Η τρομοκρατική επίθεση στη Βαρκελώνη υπογραμμίζει τρία σκληρά διδάγματα για τις υπηρεσίες ασφαλείας – και το ευρύ κοινό- τους τελευταίους μήνες και χρόνια. Το πρώτο είναι ότι η χρήση οχημάτων ως όπλων είναι πλέον μια καθιερωμένη τακτική από εξτρεμιστές, μία από τις δεκάδες που συμβαίνουν τις τελευταίες δύο δεκαετίες, και πρέπει να θεωρείται τυπικό μέρος του τρομοκρατικού οπλοστασίου. Τους τελευταίους 13 μήνες παρατηρήθηκαν παρόμοιες επιθέσεις στη Γαλλία, τη Γερμανία, τη Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Μια γυναίκα σκοτώθηκε από ένα αυτοκίνητο που οδήγησε με ταχύτητα ένας ακροδεξιός εξτρεμιστής στις ΗΠΑ την περασμένη εβδομάδα, σε ελαφρώς διαφορετικές περιστάσεις.
Τα ακριβή κίνητρα και η ταυτότητα των επιθέσεων της Βαρκελώνης θα γίνουν σαφή τις επόμενες ώρες. Το Ισλαμικό Κράτος έχει αναλάβει την ευθύνη στο πρακτορείο ειδήσεων Amaq, αν και τους τελευταίους μήνες οι εν λόγω ισχυρισμοί έχουν γίνει εξαιρετικά αναξιόπιστοι.
Άτομα κοντά στο Isis και ενεργά στα social media γιορτάζουν την επίθεση, αλλά αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα άμεση σύνδεση μεταξύ του εισβολέα ή των εισβολέων και της ομάδας. Οι τακτικές εξαπλώνονται μεταξύ των μαχητών όταν φαίνεται ότι έχουν αποτέλεσμα. Δεν υπάρχει κάποια δεξιότητα που να απαιτείται για να οδηγήσεις ένα όχημα πάνω σε ένα πλήθος, ούτε οποιαδήποτε δυσκολία στην απόκτηση ενός οχήματος. Αυτό καθιστά το αυτοκίνητο, το φορτηγό ή το βαν ιδανικό όπλο για τους σημερινούς τρομοκράτες, οι οποίοι συχνά εμπνέονται από μια ομάδα, αλλά στην πραγματικότητα δεν αποτελούν μέρος της και, ως επί το πλείστον, στερούνται της κατάρτισης και των μέσων που απαιτούνται για πιο πολύπλοκες επιθέσεις.
Το δεύτερο μάθημα είναι ότι πλέον υπάρχει μικρή διάκριση στη στόχευση. Αυτό σημαίνει ότι και οι τουρίστες βρίσκονται πολύ κοντά στο πεδίο. Μια δεκαετία πριν, οι ισλαμικές μαχητικές ομάδες προσπάθησαν να στείλουν συγκεκριμένα μηνύματα μέσω της βίας τους. Οι τυχαίες επιθέσεις εναντίον άοπλων πολιτών θεωρήθηκαν αναποτελεσματικές και μάλιστα αντιπαραγωγικές όσον αφορά τη συγκέντρωση δημόσιας υποστήριξης στον μουσουλμανικό κόσμο. Η επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου ξεκίνησε ενάντια σε στόχους που η Αλ Κάιντα χαρακτήρισε ως σύμβολα της αμερικανικής οικονομικής, πολιτικής και στρατιωτικής εξουσίας.
Το 2004, η Ισπανία ήταν ο στόχος της πιο αιματηρής επίθεσης τζιχαντιστών στο ευρωπαϊκό έδαφος, όταν οπαδοί της Αλ Κάιντα βομβάρδισαν συμμαχικά τρένα στη Μαδρίτη. Ένας στόχος ήταν να υπονομευθεί η ισπανική στήριξη για τη στρατιωτική παρέμβαση στο Ιράκ και να επηρεαστούν οι εκλογές. Η Ισπανία ήταν επίσης ένας ιδιαίτερος στόχος εξαιτίας της ιστορικής απήχησης για τους μαχητές του ισλαμικού βασιλείου της Ανδαλουσίας, που χάθηκε στη χριστιανοσύνη πριν 900 χρόνια.
Αυτό έχει αλλάξει. Το Isis έχει κάνει μια ευρύτερη στροφή προς την επίθεση σε οποιονδήποτε, οπουδήποτε, ούτως ή άλλως. Οι δημόσιοι χώροι, πάντα εγγενώς ευάλωτοι, τώρα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από ποτέ. Οι μουσικόφιλοι στο Μάντσεστερ, οι καλοκαιρινοί παραθεριστές στη Νίκαια, οι θαμώνες μιας παμπ στο Λονδίνο και φυσικά οι τουρίστες, είτε τραβούν φωτογραφίες στη Γέφυρα του Γουέστμινστερ, σε μια παραλία στην Τυνησία, είτε σε ένα αεροπλάνο που επιστρέφει στη Ρωσία από την Αίγυπτο.
Οι δυτικοί παραθεριστές στο εξωτερικό είχαν γίνει στόχος εδώ και πολύ καιρό. Το 1997 έγινε αιματηρή επίθεση στο Λούξορ από Αιγύπτιους μαχητές. Αλλά οι τουρίστες δεν ήταν ποτέ βασικός στόχος της βίας. Τώρα, φαίνεται να είναι. Όποιος οδήγησε ένα φορτηγό πάνω στο πεζοδρόμιο της Las Ramblas, μια από τις πιο πολυσύχναστες τουριστικές ζώνες στον κόσμο, προσπαθούσε να σκοτώσει ξένους ταξιδιώτες.
Οι ισπανικές αρχές γνώριζαν την απειλή και τα Χριστούγεννα προσπάθησαν να ενισχύσουν την προστασία των δημόσιων χώρων. Μία απόπειρα με τη χρήση ενός φορτηγού κατά πεζών απετράπη τον Νοέμβριο. Κολονάκια, μπλοκ από μπετόν και άλλα μέτρα προφύλαξης εξετάστηκαν. Η συγκέντρωση πληροφοριών αυξήθηκε.
Αλλά δεν υπάρχει τίποτα που μπορεί να γίνει σε μια εξαιρετικά δημοφιλή πόλη της Μεσογείου για να προστατευθεί από μια τέτοια επίθεση, και το τρίτο μάθημα είναι ότι η καλή αστυνόμευση μπορεί να σας κρατήσει ασφαλείς μόνο για κάποιο διάστημα. Οι γαλλικές υπηρεσίες πληροφοριών, εν μέρει λόγω της εμπειρίας τους από την καταπολέμηση της ισλαμιστικής μαχητικότητας τη δεκαετία του 1990, ήταν πολύ μπροστά από τις αντίστοιχες στο Ηνωμένο Βασίλειο ή τις ΗΠΑ για περίπου μια δεκαετία. Ωστόσο, μέχρι το 2012, οι γάλλοι κατάσκοποι, οι οποίοι δεν διαθέτουν επαρκείς πόρους και υπονομεύονται από την κακή εθνική και πανευρωπαϊκή ανταλλαγή πληροφοριών, αγωνίστηκαν να περιορίσουν την απειλή. Δεν ήταν καλά εξοπλισμένοι για να αντιμετωπίσουν την επίθεση που ξεκίνησε το 2014 το Isis εναντίον της χώρας τους από τους νεοαποκτηθέντες θύλακες του στη Συρία και το Ιράκ.
Το ίδιο μπορεί να ισχύει και για τις ισπανικές υπηρεσίες, οι οποίες είναι πολύ θαυμαστές για τον επαγγελματισμό τους στον κόσμο της καταπολέμησης της τρομοκρατίας. Η Ισπανία επένδυσε έντονα σε υπηρεσίες πληροφοριών μετά τις επιθέσεις του 2004, δημιουργώντας μια τεράστια δυνατότητα συλλογής πληροφοριών και ενεργώντας βάσει αυτής. Αυτό κράτησε τη χώρα ασφαλή από την ισλαμική τρομοκρατία για 13 χρόνια. Σημαντικές απόπειρες αποτράπηκαν το 2008. Πέρυσι η Ισπανία απέτρεψε τουλάχιστον 10 απόπειρες. Φέτος έχουν αποκαλυφθεί δύο ακόμη δίκτυα, μεταξύ των οποίων τουλάχιστον ένα έχει συνδέσεις με εισβολείς που κατευθύνονται από το Isis αλλού στην Ευρώπη.
Όπως ανακάλυψαν και οι Βρετανοί φέτος, μόνο και μόνο επειδή δεν υπάρχουν επιτυχημένες επιθέσεις, δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει ισλαμική μαχητικότητα. Έτσι το τελευταίο σκληρό μάθημα είναι ότι κάτι, ή κάποιος, θα τα καταφέρει τελικά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παράκληση να μην υπάρχουν μηνύματα υβριστικού περιεχομένου.