ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΣΤΗΡΙΞΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ

Ρεπορτάζ : Σωτήρης Νίκας
(από την Καθημερινή)
Τον τρόπο με τον οποίο η Ελλάδα θα μπορέσει να προχωρήσει σε επαναγορά του χρέους της μέσω της ενεργοποίησης του ευρωπαϊκού μηχανισμού στήριξης (EFSF) συζητεί η Ευρώπη, όπως παραδέχτηκε χθες ο υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου, από...
το Νταβός. Η συζήτηση έχει ξεκινήσει εδώ και καιρό, αλλά οι τελικές αποφάσεις θα αποτελέσουν μέρος του συνολικού πακέτου μέτρων για την εξυπηρέτηση του χρέους που θα ανακοινωθούν στα τέλη Μαρτίου.
Παράλληλα, ο πρωθυπουργός κ. Γ. Παπανδρέου δήλωσε από το Νταβός ότι οι κυβερνήσεις της Ε.Ε. μελετούν και την πιθανότητα ενίσχυσης όλων των τραπεζών (όχι μόνο των ελληνικών), όπου αυτό απαιτείται, από τα χρηματοοικονομικά όργανα της ΕΕ. «Αυτά είναι θέματα που συζητούνται τώρα σοβαρά» ανέφερε και συμπλήρωσε ότι «ποιος θα το κάνει εάν χρειαστεί; Θα είναι το EFSF; Θα είναι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα; Αυτά είναι ζητήματα που έχουν μπει στο τραπέζι».
Ο κ. Παπακωνσταντίνου υποστήριξε χθες ότι αξίζει να συζητηθεί η ιδέα να επαναγοράσει η Ελλάδα το χρέος της σε τιμή κατώτερη της ονομαστικής. Για να γίνει αυτό, όμως, «χρειάζονται χρήματα, συνεπώς είναι μία ιδέα που συζητείται, όχι επισήμως. Οπως και άλλες ιδέες, αξίζει κάποια συζήτηση» δήλωσε ο κ. Παπακωνσταντίνου στο Reuters. Τεχνικά κάτι τέτοιο θα μπορούσε να γίνει εφόσον σε πολιτικό επίπεδο αποφασιστεί το EFSF να αγοράζει ελληνικά ομόλογα και να τα μεταπωλεί στην Ελλάδα ή να δανείζει απευθείας την Ελλάδα για να πάρει μόνη της τα ομόλογα από την αγορά.
Η Γαλλίδα υπουργός Οικονομικών, κ. Κριστίν Λαγκάρντ, ερωτηθείσα σχετικά με τον ρόλο του EFSF σημείωσε χθες ότι «προφανώς θα πρέπει να είμαστε ανοικτοί σε ό,τι είναι κατάλληλο και αποτελεσματικό. Η αγορά ομολόγων είναι μία επιλογή, θα πρέπει να την κοιτάξουμε» και συμπλήρωσε ότι «θα πρέπει να ζυγίσουμε τα υπέρ και τα κατά και να αποφασίσουμε τι είναι πιο αποτελεσματικό».
Το ποιος φέρνει αντιστάσεις αυτή τη στιγμή σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο φάνηκε από τις δηλώσεις του Γερμανού κυβερνητικού εκπροσώπου. «Δεν παίρνουμε θέση αναφορικά με σκέψεις για επαναγορά ελληνικού χρέους» υποστήριξε και αρκέστηκε να σημειώσει ότι είναι πεπεισμένος πως η Ελλάδα θα συνεχίσει τη δημοσιονομική προσαρμογή. Μάλιστα, δημοσκόπηση του γερμανικού κρατικού τηλεοπτικού σταθμού ZDF έδειξε ότι το 64% των ερωτηθέντων δεν θέλει χώρες όπως η Γερμανία να δώσουν περισσότερες εγγυήσεις για τα υπερχρεωμένα κράτη της Ευρωζώνης, όπως η Ελλάδα.
Πάντως, αναφορικά με το μέλλον του EFSF ο αρμόδιος κοινοτικός επίτροπος, κ. Ολι Ρεν, δήλωσε χθες ότι οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης θα αυξήσουν τη δυνατότητα δανεισμού από το Ταμείο, καθώς και την ευελιξία του, αλλά δεν θα αυξήσουν το ύψος των εγγυήσεων που αυτή τη στιγμή ανέρχεται στα 440 δισ. ευρώ. Ο κ. Αμ. Αλταφάιγ, εκπρόσωπος του κ. Ρεν, δήλωσε χθες ότι στο Νταβός δίνεται η ευκαιρία να υπάρξουν ανεπίσημες συζητήσεις επί του θέματος, ενώ σημείωσε ότι η Ε.Ε. πιέζει για την πρόοδο των συζητήσεων. Μάλιστα ανέφερε πως είναι «επείγον» να υπάρξει απάντηση και ότι υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις στο τραπέζι.
«Ανταλλάξαμε έγγραφα εργασίας, όχι επίσημες προτάσεις, τα μοιραστήκαμε με τα κράτη-μέλη» σημείωσε και πρόσθεσε πως «αναφέρατε μια δυνατότητα (επαναγορά χρέους Ελλάδας-Ιρλανδίας), η συζήτηση συνεχίζεται και εξαρτάται από τα κράτη-μέλη. Νομίζουμε ότι μπορούμε να έχουμε απάντηση ακόμη και τώρα και να διαλύσουμε όλες τις αμφιβολίες στις αγορές σχετικά με την ικανότητα της Ευρωζώνης να αντιμετωπίσει ακόμη και τη μεγαλύτερη οικονομική κρίση».
Σε κάθε περίπτωση, εφόσον δοθεί η δυνατότητα στην Ελλάδα να επαναγοράσει μέρος του χρέους της η ελληνική οικονομία μόνο κερδισμένη μπορεί να βγει. Αυτό γιατί:
1. Η επαναγορά των ελληνικών ομολόγων θα γίνει σε τιμή χαμηλότερη της ονομαστικής. Δηλαδή, χαμηλότερη από αυτή που έχουν εγγραφεί στο δημόσιο χρέος. Αυτό σημαίνει ότι από τη στιγμή που η Ελλάδα αγοράσει πίσω τα ομόλογα που έχει εκδώσει σε χαμηλότερες τιμές, τότε θα μπορέσει να διαγράψει από το χρέος της ποσό μεγαλύτερο από αυτό που θα εγγράψει. Ετσι, το δημόσιο χρέος θα περιοριστεί.
2. Στην περίπτωση που αποφασιστεί το EFSF να δανείσει την Ελλάδα για να προχωρήσει στις επαναγορές των ομολόγων της, τότε το επιτόκιο με το οποίο θα δανειστεί από το Ευρωπαϊκό Ταμείο θα είναι πολύ μικρότερο από αυτό της αγοράς, αλλά και από αυτό του μηχανισμού στήριξης.
Εάν αποφασιστεί το EFSF να αγοράσει τα ελληνικά ομόλογα και μετά να τα πωλήσει στην Ελλάδα, τότε θα χρησιμοποιηθούν τα κεφάλαια του υφιστάμενου μηχανισμού στήριξης. Το επιτόκιο, όμως, του μηχανισμού στήριξης αναμένεται να μειωθεί από το 5% που είναι σήμερα κατά 1-1,5%. Οι τελικές ανακοινώσεις για το ύψος του επιτοκίου θα γίνουν μαζί με εκείνες για την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των 110 δισ. ευρώ. Και στις δύο περιπτώσεις, οι δαπάνες για τόκους θα μειωθούν.
3. Από τη στιγμή που η αγορά θα γνωρίζει ξεκάθαρα ότι η Ευρώπη θα στηρίξει την Ελλάδα στην αποπληρωμή του χρέους της, τότε εκτιμάται ότι οι πιέσεις στην ελληνική αγορά ομολόγων θα εκτονωθούν σταδιακά, δίνοντας τη δυνατότητα επανόδου στις αγορές. Μάλιστα, ο κ. Παπακωνσταντίνου δήλωσε χθες ότι μέσα στους επόμενους δύο μήνες θα ανακοινωθεί η ολοκληρωμένη λύση-πακέτο για τη μείωση του χρέους, γεγονός που «θα μας επιτρέψει κατά τη διάρκεια του έτους, ίσως κατά το τέλος της χρονιάς, να επιστρέψουμε με εκδόσεις μεγαλύτερης διάρκειας» στις διεθνείς αγορές.
Αλλωστε, δεν είναι τυχαίο ότι το οικονομικό επιτελείο έχει προχωρήσει τους τελευταίους μήνες σε επαναγορές κρατικών ομολόγων που λήγουν εντός του 2011 και συγκεκριμένα τον Μάρτιο, τον Μάιο και τον Αύγουστο όπου υπάρχουν μεγάλα ποσά για αναχρηματοδότηση.
Στους τρεις αυτούς μήνες λήγουν περίπου 24,3 δισ. ευρώ από το σύνολο των 38 δισ. ευρώ που είναι οι λήξεις ομολόγων φέτος και το υπουργείο έχει ήδη επαναγοράσει περίπου 1,5-2 δισ. ευρώ για να ελαφρύνει τις πληρωμές που θα πρέπει να γίνουν εκείνους τους μήνες.
Στελέχη του υπουργείου Οικονομικών αναφέρουν ότι το πρώτο τρίμηνο του έτους θα είναι καθοριστικό για τη συνέχεια και για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Μάλιστα, σημειώνουν ότι η Ευρώπη έχει δείξει πως ψάχνει τρόπους για να συνδράμει την Ελλάδα στην εξυπηρέτηση του χρέους της και αυτή τη στιγμή η κυβέρνηση θα πρέπει να δείξει ότι δεν ξεφεύγει από το πλαίσιο του Μνημονίου.