ΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΣΟΚ ΠΟΥ ΥΠΕΣΤΗ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Μέσα σε δύο χρόνια χάσαμε εισοδήματα 75 δισεκατομμυρίων Εισπρακτικά μέτρα, χαμένοι μισθοί λόγω απολύσεων και κοινοτικά κονδύλια ξεχασμένα στα συρτάρια είναι μερικοί από τους λόγους που γίναμε φτωχότεροι

Της ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΚΑΔΔΑ

Αφαίμαξη 75 δισ. ευρώ δέχθηκε η οικονομία και κατ' επέκταση οι έλληνες πολίτες μέσα σε μόλις δύο χρόνια.

Οι Ελληνες αντιμετώπισαν και την ακρίβεια που, παρά την ύφεση, ήταν παρούσα λόγω των φόρων κατανάλωσης και της αδυναμίας του κράτους να βελτιώσει τον ανταγωνισμό.Επεται συνέχεια, χωρίς καν να διασφαλίζεται ότι οι θυσίες που γίνονται θα έχουν αποτέλεσμα. Τα νέα μέτρα που ψήφισε η Βουλή την προηγούμενη εβδομάδα ικανοποίησαν τους δανειστές. Δεν συνέβη το ίδιο όμως και με όσους, πολιτικούς, οικονομολόγους και απλούς πολίτες, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την αδυναμία της ελληνικής οικονομίας και της κρατικής μηχανής να αντεπεξέλθει.

Το σοκ που έχει υποστεί η οικονομία είναι πολύ μεγάλο. Ουσιαστικά

με τον ένα ή τον άλλο τρόπο αφαιρέθηκε εισόδημα, το οποίο ξεπερνά τα 75 δισ. ευρώ τη διετία 2010- 2011. Πρόκειται για το χρήμα που έχασε η οικονομία λόγω των μέτρων, της ανεργίας που αυτά προκάλεσαν και της κυβερνητικής αδυναμίας να επιβάλει χαμηλές τιμές και να εφαρμόσει αναπτυξιακά πακέτα. Αναλυτικά:

1 Τα εισπρακτικά μέτρα για τη μείωση του ελλείμματος στη διετία φτάνουν στο αστρονομικό ύψος των 45,47 δισ. ευρώ. Στο ποσό αυτό προστίθενται και τα νέα μέτρα για το 2011 και η επίπτωση θα είναι μεγαλύτερη αν υπάρχει τον Σεπτέμβριο και νέα διαπίστωση αποτυχίας της κρατικής μηχανής.

Ο κίνδυνος είναι ορατός. Ο ανασχηματισμός, η πολιτική πίεση και η διαπραγμάτευση για το νέο δάνειο διεύρυναν ακόμη περισσότερο τις καθυστερήσεις του κυβερνητικού έργου. Αλλά και τα νέα μέτρα (μεσοπρόθεσμο και εφαρμοστικός νόμος) δεν αναφέρουν τίποτε που να διασφαλίζει ότι τα μέτρα αυτή τη φορά θα αποδώσουν. Οι τομές για την πάταξη της φοροδιαφυγής παραπέμπονται και πάλι στο μέλλον (φορολογική μεταρρύθμιση Σεπτεμβρίου), ενώ η σπατάλη στο κράτος συνεχίζεται -με το ευρύτερο Δημόσιο να χρωστά πάνω από 6 δισ. ευρώ σε ιδιώτες, λεφτά που θα βαρύνουν σε λίγους μήνες το έλλειμμα.

2Οσο για τις αναπτυξιακές δυνατότητες της οικονομίας, μετά τις μαζικές και αλλεπάλληλες περικοπές δημοσίων δαπανών, κυρίως επενδυτικών (το πρόγραμμα δημόσιων επενδύσεων περιορίστηκε επτά φορές, από τα 10,3 δισ. ευρώ στην αρχή του 2010 στα 7,5 δισ. ευρώ για το 2011), οι ελπίδες εναποτέθησαν στο ΕΣΠΑ.

Η καθυστέρηση των πρώτων ετών (2007-2009) μπορούσε να μετατραπή σε μία πολύ μεγάλη ευκαιρία: να δοθούν όλα τα λεφτά που μπορούσε να λάβει η Ελλάδα όσο το δυνατόν πιο γρήγορα για να στηριχθεί ο ιδιωτικός τομέας, να γίνουν ανταγωνιστικές οι επιχειρήσεις, να διατηρηθούν θέσεις εργασίας και να έρθει πιο γρήγορα η ανάπτυξη.

Ωστόσο, έως την αρχή του 2011 (δεν υπάρχουν πιο πρόσφατα στοιχεία) η Ελλάδα κατάφερε να απορροφήσει μόνο το 18% των κονδυλίων (δηλαδή 3,67 από τα 20,2 δισ. ευρώ που διαθέτει η Ε.Ε. έως και το 2013). Και τούτο όταν, αν ήθελε, η Ε.Ε. της έδιδε το 73% (14,7 δισ. ευρώ έως το τέλος του 2011), σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Ανάπτυξης. Δηλαδή θα μπορούσε να έχει διοχετεύσει 11 δισ. ευρώ επιπλέον, αν το άντεχαν βέβαια οι μηχανισμοί του ΕΣΠΑ.

Αντ' αυτού, ακόμη η κυβέρνηση πασχίζει να «αναθεωρήσει» το πρόγραμμα. Τώρα μάλιστα και με τη συνδρομή της Ε.Ε. σε τεχνικό επίπεδο.

Δεν έχει προχωρήσει καν τόσο στις απορροφήσεις ώστε να δικαιούται τα «εργαλεία» ευέλικτης απορρόφησης (μεγαλύτερη κοινοτική συνδρομή) που έχουν πάρει άλλα κράτη την προηγούμενη 2ετία λόγω της κρίσης, και τώρα ζητά με επιστολές προς τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζοζέ Εμανουέλ Μπαρόζο ειδική μεταχείριση....

3 Η ελληνική κοινωνία όμως ήρθε αντιμέτωπη και με την ακρίβεια που, παρά την πρωτοφανή ύφεση, ήταν παρούσα λόγω των απανωτών αυξήσεων των φόρων κατανάλωσης αλλά και της αδυναμίας του κράτους να βελτιώσει τον ανταγωνισμό. Από την αρχή του 2010 έως και τον Μάιο οι τιμές αυξήθηκαν κατά 7,4%, περιορίζοντας αντίστοιχα την αγοραστική δύναμη (τελική καταναλωτική δαπάνη νοικοκυριών και επιχειρήσεων, όπως αυτή υπολογίζεται από την ΕΛΣΤΑΤ) κατά 12,7 δισ. ευρώ.

4 Απώλεια εισοδήματος 3,2 δισ. ευρώ δημιούργησαν οι 231.200 θέσεις απασχόλησης που έχασε η ελληνική οικονομία από την αρχή του 2010 έως και το πρώτο τρίμηνο του 2011. Είναι βέβαιο ότι στο τέλος του έτους το πρόβλημα θα είναι πολύ μεγαλύτερο, αφού όλοι παραδέχονται ότι και σήμερα να αρχίσει η ανάκαμψη της οικονομίας η αγορά εργασίας θα καθυστερήσει τουλάχιστον 1-2 χρόνια να δει φως. Το ποσό υπολογίζεται με την υπόθεση ότι ο μέσος εργαζόμενους που έχασε τη δουλειά του ελάμβανε καθαρά 1.000 ευρώ μηνιαίο μισθό. Στην πράξη το ποσό μπορεί να είναι μεγαλύτερο, αφού ο μέσος μισθός στο σύνολο του ιδιωτικού τομέα είναι 1.200 ευρώ.

5 Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος στον ιδιωτικό τομέα η μείωση των απολαβών πέρυσι και φέτος υπολογίζεται σε 12%, ποσοστό που μεταφράζεται για τα 3,2 εκατομμύρια περίπου των απασχολούμενων εκτός Δημοσίου σε απώλεια εισοδήματος 3,2 δισ. ευρώ.

6Ο λογαριασμός της κρίσης μεγαλώνει αν προσμετρηθούν και άλλες απώλειες. Μία από αυτές είναι η αύξηση των επιτοκίων με βάση τα οποία αποπληρώνονται τα δάνεια και οι κάρτες με τις οποίες είναι φορτωμένος ο μέσος έλληνας πολίτης, ανταποκρινόμενος στο κάλεσμα της κυβέρνησης στην αρχή της προηγούμενης δεκαετίες για δανεισμό με αφορμή την αναπτυξιακή ώθηση που έδιδαν τα χαμηλά επιτόκια.

Και βέβαια, υπάρχει η ψυχολογία: καθώς ο καταναλωτής προσμένει ότι θα έρθουν χειρότερες ημέρες και κανείς δεν μπορεί να τον πείσει για το αντίθετο, καταναλώνει λιγότερο από τις δυνατότητές του, προκαλώντας ακόμη πιο μεγάλη ύφεση η οποία καθιστά τα μέτρα λιγότερο αποτελεσματικά.

Νέα στοιχεία του ΙΟΒΕ για τον μήνα Ιούνιο, που θα ανακοινωθούν την προσεχή εβδομάδα, καταγράφουν μεγάλη «βουτιά» του δείκτη οικονομικού κλίματος στις 70 μονάδες. Πολύ σοβαρές είναι οι πιέσεις στον κατασκευαστικό κλάδο (ιστορικό χαμηλό) και στην εμπιστοσύνη του καταναλωτή για το παρόν και το μέλλον της ελληνικής οικονομίας. Θεωρείται ο δείκτης που καθορίζει τις εξελίξεις το επόμενο τρίμηνο. Δείχνει και με αριθμούς αυτό που φώναζαν και συνεχίζουν να φωνάζουν οι πολίτες στις πλατείες...