Τρομοκρατία και Παγκοσμιοποίηση

Το τρομοκρατικό χτύπημα στις Βρυξέλλες ήταν αναμενόμενο και συνέχεια της στρατηγικής του τζιιχαντιστικού I.S.I.S .Μιας στρατηγικής που έχει ως αντικειμενικό σκοπό την μεταφορά στον Δυτικό κόσμο του ασύμμετρου πολέμου. Μιας μορφής πολέμου που η Δύση δεν είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει.
Ο «πόλεμος ενάντια στην τρομοκρατία» που ξεκινά μετά τις επιθέσεις στη Νέα Υόρκη και την Ουάσιγκτον, σε συνδυασμό με τη στρατηγική των νεοσυντηρητικών για την αναδιάταξη των συνόρων της ευρύτερης Μέσης Ανατολής καθώς και την εξασφάλιση της πρόσβασης στις πηγές ενέργειας, διαμορφώνει νέα δεδομένα στις διεθνείς ισορροπίες ισχύος.

Ένα σύνολο ιδεών, αρχών και στόχων μπήκαν κάτω από την αιγίδα μιας συνολικότερης Δυτικής στρατηγικής. Αναλύοντας αυτή τη στρατηγική μπορούμε να θέσουμε ένα πρώτο ερώτημα. Έχει εντοπισθεί σωστά ο αντίπαλος; Αν η «τρομοκρατία», όπως ορίστηκε από την κυβέρνηση Μπους, ταυτίζεται με το ριζοσπαστικό Ισλάμ, τότε τα πράγματα πηγαίνουν προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση·προς αυτή που ο Μπιν Λάντεν περιγράφει ως ανυποχώρητη «σύγκρουση των πολιτισμών». Αν η «τρομοκρατία» είναι η απάντηση των φτωχών λαών, εθνικών ομάδων, επαναστατικών πρωτοβουλιών απέναντι στη στρατιωτική δυσυμμετρία της Δύσης, τότε τα πράγματα πηγαίνουν προς άλλη κατεύθυνση. Τότε έχουμε στρατιωτικοποίηση της αντιπαράθεσης του κέντρου (Δύση) με την περιφέρεια (Τρίτος Κόσμος). Μέσα στα πλαίσια αυτά, ένα δεύτερο ερώτημα αφορά τη λογική της ανάσχεσης και τη λογική της απώθησης. Το κατά πόσο αυτές οι δύο διαστάσεις μιας στρατηγικής μπορούν να εφαρμοσθούν μεμονωμένα ή με ποιον συνδυασμό μεταξύ τους είναι δύσκολο να προβλεφθεί. Ένα τρίτο ερώτημα σχετίζεται με την προοπτική και τη μελλοντική αρχιτεκτονική του παγκόσμιου συστήματος, μετά την εφαρμογή αυτής της στρατηγικής.
Το πρόβλημα στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας είναι η επιλογή του «κέντρου βάρους», άλλως του σημείου εφαρμογής της κυρίας προσπάθειας του πολέμου, όπως αυτό ορίζεται, σαν το κεντρομόλο στοιχείο συνοχής ενός συστήματος. Η διεθνής νομική τάξη είναι βασισμένη στην ιδέα ότι κάθε κράτος είναι ίσο. Δεν νοείται κανενός είδους μοναδικότητα ή υπεροχή έναντι των άλλων κρατών. Ένα άλλο πρόβλημα σύμφυτο με το Δόγμα Bush αφορά στην έννοια της «επαρκούς» απειλής ως απαίτηση για την προληπτική επίθεση.
Στη μεταπολεμική Ευρώπη πολιτικοί όλων των αποχρώσεων οδηγήθηκαν από μια δυναμική κατανόησης της δημοκρατικής διαδικασίας κατά την οικοδόμηση του κράτους-έθνους. Η επιτυχία του κοινωνικού κράτους αποτέλεσε επιβεβαίωση της σύλληψης μιας κοινωνίας που επενεργεί για τον εαυτό της με πολιτικά μέσα, στα πλαίσια του κράτους-έθνους. Στο μεταλλαγμένο πλαίσιο της παγκόσμιας οικονομίας και κοινωνίας διακυβεύεται αυτή η οργανωτική μορφή και δημοκρατική επενέργεια. Οι αναπτυξιακές τάσεις μεταβάλλουν μια ιστορική αλληλουχία που είχε ως διακριτικό γνώρισμα το ότι κράτος, οικονομία, κοινωνία απλώνονται συνεκτατικά εντός των ίδιων εθνικών ορίων. Τα πραγματικά δεδομένα εξηγούν γιατί οι κρατικοί φορείς δεν είναι σήμερα πλέον οι κόμβοι που εξασφάλιζαν άλλοτε στην παγκόσμια οικονομική ανταλλαγή και συναλλαγή μια δομή διακρατικών ή διεθνών σχέσεων. Αυτή η επέκταση άνευ ορίων της οικονομίας, της κοινωνίας και του πολιτισμού αγγίζει τις υπαρξιακές προϋποθέσεις ενός κρατικού συστήματος, το οποίο ιδρύθηκε στη βάση της εδαφικής επικράτειας. Όμως η δημοκρατική επενέργεια της κοινωνίας πάνω στον εαυτό της έχει, μέχρι τώρα, θεσμοθετηθεί μόνον στο πλαίσιο του κράτους-έθνους.
Βαδίζοντας στη νέα χιλιετία, αντιλαμβανόμαστε ότι ο κόσμος μεταβάλλεται ραγδαία σε ένα κόσμο υπερεθνικών “ροών”, ότι συντελούνται βαθιές τεχνικές, κεφαλαιακές και πολιτικές αναδιαρθρώσεις με κύρια χαρακτηριστικά την καθολικότητα και την ιδιαιτερότητα. Η ιδεολογία υποκαθίσταται μεθοδευμένα από την ιδεολογικοποίηση των αναγκών μιας αναπτυσσόμενης παγκόσμιας κυριαρχίας. Η διαμορφούμενη υπερεθνική αντίληψη της έννομης τάξης, η παραγωγή υπερεθνικού δικαίου μεταβάλλει το δίκαιο σε εργαλείο για την εξυπηρέτηση των αναγκών της αγοράς και σε δίκαιο που ρυθμίζει – διασφαλίζει την επιβολή της παγκόσμιας κοινότητας στις επί μέρους κοινωνίες.
Βρισκόμαστε στην αρχή μιας νέας ιστορικής περιόδου, όπου δεν αρκεί να ερμηνεύσουμε μόνο τις εξελίξεις που συντελούνται, να ακολουθούμε τα γεγονότα, αλλά πρέπει ο άνθρωπος να πάρει την τύχη του στα χέρια του γιατί μόνο η ανθρώπινη ύπαρξη ανθίσταται.