«ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ: Η χώρα της Εκπαίδευσης, των ΝΟΚΙΑ και της μηδενικής διαφθοράς»

Άρθρο 
Της Άριας Αγάτσα, Βουλευτού ΠΑΣΟΚ Βοιωτίας *

Η Φινλανδία είναι μία χώρα τριπλάσια σε έκταση από την Ελλάδα, με το μισό πληθυσμό από τη χώρα μας (5.244.749 κατοίκους).
Κυβερνά συνασπισμός 4 κομμάτων (Κόμμα Κέντρου, Κόμμα Εθνικού Συνασπισμού, Λίγκα των Πρασίνων και Λαϊκό Σουηδικό Κόμμα). Η σκανδιναβική χώρα έχει ανεπτυγμένη βιομηχανία κυρίως ξυλεία, μέταλλα και υψηλή τεχνολογία (πχ. κινητά τηλέφωνα ΝΟΚΙΑ), είδη τα οποία εξαγάγει. Η Φινλανδία είναι μία από τις πιο ανταγωνιστικές οικονομίες στον κόσμο σύμφωνα με έκθεση της WEF για την ανταγωνιστικότητα το 2008. Σύμφωνα με έκθεση της Διεθνούς Διαφάνειας, είναι από χώρες με την μικρότερη διαφθορά. Σε αυτό το οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον το εκπαιδευτικό της σύστημα θεωρείται κορυφαίο στην Ευρώπη και από τα καλύτερα στον κόσμο. Για την Φινλανδία καθοριστικής σημασίας υπήρξε η δεκαετία τού 70, λίγο μετά τη ραγδαία μετάβαση της χώρας από αγροτική σε αναπτυσσόμενη βιομηχανική κοινωνία. Το 1972 καθιερώθηκε η εννεαετής υποχρεωτική εκπαίδευση. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ΄80 ενισχύθηκε ο ρόλος και η αυτονομία των τοπικών αρχών, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Οι Δήμοι έχουν αυξημένο ρόλο στο εκπαιδευτικό σύστημα. Συμβάλλουν καλύπτοντας το 54,7 της δαπάνης για την παροχή της βασικής εκπαίδευσης της τεχνικής κατάρτισης και της λειτουργίας των Πολυτεχνείων. Το κράτος συμβάλλει με ποσοστό 45,3%. Το Υπουργείο Παιδείας με το Εθνικό Συμβούλιο Εκπαίδευσης έχουν την ευθύνη για τη χάραξη και την εφαρμογή της εκπαιδευτικής πολιτικής ωστόσο η ρύθμιση πολλών επιμέρους ζητημάτων (πχ διορισμοί δασκάλων και καθηγητών), εναπόκειται στις αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Οι λέξεις κλειδιά της εκπαιδευτικής πολιτικής για τους Φιλανδούς είναι ποιότητα, αποτελεσματικότητα, ισότητα και διεθνοποίηση.
Βαθμίδες Φινλανδικού Εκπαιδευτικού Συστήματος
- Βασική Εκπαίδευση
Είναι υποχρεωτική η εννιάχρονη εκπαίδευση (7-16 ετών), η οποία παρέχεται δωρεάν όπως και ο απαραίτητος εξοπλισμός, η σχολική μεταφορά και τα γεύματα στο σχολείο. Δωρεάν είναι και η προσχολική εκπαίδευση.
- Μέση Εκπαίδευση
Διακρίνεται σε Λύκεια γενικής και τεχνικής κατεύθυνσης. Είναι τριετής και ολοκληρώνεται με τη συμμετοχή σε εθνικές εξετάσεις, για την απόκτηση εθνικού απολυτηρίου που είναι και η γενική προϋπόθεση για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Για το φινλανδικό σύστημα Εκπαίδευσης, ο τομέας της Τεχνικής Εκπαίδευσης είναι πρωτεύων. Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο εγγράφονται στα τεχνικά Λύκεια 145.000 σπουδαστές (περίπου 38,5% του συνόλου των μαθητών).
- Τριτοβάθμια Εκπαίδευση
Διαρθρώνεται σε δυο παράλληλους άξονες:
α) τις Πανεπιστημιακές Σχολές
β) τις Πολυτεχνικές Σχολές
Ο θεσμός των Πολυτεχνείων είναι πρόσφατος αφού λειτούργησε σε μόνιμη βάση από το 2000 και μετά. Από τον Ιούνιο τού 2009 τα πανεπιστήμια λειτουργούν ως ανεξάρτητοι οργανισμοί δημοσίου δικαίου ή ως ιδρύματα ιδιωτικού δικαίου.
- Εκπαίδευση Ενηλίκων
Παρέχει ένα ευρύ φάσμα εκπαιδευτικών επιλογών στους ενήλικους πολίτες της χώρας. Υπολογίζεται ότι συμμετέχουν ετησίως 1,7 εκατομμύρια ενήλικες, ποσοστό που αντιστοιχεί στο ήμισυ του απασχολούμενου πληθυσμού της χώρας. Εντύπωση προκάλεσε στα μέλη της αποστολής ο άρτιος εξοπλισμός όλων των σχολείων, η ειδική βοήθεια που παρέχεται σε μαθητές με αναπηρία και μαθησιακές δυσκολίες, η υποχρεωτική εκπαίδευση (μάστερ) σε όλους τους εκπαιδευτικούς και το γεγονός ότι Διευθυντής της Εκπαίδευσης της χώρας είναι από το 1972 το ίδιο πρόσωπο...

* Η Αρια Αγάτσα, με την ιδιότητα του μέλους της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής επισκέφθηκε τη Φιλνανδία για ενημέρωση και μελέτη τού Εκπαιδευτικού Συστήματος (14-18 Φεβρουαρίου 2010). Η Επιτροπή θα καταθέσει υπόμνημα στο Υπουργείο Παιδείας και στη Βουλή των Ελλήνων.