Μια φορά κι έναν καιρό...

Γιάννης Βαρουφάκης

...Ενα υπερήφανο έθνος, με παράδοση στη φιλοσοφία, στην ποίηση, στο θέατρο, βρέθηκε στη δίνη του οικονομικού κυκλώνα, χτυπημένο από ένα διεθνές οικονομικό κραχ.

Τα τέσσερα χρόνια που προηγήθηκαν του κραχ, η...

οικονομία της χώρας μεγεθύνθηκε κατά 14% - παρόλο που πολλοί προειδοποιούσαν ότι επρόκειτο για το είδος της οικονομικής μεγέθυνσης που οφείλεται σε «φούσκα».

Ξάφνου, ως κεραυνός εν αιθρία, ξέσπασε το τραπεζικό κραχ στη Γουόλ Στριτ. Πολύ γρήγορα οι ζωές των ανθρώπων δηλητηριάστηκαν. Μέσα σε τρία χρόνια, το 17% του εθνικού εισοδήματος χάθηκε στη μαύρη τρύπα της Κρίσης.

Ο πρώτος χρόνος μετά το χρηματιστηριακό κραχ της Νέας Υόρκης ήταν υποφερτός. Το εθνικό εισόδημα μειώθηκε μεν κατά τι, -2% «άνοδο» του ΑΕΠ κατέγραψε η στατιστική υπηρεσία, αλλά την ίδια χρονιά οι δημόσιες δαπάνες αυξήθηκαν σημαντικά, 3%, καθώς η υφέρπουσα Κρίση καθιστούσε αναγκαία την αύξηση της κοινωνικής πρόνοιας των νέων ανέργων, από τη μία, και τη χρηματοδότηση των τραπεζών που κινδύνευαν με λουκέτο, από την άλλη.

Παράλληλα, τα δημόσια έσοδα επλήγησαν από την Υφεση, με το δημόσιο έλλειμμα να αυξάνεται. Θορυβημένη, και υπό την πίεση των δανειστών, η κυβέρνηση επιδόθηκε σε σκληρή λιτότητα, μειώνοντας -τον δεύτερο χρόνο μετά το κραχ- τις δημόσιες δαπάνες κατά 17% και τη μεθεπόμενη χρονιά κατά άλλο ένα 15%. Το αποτέλεσμα ήταν να φουντώσει η Υφεση, να θεριέψει η Κρίση και οι ναζί να εξαγριωθούν πλήρως.

Προφανώς, η πιο πάνω αφήγηση μπορεί να χρησιμεύσει ακριβώς το ίδιο για δύο ευρωπαϊκές χώρες σε δύο διαφορετικές στιγμές. Τις παραπάνω γραμμές τις συνέγραψα με τη Γερμανία της Βαϊμάρης κατά νου. Παρατηρήστε, όμως, πόσο πιστά αποδίδει τη δική μας, πρόσφατη, πικρή εμπειρία. Το μόνο που πρέπει να αντικαταστήσετε είναι το δικό τους 1929 με το δικό μας 2008.

Κι όμως. Ούτε η κυβέρνηση του Βερολίνου ούτε των Αθηνών φαίνονται διατεθειμένες να διδαχθούν από την Ιστορία. Οπότε και την επαναλαμβάνουν, καθιστώντας πάντα επίκαιρα τα συμπεράσματα των σοβαρών αναλυτών της εποχής. Για κοιτάξτε τι έγραφε ο Τζον Μέιναρντ Κέινς για την Ελλάδα, προτού καν ξεσπάσει το Κραχ του 1929:

Ορμώμενοι από παρανοϊκές ψευδαισθήσεις «μεγαλείου» και μια ριψοκίνδυνη απώλεια της αίσθησης του ίδιου του του συμφέροντος, ο ελληνικός λαός ανέτρεψε τα θεμέλια στα οποία όλοι μας ζούσαμε και χτίζαμε. Ομως οι εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Ενωσης πήραν το ρίσκο να ολοκληρώσουν την καταστροφή την οποία ξεκίνησε η Ελλάδα με μια δανειακή συμφωνία που, αν εφαρμοστεί, σίγουρα θα χειροτερέψει περισσότερο -αντί να αναζωογονήσει- το ευαίσθητο, περίπλοκο οργανικό σύνολο, το οποίο τόσο έχει ταραχτεί και θρυμματιστεί από την Κρίση του 2008, και το οποίο είναι το μοναδικό πλαίσιο στο οποίο οι λαοί της Ευρώπης δύνανται να εργαστούν και να ζήσουν. (*)

Προφανώς δεν είναι αυτές οι ακριβείς φράσεις του Κέινς. Δεν απέχουν όμως παρά ελάχιστα! (**)

(*) Βλ. «Οι Οικονομικές Συνέπειες της Ειρήνης», Harcourt Brace, Νέα Υόρκη, 1920.

(**) Για να δείτε τα πραγματικά λόγια του Κέινς, να προβείτε στις εξής απλές αντικαταστάσεις των μαυρισμένων λέξεων: «γερμανικό» αντί για «ελληνικό», «Γαλλίας και Βρετανίας» αντί για «Ευρωπαϊκής Ενωσης», «Ελλάδα» αντί για «Γερμανία», «Ειρήνη» αντί για «δανειακή συμφωνία», «τον πόλεμο» αντί «για την Κρίση του 2008».


Ελευθεροτυπία