Το "διδακτορικό" μιας ματωμένης δικτατορίας

του Θάνου ΔημάδηΤο να έχει σπουδάσει κάποιος πολιτική θεωρία δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι έχει τα φόντα να γίνει ένας καλός πολιτικός. Αντιστοίχως, το να έχει κάποιος συγγράψει τη διδακτορική του διατριβή πάνω στα ζητήματα δημοκρατίας, δεν αποτελεί απόδειξη ούτε για τις δημοκρατικές αντιλήψεις του ούτε ακόμα και την ίδια την πίστη του στην δημοκρατία. Απόδειξη γι' αυτό είναι ο Σαϊφ Αλ Ισλάμ Καντάφι, ο οποίος μαζί με τον πατέρα του πνίγει κάθε μέρα που περνάει τη χώρα του στο αίμα φέρνοντας πιο κοντά την πιθανότητα μίας ανείπωτης εθνικής τραγωδίας για τη Λιβύη.

Την ώρα που ο υιός Καντάφι αρνείται να υποχωρήσει μπροστά στο αίτημα του λαού του για δημοκρατία, ο ίδιος μαθαίνουμε ότι το 2008 ανακηρύχθηκε διδάκτορας του βρετανικού πανεπιστημίου London School of Economics με αντικείμενο διδακτορικής διατριβής, παρακαλώ πολύ, πάνω στην σημασία του εκδημοκρατισμού των θεσμών του παγκόσμιου συστήματος διακυβέρνησης. Ο Σαϊφ Αλ Ισλάμ, τη διδακτορική διατριβή του οποίου μπορείτε να διαβάσετε όλη εδώ , εξετάζει μεταξύ άλλων με ποιον τρόπο οι παγκόσμιοι διακυβερνητικοί θεσμοί μπορούν να γίνουν ακόμα δημοκρατικότεροι δίνοντας χώρο για συμμετοχή στους νόμιμα εκλεγμένους εκπροσώπους των μη κυβερνητικών οργανώσεων. Βασιζόμενος πάνω σε μία σειρά από πολιτικές θεωρίες, εκφέρει την άποψη ότι οι κυβερνήσεις, οι κοινωνίες και ο επιχειρηματικός τομέας μπορούν να προσεγγίσουν ένα ακόμα περισσότερο εκδημοκρατισμένο σύστημα λήψης  αποφάσεων. Μικρή αλλά σημαντική λεπτομέρεια σε όλο αυτό είναι ότι το ίδιο το πανεπιστημιακό ίδρυμα LSE που ανακήρυξε τον Σαϊφ Αλ Ισλάμ επίσημο διδάκτορά του, δέχθηκε δωρεά ύψους 1,5 εκατ. αγγλικών λιρών από το Κοινωφελές Ίδρυμα Καντάφι, με πολλούς, όπως είναι λογικό, να διαβλέπουν πίσω από αυτά τα δύο γεγονότα ύποπτους συσχετισμούς.

Δεν ξέρω πόσο υπερήφανοι μπορούν να νιώθουν οι επόπτες καθηγητές που αξιολόγησαν την διδακτορική διατριβή του υιού Καντάφι και τον έχρησαν διδάκτορα, παρακολουθώντας τα αίσχη του για να κρατηθεί στην εξουσία αυτός και η οικογένειά του. Το σίγουρο είναι ότι η ειρωνεία της τύχης παίζει πολλές φορές στη ζωή τα πιο άσχημα παιχνίδια. Ότι αξίες όπως η δημοκρατία, η ηθική, η ανθρωπιά δεν πιστοποιούνται σε κανέναν ούτε με τα πτυχία ούτε με τις διδακτορικές διατριβές που έχει αποκτήσει. Έννοιες όπως αυτές δε διδάσκονται, δε διαβάζονται σε βιβλία, δεν βαθμολογούνται ανάλογα με τις επιδόσεις κάποιου στις εξετάσεις. Τέτοιες αξίες πλάθονται μέσα στον κάθε άνθρωπο ως αποτέλεσμα αναζήτησης του εσωτερικού του εαυτού. Και ένας ηγέτης είναι πραγματικός δημοκράτης μόνο όταν έχει καταφέρει να περάσει μέσα απ' όλα αυτά τα στάδια ανασκαφής του εσωτερικού του είναι.
Για τη Λιβύη, ας ευχηθούμε τουλάχιστον τα πτώματα αθώων ανθρώπων που παλεύουν για περισσότερη και αυτονόητη δημοκρατία στη χώρα τους, να μην χρειαστεί να φθάσουν στον αριθμό όσων σελίδων χρειάστηκε ο υιός Καντάφι για να αναπτύξει στο διδακτορικό του τα ιδεώδη αυτής της δημοκρατίας και να πείσει τους καθηγητές του για το πόσο καλά κατανοεί την έννοια της δημοκρατικής συμμετοχικότητας της κοινωνίας των πολιτών. Της κοινωνίας που ο ίδιος ποτίζει σήμερα με αίμα. Το μόνο βέβαιο συμπέρασμα είναι ότι η δημοκρατία όσο εύκολο είναι να την περιγράψεις, άλλο τόσο και ακόμα πιο δύσκολο είναι να την εφαρμόσεις. Το ίδιο ισχύει για μία σειρά από άλλες έννοιες, όπως του "σοσιαλισμού". Αλλά αυτή χρήζει δικής της ξεχωριστής ανάλυσης, ειδικά σε ό,τι αφορά την εφαρμογή του στη χώρα μας από τους αυτοαποκαλούμενους "σοσιαλιστές".