Που θα πάει το κοινωνικό μέρισμα του 1 δις ευρώ

Το κοινωνικό μέρισμα – η απόδοση, δηλαδή, μέρους του υπερπλεονάσματος στις ασθενέστερες κοινωνικές ομάδες – μπαίνει ξανά στην ατζέντα Αθήνας και δανειστών αγγίζοντας ευαίσθητες ισορροπίες στην αφετηρία της τρίτης αξιολόγησης.
Το μέρισμα είναι το πιο ισχυρό πολιτικό χαρτί της κυβέρνησης στην προσπάθεια να αναδείξει το κοινωνικό της προφίλ, έστω και υπό τα ασφυκτικά περιθώρια που αφήνουν οι μνημονιακές δεσμεύσεις. Ταυτόχρονα, ωστόσο, πρόθεση του Μαξίμου και του υπουργείου Οικονομικών είναι να μην διαταραχθεί αυτή τη φορά, όπως είχε συμβεί πέρσι με το εφ΄άπαξ βοήθημα στους συνταξιούχους, η πορεία της διαπραγμάτευσης και να μην υπάρξουν καθυστερήσεις στην αξιολόγηση.

Η παρέμβαση Βερναρδάκη
Στο πλαίσιο αυτό, η χθεσινή δήλωση του υπουργού Επικρατείας Χριστόφορου Βερναρδάκη ότι από το υπερπλεόνασμα θα διατεθούν περίπου 1.000 ευρώ σε ένα εκατομμύριο ανθρώπους πυροδοτεί ήδη και το πρώτο αναγνωριστικό “μπρα ντε φερ” μεταξύ κυβέρνησης και δανειστών. Η πρώτη αντίδραση στις δηλώσεις Βερναρδάκη φέρεται να ήρθε από πηγή των Βρυξελλών, όπως τουλάχιστον υποστήριξε σε ανταπόκρισή της η “Καθημερινή”, που διαμήνυσε ότι το υπερπλεόνασμα θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί κατά βάση για την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου. Η θέση της κυβέρνησης, όπως την διατύπωσε το πρωί ο Δημήτρης Τζανακόπουλος, είναι πως μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει καμία “επίσημη” όχληση από την πλευρά των δανειστών για το θέμα και πως οι σχετικές αποφάσεις θα ληφθούν, κατόπιν διαβούλευσης, στα τέλη Νοεμβρίου με αρχές Δεκεμβρίου.
Τζανακόπουλος: Αναμένουμε τα σαφή στοιχεία
Ωστόσο, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος εμφανίστηκε κατά τι πιο συγκρατημένος ως προς τα τελικά ποσά και τους δικαιούχους του σε σχέση με τον υπουργό Επικρατείας: “Η συζήτηση για το κοινωνικό μέρισμα”, είπε ο Δημήτρης Τζανακόπουλος στον Real FM, “θα γίνει όταν κατά τα τέλη Νοέμβρη, αρχές Δεκέμβρη, θα έχουμε τα σαφή και συγκεκριμένα στοιχεία για την υπεραπόδοση της ελληνικής οικονομίας και την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων. Από εκεί και πέρα, υπάρχουν σκέψεις, υπάρχουν επεξεργασίες, υπάρχουν, προφανώς, συγκεκριμένοι προσανατολισμοί. Δηλαδή, η ενίσχυση των φτωχότερων και πιο αδύναμων κοινωνικών στρωμάτων και νομίζω ότι σε αυτό το πλαίσιο έγινε και η δήλωση του κυρίου Βερναρδάκη”.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η τοποθέτηση αυτή δίνει και το στίγμα των προσεκτικών κινήσεων που θα γίνουν ως προς την κατανομή του  υπερπλεονάσματος. Με βάση το προσχέδιο του προϋπολογισμού, το πρωτογενές πλεόνασμα του 2017 αναμένεται να φθάσει στο 2,2% του ΑΕΠ έναντι μνημονιακού στόχου για 1,75%. Ως εκ τούτου, το υπερπλεόνασμα, το οποίο θα μπορεί να αποδοθεί ως κοινωνικό μέρισμα, υπολογίζεται περί τα 800 εκατομμύρια με 1 δις ευρώ.
Η επιστολή Τσακαλώτου
Ωστόσο, κυβερνητικές πηγές υπενθυμίζουν πως για τον τρόπο καταβολής και τους δικαιούχους αυτού του υπερπλεονάσματος πρέπει να ληφθούν υπ’ όψιν και οι  δεσμεύσεις που απορρέουν  από την περσινή επιστολή Τσακαλώτου προς το Eurogroup. Η επιστολή είχε σταλεί μετά το “βέτο” Σόιμπλε και την εμπλοκή στην δεύτερη αξιολόγηση λόγω της καταβολής της εφάπαξ ενίσχυσης στους συνταξιούχους. Ανέφερε, δε, ότι στο εξής, η όποια δημοσιονομική υπεραπόδοση θα κατανέμεται στοχευμένα, σε συγκεκριμένα πεδία. Χαρακτηριστικά, ανέφερε ότι το υπερπλεόνασμα, κατόπιν συμφωνίας με τους θεσμούς, θα διατίθεται «σε στοχευμένα μέτρα για την ενδυνάμωση της κοινωνικής προστασίας.  και/ή για τη μείωση των φορολογικών βαρών,  για τη δημιουργία ενός “μαξιλαριού ρευστότητας”, ή/και για την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών».
Πρακτικά, η δέσμευση αυτή σημαίνει ότι στις συζητήσεις που θα γίνουν εντός του Νοεμβρίου για το κοινωνικό μέρισμα πολύ δύσκολα θα γίνει αποδεκτό να διατεθεί το σύνολο της δημοσιονομικής υπεραπόδοσης για την ενίσχυση των πιο αδύναμων κοινωνικών ομάδων, χωρίς τουλάχιστον να υπάρξει και μια παράλληλη πρόβλεψη για αποπληρωμή  ληξιπρόθεσμων οφειλών.