Το κρυφό χρέος και το χρυσό τέχνασμα

Η επίλυση του προβλήματος της παγκόσμιας υπερχρέωσης, ιδίως των Η.Π.Α., δεν επιτυγχάνεται χωρίς τη βοήθεια του πληθωρισμού – ο οποίος, με δεδομένη την αποτυχία δημιουργίας του από τη Fed, θα μπορούσε να εξασφαλισθεί μόνο με την υποτίμηση του δολαρίου απέναντι στο χρυσό.  

Ανάλυση

Το διεθνές χρηματοπιστωτικό ινστιτούτο IIF, στην τελευταία έκθεση του ανέφερε πως το συνολικό παγκόσμιο χρέος έχει φτάσει σε ένα νέο επίπεδο ρεκόρ, ύψους 217 τρις $ ή στο 327% του ΑΕΠ του πλανήτη (γράφημα) – οφείλεται δε σε μία άνευ προηγουμένου αύξηση της μόχλευσης των αναδυομένων αγορών. Η κλιμάκωση του χρέους βέβαια, όταν τα επιτόκια είναι μηδενικά, δεν προκαλεί καμία έκπληξη – ούτε οι τεράστιες φούσκες που έχουν δημιουργηθεί σε πολλές χώρες, όπως στην αγορά ακινήτων της Αυστραλίας, αφού έχει διογκωθεί σε υπερβολικό βαθμό η παροχή τεχνητής ρευστότητας από τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες. 116 Σύμφωνα όμως με την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS), μία ανάλογη αύξηση του χρέους εάν όχι μεγαλύτερη χαρακτηρίζει και τις ανεπτυγμένες οικονομίες, με μοναδική διαφορά το ότι διατηρείται κρυφή  με τη βοήθεια των γνωστών μας από την ελληνική κρίση «swaps». Με τις ανταλλαγές νομισμάτων δηλαδή (FX), καθώς επίσης με τις προθεσμιακές πράξεις – όπου τα μη τραπεζικά ιδρύματα εκτός των Η.Π.Α. οφείλουν πολύ μεγάλα ποσά σε δολάρια, χωρίς να εμφανίζονται στους Ισολογισμούς τους. Το κρυφό αυτό χρέος υπολογίζεται μεγαλύτερο από τα 10,7 τρις $, φτάνοντας ίσως στα 14 τρις $ επί πλέον των εμφανών 217 τρις $ – γεγονός που σημαίνει πως όταν ξεσπάσει η επόμενη χρηματοπιστωτική κρίση θα είναι πολύ πιο δύσκολο να επιλυθεί, αφού θα εμφανιστεί ξαφνικά το συγκεριμένο τεράστιο κενό.

Εν προκειμένω φαίνεται ακόμη μία φορά πόσο «μωρές» είναι οι κατηγορίες εναντίον της Ελλάδας, ιδιαίτερα από τους Πολίτες της, σαν να είναι η μοναδική χώρα στον πλανήτη που συμβαίνουν χρηματοπιστωτικές «ατασθαλίες» – εννοώντας το Swap των περίπου 2,8 δις του 2000 με στόχο την εξαφάνιση χρέους, το οποίο δήθεν οδήγησε στη χρεοκοπία της, όταν σήμερα έχουν εξαφανιστεί παγκοσμίως τουλάχιστον 14 τρις $!
Αυτός είναι ο λόγος που θεωρούσαμε ανέκαθεν ότι, η Ελλάδα δεν ήταν ο αδύναμος κρίκος της Ευρωζώνης, αλλά ο πλέον ανόητος – με κόστος που έχει υπερβεί πια το 1 τρις $, έναντι δανείων της τάξης των 250 δις €. Ο ανόητος βέβαια πρέπει να πληρώνει για την ανοησία του – όχι όμως τόσα πολλά, όπως είναι η ολοκληρωτική απώλεια της εθνικής μας κυριαρχίας ή/και η εθνικοποίηση των επιχειρήσεωντου ελληνικού δημοσίου από άλλα κράτη με εξευτελιστικούς όρους ή με σχεδόν μηδενικό τίμημα.

Το αμερικανικό τέρας του χρέους

Συνεχίζοντας, δεν είναι μόνο η αύξηση του παγκοσμίου χρέους συμπεριλαμβανομένου του κρυφού που απασχολεί τον πλανήτη – αλλά, επίσης, η ραγδαία άνοδος του δημοσίου χρέους των Η.Π.Α., το οποίο έφτασε σχεδόν στα 20 τρις $, με τα μισά να έχουν προστεθεί τα τελευταία δέκα χρόνια! Πόσο μάλλον όταν τα ελλείμματα του προϋπολογισμού της υπερδύναμης συνεχίζουν να είναι τεράστια, αυξάνοντας ανάλογα τα χρέη – ενώ την ίδια στιγμή κλιμακώνεται το ιδιωτικό χρέος, αν και σε άλλους τομείς από τα ακίνητα (δάνεια φοιτητών, αυτοκινήτων κοκ.).
Σύμφωνα τώρα με ειδικούς (Rickards), το ποσόν αυτό δεν θα ήταν υπερβολικό εάν οι Η.Π.Α. είχαν ένα ΑΕΠ της τάξης των 40-50 τρις $. Με ένα ΑΕΠ όμως μόλις 19 τρις $, το δημόσιο χρέος ξεπερνάει την οικονομία της χώρας, φτάνοντας στο 105% του ΑΕΠ της – ενώ η επιστημονική εξέταση των χωρών ή αυτοκρατοριών που αθέτησαν την πληρωμή των χρεών τους τα τελευταία 800 χρόνια τεκμηριώνει ότι, η επικίνδυνη ζώνη ξεκινάει μετά την υπέρβαση του 90% του χρέους ως προς το ΑΕΠ.
Ως εκ τούτου οι Η.Π.Α. ευρίσκονται ήδη βαθιά στην κόκκινη ζώνη, οδηγούμενες προς μία κρίση δημοσίου χρέους, ανάλογης με αυτήν της Ελλάδας – σε ένα μέγεθος όμως που είναι κατά πολύ μεγαλύτερο. Η μοναδική λύση εν προκειμένω για τις ελίτ της χώρας δεν είναι άλλη από την πληθωριστική μείωση του χρέους – αφού είναι αδύνατος ο περιορισμός του με τις φορολογικές περικοπές, με τις διαρθρωτικές αλλαγές ή με την παροχή ρευστότητας από τη Fed, η οποία σε τελική ανάλυση επιδείνωσε την κατάσταση της οικονομίας, χωρίς να δημιουργηθεί πληθωρισμός.
Η αιτία ήταν το ότι, το μεγαλύτερο ποσοστό της ρευστότητας (περί το 90%) δημιουργείται από τις τράπεζες με τη βοήθεια του δανεισμού κάτι που δεν συνέβη εκ μέρους τους, ειδικά όσον αφορά το δανεισμό της πραγματικής οικονομίας, με αποτέλεσμα τη δημιουργία πληθωρισμού μόνο στις αγορές παγίων (μετοχές κλπ.), προκαλώντας εκεί τεράστιες φούσκες που κάποια στιγμή θα σπάσουν. Περαιτέρω αναζητούνται από τις αμερικανικές ελίτ νέα τεχνάσματα, με στόχο την άνοδο του πληθωρισμού – όπως η «απελευθέρωση» της τιμής του χρυσού που ως γνωστόν χειραγωγείται. Εννοείται εδώ η ψήφιση μίας νέας πολιτικής εκ μέρους της Fed, η οποία θα δήλωνε ως νέα τιμή του χρυσού τα 5.000 $ ανά ουγγιά, για παράδειγμα – με τη χρήση των δικών της αποθεμάτων, καθώς επίσης των σημαντικότερων εμπόρων που διαθέτουν χρυσό τοποθετημένο στις τράπεζες.
Μια τέτοια αύξηση από τα 1.315 $ σήμερα στα 5.000 $ θα ήταν συνώνυμη με μία τεράστια υποτίμηση του δολαρίου απέναντι στο χρυσό – οπότε θα δημιουργούταν πληθωρισμός σε χρόνο μηδέν. Ορισμένοι βέβαια ίσως θεωρήσουν πως κάτι τέτοιο είναι αδύνατον – αγνοώντας προφανώς το ότι έχει συμβεί δύο φορές στις Η.Π.Α. τα τελευταία 80 χρόνια.
Ειδικότερα, η πρώτη φορά ήταν το 1933, όπου ο πρόεδρος των Η.Π.Α. (Roosevelt) «διέταξε» την αύξηση της τιμής του χρυσού από τα 20,67 $ ανά ουγγιά στα 35 $ – μία άνοδο δηλαδή κατά 75% της τιμής του δολαρίου σε χρυσό, έτσι ώστε να καταπολεμήσει τον αποπληθωρισμό της Μεγάλης Ύφεσης. Η μέθοδος αυτή πέτυχε τότε, κρίνοντας από την αλματώδη ανάπτυξη της οικονομίας μεταξύ των ετών 1934 και 1936.
Η δεύτερη φορά ήταν η έξοδος των Η.Π.Α. από τον κανόνα του χρυσού το 1971 – όπου ο χρυσός ανατιμήθηκε στην ελεύθερη αγορά κατά περίπου 2.200% μέσα σε λιγότερο από εννέα χρόνια (από 35 $ η ουγγιά στα 800 $). Αν και ο τότε πρόεδρος (Nixon) δεν είχε την πρόθεση να δημιουργήσει πληθωρισμό, αλλά να μπορεί να χρηματοδοτεί τους πολέμους τυπώνοντας χρήματα, οι τιμές ανέβηκαν πάνω από 50% μεταξύ των ετών 1977 και 1981 – οπότε η αξία του δολαρίου μειώθηκε στο μισό, μέσα σε αυτά τα 5 έτη, εις βάρος κυρίως των μικρομεσαίων εισοδηματικών τάξεων.
Επομένως, η ιστορία τεκμηριώνει πως ο πλέον γρήγορος τρόπος πρόκλησης πληθωρισμού είναι η άνοδος της τιμής του χρυσού σε δολάρια – ενώ η αμερικανική κυβέρνηση είναι σε θέση να το κάνει μόνη της, εάν οι τράπεζες επιμένουν στη χειραγώγηση. Εκτός αυτού η κυβέρνηση έχει έναν ακόμη λόγο να αποφασίσει την άνοδο του χρυσού:  να τον χρησιμοποιήσει για να αντιμετωπίσει τυχόν κρίση ανωτάτου ορίου χρέους (Debt ceiling), εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία μέσα στους επόμενους μήνες, οπότε δεν θα ήταν σε θέση να εξυπηρετήσει τα χρέη της.
Ειδικότερα, όταν το υπουργείο οικονομικών των Η.Π.Α. ανέλαβε τον έλεγχο του χρυσού κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης, ψηφίζοντας το νόμο περί αποθεμάτων χρυσού το 1934 (ερμηνεία), ανέλαβε επίσης τον έλεγχο του χρυσού της Fed – του Fort Knox, το οποίο πρόσφατα επισκέφθηκε όλως παραδόξως ένας αμερικανός υπουργός οικονομικών, για πρώτη φορά μετά το 1948. Φυσικά η κυβέρνηση δεν επιτρεπόταν να εκμεταλλευθεί ιδιωτικά περιουσιακά στοιχεία χωρίς κάποια αποζημίωση (5η τροποποίηση) – ενώ η Fed είναι ιδιωτική. Ως εκ τούτου, το δημόσιο παρέδωσε στην κεντρική τράπεζα ένα δικό του «πιστοποιητικό χρυσού» ως αποζημίωση – το οποίο εξακολουθεί να ευρίσκεται στον ισολογισμό της.
Ένα ανάλογο «χρυσό τέχνασμα» έγινε επίσης το 1953, όπου ο πρόεδρος Eisenhower αντιμετώπισε το ίδιο πρόβλημα της οροφής χρέους με το σημερινό – με αποτέλεσμα, επειδή το Κογκρέσο δεν αύξησε έγκαιρα το ανώτατο επίπεδο, να μην είναι σε θέση να πληρώνει τις υποχρεώσεις του κράτους. Τεκμηριώνοντας όμως τότε πως το πιστοποιητικό που είχε εκδώσει το κράτος προς τη Fed το 1934 δεν αντιστοιχούσε στο σύνολο του χρυσού, υπολόγισε τη διαφορά και έστειλε ένα συμπληρωματικό πιστοποιητικό – οπότε εισέπραξε τα χρήματα από την κεντρική τράπεζα και μπόρεσε να εξυπηρετήσει τις υποχρεώσεις του δημοσίου, παρά τη μη αύξηση της οροφής χρέους.


Στα πλαίσια αυτά, με δεδομένο το ότι, το πιστοποιητικό χρυσού που έχει στην κατοχή της σήμερα η Fed είναι υπολογισμένο με 42,22 $ ανά ουγγιά, ενώ η τιμή του χρυσού στην «ελεύθερη» αγορά έχει φτάσει στα 1.315 $, το αμερικανικό δημόσιο θα μπορούσε να εκδώσει ένα νέο πιστοποιητικό στη Fed, αποτιμώντας τους 8.000 τόνους που του ανήκουν κοντά στη νέα τιμή των 1.315 $ ανά ουγγιά – οπότε θα εισέπραττε τη διαφορά (1.272,78 $) επί τους 8.000 τόνους σε δολάρια, άρα περί τα 400 δις $, καλύπτοντας το έλλειμμα του προϋπολογισμού του (γράφημα) για εννέα περίπου μήνες.
Ολοκληρώνοντας, είτε χρησιμοποιήσουν οι Η.Π.Α. το «χρυσό τέχνασμα» είτε όχι, αυτό που έχει σημασία είναι το ότι, η μοναδική λύση που έχουν στη διάθεση τους για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα του χρέους είναι ο πληθωρισμός – ο οποίος μπορεί να επιτευχθεί εύκολα και γρήγορα με την επίσημη υποτίμηση του δολαρίου απέναντι στο χρυσό (στα 5.000 $ ανά ουγγιά από 1.315 $ σήμερα).
Αυτό θα σήμαινε βέβαια πως η αγοραστική αξία των δολαρίων, των χρημάτων των Αμερικανών, των μισθών, των συντάξεων, των καταθέσεων κοκ. θα μειωνόταν σε μεγάλο βαθμό – ενώ φυσικά οι επενδύσεις των ελίτ δεν θα είχαν τίποτα να φοβηθούν (το αντίθετο του αποπληθωρισμού). Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν πολλές άλλες παράμετροι, τις οποίες οφείλει κανείς να λάβει σοβαρά υπ’ όψιν – ενώ ίσως επεξηγούν τη βιασύνη των Γερμανών να επαναπατρισθεί ο χρυσός τους. Για παράδειγμα, οι αυξημένες αγορές χρυσού εκ μέρους της Ρωσίας και της Κίνας –όπου η μεν πρώτη δεν είναι απίθανο να υιοθετήσει το χρυσό ρούβλι στην προσπάθεια της να αποδεσμευθεί από το δυτικό σύστημα του χρέους, ενώ η δεύτερη φαίνεται να σχεδιάζει επίσης τη σύνδεση του νομίσματος της με το χρυσό.
Τυχόν δε από κοινού υιοθέτηση του κανόνα του χρυσού και από τις δύο χώρες  θα ήταν θανατηφόρα για το δολάριο – το οποίο δέχεται όλο και μεγαλύτερες επιθέσεις από τα κράτη παραγωγής ενέργειας (τελευταία ακόμη και από τη Βενεζουέλα) που δεν θέλουν πια να διενεργούν τις συναλλαγές τους στο αμερικανικό νόμισμα.
Το πετροδολάριο πάντως φτάνει στο τέλος του, σύμφωνα με πολλές ενδείξεις – ενώ οι απειλές να απομονωθεί η Κίνα από το σύστημα πληρωμών Swift, έτσι ώστε να εκβιαστεί στην επιβολή κυρώσεων εναντίον της Β. Κορέας, ενισχύουν τις προσπάθειες γενικότερα των χωρών των BRICS να ανεξαρτητοποιηθούν από το δυτικό χρηματοπιστωτικό σύστημα. Επομένως οι Η.Π.Α. οφείλουν να βρουν γρήγορα λύσεις για τα χρέη τους – αφού, εάν το δολάριο πάψει να είναι το κυρίαρχο παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, οπότε να μην έχουν τη δυνατότητα να τυπώνουν χρήματα κατά το δοκούν για να πληρώνουν τις υποχρεώσεις τους, θα κινδυνεύσουν να χρεοκοπήσουν.