Η ατυχία τού να είσαι έλληνας εργαζόμενος ΟΛΟ ΚΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΕΡΓΟΔΟΤΕΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΟΥΝ ΝΑ ΠΛΗΡΩΣΟΥΝ ΔΕΔΟΥΛΕΥΜΕΝΑ, ΕΝΩ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΣΗΜΕΡΑ ΟΙ ΑΠΛΗΡΩΤΕΣ ΥΠΕΡΩΡΙΕΣ

Της ΕΛΙΖΑΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ

ΕΚΤΟΣ από το υψηλό ποσοστό ανεργίας που έφτασε επίπεδο «ρεκόρ» επταετίας τον περασμένο Νοέμβριο, σοβαρά πλήγματα έχουν υποστεί τα τελευταία δύο χρόνια και όσοι «τυχεροί» έχουν καταφέρει να διατηρήσουν τη δουλειά τους.

Πλήθος εργοδοτών, κυρίως μικρομεσαίοι, καθυστερούν την καταβολή των δεδουλευμένων στους υπαλλήλους, χιλιάδες εργαζόμενοι αναγκάζονται να δουλέψουν λιγότερες ώρες ή μέρες με λιγότερα λεφτά, ενώ συνηθισμένο φαινόμενο αποτελούν οι απλήρωτες υπερωρίες ακόμη και σε μεγάλες κερδοφόρες τράπεζες. Αλμα έχει σημειώσει και το ποσοστό της αδήλωτης εργασίας.

Η ανεργία τον Νοέμβριο έφτασε το 13,9%, ενώ πρώτη φορά, τουλάχιστον από το Μάρτιο του 2005 και μετά, ο αριθμός του μη οικονομικά ενεργού πληθυσμού ξεπέρασε αυτόν των απασχολουμένων (κατά 13.873 άτομα). Χωρίς δουλειά ήταν 692.577 άτομα. Επίσης, όπως προκύπτει από τον συνολικό αριθμό νέων συμβάσεων που κατατέθηκαν στο Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ), το 2010 έγιναν 69.186 λιγότερες προσλήψεις σε σχέση με το 2009.

Τα χειρότερα όμως έρχονται, καθώς η κατάσταση στην αγορά εργασίας πρόκειται να επιδεινωθεί κι άλλο κατά το 2011. Πάνω από μία στις τρεις επιχειρήσεις (36,5%) εκτιμούν ότι οι απολύσεις θα συνεχιστούν και κατά το α' τρίμηνο του 2011 (στοιχεία ΙΟΒΕ), ενώ σύμφωνα με τον πρόεδρο της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιώργο Προβόπουλο, η ανεργία πρόκειται να αυξηθεί φέτος.

Πέρα από το νέο θεσμικό πλαίσιο που έχει προωθήσει η κυβέρνηση στο «όνομα» του μνημονίου και καταργεί εργασιακά κεκτημένα δεκαετιών (αύξηση ορίου απολύσεων, επιχειρησιακές συμβάσεις, μειωμένες αποζημιώσεις απόλυσης, παράταση διάρκειας εκ περιτροπής εργασίας κ.ά.), πολλές επιχειρήσεις έχουν ήδη καταφέρει, με κάθε τρόπο, νόμιμο ή μη, να μειώσουν το εργασιακό κόστος με θύμα την τσέπη των εργαζομένων τους.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας, το 2010 πάνω από το 25% των απασχολουμένων στις επιχειρήσεις που ελέγχθηκαν (μόλις το 3% του συνόλου των εταιρειών) ήταν ανασφάλιστοι.

«Θραύση» κάνει επίσης η εκ περιτροπής εργασία αλλά και η μερική απασχόληση, οι οποίες υποκαθιστούν όλο και πιο πολύ τις θέσεις πλήρους ωραρίου (και αποδοχών). Πάνω από 66,5 χιλιάδες νεοπροσληφθέντες ξεκίνησαν να δουλεύουν το 2010 για κάποιες μόνο ημέρες την εβδομάδα, όταν ένα χρόνο πριν οι νέες προσλήψεις με καθεστώς εκ περιτροπής εργασίας ήταν κατά 20.188 λιγότερες.

Ο αριθμός των νέων συμβάσεων μερικής απασχόλησης που κατατέθηκαν το 2010 ήταν αυξημένες κατά 71.256 σε σχέση με το 2009, φτάνοντας τις 228.994. Την ίδια στιγμή, ο αριθμός των νέων συμβάσεων πλήρους απασχόλησης έπεσε κατακόρυφα (μείωση κατά 160.630).

Οι μειωμένες ώρες ή ημέρες εργασίας που ρίχνουν αντίστοιχα και τις αποδοχές δεν αποτελούν «εφιάλτη» μόνο για τους νεοπροσληφθέντες. Οπως προκύπτει από τα στοιχεία του ΣΕΠΕ, το 2010 «βροχή» έπεσαν και οι αιτήσεις για μετατροπή ισχυόντων συμβάσεων εργασίας. Ετσι, από τη μία μέρα στην άλλη, για πάνω από 18 χιλ. εργαζομένους το ωράριο τους από πλήρους απασχόλησης μειώθηκε σε μερικής, ενώ για επιπλέον 7,5 χιλιάδες περίπου περιορίστηκε ο αριθμός των εργάσιμων ημερών καθώς η σύμβασή τους από πλήρους απασχόλησης μετατράπηκε σε εκ περιτροπής εργασία.

Η ανεργία, η «μαύρη» εργασία και η μείωση του ωραρίου και των εργάσιμων ημερών αλλά και οι περικοπές επιδομάτων και μισθών στον δημόσιο τομέα έχουν βάλει «χέρι» στην τσέπη δεκάδων χιλιάδων νυν και πρώην εργαζομένων.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής για το γ' τρίμηνο του 2010, αύξηση έχει παρατηρηθεί στον αριθμό των ατόμων που δηλώνουν ότι περνούν το μήνα τους έχοντας στην τσέπη έως 500 ευρώ. Ξεπέρασαν τις 103 χιλ. άτομα, από τα 89,6 χιλ. το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι. Μεγάλη πτώση (άνω των 204.000 ατόμων) παρατηρείται στον αριθμό όσων δηλώνουν ότι το μηνιαίο τους εισόδημα είναι μεταξύ 700 και 1.299 ευρώ. Η μείωση αυτή δεν συνοδεύεται από αντίστοιχη αύξηση στον αριθμό όσων δήλωσαν ότι βγάζουν από 1.300 ευρώ και πάνω.

Σημαντική αύξηση των καταγγελιών στις επιθεωρήσεις εργασίας


Η οικονομική κρίση των τελευταίων δύο ετών μεταξύ άλλων έχει διαταράξει την «ειρήνη» ανάμεσα στους εργαζόμενους και τους εργοδότες.


Οπως αναφέρει ο ειδικός γραμματέας του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας (ΣΕΠΕ), Μιχάλης Χάλαρης, από το 2009 έχει αυξηθεί σημαντικά ο αριθμός των εργατικών διαφορών, με πρώτη αιτία τη μη καταβολή δεδουλευμένων. «Αυτό παρατηρείται πιο συχνά σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, στον κλάδο εστίασης και σε αρκετά ξενοδοχεία» εξηγεί ο ίδιος.


Πρέπει να σημειωθεί ότι το 2010 ο αριθμός των εργατικών διαφορών έφτασε τις 20.743, αυξημένος κατά 25% περίπου σε σχέση με το 2008.


Ενώ, όμως, τα κρούσματα απλήρωτων εργαζομένων ολοένα και αυξάνουν, απόφαση του Αρείου Πάγου τους «δένει» τα χέρια, καθώς κρίνει ως καταχρηστική την άσκηση του δικαιώματος των εργαζομένων να προχωρούν σε επίσχεση εργασίας όταν ο εργοδότης δεν τους πληρώνει γιατί δεν έχει.


Και τα τραπεζικά ιδρύματα


Την «τιμητική» τους στις παραβάσεις έχουν και οι μεγάλες επιχειρήσεις, όπως για παράδειγμα οι τράπεζες, που συχνά πυκνά «ξεχνούν» να πληρώσουν τις υπερωρίες των εργαζομένων τους. Χαρακτηριστικό είναι το πρόσφατο παράδειγμα της Eurobank, στα κεντρικά γραφεία της οποίας απασχολούνταν υπερωριακά παράνομα 180 υπάλληλοι μέχρι τις 18.50 το βράδυ.


«Είμαστε το τελευταίο αποκούμπι των εργαζομένων» υποστηρίζει ο ειδικός γραμματέας του ΣΕΠΕ, που συνολικά αριθμεί 366 επιθεωρητές για κοινωνικούς ελέγχους και άλλους 300 που διενεργούν τεχνικού και υγειονομικού περιεχομένου ελέγχους. Οι επιθεωρήσεις στις επιχειρήσεις γίνονται δειγματοληπτικά με βάση τον κλάδο παραβατικότητας και το κακό προηγούμενο των εργοδοτών καθώς, όπως αναφέρει ο ίδιος, θα χρειαζόταν να περάσουν 31 χρόνια μέχρι το υπάρχον δυναμικό να καταφέρει να κάνει ελέγχους στο σύνολο των επιχειρήσεων. Αντίστοιχα, για να καταφέρουν να γίνουν τεχνικοί και υγειονομικοί έλεγχοι σε όλες τις επιχειρήσεις, χρειάζονται 42 χρόνια. Μέσος χρόνος αναμονής για τις καταγγελίες εργαζομένων είναι οι 10 ημέρες, αναφέρει ο ίδιος.


ΕΛ. ΤΡ.