Πτώση εισοδημάτων, εκτίναξη και εκτίμηση της ακρίβειας την εποχή των μνημονίων

Από Νίκος Γεωργακάκης

Τα τελευταία χρόνια, εφαρμόζεται ως γνωστό στην Ελλάδα, η πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης. Όμως, ενώ με την πολιτική αυτή, εννοείται μία παράλληλη μείωση μισθών-συντάξεων αλλά και τιμών των διαφόρων αγαθών, αυτό που βλέπουμε είναι μία μονομέρεια, μείωση μισθών και συντάξεων, να πληρώνουν δηλαδή τη «νύφη» κυρίως, ως συνήθως, τα γνωστά υποζύγια (μισθωτοί, συνταξιούχοι, μικρομεσαίοι). Η πολιτική αυτή, έχει μεγάλη επίπτωση και σε λουκέτα μικρομεσαίων επιχειρήσεων και στην μεγάλη ανεργία.

Στο άρθρο αυτό, γίνεται προσπάθεια να προσεγγιστεί πόσο αυξήθηκε η ακρίβεια, για μισθωτούς, συνταξιούχους και γενικότερα για φυσικά πρόσωπα, την περίοδο της 7ετίας (2010- 2017) των μνημονίων. Εξετάζονται χωριστά, πόσο μειώθηκαν τα εισοδήματα μισθωτών και συνταξιούχων και πόσο αυξήθηκαν οι τιμές των αγαθών διαβίωσης –του καλαθιού της νοικοκυράς όπως λέγεται- την ίδια περίοδο. Η σκοπιμότητα, θεωρώ, ότι είναι κατανοητή. Η ακρίβεια μπορεί να εκτιμηθεί με τον συνυπολογισμό μείωσης των εισοδημάτων και της αύξησης των τιμών των αγαθών που συνθέτουν το καλάθι της νοικοκυράς.

Βεβαίως το εγχείρημα δεν είναι απλό, διότι δεν υπάρχουν ακριβή αλλά ελλιπή στατιστικά στοιχεία για τις εξελίξεις σε μισθούς και συντάξεις, Όμως θα προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε την εικόνα των αρνητικών εξελίξεων, με βάση δημοσιευμένα δεδομένα και αναφορές ειδημόνων.

Περικοπή συντάξεων.

Ο Δημήτρης Στρατούλης έχει αναφερθεί σε εκτιμήσεις για απώλειες κατά την περίοδο των Μνημονίων (2010-2016), 50 δισ. ευρώ από συνταξιούχους, που σημαίνει μείωση των κύριων και επικουρικών συντάξεων τους κατά 35 έως 50%. Όμως αυτό το ποσοστό είναι χρήσιμο να συνεκτιμηθεί με τα δεδομένα του Υπουργείου Οικονομικών που παρατίθενται σε επόμενη παράγραφο. Βεβαίως, έχουμε σαν πρώτο δεδομένο την άμεση μείωση ~ 15% λόγω περικοπής της 13ης και 14ης σύνταξης, επίσης την κατάργηση του ΕΚΑΣ, την σφαγή στα επικουρικά. Ως γνωστό οι περικοπές ήταν τεράστιες σε υψηλότερα αμειβόμενους συνταξιούχους. Πχ για τον ΤΑΠ- ΟΤΕ που θεωρείται ότι χορηγεί υψηλές συντάξεις , η μείωση ήταν πολύ μεγάλη, ενώ σφαγιασμό είχαμε και στο επικουρικό του ιδιωτικού τομέα που είναι και τελείως άδικος, αφού αφορά εισφορές που κατέβαλαν μέχρι και 35 χρόνια οι συνταξιούχοι στο ταμείο τους την περίοδο που εργαζόταν. Μια επικουρική που ήταν 500 ή 600 € τώρα έχει μειωθεί στα 100 με 200 €. Δηλαδή μείωση περίπου ~70%. Με βάση τα παραπάνω θα μπορούσαμε σε πρώτη προσέγγιση να δεχτούμε σαν εκτίμηση για μείωση των συντάξεων ένα μέσο ποσοστό γύρω στο 40%.

Μάλιστα, οι συνταξιούχοι προβλέπεται να υποστούν και άλλες περικοπές, λόγω των απάνθρωπων απαιτήσεων  των δανειστών, που την τελευταία περίοδο έφτασαν σε ακραίο σημείο, στην επιβολή της κατάργησης της προσωπικής διαφοράς στις καταβαλλόμενες συντάξεις που θα τεθεί σε ισχύ από το 2019 προκειμένου να μειωθεί η υψηλή.!!!, όπως ισχυρίζονται, συνταξιοδοτική δαπάνη στη χώρα μας.

Περικοπή αμοιβών

Τεράστια όμως, ήταν και η μείωση των μισθών. Ως γνωστό ο κατώτερος μισθός μειώθηκε άμεσα από 751 στα 580 € για τους άνω  των 25 και στα 511 € για τους κάτω των 25 ετών. Αυτό αντιστοιχεί σε μείωση του κατώτατου μισθού κατά 23% για τουςάνω και κατά 32% για τους κάτω των 25 ετών. Οι μειώσεις όμως μισθών επηρέασαν όλα τα κλιμάκια και επίπεδα μισθών και έτσι θα μπορούσε να αναφέρει κάποιος μία μέση μείωση γύρω στο 30% συνολικά για όλους τους μισθωτούς, διευκρινίζοντας ότι μιλάμε για μέσο όρο, που σημαίνει πως έχουν υπάρξει και μεγαλύτερες και μικρότερες μειώσεις.

Οι μισθωτοί – δημόσιοι και ιδιωτικοί, ζουν ένα δράμα τα τελευταία 7 χρόνια- έχοντας δει να σφαγιάζονται τα εισοδήματα τους με τη μείωση μισθών, με τον εξαναγκασμό σε μερική απασχόληση ή με την έξοδο τους στην ανεργία.

Συνολική μείωση εισοδημάτων

Λίγο μικρότερα, αλλά κοντά στις παραπάνω εκτιμήσεις, είναι τα στοιχεία που δίνει το υπουργείο οικονομικών για την φορολογητέα ύλη (βλέπε τον σχετικό πίνακα που ακολουθεί )

Η κατάρρευση της φορολογητέας ύλης σε αριθμούς Μεταβολή 2009-2017

Έτος	Δις €	Δις €	Σύνολο Δις €
	Μισθωτοί- συνταξ/χοι %	Λοιποί φορολογούμενοι %	Σύνολο μείωσης φυσικών προσώπων %
2009	74,3	23,8	98,1
2011	73,9	24,1	97,9
2013	63,7	16,4	80.1
2015	59	17	76
2017	57,9	15,1	73
% μείωση 2009- 2017	22,1 %	36,6%	25,6 %

Πηγή =Θάνος Τσίρος Καθημερινή(23/10/17)

Έχει σημασία να επισημάνουμε, ότι, με βάση τον πίνακα αυτό, στην φορολογητέα ύλη, οι μισθωτοί και συνταξιούχοι ενώ το 2009 συμμετέχουν κατά 75,7% (74,3/98,1) στο σύνολό της, το 2017 συμμετέχουν κατά 79,3%.(57,9/73). Είναι και αυτό μία ακόμη απόδειξη ότι μισθωτοί και συνταξιούχοι είναι τα πραγματικά υποζύγια, αφού και αντικειμενικά δεν μπορούν να αποκρύψουν εισοδήματα.

Με βάση τον παραπάνω πίνακα, με στοιχεία του υπουργείου οικονομικών, τα εισοδήματα μισθωτών και συνταξιούχων μεταξύ 2009 και 2017 μειώθηκαν από 98 σε73 δις , δηλαδή μείωση =25,%.

Θεωρώντας ότι η φορολογητέα ύλη αντανακλά ικανοποιητικά τα εισοδήματα των πολιτών –ή τουλάχιστον την τάση τους γιατί εννοείται ότι πάντα υπάρχει απόκρυψη εισοδημάτων και φοροδιαφυγή- βλέπουμε καταγραφή μείωσης ~25% που δεν είναι μακριά από το ποσοστό που προανέφερα δηλαδή το 30%.

Περί ακρίβειας. Με δεδομένο, ότι, η ακρίβεια προκύπτει από την συνεκτίμηση των μεταβολών στα εισοδήματα, σε σχέση με την εξέλιξη των τιμών, θα πρέπει να εξετάσουμε και τις μεταβολές που υπήρξαν στις τιμές. Για να γίνει κατανοητό αυτό, αν παράλληλα με την μείωση των εισοδημάτων είχαμε και μείωση 30% στις τιμές, δηλαδή του ΔΤΚ κατά 30%, τότε θα λέγαμε πως η μεταβολή στην ακρίβεια ήταν μηδενική αφού υπήρξε ανάλογη πτώση τιμών. Τι συνέβη όμως τα χρόνια 2010-2017.;

Όπως δείχνουν τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ αντί για μείωση του Δείκτη τιμών καταναλωτή(ΔΤΚ) την 7ετία αυτή, , ο τιμάριθμ0ς δεν μειώθηκε αλλά αυξήθηκε σε γενικό επίπεδο ~ 5% .Είχαμε δηλαδή μέση αύξηση 5% του ΔΤΚ (του δείκτη δηλαδή που αναφέρεται στην μεταβολή των τιμών που συνθέτουν το καλάθι της νοικοκυράς).

Όμως, αν πέρα του γενικού αυτού δείκτη, εξετάσουμε την ανάλυση του σε επιμέρους κατηγορίες πχ του δείκτη στέγαση (που αφορά περισσότερο τα λαϊκά νοικοκυριά και συγκεκριμένα τη στέγαση, ύδρευση, ηλεκτρισμός, φυσικό αέριο και άλλα καύσιμα) ,αγαθά δηλαδή που επηρεάζουν σημαντικά το βιοτικό επίπεδο τους, προκύπτουν ενδιαφέροντα συμπεράσματα. Ο δείκτης αυτός στέγαση, μεταβλήθηκε μεταξύ 2009 και 2016 από (= 102,78 το 2009) σε (117,3 το 2016), δηλαδή αύξηση κατά ~14%. Η σημασία του δείκτη αυτού φαίνεται από το γεγονός ‘ότι με βάση επίσης την ΕΛΣΤΑΤ βρίσκεται ανάμεσα στους τρεις σημαντικότερους δείκτες, γιατί έχει το 2ο κατά σειρά ειδικό βάρος στη στάθμιση που έχει κάνει η ΕΛΣΤΑΤ για τις διάφορες κατηγορίες του τιμαρίθμου. {με πρώτο τον δείκτη τρόφιμα-ποτά(~21%)., δεύτερο τον δείκτη στέγαση(~15%) και τρίτο τον δείκτη μεταφορές ( ~12,8%)}

Συμπερασματικά

Με βάση τον γενικό δείκτη ΔΤΚ και την εξέλιξη του ειδικότερου δείκτη στέγασης, τι συμπέρασμα μπορούμε να βγάλουμε; Μπορούμε να πούμε συνοψίζοντας, τις εξελίξεις στα τελευταία επτά μνημονιακά χρόνια, ότι έχουμε παράλληλα με τον σφαγιασμό των μισθωτών και συνταξιούχων με την συντριβή των εισοδημάτων τους, ανατιμήσεις των αγαθών που αφορούν τα λαϊκά νοικοκυριά.

Με βάση τα αναφερθέντα δεδομένα δεν θα είμαστε μακριά από την πραγματικότητα αν αναφέρουμε ως μέσο όρο μείωσης μισθών και συντάξεων ένα ποσοστό της τάξης του 30%. Το 30% αυτό αναφέρεται σαν μέσος όρος των μειώσεων μισθών γιατί ασφαλώς και στους μισθούς όπως και στις συντάξεις έχουμε και πολύ μεγάλα ποσοστά μειώσεων αλλά και μικρότερα

Από την άλλη έχουμε ανατιμήσεις των προϊόντων, με ποσοστό αύξησης των τιμών για το καλάθι των λαϊκών νοικοκυριών, χονδρικά γύρω στο 10%, μέγεθοε πολύ κοντά στην πραγματικότητα. Συνεκτιμώντας τα δύο αυτά μεγέθη, μειώσεις μισθών και συντάξεων με το μέσο ποσοστό ανατιμήσεων αγαθών που αφορούν τα λαϊκά στρώματα, η ακρίβεια αυξήθηκε πάνω από τα επίπεδα μείωσης μισθών και συντάξεων, δηλαδή πάνω από 40%

Στην εκτίμηση αυτή δεν μπορεί κάποιος να έχει αντιρρήσεις ιδιαίτερα αν ληφθεί υπόψη πως χρόνια που εξετάζουμε είχαμε και αύξηση της φορολογίας τόσο της άμεσης με τη μείωση του αφορολόγητου όσο και των έμμεσων φόρων (ΦΠΑ, καύσιμα, τσιγάρα) ή χαράτσια όπως ΕΝΦΙΑ.

Είναι γεγονός λοιπόν, πως ο λαός μας τα χρόνια της κρίσης έχει υποστεί τεράστια βάρη από τα οδυνηρά μέτρα που επέβαλε η Τρόϊκα.

Οι επιπτώσεις, οφείλονται στις περιοριστικές πολιτικές που επεβλήθησαν την εποχή των μνημονίων σε επιμέρους τομείς του Δημοσίου και στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο είναι τεράστιες

Μάλιστα, το δράμα, λόγω της μείωσης των εισοδημάτων δεν έχει τέλος. Για τις συντάξεις του 2018 και του 2019 αναμένονται εκ νέου περικοπές που θα αγγίξουν και τους χαμηλοσυνταξιούχους

Αν και γνωρίζουμε πως οι περικοπές επιβλήθηκαν από την Τρόϊκα που έχει την δική της ευθύνη, την κύρια ευθύνη πρέπει να την αποδώσουμε στις κυβερνήσεις μαζί και στην σημερινή που έχει αποδεχτεί αυτά τα οδυνηρά μέτρα.

Στην τραγωδία που ζει η Ελλάδα σήμερα υπεύθυνη είναι και η σημερινή κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.

Και είναι υπεύθυνη γιατί δρα σαν ένα υπάκουο σκυλάκι στις εντολές της Τρόικα, στις παροτρύνσεις της «φίλης» Ντέλια Βελκουλέσκου, που με περισσό θράσος τονίζει και τώρα, πως, «Είναι απαραίτητη μια περαιτέρω μείωση των τρεχουσών υψηλών συντάξεων»

Η κυβέρνηση έχει καταντήσει πλέον απάνθρωπη, γιατί όπως λέει ο Σάββας Ρομπόλης, «όπως έχουν έλθει τα πράγματα πλέον, όποια κυβέρνηση κόβει συντάξεις είναι σαν να κόβει ανθρώπινες ζωές».

Οφείλουμε να αντιπαλέψουμε την κυβέρνηση αυτή και την πολιτική της και ο τρόπος δεν είναι άγνωστος. Είναι η συγκρότηση ισχυρού πολιτικού και κοινωνικού κινήματος ανατροπής των Αριστερών και Αντιμνημονιακών δυνάμεων.