Η Ευρώπη κλείνει τα μάτια στο δράμα των εγκλωβισμένων στα σύνορα αγωνίας και ελπίδας

Η φωτογραφία του πατέρα-πρόσφυγα που προσπαθεί μέσα στο σκοτάδι να περάσει το μωρό του από την άλλη πλευρά του συρματοπλέγματος, στα σύνορα Ουγγαρίας-Σερβίας, δεν κέρδισε άδικα την πρώτη θέση στο διαγωνισμό World Press Photo 2016. Κέρδισε επειδή πετυχαίνει να αποδώσει οπτικά την κινητήριο δύναμη που ωθεί χιλιάδες απελπισμένους ανθρώπους να διακινδυνέψουν την ίδια τους τη ζωή, προκειμένου να εξασφαλίσουν για τους ίδιους και τα παιδιά τους ένα καλύτερο αύριο. Πρόκειται για την ελπίδα. Δίνοντας «πρόσωπο» στις χιλιάδες ψυχές που χάνουν την ατομικότητά τους πίσω από τον απρόσωπο όρο «προσφυγικές ροές», η φωτογραφία «καρφώνει» την Ευρώπη που κλείνει τα μάτια στο δράμα των εγκλωβισμένων στα σύνορα αγωνίας και ελπίδας…

Την ώρα που η Κομισιόν έχει επιδείξει ιδιαίτερα έντονο ζήλο για την συμμόρφωση της Ελλάδας στα συμφωνηθέντα μέτρα λιτότητας και την τήρηση των υποχρεώσεών της, δεν φαίνεται να ενοχλείται το ίδιο από την στάση που κρατούν ορισμένα κράτη μέλη τα οποία παραβιάζουν το συμφωνημένο πλαίσιο σχετικά με την από 22 Σεπτεμβρίου 2015 απόφαση του Συμβουλίου για τη μετεγκατάσταση 160.000 προσφύγων/αιτούντων άσυλο.
Η κίνηση της Αυστρίας να συγκαλέσει εξωθεσμική σύσκεψη στη Βιέννη με τη συμμετοχή των υπουργών Εσωτερικών και Εξωτερικών χωρών των δυτικών βαλκανίων για τη μείωση της προσφυγικής ροής κατά μήκος της αποκαλούμενης διαδρομής των Βαλκανίων, χωρίς μάλιστα να προσκαλέσει τις άμεσα ενδιαφερόμενες χώρες όπως η Ελλάδα, η απόφαση για κλείσιμο συνόρων και η άρνηση χωρών για επιμερισμό της ευθύνης, τραυματίζουν σοβαρά το ευρωπαϊκό όραμα που χτίστηκε πάνω στην ιδέα της αλληλεγγύης.
Κι ενώ ορισμένες χώρες αρνούνται να εφαρμόσουν τα συμφωνηθέντα για την διαχείριση της προσφυγικής κρίσης και θέλουν η Ευρώπη να γεμίσει συρματοπλέγματα, η μικρή Ελλάδα αρνείται να χρησιμοποιήσει προς όφελός της το χαρτί της οικονομικής κρίσης και να παίξει το παιχνίδι της μετάθεσης ευθυνών. Τη στιγμή που η χώρα μας παρά το βάρος της μακρόχρονης οικονομικής και κοινωνικής κρίσης υλοποιεί τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει στο ζήτημα του προσφυγικού, το πρόγραμμα μετεγκατάστασης σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες βρίσκεται στο 0,17% της υλοποίησής του.
Η χώρα που γέννησε το άσυλο απαντά στις ξενοφοβικές πρακτικές με «φράχτες» αλληλεγγύης, δίνοντας μαθήματα ανθρωπιάς στο πλευρό των ανθρώπων που ζητούν προστασία. Η αυτοθυσία των ανθρώπων στα νησιά μας και όχι μόνο, η συγκινητική ανταπόκριση της τοπικής κοινωνίας της Μαγνησίας στο κάλεσμα για διανομή ειδών πρώτης ανάγκης στους εκατοντάδες πρόσφυγες στο ΣΕΑ Αλμυρού είναι πραγματικά απόδειξη της ποιότητας ενός λαού που όπως φαίνεται δεν ξεχνά τις προσφυγικές του ρίζες. Οι Έλληνες είναι λαός προσφύγων και μεταναστών και ως τέτοιος δεν θα πρέπει να ξεχνά ότι η αξιοπρέπεια λάμπει περισσότερο μέσα στην φτώχεια και την εξαθλίωση και ότι ο αγώνας των ανθρώπων για ένα καλύτερο αύριο θα πρέπει πάντα να αντιμετωπίζεται με τον μεγαλύτερο σεβασμό, αλλά και με ιστορική συνείδηση. Κανένας φράχτης δεν μπορεί να εμποδίσει έναν απελπισμένο άνθρωπο που ζητά διεθνή προστασία και που δεν έχει τίποτε άλλο πια να χάσει… Ο περιορισμός των προσφυγικών ροών, δεν έχει καμία σχέση με κλείσιμο συνόρων, ούτε με οποιονδήποτε περιορισμό στην είσοδο ή έξοδο από την χώρα όσων διαθέτουν νόμιμα ταξιδιωτικά έγγραφα. Το γεγονός αυτό διατυπώνεται ρητά και στο Σχέδιο Συμπερασμάτων της πρόσφατης Συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, με την αναφορά στην ακεραιότητα του χώρου της Συνθήκης Σένγκεν.
Η Ελλάδα έχει αναλάβει δυσανάλογο σε σχέση με τις δυνάμεις της βάρος, όμως θα διεκδικήσει με κάθε τρόπο την εφαρμογή του αναλογικού διαμερισμού της ευθύνης ανάμεσα στα κράτη μέλη της ΕΕ και δεν πρόκειται να αποδεχθεί την μετατροπή της σε μια αποθήκη ψυχών. Σταθερή θέση της κυβέρνησης δεν είναι να ενθαρρύνει χερσαίες ή θαλάσσιες ανεξέλεγκτες προσφυγικές ροές από την Τουρκία προς την υπόλοιπη Ευρώπη, αλλά να στηρίξει μία συγκροτημένη διαδικασία επανεγκατάστασης, απευθείας από την Τουρκία προς την Ευρώπη, και μετεγκατάστασης, για όσους ήδη έχουν περάσει από την Ελλάδα προς τις ευρωπαϊκές χώρες.
Δεν μπορεί η Ευρώπη να μείνει απαθής σε μια ανθρωπιστική τραγωδία που εξελίσσεται με ευθύνη της Δύσης και να υποβαθμίζει την ρίζα του προβλήματος που είναι οι πολεμικές συγκρούσεις οι οποίες συνεχίζονται και με ευθύνη της Ευρώπης στην Συρία, αντί να εντατικοποιεί τις προσπάθειες για ειρήνη στην περιοχή.
Η εικόνα του μικρού Aylan πεσμένου μπρούμυτα σε μια ακτή της Τουρκίας που έγινε σύμβολο της τραγωδίας των χιλιάδων προσφύγων από τη Συρία που πνίγονται στο Αιγαίο, θα στοιχειώνει για πάντα την Ευρώπη αλά καρτ, που επενδύει στην πολιτική των κλειστών συνόρων και στο κυνήγι των μαγισσών. Η ξενοφοβία, ο ρατσισμός και το ύψωμα τειχών μόνο πίσω μπορεί να πάει την Ευρώπη, στις μελανές σελίδες της ιστορίας της, που γράφτηκαν όταν οι απόψεις κάποιων ακραίων βρήκαν πρόσφορο έδαφος στις καρδιές απεγνωσμένων και τσακισμένων από την οικονομική κρίση ανθρώπων.