ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗΣ, ΔΙΕΘΝΗΣ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΑΣ

Ρεπορτάζ : Πάνος Παναγόπουλος
(από την Καθημερινή)
«Ηταν η γοητευτικότερη όλων, χωρίς αμφιβολία», είχε πει για την Ελλη Λαμπέτη τον περασμένο Απρίλιο στην «Κ» στην τελευταία του συνέντευξη στη Γιώτα Συκκά. «Είχε μια γλυκιά ομορφιά. Δεν ήταν από σόι όπως η Μελίνα, ωστόσο είχε... 
ιδιαίτερη γοητεία. Η Μελίνα ήταν διασκεδαστική, περνούσαμε ώρες τα βράδια σπίτι της. Κουλουριαζόταν στον καναπέ και ήταν πάντα σε χιουμοριστικές φόρμες. Αλλά και η Ειρήνη Παπά ήταν τρομερή. Εκμεταλλεύτηκα τον καλύτερο εαυτό τους». Οι διεθνείς προσωπικότητες που γνώρισε, δεν τον εντυπωσίαζαν. Ξεχώριζε μόνο την Κάθριν Χέμπορν. «Συγκινητική γυναίκα. Οταν μου ομολόγησε ότι φορούσε πάντα τα πανταλόνια του Σπένσερ Τρέισι, τον οποίο ποτέ δεν παντρεύτηκε, συγκλονίστηκα. Εκανε στυλ με αυτά, όμως τα βράδια που βγαίναμε ντυνόταν γυναικεία. Δεν ήταν καθόλου κοκέτα. Αλλά είχε χαρακτήρα, προσωπικότητα, εξυπνάδα». Ο Μιχάλης Κακογιάννης γεννήΕνας από τους ελάχιστους ανθρώπους του ελληνικού πολιτισμού, που υπήρξε πραγματικά διεθνής, ήταν ο Μιχάλης Κακογιάννης, που άφησε την τελευταία του πνοή χθες το πρωί στα 89 του χρόνια. Ο δημιουργός της «Στέλλας», του «Ζορμπά», της «Ηλέκτρας», πέθανε από ανακοπή στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός», όπου νοσηλευόταν τις τελευταίες δέκα ημέρες με καρδιολογικά και αναπνευστικά προβλήματα. Είχε γεννηθεί στην Κύπρο, αλλά όπως έλεγε ο ίδιος αυτοπροσδιοριζόταν ως φιλέλλην και είναι από τους εξαιρετικά ολιγάριθμους καλλιτέχνες, που έκαναν διεθνή καριέρα με ελληνικές ιστορίες και ελληνικά θέματα. Είναι εκείνος που έκανε γνωστό στο ευρύ κοινό το όνομα του Νίκου Καζαντζάκη, που ταύτισε την έννοια του Ελληνα με το όνομα του Ζορμπά, που διασκεύασε για τον κινηματογράφο τις τραγωδίες του Eυριπίδη. Οι ταινίες του χαρακτήρισαν και ένα μεγάλο τμήμα της κινηματογραφικής καριέρας μεγάλων προσωπικοτήτων της υποκριτικής, όπως η Μελίνα Μερκούρη, η Ειρήνη Παπά, η Ελλη Λαμπέτη, ο Αντονι Κουίν. Ο «Ζορμπάς» ίσως να είναι η διασημότερη ταινία του, εκείνη που πήρε έναν εμβληματικό χαρακτήρα πέρα από τον κινηματογράφο. Ομως, για τους περισσότερους, ο Κακογιάννης ήταν κάτι σαν ο Ελληνας Τζορτζ Κιούκορ, ο σκηνοθέτης των γυναικών. Το πίστευαν και οι πρωταγωνίστριές του, το πίστευε και ο ίδιος. θηκε στις 11 Ιουνίου του 1921 στη Λεμεσό και μετά από σπουδές νομικής, δραματικών τεχνών και σκηνοθεσίας στο Λονδίνο, το 1947, άρχισε την καριέρα του ως ηθοποιός. Ως ηθοποιός πρώτα. Ομως γρήγορα αποφάσισε ότι η σκηνοθεσία τού ταίριαζε περισσότερο. Το 1953 έρχεται στην Ελλάδα και την επόμενη χρονιά σκηνοθετεί το «Κυριακάτικο ξύπνημα». Ακολουθεί η «Στέλλα», ταινία που άλλαξε πολλά στον ελληνικό κινηματογράφο, καθιέρωσε τη Μελίνα Μερκούρη και έκανε διεθνή πορεία. Στη συνέχεια, το «Κορίτσι με τα μαύρα», το «Τελευταίο ψέμα», η «Ερόικα», το «Χαμένο κορμί», η «Ηλέκτρα», ο «Ζορμπάς» των τριών Οσκαρ, το «Οταν τα ψάρια βγήκαν στη στεριά», οι «Τρωάδες», ο «Αττίλας 74», η «Ιφιγένεια», η «Γλυκειά πατρίδα», το «Πάνω κάτω και πλαγίως» και ο «Βυσσινόκηπος». Πλούσιο σκηνοθετικό έργο είχε και στο θέατρο και στην όπερα. Η τελευταία παράσταση που σκηνοθέτησε ήταν ο «Κοριολανός» το 2005. Την τελευταία δεκαετία, το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειάς του ο Κακογιάννης το είχε αφιερώσει στο ίδρυμα που φέρει το όνομά του. «Δεν είμαι πλούσιος διότι ποτέ δεν είχα το χρήμα σαν κίνητρο», είχε πει. «Είχα μαζέψει όμως ό,τι κέρδισα με τη δουλειά μου αυτά τα χρόνια. Τα επένδυσα στην Κύπρο αγοράζοντας ένα εξοχικό σε μια υπέροχη παραλία. Το πούλησα και τα χρήματα αυτά αποτέλεσαν τη βάση για το Ιδρυμα. Μου στοίχισε, δεν το κρύβω. Νοσταλγώ τα καλοκαίρια που πήγαινα εκεί». Η εξόδιος ακολουθία θα ψαλλεί αύριο στις τέσσερις το απόγευμα από τον ναό του Αγίου Διονυσίου Αρεοπαγίτου. Η ταφή του Μιχάλη Κακογιάννη θα γίνει σύμφωνα με δική του επιθυμία στον περίβολο του Ιδρύματος στην οδό Πειραιώς.