ΤΟ ΝΕΟ ΤΟΠΙΟ ΣΕ ΔΑΝΕΙΑ, ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ

Ρεπορτάζ : Γιώργος Πεφάνης
(από ΤΑ ΝΕΑ)
Ενα νέο επενδυτικό τοπίο, με υψηλές αποδόσεις και κρυμμένες ευκαιρίες - με το αντίστοιχο ρίσκο - δημιουργούν οι εξελίξεις στην ευρωπαϊκή οικονομία. Το κλίμα ασφάλειας που προκαλούν οι αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής αναφορικά με την... 
Ελλάδα δημιουργεί νέα δεδομένα για καταθέτες και επενδυτές ενώ αντιμέτωποι με τις δικές τους προκλήσεις βρίσκονται και οι δανειολήπτες ενόψει και νέας ανόδου στα ευρωεπιτόκια. Ηδη η επιστροφή ενός διόλου ευκαταφρόνητου ποσού καταθέσεων από το εξωτερικό στις ελληνικές τράπεζες δείχνει την ενίσχυση της εμπιστοσύνης των καταθετών προς το εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Την ίδια στιγμή όμως, καθώς το διατραπεζικό επιτόκιο ανεβαίνει και η πρόσβαση των εγχώριων τραπεζών σε ρευστότητα είναι περιορισμένη, τα επιτόκια στις προθεσμιακές καταθέσεις παραμένουν υψηλά. Υψηλές αποδόσεις. Ετσι, οι καταθέτες
βρίσκονται στην ευχάριστη θέση να απολαμβάνουν υψηλές αποδόσεις, οι οποίες φτάνουν ακόμη και το 5% για ποσά που αρχίζουν από τα 20.000 ευρώ ενώ παράλληλα τα χρήματά τους είναι εξασφαλισμένα χάρη και στην ομπρέλα προστασίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ενδεικτικό είναι ότι στο παιχνίδι των υψηλών αποδόσεων έχουν μπει και οι μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας, οι οποίες διπλασιάζουν τους τόκους για συγκεκριμένους μήνες ή ανεβάζουν σταδιακά το επιτόκιο σε κλιμακωτές καταθέσεις. Τραπεζικά στελέχη πάντως εκτιμούν ότι η περίοδος των υψηλών επιτοκίων δεν θα διαρκέσει για πάντα καθώς με την επιστροφή των καταθέσεων και την ανάκτηση της εμπιστοσύνης δεν θα αργήσει η στιγμή κατά την οποία οι τράπεζες δεν θα αναγκάζονται να δίνουν «γη και ύδωρ» για τα χρήματα των καταθετών. Την ίδια στιγμή αρκετοί είναι οι παράγοντες της αγοράς που επαναφέρουν το ενδιαφέρον για μετοχές κάνοντας λόγο για προοπτικές υπεραπόδοσης στα «βαριά χαρτιά», για εκείνους βέβαια που είναι διατεθειμένοι να αναλάβουν το υψηλό ρίσκο που εμπεριέχουν οι επενδύσεις στο Χρηματιστήριο. Οπως αναφέρουν, αυτή τη στιγμή οι αποτιμήσεις στο ελληνικό Χρηματιστήριο είναι από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη και οι προοπτικές συγχωνεύσεων στον τραπεζικό κλάδο αλλά και αποκρατικοποιήσεων δημιουργούν προϋποθέσεις ανόδου υπό τις κατάλληλες συνθήκες. Επενδυτικές ευκαιρίες. Την ίδια στιγμή, για εκείνους που αντιλαμβάνονται τους κινδύνους, στελέχη της αγοράς κάνουν λόγο για ενδεχόμενες επενδυτικές ευκαιρίες στον χρυσό και το ελβετικό φράγκο. Το καθεστώς ανασφάλειας - και στις δύο όχθες του Ατλαντικού - έχει εκτοξεύσει την τιμή του χρυσού σε ιστορικά υψηλά, πάνω από τα 1.600 δολάρια ανά ουγκιά. Ομως, αν η κατάσταση εξομαλυνθεί και οι επενδυτές αρχίσουν να αναλαμβάνουν ρίσκο επιλέγοντας μετοχές και ομόλογα έναντι του πολύτιμου μετάλλου, είναι νομοτελειακό ότι η ξέφρενη κούρσα του χρυσού θα ανακοπεί. Στον αντίποδα, καμπανάκι χτυπούν οι τραπεζίτες προς τους δανειολήπτες, ιδιαίτερα σε εκείνους που έχουν χρέη από στεγαστικά δάνεια. Και αυτό γιατί οι αναλυτές εκτιμούν ότι έρχεται ακόμη μία αύξηση στο βασικό επιτόκιο του ευρώ μέχρι το τέλος του έτους ανεβάζοντάς το στο 1,75%, από 1,5% σήμερα και 1% στις αρχές του έτους. Ηδη, μάλιστα, το διατραπεζικό επιτόκιο euribor έχει σκαρφαλώσει πάνω από το 1,60% προεξοφλώντας ουσιαστικά τη νέα άνοδο. Ετσι, αρκετοί τραπεζίτες σπρώχνουν τους δανειολήπτες στο κλείδωμα των οφειλών τους σε σταθερό επιτόκιο - για τρία ή πέντε χρόνια - ή προτείνουν κάποιο δάνειο με «οροφή» στην αύξηση των επιτοκίων, ώστε οι πελάτες τους να αποφύγουν δυσάρεστες εκπλήξεις με υπέρογκες αυξήσεις στις δόσεις τους. Παράλληλα, στα καταναλωτικά δάνεια και τις πιστωτικές κάρτες - τα επιτόκια των οποίων έχουν αυξηθεί έως κατά μία ολόκληρη μονάδα από την αρχή του έτους - οι πελάτες των τραπεζών αναζητούν τρόπους αναχρηματοδότησης, με μείωση των επιτοκίων και αύξηση της διάρκειας με στόχο τη χαμηλότερη δόση. Φθηνή εξασφάλιση. Ενδεικτικό της κατάστασης είναι ότι το μέσο κυμαινόμενο επιτόκιο σήμερα ανέρχεται στο 4%-4,5% (ανάλογα με το περιθώριο κέρδους της τράπεζας) ενώ αντίστοιχα ένα μέσο σταθερό επιτόκιο για τρία ή πέντε χρόνια κυμαίνεται ανάμεσα στο 4,5% και το 5%. Δηλαδή, το επιπλέον κόστος για την «ασφάλεια» του δανειολήπτη έναντι νέων αυξήσεων του euribor ή του βασικού επιτοκίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας είναι σχετικά μικρό ή και οριακό σε σχέση με την εξασφάλιση της σταθερής δόσης. Δεν είναι, εξάλλου, τυχαίο ότι το τελευταίο διάστημα αρκετοί πελάτες των τραπεζών «κλειδώνουν» τα χρέη τους σε σταθερό επιτόκιο, ώστε να προλάβουν τις εξελίξεις.