Ελλάδα κινδυνεύει να βγει στο παζάρι για δανεικά και να μη βρει δανειστές.
Τι θα συμβεί στην περίπτωση αυτή; Κατά μία εκδοχή οι εταίροι μας θα μας παραπέμψουν στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ή σε ένα μεικτό σχήμα Ευρώπης και ΔΝΤ- το οποίο θα αναλάβει να μας φορέσει τον ζουρλομανδύα. Κατά μία άλλη εκδοχή, την οποία υποστήριξε πρόσφατα ο Γερμανός κεντρικός τραπεζίτης, το ΔΝΤ θα μείνει απ΄ έξω και θα λύσει μόνη της το πρόβλημα η ευρωζώνη, με μέτρα που αρχίζουν από αυστηρή επιτήρηση, περνούν σε αναστολή χρηματοδοτήσεων και καταλήγουν σε προσωρινή αναστολή του δικαιώματος ψήφου της χώρας στο Συμβούλιο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης («Σπίγκελ» 28/12). Σε κάθε περίπτωση, η τύχη μας θα κριθεί μέσα στο πρώτο τρίμηνο της νέας χρονιάς.
Oι πιο αισιόδοξοι υπενθυμίζουν ότι έχουμε ξαναβρεθεί σε ανάλογη θέση (το 1985, όταν ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος ενημέρωνε τον πρωθυπουργό ότι τα συναλλαγματικά αποθέματα της χώρας επαρκούν για εισαγωγές δέκα ημερών, και το 1994, όταν και πάλι ο διεθνής Τύπος προεξοφλούσε την πτώχευσή μας και την παραπομπή μας στο ΔΝΤ) και καταφέραμε να διαψεύσουμε τις Κασσάνδρες. Οι απαισιόδοξοι φοβούνται ότι αυτή τη φορά είναι διαφορετικά- και τη διαφορά την κάνει το ευρώ, που κινδυνεύει, με εμάς ως αφορμή, να γίνει στόχος υποτιμητικής κερδοσκοπίας.
Ας δεχτούμε την αισιόδοξη οπτική. Στο κάτω κάτω σε περιστάσεις σαν αυτήν, κατά την περίφημη φράση του Ρούζβελτ, το μόνο που έχεις να φοβηθείς είναι ο φόβος. Δεν μας χρειάζεται φόβος λοιπόν. Μας χρειάζεται «λίντερσιπ»- πολιτική ηγεσία ικανή όχι απλώς να επιβάλει τα αναπόφευκτα «σκληρά μέτρα», αλλά να πείσει ότι τα βάρη τα κατανέμει με δικαιοσύνη και να εμπνεύσει εμπιστοσύνη ότι η εφαρμογή τους οδηγεί κάπου. Ότι υπάρχει προοπτική πραγματικής, δομικής αλλαγής. Η αλλαγή άλλωστε ήταν αναγκαία έτσι κι αλλιώς, ανεξαρτήτως κρίσης. Μόνο που το πολιτικό σύστημα, όντας συστατικό, γενεσιουργό μέρος του προβλήματος, δεν είχε καμιά όρεξη να την προωθήσει. Ίσως έχει έρθει η ώρα.
Οι αισιόδοξοι υπενθυμίζουν ότι έχουμε ξαναβρεθεί σε δύσκολη θέση (το 1985 και το 1994) και καταφέραμε να διαψεύσουμε τις Κασσάνδρες. Οι απαισιόδοξοι φοβούνται ότι αυτή τη φορά είναι διαφορετικά- και τη διαφορά την κάνει το ευρώ, που κινδυνεύει, με εμάς ως αφορμή, να γίνει στόχος υποτιμητικής κερδοσκοπίας
ΚΑΝΟΝΙΚΑ, τέτοιες ημέρες η απαισιοδοξία απαγορεύεται. Η χρονιά άλλαξε, το ξενυχτήσαμε, ανταλλάξαμε ευχές και όλα τα σχετικά- και φυσιολογικά ελπίζουμε ότι το 2010 θα είναι καλύτερο από το 2009. Γίνεται;
Δύσκολο, πολύ δύσκολο. Πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες, είναι πολύ πιθανότερο να έχουμε μια χρονιά χειρότερη από την- κακή- προηγούμενη.
Αλλά είπαμε, η απαισιοδοξία απαγορεύεται τέτοιες ημέρες. Και πρέπει όλοι να έχουμε στο μυαλό μας ότι, ιστορικά, όλες οι κρίσεις οδήγησαν τελικά σε καλύτερες μέρες όλους εκείνους που κατάφεραν να αντέξουν στα δύσκολα.
Η κρίση είναι- και- μια ευκαιρία. Προφανώς η κυβέρνηση θα κάνει ό,τι μπορεί. Όταν τελειώσει αυτή η ατέρμων συζήτηση περί φόρων, θα επιβληθούν οι φόροι και όλοι εμείς θα κληθούμε να τους πληρώσουμε. Ας ελπίσουμε ότι θα υπάρξει δικαιοσύνη- και πέραν τούτου ουδέν.
Το ζήτημα όμως δεν είναι αυτό, τουλάχιστον για την πλειονότητα των πολιτών που έχουν συνηθίσει να πληρώνουν τους φόρους τους. Το ζήτημα είναι να διδαχθούμε από την κρίση και να αλλάξουμε.
Αυτό που μας λένε, με άκομψο ή και με αγενή τρόπο, οι εταίροι μας όλο το τελευταίο διάστημα είναι ότι έχουμε συνηθίσει σε έναν τρόπο ζωής που δεν μπορεί να δικαιολογηθεί στα μάτια τους. Παράγουμε ελάχιστα και καταναλώνουμε πολύ- ποια ευρωπαϊκή κοινωνία έχει τις περισσότερες Καγιέν κατά κεφαλήν;
Δώσαμε, δώσαμε
ΓΕΝΙΚΩΣ, ΚΑΛΟΜΑΘΑΜΕ, από τα Μεσογειακά Προγράμματα μέχρι τα Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης. Μπορεί κάποιοι να κέρδισαν- πολύ- περισσότερα, αλλά όλοι βγήκαμε κερδισμένοι. Και πιο καταναλωτικοί, σε προϊόντα που παράγουν άλλοι.
Πρέπει να γίνουμε παραγωγικοί. Και ανταγωνιστικοί. Η κυβέρνηση οφείλει να βάλει το πλαίσιο- για παράδειγμα, η περίφημη πράσινη ανάπτυξη δεν θα έλθει από μόνη της, αν έλθει ποτέ. Κι εμείς όμως δεν μπορούμε να τα ζητάμε όλα από το κράτος, δηλαδή από τις Βρυξέλλες, δηλαδή από τον Γερμανό φορολογούμενο.
Τώρα που τελειώνουν οι γιορτές, οφείλουμε να συνέλθουμε. Διότι, αλλιώς, κινδυνεύουμε να ακούσουμε ένα βαρύ «δώσαμε, πηγαίνετε αλλού». Και η αλήθεια είναι ότι αλλού δεν έχουμε να πάμε...
Δύσκολο, πολύ δύσκολο. Πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες, είναι πολύ πιθανότερο να έχουμε μια χρονιά χειρότερη από την- κακή- προηγούμενη.
Αλλά είπαμε, η απαισιοδοξία απαγορεύεται τέτοιες ημέρες. Και πρέπει όλοι να έχουμε στο μυαλό μας ότι, ιστορικά, όλες οι κρίσεις οδήγησαν τελικά σε καλύτερες μέρες όλους εκείνους που κατάφεραν να αντέξουν στα δύσκολα.
Η κρίση είναι- και- μια ευκαιρία. Προφανώς η κυβέρνηση θα κάνει ό,τι μπορεί. Όταν τελειώσει αυτή η ατέρμων συζήτηση περί φόρων, θα επιβληθούν οι φόροι και όλοι εμείς θα κληθούμε να τους πληρώσουμε. Ας ελπίσουμε ότι θα υπάρξει δικαιοσύνη- και πέραν τούτου ουδέν.
Το ζήτημα όμως δεν είναι αυτό, τουλάχιστον για την πλειονότητα των πολιτών που έχουν συνηθίσει να πληρώνουν τους φόρους τους. Το ζήτημα είναι να διδαχθούμε από την κρίση και να αλλάξουμε.
Αυτό που μας λένε, με άκομψο ή και με αγενή τρόπο, οι εταίροι μας όλο το τελευταίο διάστημα είναι ότι έχουμε συνηθίσει σε έναν τρόπο ζωής που δεν μπορεί να δικαιολογηθεί στα μάτια τους. Παράγουμε ελάχιστα και καταναλώνουμε πολύ- ποια ευρωπαϊκή κοινωνία έχει τις περισσότερες Καγιέν κατά κεφαλήν;
Δώσαμε, δώσαμε
ΓΕΝΙΚΩΣ, ΚΑΛΟΜΑΘΑΜΕ, από τα Μεσογειακά Προγράμματα μέχρι τα Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης. Μπορεί κάποιοι να κέρδισαν- πολύ- περισσότερα, αλλά όλοι βγήκαμε κερδισμένοι. Και πιο καταναλωτικοί, σε προϊόντα που παράγουν άλλοι.
Πρέπει να γίνουμε παραγωγικοί. Και ανταγωνιστικοί. Η κυβέρνηση οφείλει να βάλει το πλαίσιο- για παράδειγμα, η περίφημη πράσινη ανάπτυξη δεν θα έλθει από μόνη της, αν έλθει ποτέ. Κι εμείς όμως δεν μπορούμε να τα ζητάμε όλα από το κράτος, δηλαδή από τις Βρυξέλλες, δηλαδή από τον Γερμανό φορολογούμενο.
Τώρα που τελειώνουν οι γιορτές, οφείλουμε να συνέλθουμε. Διότι, αλλιώς, κινδυνεύουμε να ακούσουμε ένα βαρύ «δώσαμε, πηγαίνετε αλλού». Και η αλήθεια είναι ότι αλλού δεν έχουμε να πάμε...
ΑΡΧΙΜΗΝΙΑ ΚΙ ΑΡΧΙΧΡΟΝΙΑ κι αρχή καλός μας χρόνος! Να τα πούμε; Ή να τα κάνουμε γαργάρα; Εδώ τα παιδάκια που ήρθαν για τα κάλαντα, όσο να πεις, μια αναρώτηση στο βλέμμα την είχανε! Σαν να λένε «πλάκα σου κάνουμε, μην το παίρνεις και κατά γράμμα!
Δώσε ΄κεί χάμω, τι θα δώσεις, τσιφούταρε και το “ήρθε ο νέος με τα δώρα, με τραγούδια με χαρά” πέρνα το στο ντούκου!» Να τα πούμε; Τώρα που ήρθαμε στο τσακίρ κέφι πριν περάσει η ενέργεια του αγχολυτικού; Πιάστηκε το χέρι των γιατρών να γράφουν συνταγές για ηρεμιστικά στον κοσμάκη! Ναι, αυτών των καημένων των γιατρών με τα γραφεία στο Κολωνάκι! Τελικά, πρέπει να κάνουμε έναν έρανο υπέρ του αναξιοπαθούντος αυτού κλάδου: ο άλλος με ιατρείο στη Σκουφά δηλώνει στην Εφορία 800 ευρώ τον μήνα! Κι εμείς τι κάνουμε; Βλέπουμε τον μεγαλογιατρό να πεινάει και τον προσπερνάμε αδιάφορα! Κι έχουμε και την αναλγησία να του ζητάμε απόδειξη! Στο φτωχαδάκι, στον μπατίρη! Πάει, χάθηκε η ανθρωπιά σ΄ αυτόν τον κόσμο!
Πήγαμε και στα μαγαζιά, αμέ; Όλοι οι τρελοί στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη περπατώντας η Λόξα μονάχη... Οι πάντες με το μάτι γούρλα δεν κοιτάζανε τα προϊόντα. Σκύβανε, κολλάγανε τη μούρη στη βιτρίνα, να εντοπίσουνε το ταμπελάκι με τις τιμές! Και μετά λιποθυμικές τάσεις, εμφράγματα και εγκεφαλικά! Αυτά δεν είναι πια εμπορικά κέντρα, αυτά είναι τα εφημερεύοντα! Δέκα δέκα τους παίρνανε με το φορείο τούς καταναλωτές!
Κόσμο είδα, σακούλα δεν είδα!
Με άδεια χέρια όλοι! Ένας κρατούσε μια σακουλίτσα τόση δα, τσουρούτικη και τον βγάζαμε φωτογραφίες με το κινητό μας!
Είδα κι εγώ μια τσαντούλα, πολύ μου άρεσε!
Διαβάζω την τιμή, χάνω τον κόσμο! Μα την Παναγία, σκοτοδίνη μού ήρθε, μια ζαλάδα, μια αντράλα, μια θολούρα! Λέω: ή μου κάνουν χοντρή πλάκα ή ζουν σε παράλληλο σύμπαν!
Μας κατέλαβαν παράφρονες εξωγήινοι και τις νύχτες πάνε και βάζουν ταμπελάκια με τρελές τιμές! Τέτοια νοσηρή αίσθηση χιούμορ έχουν εκεί στον μακρινό πλανήτη τους!
Αντίθετα, κάτι μαγαζιά με τα ψιλολοΐδια τα πάμφθηνα ήταν γεμάτα! Όλα αυτά με τα αξεσουάρ των 10 και 20 ευρώ τίγκα! Εκείμεταξύ άλλων- την καταλαβαίνεις την οικονομική κρίση! Όσο πιο φτηνό το μαγαζί τόσο πιο μεγάλη η ουρά στο ταμείο!
Και στα σούπερ μάρκετ κυκλοφορούσαν όλοι με ένα βλέμμα απλανές και ένα καρότο στο χέρι! Τα λουκούλλεια γεύματα περασμένα μεγαλεία και διηγώντας τα να κλαις! (Έτσι όπως έβλεπα τα άδεια καρότσια, θυμήθηκα τη γιαγιάκα μου που- όταν ήρθαν στην Ελλάδα απ΄ τη Μικρασία- έλεγε για τους αυτόχθονες:
«Ρωτάς τι καλά μαγειρεύετε σήμερα και σου απαντάνε: “Σελινοσέσκουλα κι ελιές!”»)
Και μέσα στο χάος, στην τηλεόραση Παπανδρέου και Σαμαράς. Πήγανε να τους πουν τα κάλαντα τα παιδάκια απ΄ το Χαμόγελο του Παιδιού και τα Χωριά!
Έλεος δηλαδή! Να το πάρει το φτωχό παιδάκι το μπρελόκ ΝΑ ΤΟ ΚΑΝΕΙ ΤΙ; Να βάλει ποια κλειδιά; Της έπαυλης, του τζιπ, της εξοχικής βίλας και του συγκροτήματος γραφείων που διαθέτει;
Λίγο μυαλό, ρε μάγκες! Λίγη κοινή λογική- που τελικά η «κοινή» είναι ό,τι πιο σπάνιο υπάρχει!
Δώστε ΄κεί πέρα ένα παιχνιδάκι στο κάθε παιδί, να χαρεί, να χαμογελάσει το χειλάκι του! Πάρτε ένα επιτραπέζιο, ένα παζλ, ένα σετ ζωγραφικής, ένα κάτι... Και δεν το λέω για τους ίδιους τους πολιτικούς αρχηγούς. Αυτοί ό,τι σακουλάκι τούς βάλανε στο χέρι, αυτό δώσανε! Το λέω για τους παραστεκάμενους! Που αποφασίζουν τι δωράκι θα κάνουνε! Που, ως φωστήρες, καταλήγουν ότι το πιο κατάλληλο για ένα φτωχό παιδάκι είναι το μπρελόκ! Που αναρωτιέσαι τελικά: Αυτοί που τα διαλέγουν, είναι γονείς;
Διότι τι θέλει ένα δεκάχρονο για να ολοκληρωθεί η ευτυχία του; Ένα ωραιότατο μπρελόκ!
ΑΡΧΙΜΗΝΙΑ ΚΙ ΑΡΧΙΧΡΟΝΙΑ! Να τα πούμε; Ή να τα πιούμε για να ξεχάσουμε; Γιατί το 2009 δεν τα είπαμε εμείς: Μας τα είπε αυτό!
Αλλά, άντε, ας μην γκρινιάζουμε μέρες που είναι! Ας πάρουμε βαθιά ανάσα (να γεμίσουν τα πνεμόνια μας διοξείδιο του άνθρακος) κι ας πούμε Καλή Χρονιά! Καλή Χρονιά με υγεία, γαλήνη και- πάνω απ΄ όλα- με γενναιοδωρία ψυχής!
Χρόνια μας πολλά!
Δώσε ΄κεί χάμω, τι θα δώσεις, τσιφούταρε και το “ήρθε ο νέος με τα δώρα, με τραγούδια με χαρά” πέρνα το στο ντούκου!» Να τα πούμε; Τώρα που ήρθαμε στο τσακίρ κέφι πριν περάσει η ενέργεια του αγχολυτικού; Πιάστηκε το χέρι των γιατρών να γράφουν συνταγές για ηρεμιστικά στον κοσμάκη! Ναι, αυτών των καημένων των γιατρών με τα γραφεία στο Κολωνάκι! Τελικά, πρέπει να κάνουμε έναν έρανο υπέρ του αναξιοπαθούντος αυτού κλάδου: ο άλλος με ιατρείο στη Σκουφά δηλώνει στην Εφορία 800 ευρώ τον μήνα! Κι εμείς τι κάνουμε; Βλέπουμε τον μεγαλογιατρό να πεινάει και τον προσπερνάμε αδιάφορα! Κι έχουμε και την αναλγησία να του ζητάμε απόδειξη! Στο φτωχαδάκι, στον μπατίρη! Πάει, χάθηκε η ανθρωπιά σ΄ αυτόν τον κόσμο!
Πήγαμε και στα μαγαζιά, αμέ; Όλοι οι τρελοί στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη περπατώντας η Λόξα μονάχη... Οι πάντες με το μάτι γούρλα δεν κοιτάζανε τα προϊόντα. Σκύβανε, κολλάγανε τη μούρη στη βιτρίνα, να εντοπίσουνε το ταμπελάκι με τις τιμές! Και μετά λιποθυμικές τάσεις, εμφράγματα και εγκεφαλικά! Αυτά δεν είναι πια εμπορικά κέντρα, αυτά είναι τα εφημερεύοντα! Δέκα δέκα τους παίρνανε με το φορείο τούς καταναλωτές!
Κόσμο είδα, σακούλα δεν είδα!
Με άδεια χέρια όλοι! Ένας κρατούσε μια σακουλίτσα τόση δα, τσουρούτικη και τον βγάζαμε φωτογραφίες με το κινητό μας!Είδα κι εγώ μια τσαντούλα, πολύ μου άρεσε!
Διαβάζω την τιμή, χάνω τον κόσμο! Μα την Παναγία, σκοτοδίνη μού ήρθε, μια ζαλάδα, μια αντράλα, μια θολούρα! Λέω: ή μου κάνουν χοντρή πλάκα ή ζουν σε παράλληλο σύμπαν!
Μας κατέλαβαν παράφρονες εξωγήινοι και τις νύχτες πάνε και βάζουν ταμπελάκια με τρελές τιμές! Τέτοια νοσηρή αίσθηση χιούμορ έχουν εκεί στον μακρινό πλανήτη τους!
Αντίθετα, κάτι μαγαζιά με τα ψιλολοΐδια τα πάμφθηνα ήταν γεμάτα! Όλα αυτά με τα αξεσουάρ των 10 και 20 ευρώ τίγκα! Εκείμεταξύ άλλων- την καταλαβαίνεις την οικονομική κρίση! Όσο πιο φτηνό το μαγαζί τόσο πιο μεγάλη η ουρά στο ταμείο!
Και στα σούπερ μάρκετ κυκλοφορούσαν όλοι με ένα βλέμμα απλανές και ένα καρότο στο χέρι! Τα λουκούλλεια γεύματα περασμένα μεγαλεία και διηγώντας τα να κλαις! (Έτσι όπως έβλεπα τα άδεια καρότσια, θυμήθηκα τη γιαγιάκα μου που- όταν ήρθαν στην Ελλάδα απ΄ τη Μικρασία- έλεγε για τους αυτόχθονες:
«Ρωτάς τι καλά μαγειρεύετε σήμερα και σου απαντάνε: “Σελινοσέσκουλα κι ελιές!”»)
Και μέσα στο χάος, στην τηλεόραση Παπανδρέου και Σαμαράς. Πήγανε να τους πουν τα κάλαντα τα παιδάκια απ΄ το Χαμόγελο του Παιδιού και τα Χωριά!
Έλεος δηλαδή! Να το πάρει το φτωχό παιδάκι το μπρελόκ ΝΑ ΤΟ ΚΑΝΕΙ ΤΙ; Να βάλει ποια κλειδιά; Της έπαυλης, του τζιπ, της εξοχικής βίλας και του συγκροτήματος γραφείων που διαθέτει;
Λίγο μυαλό, ρε μάγκες! Λίγη κοινή λογική- που τελικά η «κοινή» είναι ό,τι πιο σπάνιο υπάρχει!
Δώστε ΄κεί πέρα ένα παιχνιδάκι στο κάθε παιδί, να χαρεί, να χαμογελάσει το χειλάκι του! Πάρτε ένα επιτραπέζιο, ένα παζλ, ένα σετ ζωγραφικής, ένα κάτι... Και δεν το λέω για τους ίδιους τους πολιτικούς αρχηγούς. Αυτοί ό,τι σακουλάκι τούς βάλανε στο χέρι, αυτό δώσανε! Το λέω για τους παραστεκάμενους! Που αποφασίζουν τι δωράκι θα κάνουνε! Που, ως φωστήρες, καταλήγουν ότι το πιο κατάλληλο για ένα φτωχό παιδάκι είναι το μπρελόκ! Που αναρωτιέσαι τελικά: Αυτοί που τα διαλέγουν, είναι γονείς;
Διότι τι θέλει ένα δεκάχρονο για να ολοκληρωθεί η ευτυχία του; Ένα ωραιότατο μπρελόκ!
ΑΡΧΙΜΗΝΙΑ ΚΙ ΑΡΧΙΧΡΟΝΙΑ! Να τα πούμε; Ή να τα πιούμε για να ξεχάσουμε; Γιατί το 2009 δεν τα είπαμε εμείς: Μας τα είπε αυτό!
Αλλά, άντε, ας μην γκρινιάζουμε μέρες που είναι! Ας πάρουμε βαθιά ανάσα (να γεμίσουν τα πνεμόνια μας διοξείδιο του άνθρακος) κι ας πούμε Καλή Χρονιά! Καλή Χρονιά με υγεία, γαλήνη και- πάνω απ΄ όλα- με γενναιοδωρία ψυχής!
Χρόνια μας πολλά!
Μάλλον έχουν δίκιο όσοι λένε στη Ν.Δ. ότι ο Κώστας Καραμανλής εγκατάλειψε άρον άρον την ηλεκτρική καρέκλα του Μαξίμου για να μην κληθεί να αντιμετωπίσει τα επερχόμενα δεινά, πολλά από τα οποία είναι αποτέλεσμα της της ανικανότητας της κυβέρνησής του.
Δεν προλάβαμε να συλλαβίσου- με σιγανά «Δόξα τω Θεώ», λόγω τουσχετικά - καλού κλίματος πολιτικής αποδοχής από την πλευρά κυρίως της Ένωσης, δευτερευόντως των Αγορών, για μέτρα δημοσιονομικής εξισορρόπησης που προαναγγέλλονται από την κυβέρνηση, και αρχίσαμε πάλι να τρέμουμε με το πιθανό ενδεχόμενο μιας νέας σκληρής φοροεπιδρομής.
Και αυτό γιατί η φοροδιαφυγή στη χώρα μας είναι σαν τη Λερναία Ύδρα, η οποία κάθε χρόνο ενισχύεται και διευρύνεται και κανείς μέχρι τώρα δεν κατάφερε να κόψει έστω ένα από τα κεφάλια της. Να εξαρθρώσει έστω μία από τις πολλές συμμορίες των φοροκλεφτών που διάγουν πολυτελή βίο και δηλώνουν εισοδήματα χαμηλότερα από τους οδοκαθαριστές.
Έτσι, εάν αστοχήσει ή καθυστερήσει και αυτή η κυβέρνηση στον εντοπισμό όσων ζουν εις βάρος των υπολοίπων, μετά το πρώτο εξάμηνο είναι βέβαιο ότι θα βάλει πάλι βαθιά το χέρι στην τσέπη των γνωστών κορόιδων που δεν μπορούν ή δεν θέλουν- συμβαίνει και αυτόνα κρύψουν τα εισοδήματά τους.
Πάντως, έχω μια πολύ μεγάλη απορία. Σε μια μικρή χώρα όπως η Ελλάδα, που όλοι ξέρουν τα πάντα για όλους- γείτονες, φίλους, συνεργάτες και γνωστούς- γιατί χρειάζονται νέα φορολογικά συστήματα για να βρούμε αρκετούς απ΄ αυτούς που κλέβουν το κράτος προκλητικά και δημόσια; Δεν λέω να γεμίσει η χώρα ρουφιάνους και να καρφώνει ο ένας τον άλλον με τις περίφημες ανώνυμες καταγγελίες. Αυτή είναι δουλειά του κράτους και μάλιστα απλή. Παράδειγμα; Ο έφορος του Παγκρατίου, εάν κάνει μια βόλτα στην οδό Υμηττού, μπορεί με την πρώτη ματιά να δει σε ποια μαγαζιά κάνουν ουρές οι πελάτες και σε ποια οι επιχειρηματίες ετοιμάζονται να κατεβάσουν οριστικά τα ρολά.
Δεν προλάβαμε να συλλαβίσου- με σιγανά «Δόξα τω Θεώ», λόγω τουσχετικά - καλού κλίματος πολιτικής αποδοχής από την πλευρά κυρίως της Ένωσης, δευτερευόντως των Αγορών, για μέτρα δημοσιονομικής εξισορρόπησης που προαναγγέλλονται από την κυβέρνηση, και αρχίσαμε πάλι να τρέμουμε με το πιθανό ενδεχόμενο μιας νέας σκληρής φοροεπιδρομής.
Και αυτό γιατί η φοροδιαφυγή στη χώρα μας είναι σαν τη Λερναία Ύδρα, η οποία κάθε χρόνο ενισχύεται και διευρύνεται και κανείς μέχρι τώρα δεν κατάφερε να κόψει έστω ένα από τα κεφάλια της. Να εξαρθρώσει έστω μία από τις πολλές συμμορίες των φοροκλεφτών που διάγουν πολυτελή βίο και δηλώνουν εισοδήματα χαμηλότερα από τους οδοκαθαριστές.
Έτσι, εάν αστοχήσει ή καθυστερήσει και αυτή η κυβέρνηση στον εντοπισμό όσων ζουν εις βάρος των υπολοίπων, μετά το πρώτο εξάμηνο είναι βέβαιο ότι θα βάλει πάλι βαθιά το χέρι στην τσέπη των γνωστών κορόιδων που δεν μπορούν ή δεν θέλουν- συμβαίνει και αυτόνα κρύψουν τα εισοδήματά τους.
Πάντως, έχω μια πολύ μεγάλη απορία. Σε μια μικρή χώρα όπως η Ελλάδα, που όλοι ξέρουν τα πάντα για όλους- γείτονες, φίλους, συνεργάτες και γνωστούς- γιατί χρειάζονται νέα φορολογικά συστήματα για να βρούμε αρκετούς απ΄ αυτούς που κλέβουν το κράτος προκλητικά και δημόσια; Δεν λέω να γεμίσει η χώρα ρουφιάνους και να καρφώνει ο ένας τον άλλον με τις περίφημες ανώνυμες καταγγελίες. Αυτή είναι δουλειά του κράτους και μάλιστα απλή. Παράδειγμα; Ο έφορος του Παγκρατίου, εάν κάνει μια βόλτα στην οδό Υμηττού, μπορεί με την πρώτη ματιά να δει σε ποια μαγαζιά κάνουν ουρές οι πελάτες και σε ποια οι επιχειρηματίες ετοιμάζονται να κατεβάσουν οριστικά τα ρολά.
Γιατί έγινε το στραβοπάτημα με τα τέλη κυκλοφορίας; «Από έλλειψη επαρκούς χρόνου διαβούλευσης». Και πώς θα διορθωθεί; «Στο πλαίσιο της διαβούλευσης».
Θα αυξηθεί ο ΦΠΑ; «Ό,τι προκύψει από τη διαβούλευση». Πόσες αποδείξεις θα μαζεύουμε για τη φορολογική μας δήλωση;
«Το θέμα βρίσκεται σε διαβούλευση». Και πώς θα αντιμετωπίσουμε το Ασφαλιστικό; «Ύστερα από διαβούλευση».
Οι παραπάνω απαντήσεις σε φλέγοντα ερωτήματα θεωρούνται από την κυβέρνηση ενδεικτικές μιας νέας πολιτικής κουλτούρας.
Και είναι, πράγματι. Πάσχουν όμως σε ένα σημείο, δεν απαντούν στα ερωτήματα. Θα έπρεπε να είναι αυτονόητο, αλλά τα αυτονόητα κάποτε χάνονται, όταν συμβαίνουν πολιτισμικές αλλαγές.
Ωστόσο, κάποιες στοιχειώδεις αρχές της πολιτικής συμφωνούν με τη λογική και υπερβαίνουν τις επιμέρους «κουλτούρες»: Η διαβούλευση για ένα πρόβλημα μπορεί να συμβάλλει στη λύση του, αλλά δεν συνιστά λύση. Η διαβούλευση χρειάζεται να εκκινεί από συγκεκριμένη βάση και να τερματίζεται σε εύλογο χρόνο με συγκεκριμένες αποφάσεις. Ο εύλογος χρόνος είναι σχετικό μέγεθος και, στην παρούσα συγκυρία, η χώρα βρίσκεται υπό χρονική πίεση. Τέλος, οι αποφάσεις λαμβάνονται από αυτούς που έχουν εκλεγεί για να αποφασίζουν και να κρίνονται από τις αποφάσεις τους.
Καλό είναι να ακούγονται και να λαμβάνονται υπόψη διάφορες ιδέες και γνώμες. Λιγότερο καλό είναι να δίνεται η ψευδαίσθηση ότι στο εξής θα κυβερνάμε όλοι μαζί από το Ίντερνετ. Ή, έστω, ότι στο «όπενγκαβ» εκφράζεται το κοινό αίσθημα. Παράδειγμα, η μαζική διαδικτυακή επίθεση που δέχεται από το εγχώριο φασισταριό το νομοσχέδιο για την ιθαγένεια και τα εκλογικά δικαιώματα των μεταναστών. Αν αυτή η «συμμετοχή στη διαβούλευση» κάτι σημαίνει πολιτικά, είναι η επιβεβαίωση της ανάγκης το νομοσχέδιο να γίνει νόμος. Και για τούτο χρειάζεται πολιτική βούληση.
Το σερφάρισμα στον ηλεκτρονικό ιστό είναι ευχάριστη και ενίοτε εποικοδομητική απασχόληση. Στη δημοκρατία, όμως, η πολιτική βούληση είναι συνυφασμένη με την πολιτική ευθύνη. Για την ανάληψή της, χρειάζεται κάποτε οι φέροντες τη λαϊκή εντολή να κατεβαίνουν από την ηλεκτρονική ιστιοσανίδα και να πατούν σε στέρεο έδαφος.
Θα αυξηθεί ο ΦΠΑ; «Ό,τι προκύψει από τη διαβούλευση». Πόσες αποδείξεις θα μαζεύουμε για τη φορολογική μας δήλωση;
«Το θέμα βρίσκεται σε διαβούλευση». Και πώς θα αντιμετωπίσουμε το Ασφαλιστικό; «Ύστερα από διαβούλευση».
Οι παραπάνω απαντήσεις σε φλέγοντα ερωτήματα θεωρούνται από την κυβέρνηση ενδεικτικές μιας νέας πολιτικής κουλτούρας.
Και είναι, πράγματι. Πάσχουν όμως σε ένα σημείο, δεν απαντούν στα ερωτήματα. Θα έπρεπε να είναι αυτονόητο, αλλά τα αυτονόητα κάποτε χάνονται, όταν συμβαίνουν πολιτισμικές αλλαγές.
Ωστόσο, κάποιες στοιχειώδεις αρχές της πολιτικής συμφωνούν με τη λογική και υπερβαίνουν τις επιμέρους «κουλτούρες»: Η διαβούλευση για ένα πρόβλημα μπορεί να συμβάλλει στη λύση του, αλλά δεν συνιστά λύση. Η διαβούλευση χρειάζεται να εκκινεί από συγκεκριμένη βάση και να τερματίζεται σε εύλογο χρόνο με συγκεκριμένες αποφάσεις. Ο εύλογος χρόνος είναι σχετικό μέγεθος και, στην παρούσα συγκυρία, η χώρα βρίσκεται υπό χρονική πίεση. Τέλος, οι αποφάσεις λαμβάνονται από αυτούς που έχουν εκλεγεί για να αποφασίζουν και να κρίνονται από τις αποφάσεις τους.
Καλό είναι να ακούγονται και να λαμβάνονται υπόψη διάφορες ιδέες και γνώμες. Λιγότερο καλό είναι να δίνεται η ψευδαίσθηση ότι στο εξής θα κυβερνάμε όλοι μαζί από το Ίντερνετ. Ή, έστω, ότι στο «όπενγκαβ» εκφράζεται το κοινό αίσθημα. Παράδειγμα, η μαζική διαδικτυακή επίθεση που δέχεται από το εγχώριο φασισταριό το νομοσχέδιο για την ιθαγένεια και τα εκλογικά δικαιώματα των μεταναστών. Αν αυτή η «συμμετοχή στη διαβούλευση» κάτι σημαίνει πολιτικά, είναι η επιβεβαίωση της ανάγκης το νομοσχέδιο να γίνει νόμος. Και για τούτο χρειάζεται πολιτική βούληση.
Το σερφάρισμα στον ηλεκτρονικό ιστό είναι ευχάριστη και ενίοτε εποικοδομητική απασχόληση. Στη δημοκρατία, όμως, η πολιτική βούληση είναι συνυφασμένη με την πολιτική ευθύνη. Για την ανάληψή της, χρειάζεται κάποτε οι φέροντες τη λαϊκή εντολή να κατεβαίνουν από την ηλεκτρονική ιστιοσανίδα και να πατούν σε στέρεο έδαφος.
Η δεκαετία άλλαξε σε κλίμα συγκρατημένης... απαισιοδοξίας.
«Όταν χάνεις, μη χάνεις το... μάθημα» έλεγε ο Γκάντι. Αναζητώντας λοιπόν τα μαθήματα που κρύβονται πίσω από τα παθήματα των τελευταίων χρόνων, ανακαλύπτουμε ξανά την αξία της παροιμίας «το ψέμα έχει κοντά ποδάρια». Αφού το 2009 έδειξε ότι το ίδιο ισχύει και για την επικοινωνία, όταν αντικαθιστά την πολιτική... Σειρά έχουν οι αιτίες της κατάρρευ- σης της οικονομίας μας.
Όπου διδαχτήκα- με ότι όπως το γήρας μεγεθύνει τις αδυναμίες του ανθρώπινου οργανισμού, έτσι και η οικονομική κρίση, ως εκδήλωση ενός γερασμένου οικονομικού συστήματος, χτυπά τις οικονομίες στα αδύνατα σημεία τους.
Που στη δική μας περίπτωση ήταν τα δημοσιονομικά ελλείμματα κι ο υπέρμετρος δανεισμός.
Το τρίτο μάθημα έρχεται από την κατανομή των ευθυνών. Οι οποίες σύμφωνα με τη σημερινή κυβέρνηση βαραίνουν τους προηγούμενους. Οι οποίοι κι εκείνοι με τη σειρά τους ισχυρίζονται ότι τους κληροδοτήθηκαν από την κυβέρνηση Σημίτη. Χωρίς να εξηγούν όμως επαρκώς γιατί εγκαίρως δεν έλαβαν, ως όφειλαν, τα αναγκαία, όσο και επώδυνα μέτρα. Τα οποία τώρα με μεγάλη ευκολία συνιστούν στους... άλλους.
Το τελευταίο μάθημα προκύπτει από τις επιθέσεις των διεθνών οικονομικών κύκλων εις βάρος της οικονομίας μας. Οι οποίες, ειδικά όταν προέρχονται από δανειστές μας, δεν οφείλονται ασφαλώς σε καμιά... ανθελληνική συνωμοσία.
Άλλωστε δεν φταίει ο καθρέφτης όταν δεν μας αρέσει το είδωλο...
Ο Γιάννης Α. Μυλόπουλος είναι καθηγητής Πολυτεχνικής Σχολής ΑΠΘ
«Όταν χάνεις, μη χάνεις το... μάθημα» έλεγε ο Γκάντι. Αναζητώντας λοιπόν τα μαθήματα που κρύβονται πίσω από τα παθήματα των τελευταίων χρόνων, ανακαλύπτουμε ξανά την αξία της παροιμίας «το ψέμα έχει κοντά ποδάρια». Αφού το 2009 έδειξε ότι το ίδιο ισχύει και για την επικοινωνία, όταν αντικαθιστά την πολιτική... Σειρά έχουν οι αιτίες της κατάρρευ- σης της οικονομίας μας.
Όπου διδαχτήκα- με ότι όπως το γήρας μεγεθύνει τις αδυναμίες του ανθρώπινου οργανισμού, έτσι και η οικονομική κρίση, ως εκδήλωση ενός γερασμένου οικονομικού συστήματος, χτυπά τις οικονομίες στα αδύνατα σημεία τους.
Που στη δική μας περίπτωση ήταν τα δημοσιονομικά ελλείμματα κι ο υπέρμετρος δανεισμός.
Το τρίτο μάθημα έρχεται από την κατανομή των ευθυνών. Οι οποίες σύμφωνα με τη σημερινή κυβέρνηση βαραίνουν τους προηγούμενους. Οι οποίοι κι εκείνοι με τη σειρά τους ισχυρίζονται ότι τους κληροδοτήθηκαν από την κυβέρνηση Σημίτη. Χωρίς να εξηγούν όμως επαρκώς γιατί εγκαίρως δεν έλαβαν, ως όφειλαν, τα αναγκαία, όσο και επώδυνα μέτρα. Τα οποία τώρα με μεγάλη ευκολία συνιστούν στους... άλλους.
Το τελευταίο μάθημα προκύπτει από τις επιθέσεις των διεθνών οικονομικών κύκλων εις βάρος της οικονομίας μας. Οι οποίες, ειδικά όταν προέρχονται από δανειστές μας, δεν οφείλονται ασφαλώς σε καμιά... ανθελληνική συνωμοσία.
Άλλωστε δεν φταίει ο καθρέφτης όταν δεν μας αρέσει το είδωλο...
Ο Γιάννης Α. Μυλόπουλος είναι καθηγητής Πολυτεχνικής Σχολής ΑΠΘ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παράκληση να μην υπάρχουν μηνύματα υβριστικού περιεχομένου.