Τέλος η Ευρώπη όπως την ξέραμε…

Εδώ και χρόνια η Ελλάδα έχει ένα ακραίο εθνικιστικό κόμμα στη βουλή της. Πριν από μερικές ημέρες οι Αυστριακοί ψήφισαν και εξέλεξαν ένα εξίσου ακραίο, αν όχι τόσο όσο το δικό μας, ξενοφοβικό κόμμα. Πιο πριν κάτι ανάλογο έκαναν και οι Γερμανοί, στέλνοντας στο κοινοβούλιο ένα ακροδεξιό κόμμα, για πρώτη φορά από την εποχή του Χίτλερ.

Χθες ήταν η σειρά της Τσεχίας, η οποία εξέλεξε ως πρωθυπουργό της έναν πολιτικό ο οποίος συνεχώς στηλιτεύει την ΕΕ και έχει δηλώσει πως η χώρα του δεν πρόκειται να δεχτεί ούτε έναν «πρόσφυγα».

Παράλληλα, η Βρετανία επέλεξε πέρσι να βγει από την ΕΕ, ενώ η Ισπανία κλυδωνίζεται από το ενδεχόμενο απόσχισης της πιο πλούσιας περιοχής της, της Καταλονίας.

Τι συμβαίνει άραγε; Τι τρέχει με τους λαούς της Ευρώπης; Γιατί έτσι στα ξαφνικά άρχισαν να πείθονται από τους «αντικαθεστωτικούς» δημαγωγούς λαϊκιστές; Γιατί δείχνουν να λένε όχι στην Ευρώπη των λαών;

Πως και βλέπουμε να ξαναέρχονται στα πράγματα ιδεοληπτικοί εθνικιστές, με ξενοφοβικές ατζέντες;

Τι έγινε και ιδεολογίες που προ πολλού είχαν μπει για τα καλά στο χρονοντούλαπο της ιστορίας, σήμερα ξαναγεννιούνται από τις στάχτες της τρομερής πυρκαγιάς που οι ίδιες προκάλεσαν;

Τι απέγινε το όραμα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, της Ευρώπης των λαών, της κατάργησης των συνόρων, της αλληλεγγύης κ.ο.κ.;

Όπως προκύπτει εδώ και αρκετό καιρό, στην Ευρώπη σχηματίζεται μια νέα πολιτική τάση, ένα νέο (αν και πολύ παλιό) ρεύμα-μόρφωμα, που έχει να κάνει με την οπισθοδρόμηση, με την επαναφορά δηλαδή σε καθεστώτα και αντιλήψεις που εδώ και πολλές δεκαετίες είχαν μπει στην άκρη, έχοντας κοστίσει εκατομμύρια ζωές και αμέτρητες καταστροφές. Γιατί όμως;

Η εύκολη απάντηση είναι ότι οι πολίτες της ΕΕ έχουν μπουχτίσει με την ανικανότητα της ΕΕ να βρει βιώσιμη λύση τόσο στην οικονομική δυσχέρεια, όσο και στις τεκτονικές αλλαγές που συνέβησαν στην Ευρώπη με την ανεξέλεγκτη «εισβολή» εκατομμυρίων «προσφύγων πολέμου», ακόμη και από χώρες που δεν έχουν πόλεμο! Και αυτό το δεύτερο είναι που όχι μόνο δεν μπόρεσαν να προβλέψουν οι «συμβατικοί» Ευρωπαίοι πολιτικοί, αλλά ακόμη και σήμερα, παρ’ όλες τις αντιδράσεις, παρ’ όλες τις προειδοποιήσεις, δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν με κάποιο συντεταγμένο τρόπο.

Και αν δεν μπορούσαν ως σήμερα, σίγουρα θα δυσκολευτούν ακόμη πιο πολύ στο μέλλον, με μια Ουγγαρία η οποία από καιρό αντιστέκεται στην ευρωπαϊκή τεχνητή «συναίνεση» και τώρα θα έχει πρόθυμους συμμάχους τόσο την Αυστρία όσο και την Τσεχία (να μη ξεχνάμε και την Πολωνία).

Οι γνωρίζοντες ιστορία ξέρουν πολύ καλά ότι ένα παρόμοιο φαινόμενο είχε ζήσει η Ευρώπη στη δεκαετία του 1930, για παρεμφερείς λόγους, που ναι μεν δεν είχαν να κάνουν με την μετανάστευση, αλλά είχαν ως αποτέλεσμα το θέριεμα του ακραίου εθνικισμού και της μετέπειτα ολικής καταστροφής της γηραιάς ηπείρου (και όχι μόνο).

Αυτά που βλέπουμε να συμβαίνουν στην Ευρώπη αντικατοπτρίζονται εν μέρει και από τις πολιτικές εξελίξεις στην Αμερική, όπου κι εκεί υπάρχει μια ανάδυση του εθνικισμού, του απομονωτισμού, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την εκλογή στην προεδρία ενός δισεκατομμυριούχου, που λέει τα πράγματα με το όνομά τους, που δεν λογαριάζει το πολιτικό κόστος, και κάθε άλλο παρά με πολιτική ορθότητα πολιτεύεται. Μια περίπτωση που θυμίζει και τον νέο πρωθυπουργό της Τσεχίας Μπάμπι, ο οποίος επίσης είναι ένας δισεκατομμυριούχος που δεν διστάζει να πει και να κάνει ό,τι του κατέβει στο κεφάλι, ενθουσιάζοντας τους ψηφοφόρους, σπέρνοντας τον «τρόμο» στους γραφειοκράτες των Βρυξελλών, διακηρύσσοντας το «πρώτα η Τσεχία».

Σύμφωνα με αρκετούς ειδικούς, που προσπαθούν να ερμηνεύσουν το φαινόμενο, όλα ξεκινούν από την οικονομική κρίση που μαστίζει την Ευρώπη, με αποτέλεσμα οι λαοί της, γονατισμένοι από την ανεργία, την λιτότητα και την έλλειψη ελπίδας, στρέφονται εναντίον των μεταναστών, τους οποίους θεωρούν υπεύθυνους για την απομύζηση των κρατικών ταμείων, την εγκληματικότητα, την ανασφάλεια και κυρίως την δημογραφική αλλοίωση των χωρών τους. Πολλοί εξ αυτών έχουν απαυδήσει από τις ανήμπορες και αναποτελεσματικές πολιτικές ελίτ. Έτσι στρέφονται προς πιο ακραίους πολιτικούς, που μιλώντας με μια πιο απλοϊκή ξερή λογική, τους πείθουν ότι η μόνη λύση που απομένει είναι η επιστροφή στα κλειστά σύνορα, η απαγκίστρωση από το «τέρας» της ΕΕ και η εκδίωξη των «τσαμπατζήδων» ξένων. Και ως συμπλήρωμα της ρητορικής τους προβάλλουν και το «φάντασμα» της ισλαμογενούς φονταμενταλιστικής τρομοκρατίας, που όχι μόνο πλανάται πάνω από την Ευρώπη, αλλά την έχει πλήξει επανειλημμένα, πετυχαίνοντας έτσι να συσπειρώσουν άνεργους, αγανακτισμένους, πατριώτες, ξενοφοβικούς, νοικοκυραίους, μικρομεσαίους, απολιτίκ και άλλες κατηγορίες πολιτών που σε νορμάλ εποχές ούτε καν θα σκέφτονταν να συνταχθούν με ακραίους εθνικιστές στα όρια του φασισμού πολιτικάντηδες.

Συνεπώς, η αρχική σπίθα ήταν η οικονομική κρίση και το λάδι στη φωτιά που προέκυψε ήταν η αθρόα μετανάστευση.Δυο «συμβάντα» που έπιασαν την καθησυχασμένη πολιτική και οικονομική ελίτ της Ευρώπης στον ύπνο, απροετοίμαστη και χωρίς σχέδιο. Και που έδωσαν την ευκαιρία στους ακροδεξιούς λαϊκιστές να κάνουν παιχνίδι εκμεταλλευόμενοι τις δικαιολογημένες φοβίες και αγωνίες των πολιτών, αλλά και την αγανάκτησή τους με το παλιό.

Κάθε μέρα που περνάει, με κάθε νέο σοκ που προκύπτει από την εκλογή ακροδεξιών κομμάτων, η ΕΕ όχι μόνο δεν φαίνεται να έχει ανασυνταχθεί και να προσφέρει διέξοδο, αλλά μάλλον δείχνει να τα έχει χαμένα, να σύρεται πίσω από τις εξελίξεις και να διεξάγει έναν πόλεμο οπισθοφυλακής, για την τιμή των όπλων και μόνο. Εν ολίγοις, το παιχνίδι φαίνεται να έχει χαθεί. Μπήκαμε ξανά στην εποχή των κρατών-εθνών, με ότι αυτό συνεπάγεται για την παγκοσμιοποιημένη οικονομία στην οποία μάθαμε να ζούμε τα τελευταία χρόνια, αλλά και για τον καπιταλισμό όπως αυτός έχει εξελιχθεί. Για τη δε δημοκρατία, τι να πούμε; Θα δείξει…

Μια υπολεπτομέρεια σε αυτόν τον κυκεώνα που ζει η Ευρώπη (ίσως και ο πλανήτης) είναι το γεγονός ότι πλέον δεν υπάρχουν ηγέτες με κεφαλαίο Η. Οι σημερινοί πολιτικοί μεγαλόσχημοι δεν είναι παρά γκρίζοι γραφειοκράτες- λογιστές, με ελάχιστους εξ αυτών να αποτελούν την εξαίρεση, ανήμποροι όμως να επιβληθούν στα διευθυντήρια των τεχνοκρατών που κάνουν κουμάντο εδώ και δεκαετίες. Διευθυντήρια, που ίσως να ήταν αποτελεσματικά σε εποχές πολιτικής και οικονομικής νηνεμίας, αλλά που σήμερα φαντάζουν αναχρονιστικά, με την Ευρώπη να ψάχνει για ισχυρές προσωπικότητες που θα την οδηγήσουν (αν προλάβουν) έξω από την γενικευμένη κρίση που ζει.

Δείτε για παράδειγμα τον Γάλλο Μακρόν, που εξελέγη εν χορδαίς και οργάνοις, αλλά που το μόνο που έχει να προσφέρει ως όραμα είναι η περαιτέρω ενδυνάμωση της ΕΕ (τώρα που φεύγει η Βρετανία, λέει), η επίσπευση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και … ένα κοινό ευρωπαϊκό ταμείο στα πλαίσια της ευρωζώνης, που και πάλι θα αναγκάσει τις πλούσιες χώρες του Βορρά να χρηματοδοτούν τους «τεμπέληδες και τσαμπατζήδες» λαούς του Νότου. Κάτι που στην Γερμανία και στην Σκανδιναβία ακούγεται ως ανάθεμα.

Το μέλλον της Ευρώπης είναι δυστοπικό και η μάχη που ξεκίνησε μεταξύ οπαδών της απομόνωσης και εκείνων της ολοκλήρωσης θα συνεχιστεί για καιρό ακόμη, μέχρι ένας από τους δυο να επικρατήσει. Όπως όμως όλα δείχνουν, με την οικονομική δυσπραγία να μη μοιάζει να τελειώνει, σε συνδυασμό με τους «πρόσφυγες» που συνεχίζουν να «εισβάλλουν» κατά ορδές, ο νικητής έχει ήδη ξεχωρίσει.

Όσο για την Ελλαδίτσα μας, αυτή συνεχίζει να βολοδέρνει στα απόνερα της ιστορίας, με μια ηγεσία εκτός τόπου και χρόνου, εκτός ιστορικής φάσης, που από την μια εξυμνεί τα επιτεύγματα του σταλινισμού, από την άλλη γλείφει τον Τραμπ, ευαγγελιζόμενη τον σοσιαλισμό, αν όχι τον κομμουνισμό, που παντού αλλού έχει απαξιωθεί και εξαφανιστεί προ πολλού. Και όλα αυτά εν μέσω αυστηρής λιτότητας, φοροεπιδρομών επί παντός επιστητού, διάπλατα ανοιχτά σύνορα στον κάθε πικραμένο, μίζες, διαπλοκή, ανομία, εγκληματικότητα, και μπόλικους διορισμούς ημετέρων.