Πώς η Κύπρος οδηγήθηκε στο πακέτο διάσωσης

Τελικά η Κύπρος δεν τα κατάφερε. Όσο κι αν ήθελε να αποφύγει τη μέγγενη του πακέτου διάσωσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα χρονικά περιθώρια είχαν στενέψει , αφού μέχρι την Παρασκευή έπρεπε να βρει τρόπο να χρηματοδοτήσει την τράπεζα που ένας Ελλαδίτης τη χρεοκόπησε συμπαρασύροντας ένα ολόκληρο κράτος στην κρίση. 

Τα 1,8 δισ. ευρώ που χρειάζεται η Κύπρος για την ανακεφαλαιοποίηση της Marfin Popular Bank ή αλλιώς Λαϊκής Τράπεζας όπως μετονομάστηκε μετά τη μεγάλη φυγή του Ανδρέα Βγενόπουλου, αποτέλεσαν το κύριο πρόβλημα ενός κράτους που ήταν ήδη εκτεθειμένο στο ελληνικό χρέος και που μέχρι πριν από περίπου μισό χρόνο δεν υπήρχε περίπτωση να φτάσει στο σημείο να ζητήσει τη βοήθεια μιας Ευρωπαϊκής Ένωσης που τελευταία το έχει συνήθειο να στραγγαλίζει τις οικονομίες των κρατών μελών της. Θα μπορούσαμε να αναλύσουμε το πώς ο Ανδρέας Βγενόπουλος κατάφερε να εκθέσει μικρή για τα δεδομένα της Ένωσης οικονομία της Κύπρου, όμως η ιστορία είναι λίγο πολύ γνωστή, μπορείτε να τη διαβάσετε εδώ. 


Η αρχή του κακού λοιπόν έγινε από το Βγενόπουλο. Όμως επειδή ενός κακού μύρια έπονται, η κρίση της Κύπρου περιπλέχθηκε για πολιτικούς και στρατηγικούς λόγους. 
Πάντα η Κύπρος είχε μια υγιή και ανταγωνιστική οικονομία, ήταν το καταφύγιο επενδύσεων ξένων επιχειρηματιών, κυρίως λόγω της χαμηλής φορολογίας αλλά και του ευέλικτου κρατικού μηχανισμού που επέτρεπε γρήγορη και εύκολη σύσταση επιχειρήσεων με χαμηλό κόστος.

Και μπορεί η χαμηλή φορολογία να παραμένει, όμως η ανάληψη της προεδρίας από το Δημήτρη Χριστόφια σήμανε την γιγάντωση του κρατικού μηχανισμού και την χειροτέρευση της γραφειοκρατίας. Αν για κάτι μπορεί να κατηγορηθεί ο ΑΚΕΛ είναι ακριβώς γι’ αυτό. Επί των ημερών του η Κυπριακή Οικονομία άρχισε να μιμείται δυστυχώς την Ελληνική, αφού οι αθρόες προσλήψεις στο Δημόσιο και η σπατάλη στις δημόσιες δαπάνες δημιούργησαν μια βραδυφλεγή οικονομία που πάλευε να επιβιώσει μέσα σε μια ευρωπαϊκή κρίση χρέους. 


Για να μην είμαστε άδικοι όμως ο Δημήτρης Χριστόφιας επί των ημερών του κατάφερε να δημιουργήσει έναν σημαντικό οικονομικό και πολιτικό σύμμαχο: Τη Ρωσία. Οι δεσμοί της Κύπρου με την «αυτοκρατορία τουΠούτιν» ξελάσπωσαν το νησί σε δύσκολες στιγμές και του έδωσαν βαθιά ανάσα όταν το δυσκίνητο κράτος του Χριστόφια αναζητούσε 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ το 2011 για να καλύψει τα κρατικά έξοδα του 2012. 
Αυτό βέβαια δεν ήρθε χωρίς αντάλλαγμα, αφού οι Ρώσοι είναι οι νούμερο 1 επενδυτές στην Κύπρο αναλαμβάνοντας σχεδόν τα μεγαλύτερα έργα της.

Και κάπου εδώ μπαίνει στη μέση… η ευρωπαϊκή ένωση. 


Τη συμμαχία Χριστόφια – Πούτιν η Ένωση δεν την είδε ποτέ με καλό μάτι. Και αυτό γιατί πρώτον τα κράτη μέλη έχαναν μεγάλες ευκαιρίες για επενδύσεις, δεύτερον θεωρούσαν ότι με τη διείσδυση των Ρώσων στην Κύπρο δίνεται η δυνατότητα ελέγχου του Πούτιν στα ευρωπαϊκά πράγματα και τρίτον γιατί ο μεγαλύτερος εταίρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήταν και είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες, οπότε υπήρχε προφανής σύγκρουση στρατηγικών συμφερόντων. 


Χαρακτηριστική ήταν η αντίδραση των ευρωπαίων όταν το 2011 η Κύπρος σύνηψε διμερή δάνειο με τη Ρωσία, η οποία μάλιστα έφτασε και να απειλεί με εξοστρακισμό την Κύπρο από την ευρωζώνη. Τότε όμως οι Ευρωπαίοι δεν είχαν τον «άσο στο μανίκι» που είχαν σήμερα. 
Καμιά ευρωπαϊκή σύμβαση δεν υποχρεώνει μια χώρα της ευρωζώνης να μην συνάπτει εμπορικές και οικονομικές συμφωνίες με μια τρίτη χώρα, γι’ αυτό και η Ευρώπη αποφάσισε να παίξει το χαρτί της προεδρίας της Ένωσης. 


Όταν λοιπόν έσκασε η φούσκα της Λαϊκής Τράπεζας και τα οικονομικά της Κύπρου έφτασαν στο απροχώρητο, φυσικά ο Χριστόφιας αποφάσισε να στραφεί για μια ακόμη φορά στους Ρώσους. Οι διαπραγματεύσεις λοιπόν για ένα δάνειο της τάξης των 5 δισεκατομμυρίων ξεκίνησαν και μάλιστα όπως τόνιζε η κυβέρνηση βρίσκονταν σε καλό δρόμο. Τι συνέβη όμως και τελικά η Κύπρος μπήκε στο μηχανισμό στήριξης; 


Για την απάντηση μπορούμε να ανατρέξουμε την προηγούμενη εβδομάδα όταν στα διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία έσκασε η είδηση ότι οι αξιωματούχοι της ευρωζώνης πίεζαν ασφυκτικά την Κύπρο να προσφύγει στον EFSF ορίζοντας μάλιστα και το ποσό που ανερχόταν στα 10 δισεκατομμύρια ευρώ. Με τον χρόνο να τρέχει και να πνίγει ασφυκτικά, οι Κύπριοι αξιωματούχοι ανακοίνωσαν χθες την προσφυγή. 


Τι μεσολάβησε; Η επικρατέστερη άποψη θέλει τους ευρωπαίους εταίρους να «απειλούν» με ακύρωση της απόφασης να αναλάβει την προεδρία της Ένωσης η Κύπρος, πράγμα που θα αποτελούσε διπλωματική ήττα του Χριστόφια απέναντι στην Τουρκία που ενδεχομένως θα το χρησιμοποιούσε ως «ευκαιρία» στην προοπτική της ένταξης της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. 

Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως όταν είχε ληφθεί η απόφαση για την ανάληψη της προεδρίας από την Κύπρο, η Τουρκία είχε πραγματοποιήσει διπλωματικές κινήσεις διαμαρτυρίας, με αφορμή τη μη επίλυση του Κυπριακού ζητήματος, επιχειρώντας να αποτρέψει αυτή την προοπτική η οποία θα αναστείλει κάθε προσπάθεια ένταξης για τουλάχιστον ένα εξάμηνο. 


Το μόνο που μπορεί να κάνει πλέον η Κύπρος είναι να ελαχιστοποιήσει τις συνέπειες του πακέτου διάσωσης, ζητώντας τόσα όσα χρειάζεται για την χρηματοδότηση των τραπεζών της, έτσι ώστε να μπορέσει να διορθώσει τα δημόσια οικονομικά της με ένα διμερές δάνειο από τη Ρωσία για να αποφύγει τα δυσβάσταχτα μέτρα ενός μνημονίου.


Άγγελος Ανδρέου