ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ

Ανύπαρκτοι οι έλεγχοι

https://www.efsyn.gr/

 Συντάκτης: Ντίνα Ιωακειμίδου

 

Τα εργατικά ατυχήματα στην πλειονότητά τους, όπως ήδη επισημάναμε στα δύο πρώτα μέρη του αφιερώματός μας, αποδίδονται σε ψυχοκοινωνικούς παράγοντες: στο στρες, στην εργασιακή ανασφάλεια, στην εντατικοποίηση της εργασίας και στη συμπίεση του εργατικού κόστους.
Στη χώρα μας από το 2012 και μετά τα εργατικά ατυχήματα καταγράφουν αύξηση ως απότοκο της απορρύθμισης των εργασιακών σχέσεων, ενώ όλες οι μελέτες καταδεικνύουν ισχυρή συσχέτιση μεταξύ των άτυπων μορφών εργασίας και της επιδείνωσης της υγείας των εργαζομένων.
Το πρώτο επτάμηνο του 2017, σύμφωνα με το ΣΕΠΕ, σημειώθηκαν 40 θανατηφόρα και 4.016 εργατικά ατυχήματα. Στην πραγματικότητα γνωρίζουμε μόνο την κορυφή του παγόβουνου, αφού οι εργαζόμενοι, ευάλωτοι στον εκβιασμό και στον φόβο της ανεργίας, εμφανίζονται απρόθυμοι στην καταγγελία τους.
Η καταγραφή τους είναι εξαιρετικά περιορισμένη και μεροληπτική καθώς, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών, συμβαίνουν περίπου 35.000-40.000 εργατικά ατυχήματα κάθε χρόνο με περισσότερους από 120 νεκρούς.
Για το εγχώριο δε ασφαλιστικό σύστημα οι επαγγελματικές ασθένειες απλώς δεν υφίστανται. Και ας υπογραμμίζει σε όλους τους τόνους ο Διεθνής Οργανισμός Εργασίας πως από τους 6.300 θανάτους που συμβαίνουν ημερησίως και αποδίδονται στην εργασία οι 5.500 προκαλούνται από διάφορα είδη επαγγελματικών νοσημάτων ενώ 160 εκατομμύρια περιπτώσεις μη θανατηφόρων επαγγελματικών νοσημάτων σημειώνονται ετησίως.

Η ευθύνη του ατυχήματος ή της επαγγελματικής ασθένειας βαρύνει επί της ουσίας τους εργαζομένους αυτής της χώρας, όπως και η ευθύνη για την αποκατάσταση της υγείας τους.
Σε ό,τι αφορά τον κλάδο της μεταλλείας, μόνο σε μία εταιρεία καταγράφονται κατά την 55χρονη λειτουργία της, 70 νεκροί και εκατοντάδες σοβαροί τραυματισμοί, όπως τονίζει στην «Εφ.Συν.» ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Μεταλλωρύχων Ελλάδος Δημήτρης Καραγιάννης.
Οπως σημειώνει «οι έλεγχοι που θα έπρεπε να πραγματοποιούνται στους χώρους εργασίας από τα αρμόδια όργανα του ΣΕΠΕ και του ΙΚΑ μαζί με την Επιθεώρηση Μεταλλείων γίνονται συνεχώς και αραιότεροι λόγω της υποστελέχωσης, αλλά και λόγω της προειδοποίησης που γίνεται προς τους εργοδότες, ιδιαίτερα στις απομακρυσμένες ή νησιωτικές περιοχές».

Για όλα υπεύθυνοι οι εργαζόμενοι

«Φτάνει πια!!! Κανείς δεν ζει με 3 ευρώ την ώρα!
-Σκοτώθηκες; - Φταις γι’ αυτό!
-Πεινάς; - Φταις γι’ αυτό!
-Είσαι άνεργος; – Φταις γι’ αυτό!»

Αυτή είναι η οργισμένη ανακοίνωση των εργαζομένων στον επισιτισμό - τουρισμό κατά την παράσταση διαμαρτυρίας στο καφέ όπου εργαζόταν ο 27χρονος ντελιβεράς που έχασε τη ζωή του σε εργατικό ατύχημα τον περασμένο Μάιο.
«Επί της ουσίας η ευθύνη μεταφέρεται στον εργαζόμενο, ο οποίος, ούτε λίγο ούτε πολύ, ενοχοποιείται. Δεν πας γυμναστήριο; Καπνίζεις; Δεν τρως βιολογικά προϊόντα; Αρα εσύ ευθύνεσαι για την κακή κατάσταση της υγείας σου και όχι οι συνθήκες εργασίας», το σαρκαστικό σχόλιο του κ. Δρίβα.
«Η πλειονότητα των εργατικών ατυχημάτων οφείλονται στο στρες, στην εντατικοποίηση της εργασίας, στη συμπίεση του εργατικού κόστους, στην απουσία προστατευτικών μέτρων, στη μη υιοθέτηση των πρωτοκόλλων», τονίζει από την πλευρά του ο κ. Χαλάτσης.
«Επί σειρά ετών το βάρος των ελέγχων είχε πέσει στην αδήλωτη εργασία. Τώρα θυμήθηκαν ότι υπάρχουμε και εμείς οι επιθεωρητές Υγείας και Ασφάλειας. Για πρώτη φορά και εμείς προμηθευτήκαμε τώρα μέσα ατομικής προστασίας. Διοργανώνονται παράλληλα σεμινάρια για την εκπαίδευση των επιθεωρητών σε ό,τι αφορά τα αίτια των εργατικών ατυχημάτων, ενώ ελήφθη και απόφαση για διενέργεια ελέγχων στις βιομηχανικές ζώνες με στόχο την ενίσχυση των συναδέλφων στις περιοχές αυτές. Χαρακτηριστικό είναι ότι στα Οινόφυτα, στη βιομηχανική αυτή ζώνη της Βοιωτίας, δραστηριοποιούνται μόλις δύο επιθεωρητές Εργασίας», προσθέτει ο πρόεδρος του Συλλόγου Επιθεωρητών Ασφάλειας και Υγείας.
Στο πρώτο μέρος του αφιερώματος για τα εργατικά ατυχήματα, αναφέραμε ότι κατά το πρώτο επτάμηνο του 2017 σημειώθηκαν 40 θανατηφόρα εργατικά ατυχήματα και 2.847 αμιγώς εργατικά ατυχήματα, 324 που αποδίδονται σε παθολογικά αίτια εν ώρα εργασίας, καθώς και 845 τροχαία.
Από το σύνολο των δηλωθέντων ατυχημάτων κατά το πρώτο επτάμηνο του τρέχοντος έτους το 24% αποδίδεται σε πτώσεις, το 17% σε απώλεια ελέγχου μηχανήματος, το 7,5% σε πτώση παράγοντα (αντικειμένου κτλ) και το 8% σε κίνηση σώματος χωρίς ένταση.
Σύμφωνα με τη στατιστική μελέτη των εργατικών ατυχημάτων του 2014 που διενήργησε η στατιστικολόγος του ΕΛΙΝΥΑΕ Δήμητρα Πινότση, «το 62% των εργατικών ατυχημάτων γίνεται στη συνήθη θέση εργασίας ή εντός της συνήθους τοπικής μονάδας εργασίας, ενώ το 38,2% σημειώνεται σε περιστασιακή ή κινητή θέση εργασίας ή κατά τη διάρκεια ταξιδιού για λογαριασμό του εργοδότη».
Επίσης «τα περισσότερα εργατικά ατυχήματα (36,6%) οφείλονται σε οριζόντια ή κατακόρυφη πρόσκρουση με σταθερό αντικείμενο (το θύμα κινείται), ενώ το 23,4% των ατυχημάτων οφείλονται σε πλήγμα από κινούμενο αντικείμενο».
Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ασφάλειας των Μεταφορών, το 40% όλων των θανάτων από τροχαία δυστυχήματα σχετίζεται με την εργασία.

Η απαξίωση του ΕΛΙΝΥΑΕ

Και ενώ όλα αυτά συμβαίνουν στην «αυλή των θαυμάτων» της εργασιακής απορρύθμισης, το ΕΛΙΝΥΑΕ, το Ελληνικό Ινστιτούτο Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας, που αποτέλεσε τον πρώτο εταιρικό θεσμό της συνεργασίας εργοδοτών και εργαζομένων και τελεί υπό την αιγίδα της ΓΣΕΕ, του ΣΕΒ, της ΓΣΕΒΕΕ και της ΕΕΣΕ, οδηγείται σε συρρίκνωση και απαξίωση του έργου του.
Βασικός σκοπός του ΕΛΙΝΥΑΕ είναι η επιστημονική και τεχνική υποστήριξη για την υγεία και ασφάλεια στην εργασία μέσω της έρευνας, πληροφόρησης και της εκπαίδευσης εργοδοτών και εργαζομένων.
«Η συρρίκνωση του Ινστιτούτου γίνεται σε μια περίοδο που τα εργατικά ατυχήματα και οι επαγγελματικές ασθένειες θερίζουν. Από τους 44 εργαζόμενους (επιστημονικό και εξειδικευμένο προσωπικό) προτείνεται από τον ΣΕΒ η απόλυση των 16, εν ολίγοις το 50% του προσωπικού του, και το κλείσιμο των παραρτημάτων του σε Βόλο, Ηράκλειο, Ιωάννινα, Κομοτηνή και Τρίπολη. Και αυτό, ενώ ήδη αποδεχτήκαμε μειώσεις μισθών κατά 25% τον περασμένο χρόνο και παραμένουμε απλήρωτοι για μεγάλα χρονικά διαστήματα που φτάνουν έως και τους επτά μήνες» υπογραμμίζει στην «Εφ.Συν.» η πρόεδρος του συλλόγου εργαζομένων, Εύη Γεωργιάδου.
Λύσεις, τονίζουν οι εργαζόμενοι, υπάρχουν, όπως με αύξηση της χρηματοδότησης από τον ΛΑΕΚ, καθώς και -μεταξύ άλλων- με δράσεις συνεργασίας μεταξύ των ινστιτούτων των ιδρυτικών φορέων και του ΕΛΙΝΥΑΕ.
Οπως προκύπτει, ο ΣΕΒ εκβιάζει και η ΓΣΕΕ μεταθέτει τις ευθύνες της. Και όλα αυτά ενώ κατά μέσον όρο τα τελευταία χρόνια κάθε δύο ώρες στη χώρα σημειώνονται τρία εργατικά ατυχήματα και κάθε τρεις ημέρες ένας εργαζόμενος πεθαίνει από εργατικό ατύχημα.

Ο βαρύς φόρος αίματος στην βιομηχανία μετάλλου

Πρόκειται για έναν από τους πλέον επίπονους και επικίνδυνους κλάδους της βιομηχανικής δραστηριότητας. Ο φόρος αίματος που έχουν πληρώσει οι εργαζόμενοι σε αυτόν τον κλάδο είναι βαρύς.
Τα τελευταία χρόνια τα εργατικά ατυχήματα στη βιομηχανία μετάλλου μειώθηκαν κατά βάση λόγω της πτώσης της παραγωγής και ουδόλως εξαιτίας της βελτίωσης των συνθηκών εργασίας.
Συνολικά στον κλάδο απασχολούνται περίπου 5.000-6.000 εργαζόμενοι ενώ πριν από την ένταξη στην ΟΝΕ ανέρχονταν στις 20.000. Η συμβολή δε του ορυκτού πλούτου στο ΑΕΠ από το 5% τη δεκαετία του '80 έπεσε στο 2% τα τελευταία χρόνια της κρίσης.
Οπως τονίζει στην «Εφ.Συν.» ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Μεταλλωρύχων Ελλάδος, Δημήτρης Καραγιάννης:

«Τα στατιστικά στοιχεία –παρότι όλοι γνωρίζουμε ότι δεν καταγράφονται σωστά- μιλούν από μόνα τους.
Ιδιαίτερα στον κλάδο της μεταλλείας, όπου οι συνθήκες εργασίας είναι σκληρές και επικίνδυνες, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τη μεγαλύτερη μεταλλευτική βιομηχανία της χώρας μας που είναι η ΛΑΡΚΟ, όπου στην 55χρονη λειτουργία της το τίμημα για την ύπαρξη της εταιρείας και του μεροκάματου οι εργαζόμενοι το έχουν πληρωμένο με 70 νεκρούς και εκατοντάδες σοβαρούς τραυματισμούς, οι έλεγχοι που θα έπρεπε να πραγματοποιούνται στους χώρους εργασίας από τα αρμόδια όργανα του ΣΕΠΕ και του ΙΚΑ μαζί με την Επιθεώρηση Μεταλλείων γίνονται συνεχώς και αραιότεροι λόγω της υποστελέχωσης, αλλά και λόγω της προειδοποίησης που γίνεται προς τους εργοδότες, ιδιαίτερα στις απομακρυσμένες ή νησιωτικές περιοχές».

Αναφερόμενος ο κ. Καραγιάννης στο παράδειγμα της Βοιωτίας με τη βιομηχανική ζώνη Θήβας - Οινοφύτων - Σχηματαρίου «με περισσότερες από 2.000 μεγάλες και μικρές επιχειρήσεις οι ελεγκτικοί μηχανισμοί ΣΕΠΕ, οι οποίοι σημειωτέον έχουν καταγγελθεί επανειλημμένα από το Εργατικό Κέντρο της περιοχής για αναξιόπιστη και αναποτελεσματική λειτουργία, στελεχώνονται η μεν Κοινωνική Επιθεώρηση από 3 επιθεωρητές και 2 διοικητικούς υπαλλήλους, η δε Τεχνική –που είναι στην αρμοδιότητά της και τα εργατικά ατυχήματα- από 2 επιθεωρητές μόνο. Οσον αφορά την Επιθεώρηση Μεταλλείων εκεί τα πράγματα είναι τραγικά. Ελάχιστοι εργαζόμενοι, μετρημένοι στα δάχτυλα, στελεχώνουν έναν ελεγκτικό μηχανισμό που έχει την ευθύνη για ολόκληρη τη χώρα».
Η αυθαιρεσία της εργοδοσίας, τονίζει ο κ. Καραγιάννης, συνεχώς μεγαλώνει με αποτέλεσμα την πλήρη καταπάτηση και των ελάχιστων από τα εργατικά δικαιώματα που μας έχουν απομείνει:

«Κάτω από τον φόβο της απόλυσης και τον εφιάλτη της ανεργίας, πολλοί εργαζόμενοι δέχονται να πληρώνονται με χαμηλές αμοιβές, να υπογράφουν αποδείξεις πληρωμής ότι δήθεν εισέπραξαν τα νόμιμα, να ασφαλίζονται για λιγότερες ημέρες από όσες πράγματι εργάζονται.
Σε πολλές επιχειρήσεις οι ειδικότητες των εργαζομένων είναι μόνο στα χαρτιά.
Εχει επίσης διαπιστωθεί παράνομη απασχόληση ανηλίκων και αλλοδαπών, χωρίς ασφάλιση και με ωράριο μεγαλύτερο του οκταώρου, χωρίς να καταβάλλεται ούτε καν ο νόμιμος μισθός.
Δυστυχώς αυτή η καταπάτηση δεν σταματά μόνο στα εργασιακά θέματα.
Φτάνει, όπως είναι εξάλλου και αναμενόμενο -λόγω του υψηλού κόστους και της εργοδοτικής απαίτησης για αύξηση της παραγωγικότητας- και στη μη τήρηση της νομοθεσίας για την υγιεινή και την ασφάλεια με αποτέλεσμα να γίνονται συχνά εργατικά ατυχήματα».

Ενα επίσης εξαιρετικά σοβαρό στοιχείο αφορά τις μετρήσεις των ρύπων που διενεργούνται από ιδιωτικές πιστοποιημένες εταιρείες στις βιομηχανικές ζώνες.
Αυτές χαρακτηρίζονται, στην καλύτερη των περιπτώσεων, εντελώς αναξιόπιστες.
ΠΗΓΗ