Έρευνα...
Μετά την τραγωδία στην Λαμπεντούζα στην Ιταλία, ήρθε η αποτυχημένη επιχείρηση – διάσωσης ή επαναπροώθησης; - του Λιμενικού στο Φαρμακονήσι, με 12 άτομα να...
πνίγονται στα νερά του Αιγαίου και 16 να περισυλλέγονται. Μέσα σε 10 χρόνια, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, η Μεσόγειος έχει πάρει τις ζωές 17.500 ανθρώπων, που προσπαθούσαν να ξεφύγουν από την δεινή πραγματικότητά τους. Τα ερείπια των ναυαγίων φέρνουν και πάλι στο προσκήνιο το ζήτημα της αναθεώρησης της ευρωπαϊκής πολιτικής για την διαχείριση των μεταναστευτικών ροών.
Ο Κανονισμός της ΕΕ για την μεταναστευτική πολιτική, το λεγόμενο Δουβλίνο 2, ορίζει ότι όσοι μετανάστες έχουν εισέλθει παράτυπα σε ευρωπαϊκό έδαφος επιστρέφουν μέχρι την απέλασή τους – εφόσον δεν συντρέχει λόγος χορήγησης ασύλου – στην χώρα πρώτης υποδοχής, δηλαδή στην χώρα από την οποία μπήκαν στην ΕΕ. Αυτές οι χώρες συνήθως είναι εκείνες του ευρωπαϊκού νότου, καθώς βρίσκονται εγγύτερα στις χώρες προέλευσης των μεταναστών ή των προσφύγων.
Η ΕΕ, όμως, αρνείται κατηγορηματικά την κατανομή του βάρους της μετανάστευσης και για τον λόγο αυτό ζητά από τις χώρες του Νότου, όπως η Ελλάδα, την καλύτερη αντιμετώπιση των μεταναστευτικών ροών και φύλαξη των συνόρων. Η πρακτική αυτή έχει οδηγήσει στα ναυάγια, στους φράχτες, όπως του Έβρου, αλλά και σε επιχειρήσεις επαναπροώησης μεταναστών εκτός των συνόρων με μεθόδους όχι πάντα ορθόδοξες.
Κέντρο βάρους
Οι τεχνικές ανάσχεσης των μεταναστευτικών ροών που χρησιμοποιούνται από τις χώρες του Νότου σπανίως επιτυγχάνουν τον σκοπό τους.
Από το 2007 στην Λέσβο τα κύματα μεταναστών ήταν μεγάλα. Τότε όλοι κατέληγαν ή περνούσαν τουλάχιστον από το «Κολαστήριο της Λέσβου», ή αλλιώς το κέντρο κράτησης της Παγανής. Με τον καιρό, ο δρόμος άλλαξε. Στην προσπάθειά τους να αποφύγουν τα κέντρα κράτησης του νοτίου Αιγαίου, οι μετανάστες προτιμούσαν την οδό του Έβρου.
Αλλά, η ελληνική κυβέρνηση, εμπνεόμενη από το παράδειγμα των ΗΠΑ, που έχουν χτίσει στα νότια σύνορά τους ένα φράχτη μήκους 1100 χιλιομέτρων, σήκωσε ένα αντίστοιχο οικοδόμημα κατά μήκος των φυσικών συνόρων της στην περιοχή. Το αποτέλεσμα δεν ήταν η μείωση των μεταναστευτικών ροών, αλλά το να επιλέξουν οι τελευταίες πάλι τον επικίνδυνο δρόμο της θάλασσας.
«Απλά μεταφέρεται η πίεση αλλού», δήλωσε σε σχετική συνέντευξη Τύπου, η ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Μαριλένα Κοππά. Την συνέντευξη Τύπου συνδιοργάνωσε η ευρωβουλευτής μαζί με τον Νίκο Χρυσόγελο, ευρωβουλευτή των Οικολόγων Πράσινων.
Κατόπιν της επιστροφής στην θαλάσσια οδό, οι μετανάστες αφού φτάσουν στην Λέσβο ή την Μυτιλήνη, ζούνε στα λιμάνια ή κοιμούνται στα παγκάκια μέσα σε χαρτόκουτα ή κάτω από ομπρέλες. Την σίτιση τους αναλαμβάνουν εθελοντές και η εκκλησία, καθώς το Λιμενικό δεν διαθέτει τέτοια κονδύλια. Την ίδια στιγμή, πολλοί ανήλικοι και γυναίκες στοιβάζονται στα κρατητήρια των Αστυνομικών Τμημάτων.
Επίσης, την ώρα που η Ελλάδα έχει καταδικαστεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων μέσα σε δυο χρόνια 11 φορές για υποθέσεις που αφορούν τις συνθήκες κράτησης στα σχετικά κέντρα, σύμφωνα με τον ακτιβιστή Στέλιο Κραουνάκη, ένα νέο κέντρο έχει κατασκευαστεί στην Μυτιλήνη, αποτελούμενο από έναν αριθμό προκάτ κτιρίων 48 τετραγωνικών μέτρων. Μαζί με τον χώρο προαυλισμού στον κάθε μετανάστη αντιστοιχούν 3,5 τ.μ.
Εντός του κέντρου υπάρχει υπηρεσία ασύλου, αλλά ακόμη και αυτοί που δικαιούνται άσυλο δεν προχωρούν στην σχετική αίτηση, καθώς ξέρουν ότι κάτι τέτοιο θα σημαίνει την παράταση του χρόνου παραμονής τους στο κέντρο μέχρι να διεκπεραιωθεί το αίτημά τους. Ο χρόνος αυτός μπορεί να ανέλθει ακόμη και σε τέσσερις μήνες. Αντιθέτως, άλλοι, που δεν αιτούνται άσυλο, στις 30 μέρες παίρνουν χαρτί διοικητικής απέλασης, που τους δίνει το περιθώριο των 6 μηνών να φύγουν από την χώρα.
Σύμφωνα με τους ευρωβουλευτές, «τα σύνορα είναι ένα σημαντικό στοιχείο της πολιτικής ενός κράτους. Εκτός, από το γεωγραφικό όριο, με τα σύνορα ορίζεται και ο νομικός πολιτισμός. Τα τείχη, λοιπόν, είναι ένας τρόπος ανάσχεσης των μεταναστευτικών ροών και φύλαξη του ευρωπαϊκού εδάφους, αλλά μια εθνική μεταναστευτική πολιτική στην Ελλάδα δεν είναι μια πολιτική φύλαξης συνόρων καθώς η μετανάστευση θα έρθει θέλουμε-δε θέλουμε».
Ύπατη Αρμοστεία: Πως γίνονται οι επιχειρήσεις διάσωσης;
Στην ίδια συνέντευξη Τύπου ήταν παρών και ο Γιώργος Τσαρμπόπουλος, επικεφαλής της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα, που κάλεσε τις αρχές να βρεθούν όλοι νεκροί του ναυαγίου, ώστε να ηρεμήσουν ψυχικά οι επιζώντες και να μπορέσει να κινηθεί άμεσα η δικαιοσύνη όσο ακόμη βρίσκονται στην χώρα.
Την ίδια στιγμή ζήτησε να δημοσιοποιηθούν όλες οι λεπτομέρειες για την διαδικασία που λαμβάνει χώρα σε μια επιχείρηση διάσωσης. «Πρέπει να μάθουμε πως γίνονται. Πως λαμβάνεται η απόφαση να ρυμουλκυθεί ένα σκάφος ή να επιβιβαστούν σε ένα άλλο οι μετανάστες; Να μάθουμε, και να προτείνουμε κάποιες εναλλακτικές εφόσον κάτι μπορεί να μην είναι αποτελεσματικό», είπε τονίζοντας ότι «η ΕΕ ήταν εκείνη που απαίτησε από την Ελλάδα την ενίσχυση της φύλαξης των συνόρων».
Συνεπώς, κατά τον ίδιο, πρέπει η Ευρώπη να στηρίξει την Ελλάδα, τουλάχιστον ενισχύοντας τα κέντρα πρώτης υποδοχής, ενώ ταυτόχρονα σχολίασε πως η πολιτεία πρέπει να σκεφτεί πώς μια πολιτική ανάσχεσης δεν θα απειλεί την ανθρώπινη ζωή.
Η Λαμπεντούζα πριν την Λαμπεντούζα
Πολύ πριν το πολύνεκρο ναυάγιο στην Λαμπεντούζα, ένα νησί πιο κοντά στην Αφρική από ότι στην Ιταλία, όπου και ανήκει, ο συγκεκριμένος τόπος αποτελούσε τον προορισμό πολλών μεταναστών από την Αφρική αλλά και το νεκροταφείο χιλιάδων άλλων, που δεν τα κατάφεραν ποτέ.
Όπως μεταφέρουν στο βιβλίο τους, «Λαμπεντούζα: Το χρονικό από την χωρά του Πουθενά», οι δημοσιογράφοι Λάουρα Μπεστιανέτο και Τομάσο ντε λα Λόνγκα, (εθελόντρια και εκπρόσωπος του ιταλικού Ερυθρού Σταυρού αντίστοιχα), από το 2011 άρχισαν να καταφθάνουν στην Λαμπεντούζα χιλιάδες άνθρωποι τόσο από την βόρεια Αφρική όσο και από την κεντρική.
Ήταν τόσοι, που διπλασίασαν τον αριθμό των κατοίκων του νησιού, ενώ οι αρχές δεν γνωρίζουν πόσοι ακόμη χάθηκαν στην διαδρομή. Πάντως, όπως σημείωσε η Λάουρα Μπεστιανέτο, η Ιταλία είχε υπογράψει συμφωνία για τις μεταναστευτικές ροές με την Λιβύη, την οποία ανανέωσε και μετά την πτώση του Καντάφι.
Οι δυο δημοσιογράφοι υπογράμμισαν ότι έχει σημασία να ενημερωθεί το ευρωπαϊκό κοινό «ποιοί είναι οι μετανάστες και γιατί έρχονται», ενώ ο Τομάσο ντε λα Λόνγκα, τόνισε «η Λαμπεντούζα δεν πρέπει να ξεχαστεί αλλά αντιθέτως πρέπει να αποτελέσει το ιστορικό γεγονός – αφορμή για να δούμε σοβαρά το θέμα της μετανάστευσης».
Νίκος Μίχος
Μετά την τραγωδία στην Λαμπεντούζα στην Ιταλία, ήρθε η αποτυχημένη επιχείρηση – διάσωσης ή επαναπροώθησης; - του Λιμενικού στο Φαρμακονήσι, με 12 άτομα να...
πνίγονται στα νερά του Αιγαίου και 16 να περισυλλέγονται. Μέσα σε 10 χρόνια, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, η Μεσόγειος έχει πάρει τις ζωές 17.500 ανθρώπων, που προσπαθούσαν να ξεφύγουν από την δεινή πραγματικότητά τους. Τα ερείπια των ναυαγίων φέρνουν και πάλι στο προσκήνιο το ζήτημα της αναθεώρησης της ευρωπαϊκής πολιτικής για την διαχείριση των μεταναστευτικών ροών.
Ο Κανονισμός της ΕΕ για την μεταναστευτική πολιτική, το λεγόμενο Δουβλίνο 2, ορίζει ότι όσοι μετανάστες έχουν εισέλθει παράτυπα σε ευρωπαϊκό έδαφος επιστρέφουν μέχρι την απέλασή τους – εφόσον δεν συντρέχει λόγος χορήγησης ασύλου – στην χώρα πρώτης υποδοχής, δηλαδή στην χώρα από την οποία μπήκαν στην ΕΕ. Αυτές οι χώρες συνήθως είναι εκείνες του ευρωπαϊκού νότου, καθώς βρίσκονται εγγύτερα στις χώρες προέλευσης των μεταναστών ή των προσφύγων.
Η ΕΕ, όμως, αρνείται κατηγορηματικά την κατανομή του βάρους της μετανάστευσης και για τον λόγο αυτό ζητά από τις χώρες του Νότου, όπως η Ελλάδα, την καλύτερη αντιμετώπιση των μεταναστευτικών ροών και φύλαξη των συνόρων. Η πρακτική αυτή έχει οδηγήσει στα ναυάγια, στους φράχτες, όπως του Έβρου, αλλά και σε επιχειρήσεις επαναπροώησης μεταναστών εκτός των συνόρων με μεθόδους όχι πάντα ορθόδοξες.
Κέντρο βάρους
Οι τεχνικές ανάσχεσης των μεταναστευτικών ροών που χρησιμοποιούνται από τις χώρες του Νότου σπανίως επιτυγχάνουν τον σκοπό τους.
Από το 2007 στην Λέσβο τα κύματα μεταναστών ήταν μεγάλα. Τότε όλοι κατέληγαν ή περνούσαν τουλάχιστον από το «Κολαστήριο της Λέσβου», ή αλλιώς το κέντρο κράτησης της Παγανής. Με τον καιρό, ο δρόμος άλλαξε. Στην προσπάθειά τους να αποφύγουν τα κέντρα κράτησης του νοτίου Αιγαίου, οι μετανάστες προτιμούσαν την οδό του Έβρου.
Αλλά, η ελληνική κυβέρνηση, εμπνεόμενη από το παράδειγμα των ΗΠΑ, που έχουν χτίσει στα νότια σύνορά τους ένα φράχτη μήκους 1100 χιλιομέτρων, σήκωσε ένα αντίστοιχο οικοδόμημα κατά μήκος των φυσικών συνόρων της στην περιοχή. Το αποτέλεσμα δεν ήταν η μείωση των μεταναστευτικών ροών, αλλά το να επιλέξουν οι τελευταίες πάλι τον επικίνδυνο δρόμο της θάλασσας.
«Απλά μεταφέρεται η πίεση αλλού», δήλωσε σε σχετική συνέντευξη Τύπου, η ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Μαριλένα Κοππά. Την συνέντευξη Τύπου συνδιοργάνωσε η ευρωβουλευτής μαζί με τον Νίκο Χρυσόγελο, ευρωβουλευτή των Οικολόγων Πράσινων.
Κατόπιν της επιστροφής στην θαλάσσια οδό, οι μετανάστες αφού φτάσουν στην Λέσβο ή την Μυτιλήνη, ζούνε στα λιμάνια ή κοιμούνται στα παγκάκια μέσα σε χαρτόκουτα ή κάτω από ομπρέλες. Την σίτιση τους αναλαμβάνουν εθελοντές και η εκκλησία, καθώς το Λιμενικό δεν διαθέτει τέτοια κονδύλια. Την ίδια στιγμή, πολλοί ανήλικοι και γυναίκες στοιβάζονται στα κρατητήρια των Αστυνομικών Τμημάτων.
Επίσης, την ώρα που η Ελλάδα έχει καταδικαστεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων μέσα σε δυο χρόνια 11 φορές για υποθέσεις που αφορούν τις συνθήκες κράτησης στα σχετικά κέντρα, σύμφωνα με τον ακτιβιστή Στέλιο Κραουνάκη, ένα νέο κέντρο έχει κατασκευαστεί στην Μυτιλήνη, αποτελούμενο από έναν αριθμό προκάτ κτιρίων 48 τετραγωνικών μέτρων. Μαζί με τον χώρο προαυλισμού στον κάθε μετανάστη αντιστοιχούν 3,5 τ.μ.
Εντός του κέντρου υπάρχει υπηρεσία ασύλου, αλλά ακόμη και αυτοί που δικαιούνται άσυλο δεν προχωρούν στην σχετική αίτηση, καθώς ξέρουν ότι κάτι τέτοιο θα σημαίνει την παράταση του χρόνου παραμονής τους στο κέντρο μέχρι να διεκπεραιωθεί το αίτημά τους. Ο χρόνος αυτός μπορεί να ανέλθει ακόμη και σε τέσσερις μήνες. Αντιθέτως, άλλοι, που δεν αιτούνται άσυλο, στις 30 μέρες παίρνουν χαρτί διοικητικής απέλασης, που τους δίνει το περιθώριο των 6 μηνών να φύγουν από την χώρα.
Σύμφωνα με τους ευρωβουλευτές, «τα σύνορα είναι ένα σημαντικό στοιχείο της πολιτικής ενός κράτους. Εκτός, από το γεωγραφικό όριο, με τα σύνορα ορίζεται και ο νομικός πολιτισμός. Τα τείχη, λοιπόν, είναι ένας τρόπος ανάσχεσης των μεταναστευτικών ροών και φύλαξη του ευρωπαϊκού εδάφους, αλλά μια εθνική μεταναστευτική πολιτική στην Ελλάδα δεν είναι μια πολιτική φύλαξης συνόρων καθώς η μετανάστευση θα έρθει θέλουμε-δε θέλουμε».
Ύπατη Αρμοστεία: Πως γίνονται οι επιχειρήσεις διάσωσης;
Στην ίδια συνέντευξη Τύπου ήταν παρών και ο Γιώργος Τσαρμπόπουλος, επικεφαλής της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα, που κάλεσε τις αρχές να βρεθούν όλοι νεκροί του ναυαγίου, ώστε να ηρεμήσουν ψυχικά οι επιζώντες και να μπορέσει να κινηθεί άμεσα η δικαιοσύνη όσο ακόμη βρίσκονται στην χώρα.
Την ίδια στιγμή ζήτησε να δημοσιοποιηθούν όλες οι λεπτομέρειες για την διαδικασία που λαμβάνει χώρα σε μια επιχείρηση διάσωσης. «Πρέπει να μάθουμε πως γίνονται. Πως λαμβάνεται η απόφαση να ρυμουλκυθεί ένα σκάφος ή να επιβιβαστούν σε ένα άλλο οι μετανάστες; Να μάθουμε, και να προτείνουμε κάποιες εναλλακτικές εφόσον κάτι μπορεί να μην είναι αποτελεσματικό», είπε τονίζοντας ότι «η ΕΕ ήταν εκείνη που απαίτησε από την Ελλάδα την ενίσχυση της φύλαξης των συνόρων».
Συνεπώς, κατά τον ίδιο, πρέπει η Ευρώπη να στηρίξει την Ελλάδα, τουλάχιστον ενισχύοντας τα κέντρα πρώτης υποδοχής, ενώ ταυτόχρονα σχολίασε πως η πολιτεία πρέπει να σκεφτεί πώς μια πολιτική ανάσχεσης δεν θα απειλεί την ανθρώπινη ζωή.
Η Λαμπεντούζα πριν την Λαμπεντούζα
Πολύ πριν το πολύνεκρο ναυάγιο στην Λαμπεντούζα, ένα νησί πιο κοντά στην Αφρική από ότι στην Ιταλία, όπου και ανήκει, ο συγκεκριμένος τόπος αποτελούσε τον προορισμό πολλών μεταναστών από την Αφρική αλλά και το νεκροταφείο χιλιάδων άλλων, που δεν τα κατάφεραν ποτέ.
Όπως μεταφέρουν στο βιβλίο τους, «Λαμπεντούζα: Το χρονικό από την χωρά του Πουθενά», οι δημοσιογράφοι Λάουρα Μπεστιανέτο και Τομάσο ντε λα Λόνγκα, (εθελόντρια και εκπρόσωπος του ιταλικού Ερυθρού Σταυρού αντίστοιχα), από το 2011 άρχισαν να καταφθάνουν στην Λαμπεντούζα χιλιάδες άνθρωποι τόσο από την βόρεια Αφρική όσο και από την κεντρική.
Ήταν τόσοι, που διπλασίασαν τον αριθμό των κατοίκων του νησιού, ενώ οι αρχές δεν γνωρίζουν πόσοι ακόμη χάθηκαν στην διαδρομή. Πάντως, όπως σημείωσε η Λάουρα Μπεστιανέτο, η Ιταλία είχε υπογράψει συμφωνία για τις μεταναστευτικές ροές με την Λιβύη, την οποία ανανέωσε και μετά την πτώση του Καντάφι.
Οι δυο δημοσιογράφοι υπογράμμισαν ότι έχει σημασία να ενημερωθεί το ευρωπαϊκό κοινό «ποιοί είναι οι μετανάστες και γιατί έρχονται», ενώ ο Τομάσο ντε λα Λόνγκα, τόνισε «η Λαμπεντούζα δεν πρέπει να ξεχαστεί αλλά αντιθέτως πρέπει να αποτελέσει το ιστορικό γεγονός – αφορμή για να δούμε σοβαρά το θέμα της μετανάστευσης».
Νίκος Μίχος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παράκληση να μην υπάρχουν μηνύματα υβριστικού περιεχομένου.