Ώρα μηδέν για την ΛΑΡΚΟ: Ήττα στο Ευρωδικαστήριο για παλιές "αμαρτίες"

Σοφοκλέους in

ΥΠΕΝ: Η απόφαση ήταν αναμενόμενη

Έφθασε η ώρα των δύσκολων αποφάσεων για το μέλλον της κρατικής βιομηχανίας νικελίου, ΛΑΡΚΟ, τις οποίες είχε προαναγγείλει ο Γ. Σταθάκης από τον Ιούνιο. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο δικαίωσε την Κομισιόν στην υπόθεση των παράνομων κρατικών ενισχύσεων προς την εταιρεία, ύψους 135,8 εκατ. ευρώ, οι οποίες δόθηκαν τα έτη 2008, 2010 και 2011 αλλά και μέσω της συμμετοχής του Δημοσίου στην αύξηση κεφαλαίου της εταιρείας το 2009.
Κύκλοι του ΥΠΕΝ διευκρινίζουν ότι "η απόφαση είναι αναμενόμενη καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με απόφαση της στις 27 Μαρτίου του 2014 κάλεσε το ελληνικό δημόσιο να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα προκειμένου να ανακτήσει τις κρατικές ενισχύσεις. Εντούτοις το ελληνικό δημόσιο τότε δεν έκανε τίποτα", προσθέτουν οι ίδιες πηγές.
Ωστόσο, όπως συμπληρώνουν κύκλοι του υπουργείου "η ΛΑΡΚΟ έχει προσφύγει κατά της απόφασης εκείνης της Κομισιόν και η προσφυγή εκδικάστηκε από το ευρωπαϊκό δικαστήριο στις αρχές του 2017. Η απόφαση αναμένεται περί τα τέλη του χρόνου".

Μετά τις νέες εξελίξεις, σημαίνει ότι η λειτουργία της ΛΑΡΚΟ, με τη σημερινή της μορφή, δεν μπορεί να συνεχισθεί, αφού είναι αδύνατο να επιστρέψει τις ενισχύσεις που κρίθηκαν παράνομες. Έτσι, η κυβέρνηση καλείται να βρει την φόρμουλα για να περάσουν σε νέους ιδιοκτήτες τα περιουσιακά στοιχεία της ιστορικής βιομηχανίας νικελίου, η οποία θα πρέπει να τεθεί σε εκκαθάριση, ώστε να πάψει να υφίσταται θέμα επιστροφής των ενισχύσεων.
Τέτοιο σχέδιο είχε υποβάλει, το 2014, η τότε κυβέρνηση Σαμαρά στην Κομισιόν και είχε εγκριθεί, αλλά ουδέποτε εφαρμόσθηκε, επειδή αμφισβητήθηκε το ιδιοκτησιακό καθεστώς του εργοστασίου στην Λάρυμνα.
Όπως σημειώνεται και στη σημερινή απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, «η Ελληνική Δημοκρατία είχε γνωστοποιήσει στην Επιτροπή την πρόθεσή της να προβεί στην πώληση ορισμένων στοιχείων του ενεργητικού της Λάρκο μέσω δύο αυτοτελών διαγωνισμών (…) που θα διενεργούνταν, αντιστοίχως, από το Ελληνικό Δημόσιο και από τη Λάρκο, υπό την ιδιότητα των κυρίων των στοιχείων ενεργητικού τα οποία αφορούσε καθένας από τους διαγωνισμούς αυτούς.
Ειδικότερα, ο πρώτος διαγωνισμός αφορούσε το μεταλλουργικό εργοστάσιο της Λάρυμνας (νομός Φθιώτιδος, Ελλάδα) και ποσοστό 40 % των δικαιωμάτων εκμεταλλεύσεως του μεταλλεύματος λατερίτη των ορυχείων του Αγίου Ιωάννου (Ελλάδα), ενώ ο δεύτερος είχε ως αντικείμενο την πώληση ποσοστού 73 % των δικαιωμάτων εξορύξεως λατερίτη στην Εύβοια (Ελλάδα) και του συνόλου των δικαιωμάτων εξορύξεως λατερίτη στην Καστοριά (Ελλάδα). Κατόπιν της ολοκληρώσεως των δύο διαγωνισμών και ανεξαρτήτως των αποτελεσμάτων τους, η Λάρκο θα κηρυσσόταν σε πτώχευση σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία και τα στοιχεία του ενεργητικού της θα μεταβιβάζονταν στο πλαίσιο της διαδικασίας εκκαθαρίσεως».
Επειδή αυτό το σχέδιο δεν εφαρμόσθηκε, η Κομισιόν προσέφυγε πέρυσι στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, το οποίο την δικαιώνει απόλυτα με τη σημερινή του απόφαση: «Η Ελληνική Δημοκρατία, μη έχοντας λάβει, εντός των ταχθεισών προθεσμιών, όλα τα απαραίτητα μέτρα για την εκτέλεση της αποφάσεως 2014/539/ΕΕ της Επιτροπής, της 27ης Μαρτίου 2014, σχετικά με την κρατική ενίσχυση SA.34572 (13/C) (πρώην 13/NN) που χορήγησε η Ελλάδα στη Λάρκο Γενική Μεταλλευτική και Μεταλλουργική ΑΕ, και μη έχοντας ενημερώσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα μέτρα που ελήφθησαν κατ’ εφαρμογήν της αποφάσεως αυτής, παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από τα άρθρα 3 έως 5 της εν λόγω αποφάσεως και από τη Συνθήκη ΛΕΕ».
Ο Γ. Σταθάκης, μιλώντας τον Ιούλιο σε επιτροπή της Βουλής, είχε τονίζει ότι δύσκολες αποφάσεις για την ΛΑΡΚΟ θα πρέπει να ληφθούν το φθινόπωρο και είχε προαναγγείλει την ένταξη της εταιρείας στο υπερταμείο για τη δημόσια περιουσία, κάτι που όμως θα χρειασθεί την έγκριση της Κομισιόν.

Αναλυτικά, στην ανακοίνωση που εξέδωσε το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναφέρονται τα εξής:

Στις 27 Μαρτίου 2014, η Επιτροπή εξέδωσε την απόφαση 2014/539 σχετικά με τον παράνομο χαρακτήρα της κρατικής ενισχύσεως που χορήγησε η Ελλάδα στη Λάρκο Γενική Μεταλλευτική και Μεταλλουργική ΑΕ, ύψους 135 820 824,35 ευρώ, με τη μορφή κρατικών εγγυήσεων το 2008, το 2010 και το 2011 και συμμετοχής του Δημοσίου στην αύξηση το κεφαλαίου της εταιρίας το 2009. Η Ελλάδα όφειλε να εξασφαλίσει την εκτέλεση της απόφασης μέχρι τις 28 Ιουλίου 2014.

Δεδομένου ότι η Ελλάδα είχε γνωστοποιήσει στην Επιτροπή την πρόθεσή της να προβεί στην πώληση ορισμένων στοιχείων του ενεργητικού της Λάρκο μέσω δύο αυτοτελών διαγωνισμών, η Επιτροπή εξέδωσε, την ίδια ημέρα που εξέδωσε την απόφαση 2014/539, και την απόφαση σχετικά με την κρατική ενίσχυση SA.37954 (2013/N), περί της ανωτέρω πωλήσεως. Με τη δεύτερη αυτή απόφαση, η Επιτροπή επισημαίνει ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέσχε η Ελλάδα, οι δύο διαγωνισμοί θα διενεργούνταν, αντιστοίχως, από το Ελληνικό Δημόσιο και από τη Λάρκο, υπό την ιδιότητα των κυρίων των στοιχείων ενεργητικού τα οποία αφορούσε καθένας από τους διαγωνισμούς αυτούς. Ειδικότερα, ο πρώτος διαγωνισμός αφορούσε το μεταλλουργικό εργοστάσιο της Λάρυμνας (νομός Φθιώτιδος, Ελλάδα) και ποσοστό 40 % των δικαιωμάτων εκμεταλλεύσεως του μεταλλεύματος λατερίτη των ορυχείων του Αγίου Ιωάννου (Ελλάδα), ενώ ο δεύτερος είχε ως αντικείμενο την πώληση ποσοστού 73 % των δικαιωμάτων εξορύξεως λατερίτη στην Εύβοια (Ελλάδα) και του συνόλου των δικαιωμάτων εξορύξεως λατερίτη στην Καστοριά (Ελλάδα). Κατόπιν της ολοκληρώσεως των δύο διαγωνισμών και ανεξαρτήτως των αποτελεσμάτων τους, η Λάρκο θα κηρυσσόταν σε πτώχευση σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία και τα στοιχεία του ενεργητικού της θα μεταβιβάζονταν στο πλαίσιο της διαδικασίας εκκαθαρίσεως.

Κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου,  εφόσον ένα κράτος μέλος δεν μπορεί να εισπράξει από τη δικαιούχο επιχείρηση το συνολικό ποσό της ενισχύσεως τότε οφείλει να κινήσει τη διαδικασία πτωχεύσεως. 

Η Ελλάδα υποστηρίζει ότι εάν οι ελληνικές αρχές προχωρούσαν σε άμεση κήρυξη σε πτώχευση της Λάρκο, θα καθίστατο αδύνατη η επίτευξη του αποτελέσματος που επιδιώκεται με τη δεύτερη απόφαση περί της πωλήσεως ορισμένων στοιχείων του ενεργητικού της Λάρκο. Οι ελληνικές αρχές έχουν ως σκοπό την επίλυση των νομικών προβλημάτων που ανέκυψαν στο πλαίσιο της εφαρμογής της δεύτερης αποφάσεως και της διαφοράς ως προς το ιδιοκτησιακό καθεστώς του μεταλλουργικού εργοστασίου της Λάρυμνας, έτσι ώστε να καταστεί δυνατή η νόμιμη διενέργεια των προβλεπόμενων διαγωνισμών και εν συνεχεία η κίνηση της πτωχευτικής διαδικασίας.

Η Επιτροπή υποστηρίζει ότι οι νομικές και πρακτικές δυσχέρειες τις οποίες επικαλούνται οι ελληνικές αρχές για να απεκδυθούν της υποχρεώσεώς τους εκτελέσεως, ιδίως δε η διχογνωμία ως προς το ιδιοκτησιακό καθεστώς του μεταλλουργικού εργοστασίου της Λάρυμνας, δεν αφορούν την απόφαση 2014/539, αλλά τη δεύτερη απόφαση περί της πωλήσεως ορισμένων στοιχείων του ενεργητικού της Λάρκο. Κατά την Επιτροπή, η δεύτερη αυτή απόφαση δεν επηρεάζει την ευθύνη που υπέχει η Λάρκο για να επιστρέψει το σύνολο των ενισχύσεων που κρίθηκαν μη συμβατές βάσει της αποφάσεως 2014/539. 

Με τη σημερινή του απόφαση το Δικαστήριο αποφαίνεται ότι:

Η Ελληνική Δημοκρατία, μη έχοντας λάβει, εντός των ταχθεισών προθεσμιών, όλα τα απαραίτητα μέτρα για την εκτέλεση της αποφάσεως 2014/539/ΕΕ της Επιτροπής, της 27ης Μαρτίου 2014, σχετικά με την κρατική ενίσχυση SA..34572 (13/C) (πρώην 13/NN) που χορήγησε η Ελλάδα στη Λάρκο Γενική Μεταλλευτική και Μεταλλουργική ΑΕ, και μη έχοντας ενημερώσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα μέτρα που ελήφθησαν κατ’ εφαρμογήν της αποφάσεως αυτής, παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από τα άρθρα 3 έως 5 της εν λόγω αποφάσεως και από τη Συνθήκη ΛΕΕ.