Ξήλωμα λιτότητας ή χειροβομβίδα;

THE INDEPENDENT (ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ) Dave Brown

Oλος ο πλανήτης ασχολήθηκε χτες με την ιστορική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ – έστω και αν οι «αναγνώσεις» αυτής της κομβικής για την Ελλάδα και την Ευρώπη (σε αυτό όλοι συμφωνούν) εκλογικής επιτυχίας διαφέρουν πολύ μεταξύ τους, ανάλογα με το μέσο που τις φιλοξενεί. Για κάποιους είναι νίκη-ευλογία, η αφετηρία για το ξήλωμα του πουλόβερ της λιτότητας, που θα σώσει την Ευρώπη από τον νεοφιλελεύθερο εαυτό της· για άλλους πάλι είναι το άνοιγμα του κουτιού της Πανδώρας, το τράβηγμα της περόνης...

στη χειροβομβίδα που θα ανατινάξει το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.

Ξεκινώντας από τη βρετανική Guardian, μια εφημερίδα που έχει αναδείξει όσο λίγες τα μνημονιακά βάσανα του ελληνικού λαού την τελευταία πενταετία, διαβάζουμε πως η σταθερή εναντίωση του ΣΥΡΙΖΑ στις αγορές και τα όργανά τους πρέπει να αποτελέσει μάθημα και για τη βρετανική Αριστερά. Η εφημερίδα αναρωτιέται χαρακτηριστικά γιατί στη Βρετανία δεν έχει αναπτυχθεί ένα μαζικό ριζοσπαστικό αριστερό κόμμα σαν τον ΣΥΡΙΖΑ ή το ισπανικό Podemos και απαντά: «Γιατί κανείς στο βρετανικό πολιτικό φάσμα δεν μπορεί να αμφισβητήσει τις αγορές και τα όργανά τους». Στη Βρετανία, συνεχίζει το άρθρο γνώμης της Ζόε Γουίλιαμς, το ΔΝΤ και οι κεντρικές τράπεζες παρουσιάζονται σαν αυθεντίες, σαν διορατικές θεότητες, που μπορούν να προβλέψουν τα μελλούμενα και δεν αμφισβητούνται από κανέναν. «Στην Ελλάδα (...) οι διαφορές ανάμεσα στον ΣΥΡΙΖΑ και στα υπόλοιπα κόμματα έγιναν ξαφνικά ξεκάθαρες: το αριστερό κόμμα δεν αντιμετωπίζει την ΕΚΤ ως πατέρα στον οποίο πρέπει να υπακούσει»...

Στο επιχείρημα αυτό συμφωνεί περιέργως, και μάλιστα στο κύριο άρθρο της, η Die Welt, που υπογραμμίζει την «εμπιστοσύνη» της οποίας χαίρει ο ηγέτης του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα, διότι «αντίθετα από τα κόμματα του κατεστημένου (...) δεν θεωρείται μαριονέτα των ξένων πιστωτών. Ομως στην αμέσως επόμενη πρόταση η συντηρητική γερμανική εφημερίδα σπεύδει να κινδυνολογήσει, τονίζοντας πως «είναι ζήτημα εβδομάδων να μην μπορεί πλέον η Αθήνα να καλύψει τις τρέχουσες πληρωμές», και άρα η κατάσταση έκτακτης ανάγκης θα μετατρέψει εκ των πραγμάτων τον κ. Τσίπρα σε «έναν αναπάντεχο μεταρρυθμιστή».

HET PAROOL (ΟΛΛΑΝΔΙΑ) Joep Bertrams 

Πιο «ισορροπημένο», το περιοδικό Spiegel γράφει πως «μπορεί κανείς εύκολα να φτιάξει ένα σενάριο τρόμου και φρίκης» γύρω από τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ, «αλλά η ψηφοφορία αυτή μπορεί εξίσου καλά να περάσει στην Ιστορία» ως «η ημέρα που οι Ελληνες πήραν τη μοίρα τους στα χέρια τους». «Κανείς δεν μπορεί να κατηγορήσει [τους Ελληνες] επειδή τιμώρησαν μια παλιά πολιτική ελίτ η οποία εδώ και τρεις δεκαετίες ρίχνει την Ελλάδα στη χαράδρα», εκτιμά το Spiegel. Και συμπληρώνει πως «ο κ. Τσίπρας είναι αρκετά ευφυής για να αναζητήσει μια λύση, διαπραγματευόμενος με τους πιστωτές». Γενικά θα λέγαμε ότι η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ διχάζει τον γερμανικό Τύπο, με την Bild να υπενθυμίζει στον Τσίπρα, τον οποίο αποκαλεί «φόβητρο για το ευρώ» και «επικίνδυνο», πως «η ευρωζώνη δεν είναι χαρτοπαικτική λέσχη στην οποία καθένας μπορεί να παίζει όπως θέλει (...). Η συμφωνία είναι συμφωνία!». «Λυπούμαστε, κύριε Τσίπρα, αλλά αυτό πάει πολύ!», γράφει η «κίτρινη» εφημερίδα με τη μεγαλύτερη κυκλοφορία στην Ευρώπη.

Εξίσου «μοιρασμένες» είναι οι απόψεις και στη Γαλλία: σύμφωνα με τη Monde, ο Αλέξης Τσίπρας «δεσμεύθηκε για την παραμονή της χώρας του στη ζώνη του ευρώ και μετρίασε τη ρητορική του τις τελευταίες εβδομάδες», αλλά «η εκλογή του ως πρωθυπουργού θα σηματοδοτήσει ντε φάκτο την εντονότερη αμφισβήτηση της μεθόδου διαχείρισης της κρίσης που υιοθέτησε η Ευρωπαϊκή Ενωση». Ο βασικός τίτλος της Monde ήταν «Η ελληνική προειδοποίηση προς την Ευρώπη» και το κύριο άρθρο της αναφέρει πως «πρέπει να διαπραγματευτούμε με τον Αλέξη Τσίπρα». Δύο είναι, λέει, τα διδάγματα των εκλογών. Πρώτον, ότι πρέπει να μετριαστεί η ρητορική της καταστροφολογίας, καθώς «η Ε.Ε. και το ευρώ έχουν περάσει και άλλους "σεισμούς", ενώ δεν γνωρίζουμε αρκετά για να κρίνουμε το κόμμα του Αλέξη Τσίπρα, το οποίο στεγάζει ένα μεγάλο φάσμα απόψεων για κόμμα που εκπροσωπεί τη ριζοσπαστική Αριστερά».

Το δεύτερο δίδαγμα είναι ότι Βρυξέλλες και Βερολίνο θα πρέπει να ακούσουν το μήνυμα της κάλπης, που είναι ότι «η ευρωζώνη χρειάζεται μια έξυπνη χαλάρωση των εθνικών δημοσιονομικών πολιτικών για να συμβαδίσουν με τη δυναμική νομισματική πολιτική της ΕΚΤ, ως αντιστάθμισμα των πραγματικών δομικών μεταρρυθμίσεων που πρέπει να γίνουν στην Ελλάδα». Η χαμηλή παραγωγικότητα, η διαφθορά, η έλλειψη επαρκούς φορολόγησης είναι κατ' αρχάς ελληνικά προβλήματα. Ομως και το πρόγραμμα λιτότητας που ακολουθήθηκε επιβάρυνε το χρέος, όπως έχει άλλωστε αναγνωρίσει το ΔΝΤ. Η εφημερίδα καλεί λοιπόν τον Τσίπρα να «προσγειωθεί» και να αντιμετωπίσει τη μετεκλογική πραγματικότητα, σημειώνοντας πως «η Ελλάδα εξαρτάται από την Ευρώπη και όχι το αντίθετο»... Στο ίδιο κλίμα, το κύριο άρθρο της κεντροδεξιάς εφημερίδας Le Figaro γράφει χαρακτηριστικά: «Πού ακούστηκε ο οφειλέτης να υπαγορεύει τους όρους στους πιστωτές του, ειδικά αφότου έχει τσεπώσει τα χρήματα;».

Διαφορετικό είναι το πνεύμα του Μαρκ Σεμό στο κύριο άρθρο της Liberation. «Οι Ελληνες ψηφοφόροι εξέφρασαν την άρνησή τους σε μια τιμωρητική λιτότητα και σε μια "Ευρώπη τιμωρό", ακόμη και αν, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, επιθυμούν να παραμείνουν στο ευρώ. Εδειξαν, επίσης, την επιθυμία τους να απαλλαγούν από ένα ολιγαρχικό και πελατειακό σύστημα εξουσίας, ψηφίζοντας υπέρ ενός κόμματος που επαγγέλλεται μια πραγματική μεταρρύθμιση του κράτους (...). Πολλές πρωτεύουσες των "28", αρχής γενομένης από το Βερολίνο, ύψωναν το φάντασμα ενός Grexit... Εκτοτε ο τόνος έχει αλλάξει -ακόμη και στη Γερμανία- απέναντι στην προφανή χρεοκοπία της ελληνικής πολιτικής τάξης, όπως και απέναντι στα όρια μιας θεραπείας που βύθισε στη μιζέρια μια ολόκληρη χώρα, μείωσε το ΑΕΠ της και αύξησε το βάρος του αβυσσαλέου χρέους της. Η Ευρώπη έφτασε στην ώρα ενός συμβιβασμού που θα βασίζεται σε μια νέα αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους και σε ένα μορατόριουμ ως προς τα επιτόκια (...). Ο Αλέξης Τσίπρας, φορέας όλων των (υπερβολικών;) ελπίδων, έχει συναίσθηση της πραγματικότητας», καταλήγει ο Γάλλος αναλυτής.

Γιώργος Τσιάρας από efsyn