Καντάφι: Από επαναστάτης… μακελάρης

του Γιάννη Σιδέρη«Κατεβείτε  στο δρόμο, καταλάβετέ τον … δεν πρέπει  να σταματήσει η διαδήλωση. Οι αστυνομικοί σας χτυπάνε; Χτυπήστε τους κι εσείς...»
Αυτά είναι πύρινα λόγια ενός Λίβυου... Όχι, δεν είναι κάποιου από τους τωρινούς διαδηλωτές που με το πάθος τους πυρπολούν τους δρόμους και τις ζωές τους, πεθαίνοντας στις ανήσυχες μέρες της Βεγγάζης και την Τρίπολης.   Είναι του ίδιου του συνταγματάρχη Καντάφι, μόνο που τα απηύθυνε  προ εικοσαετίας σε …αιγύπτιους διαδηλωτές!

Ο Καντάφι, δεν ήταν κάποτε ο τυπικός αφρικανός δικτάτορας,  όπως τον είχε πολιτογραφήσει η προκατάληψη της δυτικής πολιτικής και η ευπείθεια της δυτικής δημοσιογραφίας. Απλώς κατάντησε  τέτοιος!  Τα πρόσωπα των νεκρών στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων, είναι η επιγραφή θανάτου ενός ακόμα  ονειροπόλου, που η απόλυτη εξουσία τον διέφθειρε.

Δεν ξεκίνησε έτσι ο εκκεντρικός και οραματικός συνταγματάρχης το ΄69. Μόλις 27χρόνων, με καμιά εικοσαριά άλλους νέους παράτολμους αξιωματικούς, ανέτρεψε τον διεφθαρμένο βασιλιά Ιντρίς, που παραθέριζε στα Καμένα Βούρλα και ξεθεμελίωσε το ξενόδουλο σύστημά του, σε ένα στρατιωτικό κίνημα που ονομάστηκε επανάσταση ( σ.σ. πραξικόπημα ήταν, αλλά με βάση τους στόχους, τα δεδομένα της εποχής και την προσλαμβάνουσα τότε συνείδηση του  Αραβικού κόσμου, λογίζεται ως επανάσταση).  Διακήρυττε ο Καντάφι στην  πρώτη ανακοίνωση του Επαναστατικού Συμβουλίου: «Εμπρός να εργαστούμε στο δρόμο της ελευθερίας, της Αραβικής Ενότητας και της κοινωνικής Δικαιοσύνης. Εμπρός να προσφέρουμε στα παιδιά μας ίσα δικαιώματα και εργασία». Και συνέχιζε με ιδέες πρωτόγνωρες τότε για τα αραβικά αφτιά, που σήμερα ακούγονται  σαν θανατερές ειρωνείες: « Δεν θα υπάρχουν, αφέντες και δούλοι, ούτε αδικημένοι, ούτε τύραννοι»… Ποιος να φανταζόταν τότε, ούτε ο ίδιος προφανώς, την ειρωνεία της ιστορίας: Ο επόμενος τύραννος θα ήταν ο ίδιος...

Ο Καντάφι, νέος αξιωματικός, έχοντας περάσει και από την ελληνική σχολή Ευελπίδων,  έγινε αρχηγός του κράτους της Λιβύης, αρχηγός της επανάστασης και πρόεδρος της «Τζαμαχιρίας» - όπου Τζαμαχιρία  ονόμασε το νέο πολιτικό σύστημα  που εγκαθίδρυσε, αυτό της «Δημοκρατίας των μαζών», η οποία θα κατακρήμνιζε την «δικτατορία του κοινοβουλευτισμού». Με την τζαμαχιρία  θα ερχόταν  η τελική και «οριστική λύση» των πολιτικών, οικονομικών, και κοινωνικών προβλημάτων της ανθρωπότητας! Θα έφερνε, υποτίθεται, τις μάζες ισότιμες στην εξουσία  (δεν είναι τυχαίο, και δεν το λέω ειρωνικά, που κάποιος άλλος  στα …μέρη μας λίγο αργότερα υποσχέθηκε να φέρει τον λαό στην εξουσία…).   

Τώρα όλα αυτά μπορεί να ακούγονται θλιβερώς αστεία, αλλά τότε ήταν μια άλλη εποχή... Ηταν μια εποχή που ανέτειλε μια νέα ελπίδα: Η αποικιοκρατία υποχωρούσε και αποχωρούσε από παντού, σκλαβωμένοι λαοί σήκωναν περήφανα το κεφάλι, ο ήλιος του Νάσερ έλαμπε υπέρλαμπρος στον ουρανό του αραβικού κόσμου και ζέσταινε τα πλήθη, το αστέρι του Μπεν Μπελά, ηγέτη εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος της Αλγερίας, φώτιζε τον τρίτο κόσμο. Η νεολαία της Αμερικής ήταν ξεσηκωμένη κατά του άδικου ιμπεριαλιστικού πολέμου του Βιετνάμ και στα πανεπιστήμια γευόταν  «φράουλες και αίμα». Στην Ευρώπη το ειρηνιστικό κίνημα  απογοητευμένο, άρχισε να μετασχηματίζεται στις πρώτες οργανώσεις που ονομάστηκαν «ένοπλης πάλης» και αργότερα, στο αδιέξοδό τους, μετεξελίχτηκαν απλώς σε τρομοκρατικές. Ο ΙΡΑ της Ιρλανδίας αναγεννιόταν από τις στάχτες του και ζητούσε όπλα, τα οποία ευχαρίστως του παραχωρούσε ο Καντάφι. Η ΕΤΑ στην Ισπανία με την εκτέλεση του υπαρχηγού του Φράνκο, Καρέρο Μπλάνκο, έμπαινε δυναμικά στην διεθνή ειδησεογραφία.  Στην Λατινική Αμερική ο Κάρλος Μαριγκέλα, οι Τουπαμάρος και οι Μοντενέρος σηματοδοτούσαν απελευθερωτικό φως μέσα στην σκοτεινιά των λατινοαμερικάνικων δικτατοριών. Ο  μύθος του Φιντέλ δεν ακόμη ξεθωριάσει πίσω από σύννεφα της καταπίεσης των αντιφρονούντων και της ανελευθερίας του λαού του. Ο Τσε φρέσκος ακόμα θρύλος, άρχιζε να στολίζει τα φοιτητικά δωμάτια και να μετουσιώνει  την επανάσταση - δυστυχώς-  σε  …ροκ μόδα… Το κίνημα των αδεσμεύτων υπήρχε ως ξεχωριστή  παράμετρος στη διεθνή γεωπολιτική σκακιέρα.            

Ήταν μια άλλη εποχή… Ο Κανταφι παίρνοντας την εξουσία, εφάρμοσε στην αρχή πρωτόγνωρα για τον αραβικό κόσμο συστήματα δίκαιης κατανομής του πλούτου, έκλεισε τις αμερικάνικες βάσεις,  όπως  και τις δυτικές επιχειρήσεις πετρελαίου που απομυζούσαν το μαύρο χρυσάφι της χώρας του για πενταροδεκάρες, υπέρ μιας διεφθαρμένης «αριστοκρατίας».

Γρήγορα άρχισε η αντίστροφη μέτρηση. Ο φονιάδες του εξαπολύονταν σε όλη τη γη για να μακελέψουν (με μπαλτάδες, όπως έγινε και στην Ελλάδα!) τους λίβυους αντιφρονούντες.
Για την Αμερική  έγινε ο «λυσσασμένος σκύλος», κατά τον πρώην πρόεδρο Ρήγκαν, υπέστη αεροπορικές επιδρομές στην οικία του, κυρίως για τις φραστικές προκλήσεις κατά των αμερικανών (« ο πόλεμος με τους λίβυους πιλότους ήταν σαν να παίζεις πόλεμο με μικρά παιδιά»  είχε πει ένας από τους αμερικάνους πιλότους που σε μια επιδρομή αντιμετώπισε σε αερομαχία τα λιβυκά Μιγκ). Η Λιβύη απέκτησε τον τίτλο του διεθνή παρία. Απευθύνθηκε προς την Σοβιετική  Ενωση του Μπρέσνιεφ για πολιτική στήριξη, αλλά η περεστρόικα και η κατάρρευση του «υπαρκτού», του στέρησε έναν πρόθυμο σύμμαχο. Τότε πειθήνιος, με μια θεαματική στροφή,  γύρισε προς την Δύση, προσεγγίζοντας την Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλλες.

Επιμύθιο δεν έχει ακόμα. Άλλωστε η Λιβύη, δύσκολη χώρα στην  διερεύνησή της λόγω της πολιτικής του Καντάφι, δεν σε άφηνε να διαγνώσεις το εσωτερικό της ηφαίστειο. Εκείνο που μένει απλώς, ως ανθρώπινη απορία, είναι αν τελικά ισχύει η κοινότοπη και  πολυχρησιμοποιημένη  ρήση  Άγγλου ιστορικού λόρδου Acton, ότι «η εξουσία έχει την τάση να διαφθείρει και η απόλυτη εξουσία διαφθείρει απόλυτα». - και ο Καντάφι ήταν ο απόλυτος εξουσιαστής.

Τι άλλο να πεις όταν βλέπεις ένα ν πρώην ρηξικέλευθο επαναστάτη που ξεκίνησε με όνειρα, που έπαιξε τη ζωή του κορώνα γράμματα για την αξιοπρέπεια της χώρα ς του και την ευτυχία του λαού του, να καταντάει  στυγερός μακελάρης;