Για την ΠΥΡΚΑΛ και τη ΛΑΡΚΟ

Γιάννης Μαρίνος.

Είναι απίστευτη η άγνοια σε ό,τι αφορά τα μείζονα προβλήματα αλλά και την ιστορία των Ελληνικών Αμυντικών Συστημάτων και της ΛΑΡΚΟ. Κι όμως, οι δυο αυτές προβληματικές εταιρείες του Δημοσίου δημιουργήθηκαν και μεγαλούργησαν ως ιδιωτικές προτού σχεδόν εκβιαστικά κρατικοποιηθούν και καταντήσουν να είναι για κλείσιμο. Δεν είναι διόλου τυχαίο ότι και η ΠΥΡΚΑΛ (σημερινά ΕΑΣ) και η ΛΑΡΚΟ δημιουργήθηκαν από τη μεγαλύτερη επιχειρηματική ιδιοφυΐα της νεότερης Ελλάδας, τον Πρόδρομο Αθανασιάδη, γνωστότερο ως Μποδοσάκη.

Ας θυμηθούμε λοιπόν λόγω επικαιρότητας ότι η Ελληνική Εταιρεία Πυριτιδοποιείου και Καλυκοποιείου ιδρύθηκε από ιδιώτες το 1874. Υπό τον έλεγχο του Μποδοσάκη το 1934 αναδείχθηκε χάρις στο επιχειρηματικό του δαιμόνιο σε πολεμική βιομηχανία πολύτιμη για την άμυνα της χώρας και διεθνώς ανταγωνιστική. 

Σε αυτήν μάλιστα βασίστηκε ο προνοητικός δικτάτορας Ιωάννης Μεταξάς για να προετοιμασθεί η Ελλάδα για την επικείμενη πολεμική σύγκρουση με την Ιταλία. Ετσι ζήτησε από τον Μποδοσάκη να αυξήσει την παραγωγή πυρομαχικών πέραν των τρεχουσών αναγκών αποθηκεύοντάς τα για ώρα ανάγκης. Και όταν ο Μποδοσάκης του παρατήρησε ότι δεν μπορούσε να αντέξει ένα τέτοιο κόστος για παραγωγή που θα αποθεματοποιείτο, ο Μεταξάς του συνέστησε να εξασφαλίσει τα αναγκαία έσοδα από πωλήσεις στη διεθνή αγορά.

Επειτα από έρευνα ο Μποδοσάκης τον πληροφόρησε ότι η αριστερή κυβέρνηση της Ισπανίας προθυμοποιήθηκε να γίνει αγοραστής στην προσπάθειά της να αμυνθεί κατά του πραξικοπηματία στρατηγού Φράνκο. Ο Μεταξάς, μολονότι συγγενούς φασιστικής ιδεολογίας με τον εξεγερθέντα μελλοντικό δικτάτορα της Ισπανίας, δεν δίστασε. Ενθάρρυνε τον Μποδοσάκη να αποκομίσει κέρδη από την αριστερή κυβέρνηση της Ισπανίας για να καταστεί δυνατή η άμυνα της χώρας μας με τα αναγκαία πυρομαχικά. Ετσι ο ελληνικός στρατός δεν βρέθηκε απροετοίμαστος όταν απερρίφθη το τελεσίγραφο του Μουσολίνι και κατόρθωσε να συντρίψει την πολεμική μηχανή του ιδρυτή του φασισμού στην πρώτη αποτελεσματική αντίσταση κατά του Αξονα. Ετσι, επιπλέον, απεδείχθη ότι στα ιδιωτικά χέρια η άμυνα της χώρας υπήρξε αποτελεσματικότερη απ' ό,τι σήμερα στα κρατικά. Αυτά ως απάντηση των ισχυριζομένων ότι η πολεμική βιομηχανία της χώρας πρέπει να βρίσκεται στον έλεγχο του Δημοσίου, ενώ η κύρια σκέψη όλων αυτών, αν δεν είναι στείρος δογματισμός, κυριαρχείται από την κομματική ανάγκη για διορισμούς των ψηφοφόρων πελατών τους και για παχυλές προμήθειες από ανίερες συναλλαγές, όπως προκύπτει και από την καταδίκη Τσοχατζόπουλου και Σμπώκου.

Τη ΛΑΡΚΟ τη δημιούργησε ο Μποδοσάκης, πάλι ως ιδιωτική εταιρεία το 1963. Αξιοποιώντας τα εγχώρια κοιτάσματα σιδηρονικελίου δημιούργησε πρότυπη μονάδα παραγωγής νικελίου στη Λάρυμνα, που σύντομα αναδείχθηκε σε βασικό προμηθευτή του παγκοσμίως. Ομως και η ΛΑΡΚΟ όπως και η ΠΥΡΚΑΛ, που χρησιμοποιήθηκε κάθε μεθόδευση για να τις αποσπάσει το κράτος από τον Μποδοσάκη, κατάντησαν λόγω της ανίκανης και σπάταλης διαχείρισης από το κράτος υπερφορτωμένες με προσωπικό και χρέη στη ΔΕΗ και στις τράπεζες να απειλούνται με κλείσιμο, μολονότι και τα πυρομαχικά και το νικέλιο είναι διεθνώς περιζήτητα. Και δυστυχώς δεν υπάρχουν πια στην Ελλάδα αρκετοί επιχειρηματίες με όραμα, πατριωτισμό και δημιουργική ιδιοφυΐα για να βασισθούν στην εξωστρέφεια και τη διεθνή ανταγωνιστικότητα καθώς το σύστημα του κρατισμού τους αποβάλλει, ενώ το ίδιο αποτρέπει και κάθε παραγωγική επένδυση στη χώρα μας από ξένα κεφάλαια.

 

(ΤΟ ΒΗΜΑ, 20/10/2013)