Με το ελληνικό χρέος να φτάνει σε ασύλληπτα νούμερα ο Α.Τσίπρας στις ΗΠΑ

ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ, ΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΚΑΙ ΤΑ… ΡΑΝΤΕΒΟΥ

Επί αμερικανικού εδάφους βρίσκεται ο Αλέξης Τσίπρας το πρωί της Κυριακής, έχοντας μπροστά του ένα φορτωμένο πρόγραμμα, με επαφές με ξένους ηγέτες αλλά το σημαντικότερο με το μυαλό σε λύση για το χρέος ένα χρέος που μπορεί να οδηγήσει τα πάντα στην καταστροφή.

Χρωστάμε 312 δισεκατομμύρια ευρώ και θα φτάσουμε να χρωστάμε πάνω από 350 ή περίπου δύο φορές το ΑΕΠ μας. Η νέα δανειακή σύμβαση θα «φουσκώσει» το δημόσιο χρέος, όχι όμως κατά 90 δισεκατομμύρια ευρώ, όπως ακούγεται εν μέσω προεκλογικής περιόδου. Ακόμη και αν τα… καταφέρουμε με το τρίτο μνημόνιο, η νέα δεκαετία θα μας φέρει αντιμέτωπους με ένα βουνό από τόκους. 

«Τρέχοντας για την αξιολόγηση»

Η πρωθυπουργική προτροπή για ταχεία υλοποίηση των συμφωνηθέντων στο 3ο Μνημόνιο αντικατοπτρίζει πλήρως το εξαιρετικά συμπυκνωμένο έργο που καλείται να υλοποιήσει η νέα κυβέρνηση τις επόμενες ημέρες για να φτάσει όχι στο τέλος της διαδρομής αλλά στην…

αρχή.

Στην εκκίνηση της 1ης αξιολόγησης η ολοκλήρωση της οποίας είναι προϋπόθεση για τις παρεμβάσεις στις τράπεζες και στο χρέος αλλά και για το «ξεμπλοκάρισμα» των υποδόσεων 3 δις ευρώ του Αυγούστου.

Το επόμενο μεγάλο ορόσημο είναι σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές η 5η Οκτωβρίου.

Η κυβέρνηση θα πρέπει την ίδια ημέρα:

- Να καταθέσει βάση συνταγματικής υποχρέωσης τον νέο προϋπολογισμό στην Βουλή (προσχέδιο 2016 αλλά και συμπληρωματικός 2015 αν κριθεί αναγκαίος λόγω αποκλίσεων),

- Να τον παρουσιάζει στις Βρυξέλλες στο κρίσιμο για την Ελλάδα Eurogroup αλλά και

- Να ξεκινήσει την ανάγνωση των προγραμματικών δηλώσεων στη Βουλή που θα ολοκληρωθούν την Τετάρτη το βράδυ για να ενεργοποιηθεί το κυβερνητικό «έργο», δηλαδή η κατάθεση εφαρμοστικών νόμων με τα δεκάδες προπαιτούμενα και ορόσημα που περιλαμβάνει το μνημόνιο.

Δυσθεώρητο το χρέος

Ο μέσος Έλληνας πολίτης ακούει χαρακτηρισμούς όχι όμως και αριθμούς. Η Ελλάδα χρωστάει ήδη 312 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ έως το τέλος του 2017 η οφειλή θα έχει ξεπεράσει τα 350 δισεκατομμύρια ευρώ φτάνοντας κοντά στο 200% του ΑΕΠ.

Μέχρι το 2020, θα πληρώνουμε τουλάχιστον 6 δισεκατομμύρια ευρώ σε ετήσια βάση για τόκους. Και αυτό στην καλύτερη περίπτωση. Διότι, αν αυξηθούν τα επιτόκια της ευρωζώνης, τα ποσά θα είναι αισθητά μεγαλύτερα. Τι θα γίνει από το 2021 και μετά; Θα τελειώσει η περίοδος χάριτος που μας έχουν δώσει οι Ευρωπαίοι για τα πρώτα μνημόνια και οι τόκοι θα πολλαπλασιαστούν.

Υπολογίζεται ότι την τριετία 2020-2022 θα πρέπει να καταβάλουμε περισσότερα από 50 δισεκατομμύρια ευρώ σε τόκους για να εξυπηρετήσουμε μόνο τους τόκους.

Τα στοιχεία – Το αδιέξοδο

Η συζήτηση για την αναδιάρθρωση/μείωση/κούρεμα του χρέους – η οποία έχει ήδη ανοίξει επισήμως– θα πρέπει να ανοίξει και να κλείσει ταχύτατα, καθώς σε διαφορετική περίπτωση θα κινδυνέψουμε και πάλι να βρεθούμε προ αδιεξόδου.

Να τι λένε τα στοιχεία:

1. Στο τέλος Ιουνίου χρωστούσαμε 312 δισεκατομμύρια ευρώ. Με τη νέα δανειακή σύμβαση των 86 δισεκατομμυρίων ευρώ θα υπάρξει χρονικό σημείο όπου το χρέος θα εκτοξευτεί πάνω από τα 340-350 δισ. ευρώ πλησιάζοντας στο πρωτοφανές για τα παγκόσμια δεδομένα ποσοστό του 200% ως προς το ΑΕΠ (σ.σ.: για την ακρίβεια, υπάρχει και το παράδειγμα της Ιαπωνίας με το υψηλότερο δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ της στον πλανήτη). Το ΔΝΤ έχει προβλέψει για την Ελλάδα ότι η διαμόρφωση του χρέους κοντά στο 200% του ΑΕΠ θα καταγραφεί το 2017.

2. Όσα ακούγονται την προεκλογική περίοδο – δηλαδή ότι η Ελλάδα φορτώθηκε ένα πρόσθετο δανειακό βάρος της τάξεως των 90 δισεκατομμυρίων ευρώ – δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Το ποσό των 86 δισεκατομμυρίων ευρώ, που είναι το νέο δάνειο, δεν αθροίζεται με τα 312 δισεκατομμύρια που είναι ο υφιστάμενος δανεισμός. Και αυτό διότι το μεγαλύτερο μέρος του νέου δανείου θα πάει για αποπληρωμή παλαιών υποχρεώσεων.

Αύξηση βέβαια του δημοσίου χρέους σε απόλυτους αριθμούς θα υπάρξει.

•  Πρώτον, διότι το ποσό που θα χρειαστεί για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών θα μεταφερθεί εξ ολοκλήρου στο δημόσιο χρέος (έως 25 δισεκατομμύρια ευρώ).
•  Δεύτερον, διότι το ποσό που απαιτείται για την καταβολή των τόκων δεν καλύπτεται ακόμη από το πρωτογενές πλεόνασμα. Η Ελλάδα παραμένει ελλειμματική χώρα και αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται να δανείζεται για να εξυπηρετεί το χρέος της.

Η δαπάνη για τους τόκους την περίοδο 2016-2018 θα ξεπεράσει τα 18 δισεκατομμύρια ευρώ, αν δεν υπάρξει κάποια διευθέτηση. Ένα πολύ μικρό μέρος αυτού του ποσού θα καλυφθεί από τα πρωτογενή πλεονάσματα (σ.σ.: προβλέπονται, αν επιτευχθούν οι στόχοι, πλεονάσματα της τάξεως των 7-8 δισεκατομμυρίων ευρώ στην τριετία).

Επίσης το ποσό των τόκων μπορεί να καλυφθεί από τις αποκρατικοποιήσεις. Και πάλι υπάρχει αρνητική διαφορά, η οποία θα καλυφθεί με νέο δανεικό χρήμα. Έτσι εξηγείται η πρόβλεψη για εκτίναξη του δημοσίου χρέους στα 340-350 δισεκατομμύρια ευρώ, ενδεχομένως και υψηλότερα.

3. Σχεδόν τα δύο τρίτα του ελληνικού χρέους τοκίζονται με κυμαινόμενο επιτόκιο. Όταν όμως μιλάμε για ένα χρέος 312 δισεκατομμυρίων ευρώ, που είναι βέβαιο ότι θα εκτιναχθεί προς τα 350 δισ. ευρώ μέσα στα επόμενα δύο χρόνια, αυτό το 66% αντιστοιχεί σε περισσότερα από 200 δισεκατομμύρια ευρώ.

Σήμερα το euribor είναι μηδενικό. Έχει βρεθεί όμως και πάνω από το 4%. Όχι πολύ παλιά. Το 2007 ήταν σε αυτά τα επίπεδα. Τι σημαίνει για την ελληνική οικονομία αύξηση του επιτοκίου δανεισμού μόλις κατά μία ποσοστιαία μονάδα; Περισσότερα από 2 δισεκατομμύρια ευρώ, δηλαδή ένας… ΕΝΦΙΑ.

4. Το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού χρέους βρίσκεται αυτήν τη στιγμή στα χέρια των χωρών της ευρωζώνης και του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης. Το δάνειο που δόθηκε το 2012, στο πλαίσιο του δεύτερου μνημονίου, προέβλεπε μακρά περίοδο χάριτος – 10 χρόνια – προκειμένου η Ελλάδα θα ορθοποδήσει, να επιστρέψει στην ανάπτυξη και να βγει με αξιώσεις πλέον στις αγορές για να δανειστεί και να καλύψει τις χρηματοδοτικές της ανάγκες.

Το ζήτημα δεν είναι μόνο πολιτικό. Δεν σχετίζεται μόνο με το αν θα υπάρξει συμμετοχή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στο νέο πρόγραμμα ή αν θα κληθεί η ευρωζώνη να χρηματοδοτήσει όλο το πακέτο των 26 δισεκατομμυρίων ευρώ του μεριδίου του ΔΝΤ.

Είναι και καθαρά οικονομικό. Από τα όσα προαναφέρθηκαν, είναι προφανής ο κίνδυνος να τελειώσουμε και με το τρίτο μνημόνιο και να βρεθούμε αμέσως αντιμέτωποι με ένα… τέταρτο, καθώς δεν θα μπορούμε να αντιμετωπίσουμε με ίδιους πόρους τους τόκους και τα χρεολύσια της επόμενης δεκαετίας.

Τα ραντεβού

Εως την Παρασκευή, οπότε και επιστρέφει στην Αθήνα, ο κ. Τσίπρας θα έχει σειρά συναντήσεων με ξένους ηγέτες. Με τον Μπαράκ Ομπάμα δεν έχει «κλειστεί» κατ” ιδίαν συνάντηση και ο πρωθυπουργός αναμένεται να έχει επαφή με τον Αμερικανό πρόεδρο στο δείπνο που θα παραθέσει ο τελευταίος προς τιμήν των ξένων ηγετών.

Υπενθυμίζεται ότι μέσα στην εβδομάδα ο κ. Τσίπρας είχε δεχθεί τηλεφώνημα από τον κ. Ομπάμα, με τον δεύτερο να τον συγχαίρει για την επανεκλογή του και με αντικείμενο τόσο το μέτωπο της ελληνικής οικονομίας, όσο και το φλέγον ζήτημα του προσφυγικού.

Συνεργάτες του Αλέξη Τσίπρα υπογραμμίζουν την υψηλή σημειολογία της επικείμενης συνάντησης των δύο πολιτικών ηγετών, καθώς έρχεται αμέσως μετά την επανεκλογή του και πριν αρχίσει η συζήτηση για την απομείωση του ελληνικού χρέους.

Υπενθυμίζεται ότι οι ΗΠΑ και το ΔΝΤ έχουν ταχθεί αναφανδόν υπέρ της γενναίας αναδιάρθρωσης του χρέους της χώρας ώστε να καταστεί βιώσιμο, ερχόμενοι κατ” αυτόν τον τρόπο σε σύγκρουση με το Βερολίνο, ενώ πρόσφατες είναι και οι σχετικές πιέσεις της Ουάσιγκτον στη Γερμανία για το κλείσιμο της συμφωνίας της Ελλάδας με τους πιστωτές της, οι οποίες έγιναν με κύριο εκφραστή τον Αμερικανό υπουργό Οικονομικών Τζακ Λιου.

Ο κ. Τσίπρας, θα έχει όμως συνάντηση με τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών, Τζον Κέρι, όπως και μεταξύ άλλων, θα έχει συναντήσεις με τον πρωθυπουργό της Τουρκίας, Αχμέτ Νταβούτογλου, όπως και μεταξύ άλλων με τους Προέδρους της Κύπρου, της Αιγύπτου, της Βραζιλίας, του Ισημερινού και της Παλαιστίνης.

Ο Αλέξης Τσίπρας θα απευθυνθεί στην Ολομέλεια της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών και θα συμμετάσχει στη Σύνοδο Κορυφής για την «Αναπτυξιακή Ατζέντα μετά το 2015», καθώς και στη Συνάντηση Υψηλού Επιπέδου για τη Μετανάστευση.

Παράλληλα, θα συναντηθεί με τον Σεβασμιότατο Αρχιεπίσκοπο Αμερικής Δημήτριο, τον Δήμαρχο Νέας Υόρκης και με εκπροσώπους ομογενειακών οργανώσεων, ενώ θα συμμετάσχει σε πάνελ, το οποίο διοργανώνεται από το Clinton Global Initiative, με τον πρώην Πρόεδρο των ΗΠΑ, Μπιλ Κλίντον.

Ίσως γι αυτό οι ΗΠΑ και πάλι δείχνουν τη γεωπολιτική θέση της Ελλάδας με ιδιαίτερη βαρύττηα στο προσφυγικό ως το καλύτερο στοιχείο που θα οδηγήσει στην έξοδο της Ελλάδας και από την οικονομική κρίση. Δεν είναι τυχαίο ότι δημοσιεύματα κάνουν λόγω πως οι ΗΠΑ ήταν εκείνες που παρενέβησαν και στο ΝΑΤΟ προκειμένου να αναδειχθεί η γεωπολιτική σημασία της Ελλάδας.

Ετσι, την περίοδο που είχε οξυνθεί το κλίμα μεταξύ Τσίπρα – δανειστών, στις 20 Ιουνίου ο αναπλ. Γ.Γ. του ΝΑΤΟ, Αλεξάντερ Βέρσμποου, κάνει δήλωση με αποδέκτη το Βερολίνο με την οποία εκφράζει την έντονη ανησυχία του για μια πιθανή έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη. Ο Βέρσμποου τονίζει ότι αυτό το ενδεχόμενο «θα μπορούσε να αποτελέσει κίνδυνο στον τομέα της ασφάλειας για τη Συμμαχία».