Η τρομοκρατία έγινε «όχημα» για να γίνουν οι πρόσφυγες από θύματα, θύτες

Σοφία Ιωάννου Επικεφαλής Επικοινωνίας & Ανεύρεσης Πόρων στο “Αλληλεγγύη-SolidarityNow”

Ήταν λίγο μετά τις 10.00 το βράδυ (ώρα Γαλλίας) κι οι πρώτες σειρήνες άρχιζαν να σχίζουν την ησυχία του προαστίου της Μονμάρτρης. Αυτό το βίαιο σκηνικό ήχων κορυφωνόταν όσο κυλούσε η ώρα. Μπήκα στο διαδίκτυο για να διαβάσω τις πρώτες ειδήσεις που έφταναν αποσπασματικές και με ρυθμό καταιγιστικό -χαρακτηριστικό του ξαφνιάσματος αλλά και του πανικού που επικρατούσε στο Παρίσι εκείνες τις στιγμές. Επιθέσεις, τρομοκρατικές, σε διαφορετικά μέτωπα της πόλης σκόρπιζαν το θάνατο και βύθιζαν τη χώρα σε καθεστώς φόβου και ανασφάλειας. Και ταυτόχρονα, σχεδόν αθέατα και αναίτια, το δράμα κάποιων άλλων ανθρώπων, αυτό των προσφύγων, «πλεκόταν» με αόρατα νήματα με την τρομοκρατία που έμπαιναν στο στόχαστρο κάποιων φοβικών κρατών μετατρέποντάς τους από θύματα σε θύτες.

Είχα προσγειωθεί στο Παρίσι μόλις εκείνο το πρωινό. Και ήμουν από τις τυχερές που εκείνο το βράδυ της 13ης Νοεμβρίου αποφάσισε να μείνει μέσα και να μην κάνει βόλτα στους στολισμένους χριστουγεννιάτικα δρόμους του Παρισιού. Η είδηση ωστόσο των 136 θανάτων και των 352 τραυματιών, όλων αθώων ανθρώπων, με συγκλόνισε βαθιά. Η επόμενη μέρα ξημέρωσε σε ένα Παρίσι ερημωμένο, με δρόμους άδειους. Τρομοκρατημένο από τους τρομοκράτες. Το ISIS που ανέλαβε την ευθύνη των αιματηρών επιθέσεων είχε πετύχει ακριβώς το στόχο του. Να εκφοβίσει και να δηλώσει την κυριαρχία του στην καρδιά της Ενωμένης Ευρώπης. Βέβαια, το Παρίσι είχε ακόμα νωπές τις μνήμες από τις διαδοχικές επιθέσεις που ξεκίνησαν στη περιοδικό Charlie Hebdo, τον Ιανουάριο του 2015. Τώρα όμως θρηνούσε τα περισσότερα θύματα που γνώρισε, μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Κάθε φορά που ένα «χτύπημα» εξτρεμιστών ισλαμιστών λαμβάνει χώρα στον ανεπτυγμένο κόσμο βλέπουμε ότι στα μέσα ενημέρωσης το θέμα μονοπωλεί εύλογα το ενδιαφέρον, τα πρωτοσέλιδα και τις αναλύσεις. Τι γίνεται όμως με όλες εκείνες τις αιματηρές επιθέσεις που συμβαίνουν σε άλλες χώρες του κόσμου και μετρούν θύματα -το ίδιο αθώα- αλλά χάνονται μέσα στη σιωπή, περνούν στα «ψιλά» γράμματα των ειδήσεων ή μετά βίας φθάνουν στο newsfeed μας; Για το 2014, οι τρομοκρατικές επιθέσεις που σημειώθηκαν στον κόσμο φέρνουν πρώτο το Ιράκ (3.370), δεύτερο το Πακιστάν (1.821), τρίτο το Αφγανιστάν (1.591) ενώ ακολουθούν η Ινδία, η Νιγηρία και η Συρία.
Από το 2011 που οι Γιατροί για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (Physicians for Human Rights) καταγράφουν τα εγκλήματα πολέμου στη Συρία, συμπεριλαμβανομένου βιαιοπραγιών κατά νοσοκομείων και επαγγελματιών υγείας και η μεγάλη πλειοψηφία τους έχει διαπραχθεί στη διάρκεια της κυβέρνησης Άσαντ. Από το τέλος Οκτώβρη του 2015, έχουν γίνει 329 επιθέσεις σε δομές υγείας στη Συρία όπου 687 άτομα, ιατρικό και παραϊατρικό προσωπικό, έχασαν τη ζωή τους -άλλοι από βομβιστικές επιθέσεις που στόχευαν νοσοκομεία και ασθενοφόρα, ενώ άλλοι πυροβολήθηκαν εν ψυχρώ. Περισσότεροι από 157 εκτελέστηκαν ή βασανίστηκαν μέχρι θανάτου. Μόνο στην πόλη του Αλέππο, το 95% των γιατρών εγκατέλειψαν τη χώρα, συνελήφθησαν ή σκοτώθηκαν. Όπως συμβαίνει με όλες τις επιθέσεις τρόμου, αυτές οι αποτρόπαιες πράξεις που στοχοποιούν πολίτες σε μία πρωτοφανή επίδειξη δύναμης και βαρβαρότητας, ήταν που οδήγησαν ολόκληρες οικογένειες να επιλέξουν ανάμεσα σε δύο εναλλακτικές: είτε να μείνουν και να ρισκάρουν τη ζωή τους, είτε να ακολουθήσουν το επικίνδυνο ταξίδι της φυγής προς την Ευρώπη, ρισκάροντας να πεθάνουν -κυνηγώντας όμως το όνειρο μιας νέας ζωής με ειρήνη και ασφάλεια.
Αμέσως μετά το χτύπημα στο Παρίσι, ακολούθησε κι άλλο χτύπημα τρομοκρατών στο Μάλι της Αφρικής ενώ το Βέλγιο ζει σήμερα σε καθεστώς συναγερμού με τα τανκς να προελαύνουν στους δρόμους και την κανονικότητα της ζωής για τους κατοίκους του να έχει ανατραπεί.
Οι επιθέσεις αυτές αποτέλεσαν μία «καλή αφορμή» για να αναδιπλωθούν οι ήδη άνευρες πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε σχέση με τα εκατομμύρια των απελπισμένων ανθρώπων. Η ευθύνη έπεσε στους ώμους μεταναστών και προσφύγων. Οι ανοιχτές πύλες, τα ανοιχτά σύνορα της Ευρώπης έγιναν η «απειλή» που επιτρέπει να εισέλθουν στην καρδιά της ΕΕ οι τρομοκράτες και να τη λεηλατήσουν. Ένα κλίμα φόβου απλώθηκε υποθάλποντας τη μισαλλοδοξία και αφήνοντας το πεδίο στη ρητορική του μίσους να ανθίσει.

Από το τέλος Οκτώβρη του 2015, έχουν γίνει 329 επιθέσεις σε δομές υγείας στη Συρία όπου 687 άτομα, ιατρικό και παραϊατρικό προσωπικό, έχασαν τη ζωή τους -άλλοι από βομβιστικές επιθέσεις που στόχευαν νοσοκομεία και ασθενοφόρα, ενώ άλλοι πυροβολήθηκαν εν ψυχρώ.

Είμαι παιδί οικονομικών μεταναστών. Ναι, οι γονείς μου δεν κυνηγήθηκαν από τον πόλεμο και δεν αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν σπίτι, αγαπημένους και πατρίδα μέσα σε ένα βράδυ. Έφυγαν από μία πτωχευμένη μεταπολεμικά Ελλάδα. Οδηγήθηκαν σε αυτή τη λύση γιατί ήταν ελεύθεροι να διεκδικήσουν ένα καλύτερο μέλλον για τους ίδιους και το παιδί τους. Σήμερα, νιώθω περήφανη που ο πρωθυπουργός του Καναδά, της δικής μου γενέτειρας, αρνείται να κάνει πίσω στη δέσμευσή του να υποδεχτεί 25.000 Σύρους πρόσφυγες μέχρι το τέλος του 2015, παρά το γεγονός ότι πολιτικοί της χώρας του υποστηρίζουν ότι προέχει η εθνική ασφάλεια. «Θα είμαστε σταθεροί στην προσπάθειά μας να παραμείνουν ασφαλείς οι Καναδοί πολίτες και ταυτόχρονα θα κάνουμε το σωστό, να αναλάβουμε δηλαδή την ευθύνη και τις υποχρεώσεις μας απέναντι σε αυτή την ανθρωπιστική κρίση», δήλωσε ο Justin Trudeau.
Πρέπει να αντιληφθούμε ότι οι πρόσφυγες σε όλο αυτό το σκηνικό της τρομοκρατίας που εξαπλώνεται, είναι κι οι ίδιοι θύματα. Κι αυτή τη στιγμή είμαστε αντιμέτωποι με την αποτυχία των κρατών μελών της ΕΕ να παρέχουν στους μετακινούμενους πληθυσμούς τα αυτονόητα για την προάσπιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους: ασφαλή, νόμιμα περάσματα, στέγη και τρόφιμα. Κι όσο αυτό δε συμβαίνει, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι θα εξακολουθούν να περνούν με σαθρές βάρκες τις τρικυμισμένες θάλασσες, να εμπιστεύονται τη ζωή τους σε διακινητές, να υπομένουν την εκμετάλλευση από λαθρεμπόρους και να περπατούν αμέτρητα χιλιόμετρα αναζητώντας ασφάλεια και παίζοντας ρώσικη ρουλέτα με το θάνατο, τις ασθένειες και τη βία.
Οι δράσεις ακτιβισμού από διεθνείς ανθρωπιστικές οργανώσεις, οι μεμονωμένες ή συλλογικές τοπικές πρωτοβουλίες, προγράμματα μεγάλης εθνικής εμβέλειας όπως αυτά που αναπτύσσει στην Ελλάδα το SolidarityNow -όπως η υποστήριξη επιτάχυνσης των αιτημάτων ασύλου και δημιουργίας Κέντρου προσωρινής παραμονής- για την άμεση ανακούφιση των πληθυσμών, είναι όλα σπουδαία έργα. Αλλά δεν αρκούν για να υπάρξει συντονισμένη ανταπόκριση. Προέχει να προχωρήσει το σχέδιο καταγραφής, άμεσης και ασφαλούς μετεγκατάστασης 160.000 προσφύγων. Ανεξάρτητα από εθνικότητα και χώρα προέλευσης. Ανεξάρτητα από το εάν είναι πρόσφυγες ή μετανάστες.
Ας πάψει η Ευρώπη να υψώνει νέα τείχη με το πρόσχημα να κρατήσει μακριά από τα σύνορά της την τρομοκρατία. Ήδη έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος. Ήδη έχουν χαθεί πολλές ζωές. Κι οι βάρκες, εδώ στην Ελλάδα και τα νησιά, καθημερινά βγάζουν στη στεριά ανθρώπους. Άλλους πάλι, τους κερδίζει η θάλασσα. Για πάντα.
Για πόσο ακόμα ο πολιτισμός και το ήθος μας θα επιτρέπουν να συμβαίνει κάτι τέτοιο;