Γεώργιος Παπανικολάου: Ο άνθρωπος που χάρισε ζωή σε εκατομμύρια γυναίκες

 

Υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους έλληνες επιστήμονες, καθώς ανακάλυψε και καθιέρωσε το «Τεστ Παπανικολάου». Με τη μέθοδο αυτή, κατάφερε να σώσει εκατομμύρια γυναίκες από τον καρκίνο της μήτρας, ο οποίος κάποτε ήταν από τις πρώτες αιτίες θανάτου του γυναικείου πληθυσμού. Ο Γεώργιος Παπανικολάου, από τους σημαντικότερους ανθρώπους της Ιατρικής σε ολόκληρο τον κόσμο, εργάστηκε για πέντε δεκαετίες, κάνοντας σαφές πως η έγκαιρη διάγνωση και η πρόληψη μπορούν να σώσουν  ζωές.   

Γεννήθηκε, σαν σήμερα, στις 13 Μαΐου 1883, στην Κύμη Ευβοίας, σπούδασε στην Αθήνα και το εξωτερικό και αφιέρωσε τη ζωή του στην έρευνα   και τη μελέτη των γενετικών λειτουργιών και τη διάγνωση του καρκίνου της μήτρας. Θεμελίωσε τον νέο ιατρικό κλάδο της αποφολιδωτικής κυτταρολογίας και καθιέρωσε το διάσημο Τεστ Παπ.   

Για πρώτη φορά ανακοίνωσε τη χρησιμοποίηση της κυτταρολογικής μεθόδου για τη διάγνωση του καρκίνου της μήτρας το 1928, αλλά η ιατρική κοινότητα στάθηκε με δυσπιστία απέναντι σε αυτή, καθώς μέχρι τότε η διάγνωση γινόταν μόνο με την τομή του οργάνου που είχε ήδη προσβληθεί από καρκίνο. Ωστόσο, ο ίδιος συνέχισε την έρευνα και το 1939 άρχισε η επανεκτίμηση της εξέτασης του κολπικού υγρού για την ανίχνευση του καρκίνου. 

Ύστερα από τέσσερα χρόνια, το 1943 δημοσίευσε με τον καθηγητή γυναικολογίας, Ερμπερτ Τράουτ, τη μονογραφία με τίτλο «Διάγνωσις του καρκίνου της μήτρας μέσω των κολπικών επιχρισμάτων», η οποία προκάλεσε το παγκόσμιο ιατρικό ενδιαφέρον. Από τότε, το τεστ Παπανικολάου άρχισε να χρησιμοποιείται δοκιμαστικά σε διάφορα νοσοκομεία.   

Σήμερα, το τεστ Παπ αποτελεί εξέταση ρουτίνας, που όμως είναι ικανή να σώσει στην κυριολεξία ζωές, αφού έχει μειώσει σε μεγάλο βαθμό τους θανάτους από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Πρόκειται για μια απλή γυναικολογική εξέταση, η οποία όχι μόνο εντοπίζει τον καρκίνο στον τράχηλο της μήτρας σε πρώιμα στάδια,αλλά αυξάνει και τις πιθανότητες ίασης του. Να σημειωθεί, πως η κυτταρολογική εξέταση γενικότερα καθιερώθηκε και για τη διάγνωση άλλων μορφών καρκίνου.   

Οι δημοσιεύσεις και οι εργασίες του υπερβαίνουν τις 100, ενώ το 1954 ο Γεώργιος Παπανικολάου δημοσίευσε το σπουδαίο έργο «Άτλαντας της Αποφολιδωτικής Κυτταρολογίας», το οποίο τον καθιέρωσε επίσημα. «Το ιδανικόν μου δεν είναι να πλουτίσω, ούτε να ζήσω ευτυχής αλλά να εργασθώ, να δράσω, να δημιουργήσω, να κάμω κάτι τι αντάξιον ενός ανθρώπου ηθικού και δυνατού», έλεγε ο ίδιος.   

Ο Παπανικολάου τιμήθηκε με αρκετές διακρίσεις, συμπεριλαμβανομένου και του μεταλλίου Τιμής της Αμερικανικής Εταιρείας Καρκινολογίας (1952). Το Πανεπιστήμιο Cornell, στο οποίο εργάστηκε επί πενήντα περίπου χρόνια και από το 1947 κατείχε τη θέση του καθηγητή της κλινικής ανατομικής, τον ανακήρυξε το 1957 ομότιμο καθηγητή της ίδιας έδρας. Επιπλέον, διετέλεσε σύμβουλος ιατρός του Memorial Hospital της Νέας Υόρκης. Το 1949 η Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών ονόμασε τον Παπανικολάου επίτιμο διδάκτορά της, ενώ η Ακαδημία Αθηνών τον Νοέμβριο του 1957 τον ανακήρυξε επίτιμο μέλος της. 

Μετά τον θάνατό του, το 1967, του απονεμήθηκε και το Βραβείο του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.   
Αξίζει να σημειωθεί, πως για τη συμβολή του στην ιατρική επιστήμη, η Τράπεζα της Ελλάδος τύπωσε το 1995 το χαρτονόμισμα των 10.000 δραχμών, το οποίο απεικόνιζε τον μεγάλο επιστήμονα.   


Ντία Μούλου