Ελληνοκινεζικό deal για λίγους

Στη σκιά της διεθνούς επιβράδυνσης

Κλειδί τα δάνεια Πεκίνου στους εφοπλιστές και οι ιδιωτικοποιήσεις λιμανιών, μεταφορών 

Νέα πλοία ναυπηγούν, κυρίως στην Κίνα, οι Ελληνες εφοπλιστές

Ως «ισχυρό αντίδοτο» στην «ελληνική κρίση» πλασάρεται από την κυβέρνηση και ορισμένα δημοσιεύματα η επίσκεψη του πρωθυπουργού της Κίνας Λι Κετσιάνγκ στην Αθήνα που ξεκίνησε το μεσημέρι της Πέμπτης. Ωστόσο, θα χρειαστεί όσοι «τσιμπούν» να αρχίσουν να κρατούν μικρό καλάθι, καθώς η όποια «ανάπτυξη» αφορά μια χούφτα μπίζνεσμαν κυρίως της ναυτιλίας, με μπόλικη σάλτσα… κρασιού και ελαιόλαδου -σε φόντο φρένου της κινέζικης οικονομιάς και διεθνώς.

Τα δάνεια προς τους εφοπλιστές από τις κινέζικες τράπεζες αποτελούν κλειδί της επίσκεψης, μαζί με τις μπίζνες τύπου Cosco στο εμπορικό λιμάνι...

του Πειραιά, ενόψει και των φιλοδοξιών για έσοδα απόιδιωτικοποιήσεις των ΟΛΠ, ΟΛΘ, ΟΣΕ.

«Η Ελλάδα μπορεί να γίνει η πύλη της Κίνας στην Ευρώπη και η αρχή ενός ευρωπαϊκού διαδρόμου από και προς την Ευρώπη και την Άπω Ανατολή» δήλωσε ο πρωθυπουργός, Αντώνης Σαμαράς, στις κοινές δηλώσεις μετά τη συνάντηση, που είχε, με τον πρωθυπουργό της Κίνας, Λι Κετσιάνγκ, στο Μέγαρο Μαξίμου, ο οποίος πραγματοποιεί τριήμερη επίσημη επίσκεψη στη χώρα. Σημείωσε ότι με τον κ. Λι είχε συζήτηση που κάλυψε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων στο διεθνές και διμερές επίπεδο.Χαίρομαι για την εκτίμηση της κινεζικής ηγεσίας στη γεωπολιτική θέση της Ελλάδας. Αύριο, είπε, θα επισκεφθούμε τις εγκαταστάσεις της Cosco. Η διασύνδεση του Πειραιά με το σιδηροδρομικό δίκτυο θα εξελιχθεί σε σημαντικό διαμετακομιστικό κόμβο μεταξύ Ευρώπης και Άπω Ανατολής, σημειώσε. Έχουμε ήδη ολοκληρώσει τις πρώτες σημαντικές συμφωνίες και συζητούμε για νέες και μεγαλύτερες.

Στο επίκεντρο του deal είναι οι ιδιωτικοποιήσεις λιμανιών και δικτύων μεταφοράς, αλλά κυρίως ο δανεισμός του κλάδου της ναυτιλίας, ώστε οι εφοπλιστές από την Ελλάδα να συνεχίσουν να χτίζουν τα καράβια τους στην Κίνα.

Μια κατάσταση που δεν είναι καινούργια. Ο υπερδανεισμός των Ελλήνων εφοπλιστών είχε ξεκινήσει πριν ξεσπάσει η κρίση του 2008, με την εγγύηση του ελληνικού δημοσίου. Τεράστια ανοίγματα είχαν οι ελληνικές τράπεζες, αλλά και οι κινέζικες κατ’ αναλογία, καθώς η ανάπτυξη της οικονομίας του χρέους διεθνώς, έδινε τη δυνατότητα στο Πεκίνο να δανείζει εφοπλιστές για να χτίζουν τα πλοία τους στην Κίνα και να μεταφέρουν τα κινέζικα προϊόντα στα ευρωπαϊκά και αμερικανικά λιμάνια, ώστε να αυξάνουν τα συναλλαγματικά αποθέματα. Κράτα με να σε κρατώ... να βρεθούμε στο γκρεμό -ελέω κραχ.

Όταν έσκασε η φούσκα έσκασαν και τα εφοπλιστικά δάνεια, αρκετά από τα οποία έσπευσε να καλύψει το δημόσιο, ώστε να «διασώσει» τους αναξιοπαθούντες της «τέχνης του επιχειρείν» των θαλασσών. Δεν υπάρχει κανένας άλλος οικονομικής δραστηριότητας τομέας που στους 100 κορυφαίους του πλανήτη να φιγουράρουν 15 Έλληνες! Τρεις Ελληνες πλοιοκτήτες μάλιστα συμπεριλαμβάνονται στην πρώτη δεκάδα – ο Γιάννης Αγγελικούσης, η Αγγελική Φράγκου και ο Γιώργος Οικονόμου.

Στην Ελλάδα η φορο-ασυλία των εφοπλιστών είναι ξακουστή. Επικαλούμενο διεθνείς αναλύσεις το Spiegel υποστηρίζει ότι από το 2002 ως σήμερα έλληνες εφοπλιστές δεν έχουν φορολογήσει τουλάχιστον 140 δισ. ευρώ. Αλλά και πέραν αυτού – βάση 58 ειδικών ρυθμίσεων, οι περίπου 800 ελληνικές οικογένειες του κλάδου δεν πληρώνουν σχεδόν καθόλου φόρους. Όπως σημειώνεται, πουθενά αλλού στον κόσμο δεν προστατεύονται τόσο πολύ οι εφοπλιστές από οικονομικές επιβαρύνσεις, όπως στην Ελλάδα, αναφέρει η παρουσίαση της Deutsche Welle. Χαρακτηριστικό είναι επίσης πως σχεδόν 7 στα 10 πλοία είναι με σημαίες φορολογικών παραδείσων.

Παζάρια για τα λιμάνια

Οι επισφάλειες έκαναν τις τράπεζες να τρέμουν ξανά μετά την κρίση. Για παράδειγμα το καλοκαίρι του 2011 η Cosco αποφάσισε να μην πληρώνει τους συνεργάτες εφοπλιστές, όχι επειδή δεν είχε λεφτά να πληρώσει. Απλά δεν ήθελε. Για ποιο λόγο; Διότι έπεσαν κατακόρυφα οι αξίες των ναύλων στις διεθνείς μεταφορές. Οι εφοπλιστές εξαγριώθηκαν -δεν δέχονται ήττες- και έσπευσαν στα δικαστήρια.

Τα ποσά δεν είναι μικρά. Μόνο οι εταιρείες του εφοπλιστή Γ. Οικονόμου, παραδείγματος χάρη, έχουν συμβόλαια με την Cosco ύψους 500 εκατομμυρίων δολαρίων. Οι τράπεζες που χρηματοδοτούν αυτές τις δραστηριότητες κρατούσαν την αναπνοή τους.  Αλλά το γεγονός πέρασε ξώφαλτσα. Η κρίση διεθνώς δεν έχει ακόμα ξεπεραστεί, όπως έδειξε η τελευταία αναταραχή στις αναδυόμενες. Οι κίνδυνοι παραμένουν.

Deal για λίγους

Η Κίνα έχει ξεκινήσει να αυξάνει πάλι τα δάνειά της προς τους Έλληνες εφοπλιστές, προκειμένου να βοηθήσει να χρηματοδοτηθούν οι παραγγελίες τους για νέα πλοία από τα κινέζικα ναυπηγεία κι αυτό είναι το κεντρικό σημείο του ελληνοκινέζικου deal.

Η Κίνα μπορεί να είναι πλέον η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον πλανήτη, αλλά η κρίση δεν την έχει αφήσει αλώβητη, η πτωτική τάση των εξαγωγών και της βιομηχανίας είναι πιέσεις που επηρεάζουν ολόκληρη την οικονομία διεθνώς. Η φούσκα τουreal estate τρομάζει και οι τράπεζες έχουν αυξημένα κόκκινα δάνεια και αρκετές επαρχιακές είναι χρεοκοπημένες, ωστόσο τα υψηλά συναλλαγματικά αποθέματα δίνουν την αίσθηση του μαξιλαριού ρευστότητας, αν και οι ρυθμοί ανάπτυξης «φρενάρουν». Οταν, την ίδια ώρα η ανάπτυξη "φρενάρει" διεθνώς σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) που καταγράφει επιβράδυνση το πρώτο τρίμηνο του 2014 για δεύτερο συνεχόμενο τρίμηνο.

Το καλοκαίρι η Wall Street Journal μετέδιδε πως η Export-Import Bank της Κίνας, η κινεζική κρατική τράπεζα, πρόκειται  να ανακοινώσει μία νέα γραμμή πίστωσης 300 εκατ. δολαρίων, κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Κινέζου πρωθυπουργού  Li Keqiang στην Ελλάδα. Η Exim είναι ήδη ο μεγαλύτερος δανειστής των Ελλήνων εφοπλιστών.

Με τη νέα γραμμή πίστωσης, η συνολική έκθεση της τράπεζας στην Ελλάδα θα ανέλθει στα 1,3 δισ. δολάρια. Το 2012 η Exim είχε δεσμευτεί να δανείσει 230 εκατ. δολάρια σε Έλληνες εφοπλιστές, προκειμένου να κατασκευάσουν νέα πλοία, στο πλαίσιο της επίσκεψης του Αντώνη Σαμαρά στην Κίνα. Όπως σημειώνει η WSJ, οι Έλληνες πλοιοκτήτες είναι οι σημαντικότεροι πελάτες των ναυπηγείων αυτών, αλλά και οι μεγαλύτεροι δανειολήπτες των κινεζικών τραπεζών.

Το 2010, κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στην Αθήνα, ο Κινέζος πρώην πρωθυπουργός Wen Jiabao είχε υποσχεθεί εγγυήσεις δανείων 5 δισ. δολαρίων προς τους Έλληνες εφοπλιστές. Έκτοτε, οι κινεζικές τράπεζες έχουν δανείσει 2,7 δισ. δολάρια στις ελληνικές ναυτιλιακές.  Η ελληνόκτητη ναυτιλία, έχει υπόλοιπα δανείων και πιστωτικών γραμμών της τάξης των 65 δισ. δολ.

Ήδη ονόματα όπως αυτά των Οικονόμου, Βενιάμη, Κωνσταντακόπουλου, Κούστα, Παλιού, Προκοπίου, Αγγελικούση, Μαρτίνου και Τομάζου έχουν τα τελευταία χρόνια συνάψει μεγάλες συμφωνίες με κινεζικές τράπεζες για τη χρηματοδότηση νεότευκτων πλοίων στην Κίνα πολλά εκ των οποίων έχουν παραδοθεί.

Οι κινεζικές τράπεζες, όπως οι Bank of China, Export-Import Bank of China, China Construction Bank, Bank of Communications και China Development Bank, φαίνεται ότι έχουν δημιουργήσει ναυτιλιακά χαρτοφυλάκια προσδοκώντας να αποκτήσουν μερίδιο στον συγκεκριμένο τραπεζικό κλάδο.

Το παγκόσμιο ναυτιλιακό χαρτοφυλάκιο, σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας Petrofin Research ξεπερνά το 500 δισ. δολ.

Οι Έλληνες εφοπλιστές χτίζουν σε κινεζικά ναυπηγεία 325 πλοία από τα 822 που κατασκευάζουν, συνολικά, σε διάφορες ναυπηγικές μονάδες διεθνώς. Από τα 325 τα 235 είναι φορτηγά συνολικής χωρητικότητας 21,1 εκατ. τόνων dwt, τα 28 είναι δεξαμενόπλοια και τα υπόλοιπα 62 είναι πλοία διαφόρων άλλων τύπων.

Μήπως θα αυξηθεί η φορολογία τους; Μήπως ο πλούτος θα διαχυθεί στο σύνολο της οικονομίας, όπως λένε τα mainstream οικονομικά πανεπιστημιακά βιβλία;

ΚΩΣΤΑΣ ΣΑΡΡΗΣ από enet