Aνάβρα Μαγνησίας: Ένα χωριό-πρότυπο

Το συγκεκριμένο θέμα το αναρτάμε για τέταρτη φορά στο epikairo τους τελευταίους 15 μήνες...διότι πραγματικά αξίζει να το διαβάσουν όσοι δεν το γνωρίζουν...

Πρόκειται για ένα απομακρυσμένο ορεινό χωριό που κατάφερε μετά από συστηματική προσπάθεια, όχι μόνο να σταθεί όρθιο, αλλά να γίνει πρότυπο ανάπτυξης. Για τη μεγάλη ανατροπή που έρχεται από την Ανάβρα του νομού Μαγνησίας....

Στις δυτικές πλαγιές της Όθρυος, σε υψόμετρο 1.000 μέτρων και σε
απόσταση 40 χιλιομέτρων από την κοντινότερη κωμόπολη (τον Αλμυρό), οι
700 κάτοικοι, όλοι τους κτηνοτρόφοι, απολαμβάνουν εισοδήματα από 30 έως
100 χιλιάδες ευρώ και μια ποιότητα ζωής που μπορεί να συγκριθεί μόνο με
την πλούσια Ελβετία. Εδώ ο κόσμος δεν φεύγει προς τα αστικά κέντρα,
αλλά επιστρέφει στο χωριό του. Με ποσοστό ανεργίας στο μηδέν και με
μέσο όρο ηλικίας τα 40 έτη, ο πληθυσμός διπλασιάστηκε μέσα στα
τελευταία 15 χρόνια.
Οι υποδομές του υποδειγματικές: Το αιολικό πάρκο, που δίνει έσοδα
100.000 ευρώ ετησίως στην κοινότητα, τα τρία υπερσύγχρονα κτηνοτροφικά
πάρκα που στεγάζουν το χειμώνα (όταν η Ανάβρα αποκλείεται από τα
χιόνια) 25.000 ζώα, το πρότυπο σφαγείο, που θυμίζει χειρουργείο, το
διώροφο πάρκινγκ των 60 θέσεων, το γυμναστήριο με τα τελευταίας
τεχνολογίας μηχανήματα, τα γήπεδα ποδοσφαίρου και μπάσκετ, το
λαογραφικό μουσείο και φυσικά το περιβαλλοντικό-πολιτιστικό πάρκο,
έκτασης 240 στρεμμάτων.

Η κοινωνική μέριμνα κατέχει πρώτιστη θέση: νηπιαγωγείο και δημοτικό του
«κουτιού», αγροτικό ιατρείο (πάντοτε στελεχωμένο), δωρεάν στέγαση για
τους δασκάλους και τους γιατρούς, «Βοήθεια στο σπίτι», σχεδιασμός για
γηροκομείο, ακόμα και για πισίνα!
Πoιό είναι άραγε το μυστικό της επιτυχίας; Πώς μια μειονεκτική περιοχή
κατάφερε το «θαύμα»;
Η μάχη με τη μιζέρια άρχισε τις αρχές της δεκαετίας του '90, όταν τα
ηνία της κοινότητας πήρε ο Δημήτρης Τσουκαλάς, ένας άνθρωπος που άφησε
την Αθήνα για να γυρίσει στο χωριό του και να προσφέρει στη γενέτειρά
του. Με ένα διάλειμμα 4 χρόνων, είναι από τότε κοινοτάρχης της Ανάβρας.
Η κατάσταση που συνάντησε ήταν απελπιστική. Τα γελάδια, οι χοίροι και
τα πρόβατα κυκλοφορούσαν ελεύθερα στο χωριό. Στους χωματόδρομους. Δεν
υπήρχε πουθενά άσφαλτος. Το χειμώνα περπατούσες μέσα στη λάσπη, το
καλοκαίρι η σκόνη σε έπνιγε.
«Προτεραιότητά μας ήταν η κατασκευή κτηνοτροφικών πάρκων, για να μπει
τέλος στην αναρχία που επικρατούσε. Με φως, νερό και σωστή δόμηση,
σταβλίζουν τα ζώα τους το χειμώνα. Τους υπόλοιπους μήνες βόσκουν
ελεύθερα στα βουνά. Αυτός είναι και ο λόγος που το κρέας τους φημίζεται
για την ξεχωριστή γεύση του. Η κτηνοτροφία είναι η πηγή των εισοδημάτων
στην Ανάβρα», λέει ο πρόεδρος της> κοινότητας. «Ίσως εγώ είμαι ο πιο
φτωχός του χωριού, αφού η σύνταξη που παίρνω από τη ΔΕΗ, όπου έφυγα με
το βαθμό του επιθεωρητή, κυμαίνεται στα 2.500 ευρώ».

Βάσεις ανάπτυξης
Η πρόοδος συνεχίστηκε με την κατασκευή του σφαγείου βιολογικής γραμμής,
το μοναδικό δημόσιο στην Ελλάδα, με πιστοποίηση από τη ΔΗΩ. Έτσι μπήκε
τάξη και δημιουργήθηκε η βάση για την ανάπτυξη της βιοκτηνοτροφίας, με
συνέπεια οι παραγωγοί να κερδίζουν σημαντικά ποσά από τις επιδοτήσεις
της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με χρήματα της οποίας έγιναν οι παραπάνω
υποδομές.
Ξύπνιος, σχολαστικός και με όραμα ο πρόεδρος παρακολουθεί ανελλιπώς
κάθε κοινοτικό πρόγραμμα και το εκμεταλλεύεται δεόντως. Το μεγαλύτερο
επίτευγμά του, όπως λέει ο ίδιος, είναι ότι κατάφερε να αλλάξει τη
νοοτροπία των συγχωριανών του. Στην αρχή έφεραν αντιρρήσεις στα σχέδιά
του, αλλά με επιμονή και υπομονή τούς έπεισε.
Τώρα τους καλεί να δημιουργήσουν τυποποιητήρια για τα προϊόντα τους,
ώστε να ολοκληρωθεί το φάσμα της βιολογικής παραγωγής.
Η Ανάβρα δεν βάσισε την ανάπτυξή της στο κράτος. Ήθελε έσοδα δικά της.
Έτσι, πριν από τρία χρόνια ολοκλήρωσε το έργο του αιολικού πάρκου, με
τις 20 ανεμογεννήτριες και ανάδοχο την ισπανική εταιρία Gamesa.

Έσοδα
Το ρεύμα το αγοράζει η ΔΕΗ, ενώ η κοινότητα για τη χρήση του χώρου, που
της ανήκει, εισπράττει έως και 100.000 ευρώ το χρόνο. Υπό δημοπράτηση
βρίσκεται και η ανάπτυξη υδροηλεκτρικού εργοστασίου, από το νερό των
πηγών της Ανάβρας. Από εκεί θα εισπράττονται άλλες 100.000 ευρώ.
Η επιστροφή στις ρίζες είναι μια σταθερή πολιτική για τον κ. Τσουκαλά.
Για να ενισχυθεί κι άλλο ο πληθυσμός, έκανε επέκταση του οικισμού και
δίνει οικόπεδα σε άστεγους δημότες στο μισό της αντικειμενικής τους
αξίας και με αποπληρωμή σε 5 δόσεις.

Μετανάστες σε... ορεινό παράδεισο
«Δεν μας λείπει τίποτα. Εγώ, παρόλο που γεννήθηκα στην Αθήνα, ήρθα στο
χωριό των γονιών μου, μόλις γνώρισα εδώ, κατά τη διάρκεια των διακοπών,
το σύζυγό μου τον Παναγιώτη. Κάναμε τρία παιδιά. Δουλεύουμε με τον
άνδρα μου φροντίζοντας τα 100 γελάδια που έχουμε. Πηγαίνουμε
γυμναστήριο, πίνουμε τα τσιπουράκια μας στις 5 ταβέρνες του χωριού και
αν θέλουμε νυχτερινή ζωή πεταγόμαστε μέχρι τον Δομοκό ή τον Αλμυρό»,
λέει η Νίκη Μηλιώνη.
Οι ηλικιωμένοι αισθάνονται ασφάλεια με τη μόνιμη παρουσία της αγροτικής
γιατρού. Η Ελένη Τριανταφύλλου δέχεται 8 με 9 άτομα καθημερινά στο
ιατρείο. Πήγε στην Ανάβρα στις 5 Αυγούστου και για τους επόμενους 9
μήνες που θα μείνει εκεί νιώθει τυχερή που βρέθηκε σε ένα τόσο φιλικό
περιβάλλον. Μάλιστα, δεν επιβαρύνεται από την τσέπη της, γιατί μένει σε
διαμέρισμα που της παραχώρησε η κοινότητα (όπως και οι τρεις δάσκαλοι).
Ο Αποστόλης Καπέλος και ο Πολύζος Κανατούλης είναι δυο νέοι
κτηνοτρόφοι. Παίκτες στην ποδοσφαιρική ομάδα του χωριού (Α.Ο. ΟΘΡΥΣ),
κάθονται στο καφενείο και συζητούν πώς θα αντιμετωπίσουν τον ΔΟΜΟΚΟ,
την ισχυρότερη ομάδα της περιοχής. Περηφανεύονται για την προαγωγή στην
Α' Ερασιτεχνική, αλλά και για τα επιτεύγματα του χωριού τους. «Να πάτε
να δείτε το περιβαλλοντικό πάρκο», μας λένε.
Συναντάμε έναν παράδεισο. Αιωνόβια πλατάνια, σε μια διαδρομή πέντε
χιλιομέτρων, με γεφύρια, παιδικές χαρές, πετρόκτιστη διακόσμηση και με
τους λαγούς και τα ελάφια να ξεπετάγονται μέσα από τα ξέφωτα, με φόντο
τον υδάτινο κόσμο του Ενιπέα (παραπόταμου του Πηνειού).
Εδώ κρατάει ακόμα το έθιμο της δρυστέλας, όπου οι νοικοκυραίοι πλένουν
ρούχα και χαλιά με τα ορμητικά νερά των πηγών. Μια περιφραγμένη έκταση,
συνολικού εμβαδού 240 στρεμμάτων, που αποτελεί ταυτόχρονα και μουσείο
παράδοσης. Άλλη μια ευκαιρία για να εισπράττει η κοινότητα έσοδα, καθώς
πολλά σχολεία εκδηλώνουν ενδιαφέρον για επίσκεψη και αναμένεται να μπει
συμβολικό εισιτήριο για τα έξοδα συντήρησής του.
Το πλέον μεγαλόπνοο σχέδιο, αυτή την περίοδο, είναι η επικείμενη
εγκατάσταση συστήματος τηλεθέρμανσης. Με προϋπολογισμό 1.700.000 ευρώ
(από ευρωπαϊκά κονδύλια) και με μελέτη από το ΤΕΙ Κοζάνης η Περιφέρεια
έχει πει ήδη το «ναι».
Ένας κεντρικός λέβητας θα τοποθετηθεί στο πάνω μέρος του χωριού και από
εκεί θα διοχετεύονται υπόγειοι αγωγοί από τους δρόμους της Ανάβρας με
καυτό νερό. Το κάθε σπίτι θα συνδέεται με το σύστημα και θα έχει
ολόκληρο το χειμώνα ζεστό νερό και θέρμανση, με μια ελάχιστη
επιβάρυνση. Θα λειτουργεί με την καύση βιομάζας (κοπριές των ζώων, ξερά
φύλλα, άχυρο κ.ά).