Το κάρο με το ψωμί της ανθρωπότητας

«Η ανθρωπότητα γίνεται υπερβολικά θορυβώδης και βιομηχανική, δεν έχει πολύ ψυχική γαλήνη» παραπονείται ένας ξεμοναχιασμένος στοχαστής.

 «Έστω, μα ο θόρυβος των κάρων που κουβαλούν το ψωμί στην πεινασμένη ανθρωπότητα μπορεί να είναι καλύτερος για την ψυχική γαλήνη» του απαντά θριαμβευτικά ένας άλλος στοχαστής, που τριγυρνά όλο τον κόσμο και απομακρύνεται από τον συνομιλητή του με ύφος αλαζονικό.

Εγώ όμως ο ταπεινός Λεμπέντεφ δεν πιστεύω στα κάρα που φέρνουν ψωμί στην ανθρωπότητα. Γιατί τα κάρα που κουβαλούν το ψωμί σ” όλη την ανθρωπότητα, αν δεν υπάρχει στην πράξη τους αυτή μια κάποια ηθική βάση, μπορεί να εξαιρέσουν με πολλή ψυχραιμία ένα σημαντικό τμήμα της ανθρωπότητας» (Φ. Ντοστογιέφσκι, «Ο ηλίθιος»). Αυτό το απόσπασμα, γραμμένο πριν από 150 χρόνια, επικαιροποιείται εξαιρετικά με τις πρόσφατες οικονομικές εξελίξεις μέσα στην Ε.Ε. και ειδικότερα στην Ελλάδα.


Τον 19ο αιώνα οι αισιόδοξοι διανοούμενοι ήλπιζαν ότι τα δεινά της εκβιομηχάνισης θ” απέδιδαν τουλάχιστον την κοινωνική ισότητα. Και όμως, δυο αιώνες μετά οι θόρυβοι του «πολιτισμού» δεν καταλάγιασαν, η πείνα, αντί να μειώνεται, εξαπλώνεται επιδημικά, οι φτωχοί γίνονται φτωχότεροι και οι πλούσιοι πλουσιότεροι, ενώ η τυχερή μέση τάξη απολαμβάνει τα χρυσά δεσμά της υποταγής.
Τα πρόσφατα στοιχεία του ΟΗΕ παραμένουν συγκλονιστικά. Το 80% της ανθρωπότητας ζει με λιγότερο από 10 δολάρια την ημέρα, ενώ το φτωχότερο 40% του πληθυσμού της Γης καταναλώνει μόλις το 5% του παγκόσμιου πλούτου, όταν το πλουσιότερο 20% καταναλώνει τα τρία τέταρτα του παγκόσμιου εισοδήματος. Ένας στους οκτώ κατοίκους της Γης υποσιτίζονται. 22.000 παιδιά πεθαίνουν κάθε μέρα από πείνα και εύκολα ιάσιμες νόσους, ενώ 1 στα 2 παιδιά ζει μέσα στη φτώχεια (1 εκατομμύριο από τα 2,2 εκατομμύρια παιδιά του πλανήτη).

Κατά 20 χρόνια μακροβιότεροι είναι οι κάτοικοι των ανεπτυγμένων χωρών. Και αυτά τα επιπλέον χρόνια δεν χαρίστηκαν από κάποιο θεό, αλλά λεηλατούνται από τις ζωές 800 εκατομμυρίων ανθρώπων, που υποσιτίζονται και δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό νερό και υπηρεσίες υγείας.
Αυτά τα στοιχεία τα διαβάζαμε και παλαιότερα και τότε σηκώναμε αδιάφορα τους ώμους. «Τι μπορούμε να κάνουμε;» λέγαμε. Αυτά έχει η ζωή!

Το συνταρακτικό ανέκαθεν ήταν η «πολλή ψυχραιμία» με την οποία γίνεται η «χωρίς ηθική βάση» κατανομή του φορτίου του κάρου του Ντοστογιέφσκι. Το κάρο της τεχνολογίας μπορεί ν” ανέβασε τον άνθρωπο στ” αστέρια, μα δεν κατάφερε να τον ανεβάσει στο ύψος του Ανθρώπου. Κανείς δεν είναι πρόθυμος να προσφέρει από το πλεόνασμά του. Με πόση ψυχραιμία παίζονται τα πολιτικά παιχνίδια! Με πόση ανηθικότητα πυροδοτούνται διαφορές και κατασκευάζονται στερεότυπα.
Είναι μοιραίο λοιπόν νά “ναι έτσι άδικα πλασμένος ο κόσμος;

 Πρέπει να νιώθουμε τυχεροί που ακόμη δεν γίναμε Συρία και Ιράκ, που οι δικοί μας μετανάστες φεύγουν με πτήσεις κανονικές και δεν σκυλοπνίγονται στο Αιγαίο, που τους δίνουν καλοπληρωμένες δουλειές ανάλογες με τα πολλά τους πτυχία και δεν δουλεύουν πια στα ορυχεία όπως οι παππούδες τους;

Ναι, η απόλυτη ισότητα δεν φαίνεται πουθενά στον ορίζοντα. Ίσως δεν τη χρειαζόμαστε τουλάχιστον έτσι απόλυτη. Ίσως, αντίθετα, η ανισότητα επιβάλλεται για να τραβάει μπροστά ο κόσμος.
Όμως, «αιδώς Αργείοι»!

Καμιά πρόοδος δεν είναι ανεκτή όταν ισοζυγίζεται με 14 εκατομμύρια νεκρά παιδιά να βαραίνουν κάθε «πολιτισμένο» χρόνο μας. Και είναι παράλογο όλοι αυτοί οι εγκέφαλοι, που μας καταπλήττουν με τα υπερσύγχρονα οπλικά συστήματα και τις καθημερινές αλλαγές στα γκάτζετ των ipad, να μην μπορούν να βρουν τις λύσεις για το ενεργειακό, τη δίκαιη κατανομή του πλούτου και βασικά για την επιβίωση της ανθρωπότητας. Γιατί αργά ή γρήγορα οι ορδές των πεινασμένων θα εξεγερθούν κατακλύζοντας τις χώρες της ευημερίας με το θάρρος της απελπισίας.

Τώρα που συρρικνωνόμεθα ξανά σε οικονομικά μεγέθη Βαλκανίων ας ξαναθυμηθούμε κι ας ξαναθυμίσουμε στους δανειστές, που τόσο θαυμάζουν τους αρχαίους μας προγόνους, ότι «κοινή γαρ η τύχη και το μέλλον αόρατον». Γιατί όσο υπάρχουν άνθρωποι κανείς δεν μπορεί να νιώθει ασφαλής θωρακισμένος στα πλούτη. Η δικτατορία των αγορών θα ξεπεραστεί από την ιστορική αναγκαιότητα. Θ” αναδυθεί ένα καλύτερο μέλλον; Ο άνθρωπος όσο ζει ελπίζει.