Νταβός: Η 4η βιομηχανική επανάσταση και η ευκαιρία της Ελλάδας

Δημήτριος Γκιόκας  Οικονομικός Αναλυτής

Από 20 έως 23 Ιανουαρίου 2016 θα πραγματοποιηθεί για 46η συνεχή χρονιά το παγκόσμιο οικονομικό forum στο Νταβός της Ελβετίας, στο οποίο θα παρευρεθούν σημαντικοί ηγέτες και εξέχουσες προσωπικότητες από 140 χώρες για να συζητήσουν τα σοβαρότερα ζητήματα που απασχολούν την παγκόσμια κοινότητα. Παρ' ότι η ετήσια συνάντηση στο Νταβός δεν αποτελεί μια επίσημη συνδιάσκεψη, όπου λαμβάνονται αποφάσεις και σχεδιάζονται δράσεις, είναι αδιαμφισβήτητα πολύ σημαντική, καθώς σε αυτή έχουν λάβει χώρα υψίστης σημασίας στιγμές, που συνέδραμαν στην εξέλιξη ιστορικών γεγονότων. Γι' αυτό το λόγο αναμένεται να συγκεντρώσει πάνω της την προσοχή της παγκόσμιας κοινής γνώμης.


Το πρώτο συνέδριο στο Νταβός έλαβε χώρα το 1971 με πρωτοβουλία του καθηγητή στο οικονομικό πανεπιστήμιο της Γενεύης Klaus Schwab. Τότε ονομαζόταν απλά Ευρωπαϊκό management forum και συγκέντρωσε μόλις 44 στελέχη από ευρωπαϊκές επιχειρήσεις. Σταδιακά απέκτησε τεράστια αίγλη με αποτέλεσμα το 1987 να μετονομαστεί σε Παγκόσμιο Οικονομικό Forum και να έχει μετατραπεί σήμερα σε μια συνάντηση πολιτικών και επιχειρηματικών ηγετών, λαμπρών επιστημόνων και άλλων σημαίνοντων προσώπων. Το κόστος για να παρακολουθήσει κάποιος τις εργασίες του ανέρχεται σε $77.000 ανά άτομο, χωρίς να συμπεριλαμβάνονται τα έξοδα διανομής και ταξιδίου! Ποικίλα σχόλια έχουν προκαλέσει επίσης τα φαντασμαγορικά, πολυέξοδα πάρτυ που διοργανώνονται, σε συνδυασμό με τα υπερπολυτελή γούστα των παρευρισκόμενων.
Φυσιολογικά, η ατζέντα του συνεδρίου δεν περιορίζεται μόνο στα οικονομικής φύσεως θέματα, αλλά καλύπτει όλα τα μεγάλα ζητήματα της επικαιρότητας, ενώ είναι μια πρώτης τάξεως ευκαίρια για απευθείας παρασκηνιακές διαπραγματεύσεις και διαβουλεύσεις μεταξύ κρατών. Το 1988 ο Ανδρέας Παπανδρέου και ο Τουρκούτ Οζάλ υπέγραψαν την ειρηνευτική συμφωνία του Νταβός, το 1992 ο Νέλσον Μαντέλα και ο Νοτιοαφρικανός πρόεδρος Φρεντερίκ Ντε Κλέρκ πραγματοποίησαν στο Νταβός την πρώτη κοινή τους εμφάνιση σε διεθνές επίπεδο, ενώ το 1994 ο Σίμον Πέρες και ο Γιασέρ Αραφάτ συνέταξαν εκεί το προσχέδιο της συμφωνίας για τη Γάζα και την Ιεριχώ. Επίσης το 2010, λίγους μήνες πριν η χώρα μας εισέλθει στο μνημόνιο, παροιμιώδης ήταν η ασφυκτική πίεση των ξένων ΜΜΕ προς τον Έλληνα πρωθυπουργό Γ. Παπανδρέου για το τι μέλλει γενέσθαι με την Ελλάδα.



Πέρυσι τα κύρια θέματα στην ατζέντα ήταν η κλιματική αλλαγή, καθώς και η αναθέρμανση της ευρωπαϊκής οικονομίας, όπου τις εντυπώσεις έκλεψε η εμπνευσμένη ομιλία του Ματέο Ρέντσι που ζήτησε η Ευρώπη να αφήσει τη ρητορική της λιτότητας και να ενισχύσεις τις επενδύσεις. Στο φετινό συνέδριο θα συζητηθούν ζητήματα, όπως η προσφυγική κρίση, η επιβράδυνση της κινεζικής, αλλά και της παγκόσμιας οικονομίας, το μέλλον της Ευρώπης, η θεραπεία του καρκίνου, η ισότητα των δύο φύλων κ.α.

Το βασικό όμως θέμα που θα κυριαρχήσει στην ατζέντα είναι η επονομαζόμενη «4η βιομηχανική επανάσταση».

Είμαστε στο κατώφλι μιας νέας εποχής, η οποία θα είναι συνέχεια των 3 προηγούμενων βιομηχανικών επαναστάσεων:
1. 1784: ατμομηχανή - σιδηρόδρομοι, εκμηχάνιση κλωστοϋφαντουργίας,
2. 1870: ηλεκτρική ενέργεια, παραγωγή χάλυβα, αυτοκίνητο κ.αλ.
3. 1969: ηλεκτρονικά και πληροφοριακά συστήματα, αυτοματισμοί

Θα διαδραματιστεί μέσω της ραγδαίας εξέλιξης των νέων τεχνολογιών και της ψηφιακής ανάπτυξης και θα περιλαμβάνει τομείς, όπως πχ. κυβερνο-φυσικά συστήματα, τεχνητή νοημοσύνη, ρομποτική, νανοτεχνολογία, βιοτεχνολογία, κβαντό-πληροφορική, αυτόματα οχήματα κτλ. Αναμφίβολα αποτελεί μεγάλη πρόκληση για την παγκόσμια κοινότητα να χειριστεί την εξέλιξη της τεχνολογίας με σύνεση και σεβασμό στις αρχές και αξίες της ανθρωπότητας και να αποκομίσει δια αυτής κοινωνικά και οικονομικά οφέλη.
Αποτελεί εξίσου μια μεγάλη ευκαιρία για την Ελλάδα να προοδεύσει σε αυτό το παρθένο πεδίο και να στραφεί σε ένα παραγωγικό μοντέλο οικονομίας βασιζόμενο στην έρευνα & ανάπτυξη νέων τεχνολογιών.

Το στοίχημα για τη χώρα είναι να ενισχύσει τα ερευνητικά προγράμματα των πανεπιστημίων, καθώς και τις νεοφυείς επιχειρήσεις ταλαντούχων επιστημόνων, ώστε να συνδεθούν οι ιδέες τους με την παραγωγική διαδικασία και να μετατραπούν σε καινοτόμα προϊόντα, αντί να μεταναστεύουν στο εξωτερικό.

• Με συγχρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ και την ιδιωτική πρωτοβουλία
• Με συνεταιριστική οργάνωση των μικρών επιχειρήσεων (clustering)
• Με μείωση της γραφειοκρατίας και ενίσχυση της επιχειρηματικότητας

Μόνο στο κομμάτι της αγροτικής ανάπτυξης υπάρχουν τεράστια περιθώρια βελτίωσης και εξέλιξης, μέσω των οποίων η χώρα μας μπορεί να αυξήσει τα έσοδα της τουλάχιστον κατά €12 δισ. ετησίως. Αρκεί να αναλογιστούμε ότι σήμερα δεν είμαστε αυτάρκεις σε βασικά αγροτικά προϊόντα, ενώ μόλις το 8% του ελαιόλαδου που παράγουμε το διαθέτουμε σε συσκευασία τυποποιημένο στην αγορά...
Είναι εξίσου μια μεγάλη ευκαιρία και για τον υπόλοιπο κόσμο μέσω της τεχνολογίας να κάνει στροφή προς ένα παραγωγικό μοντέλο οικονομίας και να επιτύχει δικαιότερη και αναλογικότερη κατανομή της παραγωγής, η οποία σήμερα έχει μεταφερθεί σχεδόν αποκλειστικά στις φτωχότερες χώρες, λόγω φθηνού εργατικού κόστους.
Σε σχέση με την εργασία, δε θα πρέπει να μας φοβίζει η τεχνολογική εξέλιξη. 'Οπως και στις προηγούμενες βιομηχανικές επαναστάσεις παρότι κάποια είδη επαγγελμάτων αντικαταστάθηκαν από τη χρήση μηχανών, γεννήθηκαν νέα συναφή επαγγέλματα, σαφώς πιο ποιοτικά και ασφαλή. Το ταλέντο και η επιδεξιότητα μπορούν να υπερισχύσουν σε πολλές περιπτώσεις του κεφαλαίου.
Ο στόχος λοιπόν είναι η μείωση των ανισοτήτων με ενίσχυση της παραγωγής και υψηλού επιπέδου υπηρεσίες προς τους πολίτες/καταναλωτές. Εδώ σημαντικό ρόλο θα διαδραματίσει η παιδεία και η προσαρμογή του εκπαιδευτικού συστήματος στα νέα δεδομένα.