ΘΑ ΤΑ ΚΑΤΑΦΕΡΕΙ Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ; Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ-ΜΑΡΣ, Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΟΜΕΝΟΙ ΚΡΙΣΙΜΟΙ ΜΗΝΕΣ

 rproject

Δυο μήνες μετά τις εκλο­γές, είναι εφι­κτό –αλλά και απα­ραί­τη­το- να βγά­λου­με κά­ποια πρώτα συ­μπε­ρά­σμα­τα τόσο για τον χα­ρα­κτή­ρα της κυ­βέρ­νη­σης, όσο και για τα πο­λι­τι­κά κα­θή­κο­ντα της αρι­στε­ράς, εντός και εκτός ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, στις νέες συν­θή­κες. Οι επό­με­νοι μήνες θα είναι εξαι­ρε­τι­κά κρί­σι­μοι, τόσο για τη δι­καί­ω­ση των αγώ­νων των τε­λευ­ταί­ων χρό­νων και την αλ­λα­γή των υλι­κών όρων δια­βί­ω­σης της ερ­γα­τι­κής τάξης, όσο και μα­κρο­πρό­θε­σμα για την πο­ρεία της αρι­στε­ράς και του ερ­γα­τι­κού-λαϊ­κού κι­νή­μα­τος στη χώρα μας – και συ­νε­πα­κό­λου­θα και στην Ευ­ρώ­πη.

Πλέον θα πρέ­πει να έχουν κα­ταρ­ρεύ­σει και οι τε­λευ­ταί­ες αυ­τα­πά­τες περί «αρι­στε­ρής κυ­βέρ­νη­σης» ή περί ακύ­ρω­σης των μνη­μο­νί­ων εντός του ευρώ και της ΕΕ, με τη θηλιά του χρέ­ους γύρω από το λαιμό του λαού. Η ηγε­σία του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, σπεύ­δο­ντας να ανα­γνω­ρί­σει το σύ­νο­λο του χρέ­ους με τη συμ­φω­νία της 20ης Φε­βρουα­ρί­ου, αλλά και δη­λώ­νο­ντας σε όλους τους τό­νους ότι ανή­κου­με στην ΕΕ και ότι έξο­δος από το ευρώ θα ισού­ται με «αμοι­βαία κα­τα­στρο­φή», ου­σια­στι­κά απε­μπό­λη­σε οι­κειο­θε­λώς κάθε δυ­να­τό­τη­τα ακύ­ρω­σης του μνη­μο­νί­ου και αντι­στρο­φής της λι­τό­τη­τας – αυτά δη­λα­δή τα οποία υπο­σχέ­θη­κε και για τα οποία εξε­λέ­γη. Η αντι­στρο­φή της πραγ­μα­τι­κό­τη­τας με τον ισχυ­ρι­σμό ότι δήθεν «ο κό­σμος ψή­φι­σε ευρώ» έχει κοντά πο­δά­ρια: ο κό­σμος ήξερε ότι ο ιδα­νι­κός για να εξα­σφα­λί­σει την πα­ρα­μο­νή στο ευρώ ήταν ο Σα­μα­ράς. Ο κό­σμος ψή­φι­σε για ακύ­ρω­ση των μνη­μο­νί­ων, γνω­ρί­ζο­ντας ότι η θέση του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ ήταν «καμία θυσία για το ευρώ» ή ότι «το νό­μι­σμα δεν είναι φετίχ», όπως είχε ει­πω­θεί και προ­ε­κλο­γι­κά από τον κ. Τσί­πρα. Το ότι δήθεν ανα­γκά­στη­κε η κυ­βέρ­νη­ση να υπο­γρά­ψει την ανα­γνώ­ρι­ση του χρέ­ους και τη συ­νέ­χι­ση του μνη­μο­νί­ου λόγω του εκ­βια­σμού με τη ρευ­στό­τη­τα, είναι εξί­σου σαθρό επι­χεί­ρη­μα: Γνω­ρί­ζα­με όλοι εδώ και δύο χρό­νια, από το πα­ρά­δειγ­μα της Κύ­πρου, ότι αυτή θα ήταν η αντί­δρα­ση της ΕΚΤ.

Αντί για κυ­βέρ­νη­ση ακύ­ρω­σης των μνη­μο­νί­ων, λοι­πόν, έχου­με μια κυ­βέρ­νη­ση συ­νέ­χι­σης και νο­μι­μο­ποί­η­σής τους στο όνομα της αρι­στε­ράς, κυ­βέρ­νη­ση αστι­κής δια­χεί­ρι­σης που –χωρίς να ταυ­τί­ζε­ται, φυ­σι­κά, με τους προη­γού­με­νους- έχει δη­λώ­σει ήδη ότι δεν σκο­πεύ­ει να ξε­ρι­ζώ­σει τα μνη­μο­νια­κά «κε­κτη­μέ­να» ή να αμ­φι­σβη­τή­σει τις δο­μι­κές επι­λο­γές του συ­στή­μα­τος. Οι ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σεις θα συ­νε­χι­στούν, η απο­πλη­ρω­μή του συ­νό­λου του χρέ­ους επί­σης, οι τρά­πε­ζες πα­ρα­μέ­νουν ιδιω­τι­κές, η κα­τα­στο­λή συ­νε­χί­ζε­ται –τα ΜΑΤ δεν δια­λύ­ο­νται, αντί­θε­τα ήδη έχουν εμ­φα­νι­στεί αρ­κε­τές φορές πά­νο­πλοι αστυ­νο­μι­κοί κά­νο­ντας και χρήση χη­μι­κών-, ακόμα και ο ΕΝΦΙΑ πα­ρα­μέ­νει μέχρι νε­ω­τέ­ρας. Συ­νο­λι­κά η κυ­βέρ­νη­ση φαί­νε­ται να έχει απο­δε­χτεί ότι η «συ­νέ­χεια του κρά­τους» και οι δε­σμεύ­σεις ένα­ντι των «εταί­ρων» προ­έ­χουν ένα­ντι των προ­ε­κλο­γι­κών της δε­σμεύ­σε­ων στον ελ­λη­νι­κό λαό, και ότι η πο­λι­τι­κή της θα εγκρί­νε­ται από την τρόι­κα (ή «θε­σμούς» ή «Brussels Group» - ή όπως λέ­γε­ται αυτή την εβδο­μά­δα).

Μα­κά­ρι να μπο­ρού­σα­με να πούμε ότι αυτές οι εξε­λί­ξεις οφεί­λο­νται απλά σε λάθος εκτι­μή­σεις της ηγε­σί­ας του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, η οποία κατά τα άλλα «έχει καλές προ­θέ­σεις» και «κάνει ό,τι κα­λύ­τε­ρο μπο­ρεί». Δυ­στυ­χώς όμως, αυτή η πο­ρεία προ­σαρ­μο­γής από το «σκί­σι­μο των μνη­μο­νί­ων» στη δια­χεί­ρι­σή τους και τη… ΔΗ­ΜΑ­Ρί­τι­κη «στα­δια­κή απα­γκί­στρω­ση» (που τόσο είχε λοι­δο­ρη­θεί τότε) έχει στοι­χεία συ­νει­δη­τής πο­λι­τι­κής εξα­πά­τη­σης. Δεν μπο­ρεί να εξη­γη­θεί αλ­λιώς το ότι ο πρό­ε­δρος του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ μέχρι και τον Φε­βρουά­ριο του 2012 έλεγε την αυ­το­νό­η­τη αλή­θεια, ότι μνη­μό­νιο και δα­νεια­κή σύμ­βα­ση είναι αλ­λη­λέν­δε­τα και ότι πρέ­πει να κα­ταρ­γη­θούν και τα δύο, ενώ λί­γους μήνες αρ­γό­τε­ρα, με ορατό πια το εν­δε­χό­με­νο ανά­λη­ψης της κυ­βέρ­νη­σης, βγήκε από το κα­πέ­λο το εύ­ρη­μα περί ακύ­ρω­σης των μνη­μο­νί­ων αλλά με δια­τή­ρη­ση και «ανα­δια­πραγ­μά­τευ­ση» της δα­νεια­κής σύμ­βα­σης.

Δεν μπο­ρού­με να γνω­ρί­ζου­με τι συ­ζη­τή­σεις και τι συμ­φω­νί­ες έγι­ναν εκεί­νο το διά­στη­μα. Ωστό­σο, σαφώς κάτι άλ­λα­ξε, και αυτή η αλ­λα­γή ήταν συ­νει­δη­τή. Ήταν άλ­λω­στε τότε που ανα­τέ­θη­κε στον Γιώρ­γο Στα­θά­κη να πα­ρου­σιά­ζει το οι­κο­νο­μι­κό πρό­γραμ­μα του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ και να προ­ε­τοι­μά­ζει το έδα­φος για την υπα­να­χώ­ρη­ση και στο ζή­τη­μα του χρέ­ους, δη­λώ­νο­ντας πως το επα­χθές κομ­μά­τι είναι κάτω από 10% και ότι το όποιο κού­ρε­μα θα έπρε­πε να γίνει «σε συ­νεν­νό­η­ση με τους δα­νει­στές» - όπως το PSI.

Τη συ­νέ­χεια και την υλο­ποί­η­ση αυτής της γραμ­μής είναι που ζούμε σή­με­ρα, που η ηγε­σία του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ πα­ρου­σιά­ζει τη δική της δια­στρε­βλω­μέ­νη και τε­χνη­τά αι­σιό­δο­ξη εκ­δο­χή της πραγ­μα­τι­κό­τη­τας, παίρ­νο­ντας τη σκυ­τά­λη από το «success story» του Σα­μα­ρά, ισχυ­ρι­ζό­με­νη ότι τα μνη­μό­νια και η τρόι­κα τε­λεί­ω­σαν. Όμως, επει­δή το ψέμα έχει κοντά πο­δά­ρια και ο λαός θα δει σύ­ντο­μα ότι η οι­κο­νο­μι­κή του κα­τά­στα­ση και το βιο­τι­κό του επί­πε­δο δεν αλ­λά­ζουν με την πο­λι­τι­κή της τρόι­κας, με αυτόν τον τρόπο η κυ­βέρ­νη­ση κιν­δυ­νεύ­ει πολύ σύ­ντο­μα να χάσει και το ηθικό πλε­ο­νέ­κτη­μα που είχε ένα­ντι των προη­γού­με­νων. Δεν είναι τυ­χαία ούτε η το­πο­θέ­τη­ση της εκλε­κτής του ΔΝΤ κ. Πα­να­ρί­τη στην πρώτη γραμ­μή χά­ρα­ξης της οι­κο­νο­μι­κής πο­λι­τι­κής, ούτε η (φαι­νο­με­νι­κά πα­ρά­λο­γη) επι­λο­γή του Προ­κό­πη Παυ­λό­που­λου. Άλ­λω­στε η τρόι­κα, γνω­ρί­ζο­ντας ότι οι επα­χθείς πο­λι­τι­κές της δύ­σκο­λα θα γί­νουν απο­δε­κτές από τον λαό, επε­δί­ω­κε στα­θε­ρά ευ­ρύ­τε­ρες πο­λι­τι­κές συ­νερ­γα­σί­ες για να απο­σπά­σει συ­ναί­νε­ση – βλέπε τρι­κομ­μα­τι­κές κυ­βερ­νή­σεις με ΛΑΟΣ αρ­χι­κά και ΔΗΜΑΡ στη συ­νέ­χεια.

Όπως και να έχει, ακόμα κι αν κά­ποιος θε­ω­ρεί πως οι προ­θέ­σεις της κυ­βέρ­νη­σης είναι αγα­θές και ότι δεν πρό­κει­ται περί συ­νει­δη­τού σχε­δί­ου με συ­νεν­νο­ή­σεις τόσο πάνω όσο και κάτω από το τρα­πέ­ζι, το γε­γο­νός πα­ρα­μέ­νει: η ηγε­σία του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ δεν είναι δια­τε­θει­μέ­νη να επε­ξερ­γα­στεί ένα εναλ­λα­κτι­κό σχέ­διο δια­γρα­φής του χρέ­ους, ρήξης με ευρώ και ΕΕ, εθνι­κο­ποί­η­σης των τρα­πε­ζών – μέ­τρων, δη­λα­δή, που πλέον είναι σαφές πως είναι απα­ραί­τη­τα αν θέ­λου­με να μι­λή­σου­με για ακύ­ρω­ση των μνη­μο­νί­ων και αντι­στρο­φή της πο­λι­τι­κής λι­τό­τη­τας. Μήπως χρειά­ζε­ται λοι­πόν το υπο­κεί­με­νο που θα ση­κώ­σει το βάρος της κα­τάρ­τι­σης και υπο­στή­ρι­ξης ενός τέ­τοιου σχε­δί­ου;

Ας δούμε πρώτα, με αυτά τα δε­δο­μέ­να, τι εξε­λί­ξεις μπο­ρού­με να πε­ρι­μέ­νου­με τους επό­με­νους, κρί­σι­μους μήνες αυτής της πρω­τό­τυ­πης πε­ριό­δου. Αν μεί­νει η γε­νι­κή ει­κό­να ως έχει, σε γε­νι­κές γραμ­μές υπάρ­χουν δύο εν­δε­χό­με­να:

Πρώτο εν­δε­χό­με­νο, η κοι­νω­νία να απο­δε­χθεί ότι αυτό είναι «το κα­λύ­τε­ρο που μπο­ρού­με να πε­τύ­χου­με», να σκύ­ψει το κε­φά­λι, να απο­δε­χτεί τη με­γά­λη ανερ­γία, τις ελα­στι­κές σχέ­σεις ερ­γα­σί­ας με τους πε­νι­χρούς μι­σθούς και την εξα­ντλη­τι­κή φο­ρο­λό­γη­ση, μέχρι το κε­φά­λαιο να ξε­πε­ρά­σει την κρίση του, ελ­πί­ζο­ντας κά­πο­τε να έρ­θουν κα­λύ­τε­ρες μέρες και οι «εταί­ροι» να επι­τρέ­ψουν φι­λο­λαϊ­κό­τε­ρες πο­λι­τι­κές.

Δεύ­τε­ρο εν­δε­χό­με­νο, και ίσως πιο πι­θα­νό, ο κό­σμος της ερ­γα­σί­ας να μην αντέ­ξει τη συ­νέ­χι­ση των πο­λι­τι­κών της τρόι­κας, με όποιο «μίγμα» κι αν αυτές πα­ρου­σια­στούν – το να αλ­λά­ξει οι­κειο­θε­λώς η τρόι­κα τη συ­νο­λι­κή κα­τεύ­θυν­ση της πο­λι­τι­κής της, απο­τε­λεί προ­φα­νώς όνει­ρο θε­ρι­νής νυ­κτός. Ας μην ξε­χνά­με άλ­λω­στε ότι ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ δεν έχει στην κοι­νω­νία τις ρίζες που είχαν το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ μετά από 35 χρό­νια δια­κυ­βέρ­νη­σης. Αυτό μπο­ρεί σε πρώτη φάση να ση­μαί­νει ότι ως «άφθαρ­τη» η νέα κυ­βέρ­νη­ση θα χαί­ρει το πρώτο διά­στη­μα μιας ανο­χής, όμως επί­σης μπο­ρεί να ση­μαί­νει ότι η κοι­νω­νι­κή συ­ναί­νε­ση μπο­ρεί να σπά­σει πολύ συ­ντο­μό­τε­ρα.

Κα­νέ­να από τα δύο αυτά εν­δε­χό­με­να δεν είναι θε­τι­κό. Το δεύ­τε­ρο εν­δε­χό­με­νο, ωστό­σο, είναι αυτό που κρύ­βει και με­γα­λύ­τε­ρους κιν­δύ­νους αλλά και δυ­να­τό­τη­τες – αν απο­φα­σί­σου­με να κι­νη­θού­με αλ­λιώς. Αν λοι­πόν η πο­ρεία των πραγ­μά­των κυ­λή­σει προς αυτή την κα­τεύ­θυν­ση, κα­θο­ρι­στι­κός πα­ρά­γο­ντας θα είναι το αν θα υπάρ­χει μία αξιό­πι­στη, στοι­χειω­δώς μα­ζι­κή και ελ­πι­δο­φό­ρα αφή­γη­ση πραγ­μα­τι­κής ακύ­ρω­σης των μνη­μο­νί­ων από τα αρι­στε­ρά. Αν όχι, τότε η οργή του κό­σμου δεν θα είναι κα­θό­λου απί­θα­νο να στρα­φεί στην ακρο­δε­ξιά. Άλ­λω­στε, το ότι η «κυ­βέρ­νη­ση της αρι­στε­ράς» υπο­σχέ­θη­κε αξιο­πρέ­πεια και αντ’αυ­τής βλέ­που­με στην ουσία συ­νέ­χι­ση της υπο­τέ­λειας και του τα­πει­νω­τι­κού κα­θο­ρι­σμού της πο­λι­τι­κής από τους δα­νει­στές, είναι βού­τυ­ρο στο ψωμί του λαϊ­κι­σμού και του εθνι­κι­σμού. Αν η αρι­στε­ρά δεν εκ­πλη­ρώ­σει την υπό­σχε­σή της για αξιο­πρέ­πεια, θα βρε­θούν άλλοι να την υπο­σχε­θούν και να κερ­δί­σουν έτσι τη στή­ρι­ξη του κό­σμου, που κάτω από την εξα­θλί­ω­ση έχει απο­δεί­ξει ότι μπο­ρεί να στρα­φεί στην αλ­λη­λεγ­γύη, μπο­ρεί όμως να στρα­φεί και στο μίσος και στο φα­σι­σμό.

Η αρι­στε­ρά του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ έχει τις ευ­θύ­νες της για το πού βρι­σκό­μα­στε τώρα. Σί­γου­ρα πολ­λοί αγω­νι­στές και αγω­νί­στριες δεν πε­ρί­με­ναν μια τέ­τοια εξέ­λι­ξη - ή ίσως να την υπο­ψιά­ζο­νταν, μιας και τα ση­μά­δια ήταν εκεί, αλλά να είχαν ανά­γκη να πο­ντά­ρουν σε μία πιο αι­σιό­δο­ξη ανά­γνω­ση της πραγ­μα­τι­κό­τη­τας. Υπάρ­χουν άλ­λω­στε και ιστο­ρι­κοί, συ­ντρο­φι­κοί, συ­ναι­σθη­μα­τι­κοί δε­σμοί που επη­ρε­ά­ζουν κα­θο­ρι­στι­κά την πο­λι­τι­κή και ορ­γα­νω­τι­κή έντα­ξη του κα­θε­νός και της κα­θε­μιάς μας. Δεν μπο­ρεί, επί­σης, να μην υπήρ­χαν δυ­νά­μεις που έβλε­παν κα­θα­ρά πού πή­γαι­νε η ιστο­ρία, όμως καλ­λιέρ­γη­σαν αυ­τα­πά­τες ότι μπο­ρεί να απο­τρα­πεί η δεξιά στρο­φή με την εσω­κομ­μα­τι­κή πάλη.

Η ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ έχει τις δικές της ευ­θύ­νες: Υπο­τί­μη­σε τον κομ­βι­κό ρόλο που έπαι­ζε στη συ­νεί­δη­ση πλα­τιών λαϊ­κών στρω­μά­των η αντί­θε­ση μνη­μό­νιο-αντι­μνη­μό­νιο, ανα­λώ­θη­κε για με­γά­λο διά­στη­μα κυ­ρί­ως σε μία αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κή ρη­το­ρεία (που είναι απα­ραί­τη­τη αλλά όχι αρ­κε­τή), υπο­νό­μευ­σε εγκλη­μα­τι­κά τη δυ­να­τό­τη­τα που υπήρ­χε για την έγκαι­ρη συ­γκρό­τη­ση ενός πόλου της αντι­συ­στη­μι­κής αρι­στε­ράς με κομ­μά­τια που δια­φο­ρο­ποιού­νταν από τον ρε­φορ­μι­σμό, απευ­θυ­νό­με­νη μόνο στα ιστο­ρι­κά ρεύ­μα­τα της επα­να­στα­τι­κής αρι­στε­ράς. Όχι μόνο δεν έκανε επί­θε­ση φι­λί­ας το 2010 στο τότε Μέ­τω­πο Αλ­λη­λεγ­γύ­ης και Ανα­τρο­πής (και μά­λι­στα μετά τις πε­ρι­φε­ρεια­κές εκλο­γές έχο­ντας ευ­νοϊ­κούς συ­σχε­τι­σμούς τόσο ορ­γα­νω­τι­κά όσο και πο­λι­τι­κά, καθώς το κα­τέ­βα­σμα του ΜΑΑ στην πε­ρι­φέ­ρεια Ατ­τι­κής είχε κα­τα­γρά­ψει χα­μη­λό­τε­ρο πο­σο­στό από αυτό της ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ), αλλά ακόμα και το 2012 αρ­νή­θη­κε τη συ­νερ­γα­σία με τα απο­μει­νά­ρια, έστω, του ΜΑΑ. Έπρε­πε να φτά­σου­με στις αρχές του 2015 για να προ­χω­ρή­σει η συ­νερ­γα­σία ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ-ΜΑΡΣ – ωστό­σο, έστω και τώρα, απο­τε­λεί ένα ση­μα­ντι­κό κε­κτη­μέ­νο που μπο­ρεί να απο­δει­χθεί κα­θο­ρι­στι­κό για τη συ­νέ­χεια.

Σε κάθε πε­ρί­πτω­ση, το θέμα είναι τι κά­νου­με τώρα. Η αλή­θεια είναι ότι το με­γα­λύ­τε­ρο μέρος των αρι­στε­ρών/προ­ο­δευ­τι­κών πο­λι­τών και του κό­σμου της ερ­γα­σί­ας είχε ενα­πο­θέ­σει τις ελ­πί­δες του στον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Από την άλλη, η ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ-ΜΑΡΣ έχει το ηθικό πλε­ο­νέ­κτη­μα ότι δεν συ­νέ­βα­λε στην εξα­πά­τη­ση περί ακύ­ρω­σης των μνη­μο­νί­ων με κυ­βέρ­νη­ση ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ (όπως είπε κι ο Μα­νώ­λης Γλέ­ζος). Με δε­δο­μέ­νη την εγκλη­μα­τι­κή άρ­νη­ση του ΚΚΕ να συμ­βά­λει σε οποιο­δή­πο­τε μέ­τω­πο και την επι­λο­γή του να πε­ριο­ρί­ζε­ται στην προ­πα­γάν­δι­ση της «λαϊ­κής εξου­σί­ας» και την κομ­μα­τι­κή οι­κο­δό­μη­ση, η όποια ελ­πί­δα από τα αρι­στε­ρά μάλ­λον μπο­ρεί να προ­έλ­θει μόνο από την αρι­στε­ρά του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ και την ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ-ΜΑΡΣ, μαζί με όποιους ακόμα αγω­νι­στές και δυ­νά­μεις συμ­φω­νούν στην ανά­γκη ενός ρη­ξια­κού με­τα­βα­τι­κού προ­γράμ­μα­τος που θα ακυ­ρώ­σει πραγ­μα­τι­κά τα μνη­μό­νια αλλά και θα ανοί­ξει τον δρόμο για μία σύγ­χρο­νη αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κή αφή­γη­ση.

Πρέ­πει εδώ να ξε­κα­θα­ρί­σου­με κάτι. Σαφώς και η κυ­βέρ­νη­ση δεν ταυ­τί­ζε­ται με αυτήν του Σα­μα­ρά, σαφώς και είναι πιο ευά­λω­τη στην πίεση του κι­νή­μα­τος. Σαφώς και αυτό πρέ­πει η αρι­στε­ρά και το κί­νη­μα να το εκ­με­ταλ­λευ­τούν και να πιέ­σουν για να κερ­δί­σουν ό,τι μπο­ρούν. Αυτό όμως δεν ση­μαί­νει ότι το πεδίο όπου θα κρι­θεί η τα­ξι­κή πάλη είναι ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ ως κόμμα. Στην αρι­στε­ρά του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, παρά το αρ­χι­κό σοκ μετά τις εκλο­γές, προς το παρόν επι­κρα­τούν ακόμα, σε ένα βαθμό, οι αυ­τα­πά­τες περί εσω­κομ­μα­τι­κής πάλης και αλ­λα­γής των συ­σχε­τι­σμών. Πρό­κει­ται για μία μά­ταιη μάχη. Ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ έχει με­τα­τρα­πεί σε ένα αρ­χη­γο­κε­ντρι­κό κόμμα, όπου οι απο­φά­σεις παίρ­νο­νται από μια κλει­στή ομάδα γύρω από τον Τσί­πρα και που το υπό­λοι­πο κόμμα ανα­γκά­ζε­ται να ακο­λου­θή­σει στο όνομα της κομ­μα­τι­κής ενό­τη­τας. Υπάρ­χει πραγ­μα­τι­κά δυ­να­τό­τη­τα να αλ­λά­ξει αυτό; Η πο­ρεία από το ιδρυ­τι­κό συ­νέ­δριο του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ το 2013 δεί­χνει πως όχι. Η πάλη πχ της αρι­στε­ρής πλατ­φόρ­μας να πε­ρά­σει τρο­πο­λο­γί­ες ή να επη­ρε­ά­σει τις συλ­λο­γι­κές απο­φά­σεις, ακόμα κι αν μπο­ρού­σε να φέρει απο­τέ­λε­σμα, θα ήταν πρα­κτι­κά ανώ­φε­λη από τη στιγ­μή που οι απο­φά­σεις θα υλο­ποιού­νταν από τη συ­γκε­κρι­μέ­νη ηγε­σία. Έχει απο­δει­χθεί άλ­λω­στε ότι η ηγε­σία του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ δεν έχει δεί­ξει ιδιαί­τε­ρο σε­βα­σμό και συ­νέ­πεια απέ­να­ντι στις ως τώρα απο­φά­σεις, οι οποί­ες μά­λι­στα προ­ήλ­θαν από δικές της ει­ση­γή­σεις! Αν δεν σέ­βε­ται λοι­πόν τις απο­φά­σεις που η ίδια πρό­τει­νε, τι τύχη θα είχαν απο­φά­σεις που προ­ήλ­θαν μετά από πίεση και προ­τά­σεις της μειο­ψη­φί­ας; Άλ­λω­στε το κόμμα δεν έχει ου­σια­στι­κή πα­ρέμ­βα­ση στις απο­φά­σεις της κυ­βέρ­νη­σης. Ποιος ρω­τή­θη­κε πχ για την επι­λο­γή Προ­κό­πη Παυ­λό­που­λου ή για τη συμ­φω­νία της 20ης Φε­βρουα­ρί­ου;

Η αρι­στε­ρή πλατ­φόρ­μα έχει εγκλω­βι­στεί σε ένα αέναο κυ­νή­γι των δε­ξιών με­τα­το­πί­σε­ων της ηγε­σί­ας, σε έναν κύκλο που πάει πε­ρί­που ως εξής: μη απο­δο­χή των προ­τά­σε­ων της αρι­στε­ρής πλατ­φόρ­μας και επι­κρά­τη­ση της σχε­τι­κά δε­ξιό­τε­ρης ει­σή­γη­σης της ηγε­σί­ας > νέα δεξιά με­τα­τό­πι­ση της ηγε­σί­ας > υπε­ρά­σπι­ση από την αρι­στε­ρή πλατ­φόρ­μα της προη­γού­με­νης θέσης της ηγε­σί­ας (που λί­γους μήνες πριν θε­ω­ρού­νταν «δεξιά»!). Έτσι, εί­δα­με την αρι­στε­ρή πλατ­φόρ­μα να υπε­ρα­σπί­ζε­ται την από­φα­ση του συ­νε­δρί­ου (στο οποίο μειο­ψή­φη­σε) όταν η ηγε­σία απε­μπό­λη­σε τη θέση «καμία θυσία για το ευρώ», ενώ τώρα τη βλέ­που­με να υπε­ρα­σπί­ζε­ται το πρό­γραμ­μα της Θεσ­σα­λο­νί­κης, το οποίο όταν εξαγ­γέλ­θη­κε το θε­ω­ρού­σε -ορ­θώς- δεξιά με­τα­τό­πι­ση σε σχέση με το συ­νε­δρια­κό πρό­γραμ­μα του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Αυτός ο φαύ­λος κύ­κλος, στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, μπο­ρεί να σπά­σει μόνο με αλ­λα­γή ηγε­σί­ας. Υπάρ­χει όμως σο­βα­ρά τέ­τοιο εν­δε­χό­με­νο; Πέρα από το ότι δεν υπάρ­χει προς το παρόν κα­νείς από την αρι­στε­ρή πλατ­φόρ­μα που θα μπο­ρού­σε να διεκ­δι­κή­σει με σο­βα­ρές πι­θα­νό­τη­τες επι­τυ­χί­ας τη θέση, το επό­με­νο σύ­νε­δριο προ­βλέ­πε­ται για τα μέσα του 2016 – όμως και τότε η αρι­στε­ρή πλατ­φόρ­μα θα έχει πολύ μι­κρές πι­θα­νό­τη­τες επι­κρά­τη­σης, καθώς η αθρόα εγ­γρα­φή μελών των τε­λευ­ταί­ων χρό­νων έγινε κυ­ρί­ως προς τα δεξιά, με την ηγε­τι­κή ομάδα να χαί­ρει της εμπι­στο­σύ­νης της με­γά­λης πλειο­ψη­φί­ας των μελών.

Μια εν­δε­χό­με­νη διά­σπα­ση από τα αρι­στε­ρά είναι λάθος να θε­ω­ρεί­ται πως θα διευ­κο­λύ­νει την πλήρη συ­στη­μι­κή εν­σω­μά­τω­ση της κυ­βέρ­νη­σης. Αντί­θε­τα, όσο ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ δεν νιώ­θει ιδιαί­τε­ρη πίεση από τα αρι­στε­ρά του, τόσο η ηγε­σία θα νιώ­θει ελεύ­θε­ρη να διο­λι­σθαί­νει προς τα δεξιά. Ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ χρειά­ζε­ται το ηθικό (ή επι­κοι­νω­νια­κό) πλε­ο­νέ­κτη­μα που του δίνει το «πρώτη φορά αρι­στε­ρά». Με μία ρήξη και με τη συ­γκρό­τη­ση-διεύ­ρυν­ση ενός μα­ζι­κού χώρου στα αρι­στε­ρά του (που δεν θα έχει την ανα­χω­ρη­τι­κή γραμ­μή του ΚΚΕ), θα ανα­γκα­ζό­ταν να «απο­δει­κνύ­ει» πως είναι αρι­στε­ρά. Επί­σης κάτι τέ­τοιο θα βοη­θού­σε το κί­νη­μα να γίνει πιο διεκ­δι­κη­τι­κό και να ξε­φύ­γει από την πα­ρα­λυ­τι­κή λο­γι­κή της ανά­θε­σης στην οποία, λίγο ως πολύ, εγκλω­βί­ζε­ται όσο υπάρ­χει η αί­σθη­ση σε πλα­τιά κομ­μά­τια του ότι τώρα «κυ­βερ­νά­με εμείς».

Αν απο­δει­χθεί σωστό το δεύ­τε­ρο εν­δε­χό­με­νο που πε­ρι­γρά­ψα­με πα­ρα­πά­νω, τότε το με­γα­λύ­τε­ρο λάθος που μπο­ρεί να κάνει η αρι­στε­ρά του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ είναι να πι­στεύ­ει ότι έχει χρόνο, και ότι όταν αρ­χί­σει η κοι­νω­νία να εγκα­τα­λεί­πει τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, τότε θα μπο­ρεί να συ­γκρο­τή­σει άλλο πο­λι­τι­κό υπο­κεί­με­νο – και ότι ο κό­σμος που θα έχει απο­γοη­τευ­τεί τότε από την «κυ­βέρ­νη­ση της αρι­στε­ράς», θα είναι δε­κτι­κός στη νέα πρό­τα­ση που θα του πα­ρου­σια­στεί. Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα δί­νου­με μία μάχη με το χρόνο: θα είναι κα­θο­ρι­στι­κό για το αν η πο­λι­τι­κή της κυ­βέρ­νη­σης θα αμ­φι­σβη­τη­θεί από τα αρι­στε­ρά ή από τα δεξιά, το αν θα φύγει από τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ πρώτα το αρι­στε­ρό κομ­μά­τι του ή αν θα τον εγκα­τα­λεί­ψει πρώτα η εμπι­στο­σύ­νη της κοι­νω­νί­ας. Αν γίνει το δεύ­τε­ρο χωρίς να υπάρ­χει ήδη το κα­τάλ­λη­λο πο­λι­τι­κό υπο­κεί­με­νο στα αρι­στε­ρά (δεν είναι βέ­βαιο ότι η ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ-ΜΑΡΣ θα μπο­ρέ­σει από μόνη της να παί­ξει αυτόν τον ρόλο), τότε είναι πολύ πι­θα­νό να επι­κρα­τή­σει το «την εί­δα­με και την αρι­στε­ρά, μία από τα ίδια με τους προη­γού­με­νους» - και αυτό το ρεύμα να είναι μη ανα­στρέ­ψι­μο. Μπο­ρεί λοι­πόν αυτή τη στιγ­μή να φαί­νε­ται ότι υπάρ­χει χρό­νος – αυτό όμως μπο­ρεί πολύ εύ­κο­λα να γίνει πα­θη­τι­κή ανα­μο­νή μέχρι τη στιγ­μή της συ­νει­δη­το­ποί­η­σης ότι τε­λι­κά θα είναι πολύ αργά.

Τι πρέ­πει να κά­νου­με, λοι­πόν; Πρώτη, άμεση προ­τε­ραιό­τη­τα είναι να δη­μιουρ­γή­σου­με με κι­νη­μα­τι­κούς όρους το πεδίο κοι­νής δρά­σης και ζύ­μω­σης με­τα­ξύ των μα­χό­με­νων δυ­νά­με­ων της αρι­στε­ράς. Πρω­το­βου­λί­ες όπως αυτή για την κα­τάρ­γη­ση του ΤΑΙ­ΠΕΔ, και κυ­ρί­ως αυτή για τη δια­γρα­φή του χρέ­ους, είναι ευ­και­ρί­ες που δεν επι­τρέ­πε­ται να μεί­νουν ανεκ­με­τάλ­λευ­τες, αντί­θε­τα πρέ­πει να στε­λε­χω­θούν ολό­ψυ­χα από όσες και όσους κα­τα­νο­ούν την ανά­γκη για μια εναλ­λα­κτι­κή αφή­γη­ση από τα αρι­στε­ρά, την αφή­γη­ση της πραγ­μα­τι­κής ακύ­ρω­σης των μνη­μο­νί­ων και της τα­ξι­κής αντί­κρου­σης της επί­θε­σης. Αυτές οι πρω­το­βου­λί­ες κοι­νής δρά­σης (με προ­ε­ξέ­χου­σα, μάλ­λον, τη «Δια­γρα­φή του Χρέ­ους Τώρα») σύ­ντο­μα θα πρέ­πει να ανα­βαθ­μι­στούν και να αρ­χί­σουν να συ­γκε­κρι­με­νο­ποιούν αυτόν τον άλλο δρόμο, να κα­ταρ­τί­σουν ένα «πρό­γραμ­μα 100 ημε­ρών» για το απα­ραί­τη­το Grexit με τους δι­κούς μας όρους, ένα πρό­γραμ­μα το οποίο θα μπο­ρέ­σει να εμπνεύ­σει την εμπι­στο­σύ­νη της κοι­νω­νί­ας ότι τα πράγ­μα­τα μπο­ρούν να πάνε αλ­λιώς, ότι τα μνη­μό­νια και η επι­τρο­πεία από την τρόι­κα δεν είναι μο­νό­δρο­μος, ότι δεν είναι αυτή η απά­ντη­ση της αρι­στε­ράς. Αυτές οι πρω­το­βου­λί­ες τε­λι­κά μπο­ρούν -και πρέ­πει- να απο­τε­λέ­σουν το πρό­πλα­σμα για το πο­λι­τι­κό υπο­κεί­με­νο που θα εκ­φρά­σει την ανά­γκη υλο­ποί­η­σης αυτού του προ­γράμ­μα­τος ρήξης, τον ανα­γκαίο δη­λα­δή πόλο της αντι­συ­στη­μι­κής αρι­στε­ράς.

Ίσως τα πα­ρα­πά­νω να φαί­νο­νται σαν άκομ­ψη προ­σπά­θεια πα­ρέμ­βα­σης στα εσω­κομ­μα­τι­κά του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Είναι, όμως, απλά σκέ­ψεις που πη­γά­ζουν από την ει­λι­κρι­νή αγω­νία να μην οδη­γη­θεί η αρι­στε­ρά και το κί­νη­μα σε μία ιστο­ρι­κή ήττα, ένα εν­δε­χό­με­νο που είναι πολύ πιο κοντά από όσο ίσως φαί­νε­ται. Μπρο­στά σε αυτό, ζη­τή­μα­τα πο­λι­τι­κού τακτ μπαί­νουν σε δεύ­τε­ρη μοίρα – όπως και οι, μέχρι χθες, δια­χω­ρι­στι­κές γραμ­μές. Ο χρό­νος δεν με­τρά­ει υπέρ μας. Μπο­ρού­με όμως ακόμα να γυ­ρί­σου­με το παι­χνί­δι.