Την ερχόμενη εβδομάδα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συνεδριάζει για να αποφασίσει αν θα κηρύξει παγκόσμιο συναγερμό για τον ιό Ζίκα. 3-4 εκατομμύρια άνθρωποι αναμένει ο ΠΟΥ να μολυνθούν τον επόμενο χρόνο. Το 80% αυτών, δε θα το μάθουν. Το υπόλοιπο 20% θα εμφανίσουν ελαφρά συμπτώματα. Άρα, ποιοι κινδυνεύουν και γιατί;
Τις απαντήσεις δίνουν η επιδημιολόγος Laura Rodrigues, μέλος της Ακαδημίας Επιστημών της Βραζιλίας, και ο Bill Mckibben, γνωστός περιβαλλοντολόγος, «ο καλύτερος «πράσινος» δημοσιογράφος του κόσμου», σύμφωνα με τον βιβλιοκριτικό Bryan Walsh από το περιοδικό Time.
…Αλλά πρώτα, μερικές ερωτήσεις και απαντήσεις για τον ιό.
Πώς μεταδίδεται ο ιός;
Από κουνούπια του γένους Aedes. Αν τσιμπήσουν άτομο μολυσμένο με τον ιό, μπορούν να τον μεταφέρουν σε άτομα που θα τσιμπήσουν μετά.
Γιατί μεταδίδεται τόσο εύκολα;
Επειδή ο γενικός πληθυσμός δεν έχει καμία φυσική ανοσία.
Από πού ήρθε;
Πρωτοεμφανίστηκε σε μαϊμούδες στην Ουγκάντα το 1947. Σε άνθρωπο εντοπίστηκε πρώτη φορά στη Νιγηρία το 1954, και από τότε υπήρξαν σποραδικά ξεσπάσματα στην Αφρική, τη νοτιοανατολική Ασία και τα νησιά του Ειρηνικού, μέχρι την εμφάνισή του ως επιδημίας στη Βραζιλία το 2015.
Συνδέεται ο ιός με εγκεφαλικές βλάβες σε έμβρυα;
Οι επιστήμονες δεν έχουν καταλάβει ακόμη αν υπάρχει σύνδεση. Η πιθανότητα να προκαλεί ο ιός μικροκεφαλία -ασυνήθιστα μικρό κρανίο και βλάβες στον εγκέφαλο- άρχισε να συζητείται τον Οκτώβριο, όταν οι γιατροί στη βόρεια Βραζιλία παρατήρησαν αύξηση των νεογνών με το πρόβλημα. Κάθε χρόνο γεννιούνται 3 εκατομμύρια μωρά στη Βραζιλία. Συνήθως, αναφέρονται 150 περιστατικά μικροκεφαλίας. Τώρα, υπάρχουν 3.500 -αναφερόμενα- περιστατικά.
Υπάρχει κίνδυνος για τις έγκυες γυναίκες;
Οι αρχές σε Βραζιλία, Κολομβία, Τζαμάικα, Ελ Σαλβαδόρ και Βενεζουέλα συστήνουν στις γυναίκες να αποφύγουν να μείνουν έγκυες. Οι ειδικοί δεν ξέρουν πώς θα μπορούσε ο ιός να διαπεράσει τον πλακούντα και να προκαλέσει βλάβες στον εγκέφαλο του εμβρύου.
Ανάλογοι ιοί, όπως αυτοί που προκαλούν τον δάγγειο πυρετό και την ασθένεια του Δυτικού Νείλου, δε μπορούν να το κάνουν αυτό. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, το πιο επικίνδυνο φαίνεται ότι είναι το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Άρα, οι γυναίκες οι οποίες είναι ή σχεδιάζουν να μείνουν έγκυες είναι η κατηγορία του πληθυσμού που πρέπει να προσέχει περισσότερο.
«Προς τις έγκυες γυναίκες που σχεδιάζουν να ταξιδέψουν: Παρακαλούμε, αντιμετωπίστε το πολύ προσεκτικά», λέει η γιατρός Anne Schuchat από το CDC στο αμερικανικό δίκτυο NBC. Το αμερικανικό κέντρο συμβουλεύει τις έγκυες γυναίκες να σκεφτούν σοβαρά να ματαιώσουν προγραμματισμένα ταξίδια τους στις περιοχές με επιδημία του Ζίκα.
Τι μας λέει η επιδημιολόγος Laura Rodrigues
Η Laura Rodrigues είναι επιδημιολόγος, μέλος της Ακαδημίας Επιστημών της Βραζιλίας και καθηγήτρια στη Σχολή Υγιεινής και Τροπικής Ιατρικής του Λονδίνου. Της ζητάμε να μας εξηγήσει λίγο περισσότερο αυτό που συμβαίνει. «Δεν είναι Έμπολα», μας λέει, «αλλά είναι σοβαρό».
-Πιστεύετε ότι βρισκόμαστε στο κατώφλι μιας επιδημίας μεγάλης κλίμακας; Προσπαθούμε να καταλάβουμε τι ακριβώς έχουμε μπροστά μας.
Σε κάποιες περιοχές, σχεδόν το 1% των νεογνών ίσως έχουν επηρεαστεί. Δεν πρόκειται να εξαπλωθεί σε περιοχές όπου δε ζει το κουνούπι Aedes. Άρα, δεν είναι Έμπολα, αλλά είναι μια σοβαρή επιδημία.
-Θεωρείτε ότι είναι ο ιός Ζίκα που έχει προκαλέσει τη μικροκεφαλία στα μωρά στη Βραζιλία;
Είναι πολύ-πολύ πιθανό. Τα στοιχεία είναι αρκετά ισχυρά ώστε να δικαιολογούν τη λήψη μέτρων για τη δημόσια υγεία.
-Ο ιός δεν είναι άγνωστος. Τι συνέβη και επανεμφανίστηκε με τέτοιο εκρηκτικό τρόπο;
Αυτό δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο.
-Το να γίνονται ψεκασμοί με εντομοκτόνα είναι λύση; Πόσο ασφαλές είναι αυτό; Βλέπουμε, επίσης, σπίτια να απολυμαίνονται με καπνό. Είναι αρκετό;
Το να μετακινήσουμε τα λιμνάζοντα νερά και να απολυμάνουμε με καπνό, θα μειώσει την αναπαραγωγή των κουνουπιών. Επιπλέον, η απολύμανση θα «πολεμήσει» τα κουνούπια. Αυτός είναι ο τρόπος να τα εξολοθρεύσουμε, αλλά πρόκειται για επιχείρηση-πρόκληση.
-Πιστεύετε ότι η συμβουλή που δίνεται σε γυναίκες σε πολλές χώρες να μη μένουν έγκυες, είναι σωστή; Και, αυτή τη στιγμή, τι μπορεί να γίνει στην Αμερική για να ελεγχθεί η διάδοση του ιού;
Πιστεύω ότι το να ζητείται από τις γυναίκες που σχεδιάζουν να μείνουν έγκυες να σκεφτούν τον κίνδυνο, και να επιλέξουν να καθυστερήσουν -ή όχι- την εγκυμοσύνη, είναι σωστό: η επιλογή παραμένει της γυναίκας -ή του ζευγαριού. Αν αποφασίσουν να προχωρήσουν, η συμβουλή είναι να αποφύγουν τα τσιμπήματα του κουνουπιού. Ωστόσο, πολλές εγκυμοσύνες δε σχεδιάζονται. Πολλές γυναίκες δεν έχουν πρόσβαση στην αντισύλληψη. Οι συμβουλές αυτές δεν είναι η λύση -όμως, σημαίνουν συναγερμό στις γυναίκες για τον κίνδυνο και τις παρακινούν να κάνουν μια επιλογή με επίγνωση της κατάστασης.
«Ένα αναδυόμενο επιδημιολογικό απαρτχάιντ»
Ο Bill Mckibben είναι περιβαλλοντολόγος, συγγραφέας και ιδρυτής της οργάνωσης βάσης για το κλίμα 350.org. Πριν από λίγες μέρεςέγραψε ένα άρθρο στη βρετανική εφημερίδα Guardian, εντυπωσιακό για τον τόνο του. «Έχω περάσει μεγάλο μέρος της ζωής μου καταγράφοντας τις συνεχιζόμενες τραγωδίες που πηγάζουν από την υπερθέρμανση του πλανήτη: τις πλημμύρες και τις ξηρασίες και τις καταιγίδες, τους αποτυχημένους θερισμούς και τις αναγκαστικές μετακινήσεις. Όμως, τίποτα σε αυτή τη λίστα δε μοιάζει πιο φρικτό από τα νέα που έρχονται από τη νότια Αμερική για την ασθένεια Ζίκα».
Στην περίπτωση της επιδημίας του ιού Ζίκα, τον ρωτάμε ποιο πιστεύει ότι είναι το κύριο πρόβλημα. Η υπερθέρμανση του πλανήτη που συμβάλλει στην εξάπλωση των κουνουπιών, ή η ανισότητα ανάμεσα στον αναπτυγμένο και τον αναπτυσσόμενο κόσμο που κάνει τις φτωχές χώρες πιο ευάλωτες; «Όλα αυτά», μας απαντά, «και φυσικά, τα ταξίδια έχουν κάνει πιο εύκολη τη μετακίνηση των ιών. Σε κάθε περίπτωση, η υπερθέρμανση του πλανήτη και η ανισότητα είναι πολύ βαθιά συνδεδεμένες: το περιβάλλον του οποίου η κατάσταση ολοένα επιδεινώνεται, κάνει πολύ γρήγορα τους φτωχούς ακόμη φτωχότερους.»
Η ίδια η αμερικανική Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος έλεγε το 2011 ότιη κλιματική αλλαγή είναι πιθανό να παρέχει «νέες ευκαιρίες» σε ασθένειες που σχετίζονται με τα κουνούπια, αλλά η πραγματική αύξηση «θα εξαρτηθεί όχι μόνο από κλιματικούς αλλά επίσης από μη κλιματικούς παράγοντες, κυρίως από την αποτελεσματικότητα του δημόσιου συστήματος υγείας«.
«Αυτό είναι ένα ακόμη βήμα στη διαίρεση του κόσμου σε σχετικά ασφαλείς και επικίνδυνες ζώνες, ένα αναδυόμενο επιδημιολογικό απαρτχάιντ….», γράφει στον Guardian ο Bill Mckibben. «Σταδιακά, η ασθένεια θα φτάσει τις αμερικανικές ακτές… Αλλά η Αμερική είναι αρκετά πλούσια για να αποφύγει τα χειρότερα από το χάος στο οποίο έχουν συμβάλλει οι συνήθειές της στα ορυκτά καύσιμα. Ως συνήθως, είναι οι πιο φτωχοί και αδύναμοι που υφίστανται τις συνέπειες.
…Οι συμφωνίες για το κλίμα στο Παρίσι μοιάζουν ήδη ξεπερασμένες και λίγες στο άκουσμα αυτών των νέων. Βρισκόμαστε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Ένας πολιτισμός στον οποίο κάποιος δε μπορεί να φέρει στον κόσμο ένα παιδί, μετά βίας λέγεται πολιτισμός».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παράκληση να μην υπάρχουν μηνύματα υβριστικού περιεχομένου.