Θα ματώσουμε, αλλά θα τα καταφέρουμε

Τι σημαίνει πρακτικά το «κούρεμα» 50% του δημοσίου χρέους μετά την απόφαση των
Βρυξελλών; Θα οδηγηθούμε σε περιορισμό της εθνικής κυριαρχίας, όπως υποστηρίζουν πολλοί; Θα βρισκόμαστε υπό κηδεμονία τα επόμενα χρόνια;

Ασφαλώς κι οι εκτιμήσεις αυτές θα ισχύουν για τα επόμενα χρόνια. Οι δανειστές μας θα επιβάλλουν τη θέλησή τους με πυγμή. Άλλους αυτό τους ενοχλεί, άλλους όχι και τόσο, καθώς λαμβάνουν υπόψιν ότι η ανεύθυνη πολιτική που ακολούθησαν επί δεκαετίες οι διεφθαρμένες κι ανίκανες ελληνικές κυβερνήσεις, μας οδήγησε σε αυτή τη θλιβερή κι επικίνδυνη κατάσταση. Αποτέλεσμα: Ένας αυστηρότερος ευρωπαϊκός έλεγχος, που θα μπορούσε να βοηθήσει στον έλεγχο των δημοσίων δαπανών και στην εξυγίανση των δημοσιονομικών μας να μην ήταν απαραίτητα αρνητικός. Εφόσον, βέβαια, πρόβλημα με την εθνική μας κυριαρχία δεν υπάρχει στην πραγματικότητα, μια και η Ελλάδα θα συνεχίσει να παραμένει συμπαγής και κυρίαρχο κράτος.

Η επίπτωση του «κουρέματος» είναι άκρως διαφορετική στην πραγματική μας ζωή. Κι αυτό πρέπει να δούμε και να διαπιστώσουμε. Και να λάβουμε τα μέτρα μας. Χωρίς αμφιβολία, οι Έλληνες στο σύνολο μας θα είμαστε φτωχότεροι στα χρόνια που θα έλθουν. Θα είμαστε υποχρεωμένοι να ζούμε με αυτά που παράγουμε. Και πρέπει να παραδεχθούμε ότι δεν είναι πολλά. Επί χρόνια συνηθίσαμε να ζούμε με κρατικές χορηγίες, που προέρχονταν από τον αστείρευτο δανεισμό, που δεν υπάρχει πια. Με αγροτικές επιδοτήσεις, κοινοτικά προγράμματα, επιχορηγήσεις.

Όλα αυτά κόβονται. Και, μάλιστα, οριστικά. Το ελληνικό δημόσιο, αλλά και γενικότερα η ελληνική κοινωνία, πρέπει να μάθει να ζει παράγοντας πλεονάσματα για να μπορέσει να ξεπληρώσει το χρέος που απέμεινε μετά το «κούρεμα» και να μπορέσει να ξαναβγεί με ανανεωμένη αξιοπιστία στις αγορές -μετά μια δεκαετία τουλάχιστον.

Μπορεί να γίνει αυτό; Ασφαλώς και δεν είναι εύκολο. Θα είναι εξαιρετικά δύσκολο. Ένα μοντέλο ζωής, όταν καταρρέει, παίρνει πολύ χρόνο κι επίπονη προσπάθεια για να αντικατασταθεί από ένα καινούργιο, πιο ρεαλιστικό και λειτουργικό. Αλλά δεν έχουμε την πολυτέλεια του χρόνου. Τα πράγματα τρέχουν. Και, μάλιστα, με γοργούς ρυθμούς. Και μας υποχρεώνουν να προσαρμοστούμε και να αλλάξουμε. Θα τα καταφέρουμε;

Η προσωπική μας άποψη είναι ότι ο Έλληνας είναι ευπροσάρμοστος, έξυπνος και δημιουργικός όταν το σύστημα δεν τον εμποδίζει. Και η αισιόδοξη ματιά είναι ότι σύντομα θα αρχίσει να προσαρμόζεται και να παράγει. Αυτό δεν θα γίνει ανώδυνα. Αντιθέτως, οι επόμενοι μήνες ίσως και τα επόμενα χρόνια, θα είναι εξαιρετικά δύσκολα κι οδυνηρά. Και θα χυθεί πολύ αίμα, ας ελπίσουμε μόνον μεταφορικά κι όχι κυριολεκτικά, στους δρόμους των ελληνικών πόλεων. Θα «ματώσουμε» όλοι μας. Θα χρειασθεί να ξεβολευθούμε άγρια, βίαια.

Και να αναζητήσουμε λύσεις, που για πολλούς εξ ημών, ιδίως εκείνους που είναι μεγαλύτερης ηλικίας, θα φαντάζουν σχεδόν αδύνατες. Γι’ αυτό κι ολοένα περισσότεροι Έλληνες θα ωθούνται στο κοινωνικό περιθώριο. Και γι’ αυτούς θα πρέπει να υπάρξει η ελάχιστη, έστω, μέριμνα από ένα κράτος που έχει καταδείξει ότι είναι ανεπαρκές και διεφθαρμένο, και πρέπει επειγόντως να αλλάξει.

Επίσης, πρέπει να αντιληφθούμε ότι πρέπει να παράγουμε. Δεν μπορούμε σε μια κατ’ εξοχήν γεωργική χώρα να εισάγουμε το 70% και πλέον των τροφίμων που καταναλώνουμε. Πρέπει να ανακαλύψουμε και πάλι εκείνες τις αξίες, που είχαμε κάποτε,  της δημιουργικής και σκληρής εργασίας σε συνδυασμό με την επιχειρηματικότητα, για να αναπτύξουμε τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα στη Γεωργία, την Ενέργεια, την Τεχνολογία και φυσικά στον Τουρισμό και τη Ναυτιλία, που αποτελούν ανέκαθεν τα ισχυρά όπλα της ελληνικής οικονομίας. Θα το πράξουμε. Η άποψη μας είναι ότι θα τα καταφέρουμε. Αλλά θα χρειασθεί πολύς κόπος και χρόνος. Και πρέπει να αρχίζουμε να αλλάζουμε από… χθες.