Ιδιωτικοποίηση της ΛΑΡΚΟ: ενιαία, αδιαίρετη και καθετοποιημένη! (I)

[του Καθ. Χαρ.Τσουτρέλη, αντιπροέδρου της ΛΑΡΚΟ, Συνέντευξη στην Οικονομική Επιθεώρηση]

1. Ηταν λάθος που η Λάρκο εντάχθηκε στο ίδιο πολιτικό πλαίσιο με τις ΕΑΣ και ΕΛΒΟ; 

Η ΛΑΡΚΟ, μια  μεταλλευτική και μεταλλουργική εταιρεία, που αξιοποιεί εγχώρια πτωχά σιδηρονικελιούχα λατεριτικά μεταλλεύματα για παραγωγή ενός εξαγώγιμου κατά 100% σιδηρονικελιούχου κράματος, διαφοροποιείται σε κάθε παραγωγική βαθμίδα της σε σχέση προς εκείνες της ΕΑΣ και ΕΛΒΟ. Η εκμετάλλευση ενός μεταλλείου για παραγωγή πρώτης ύλης και η ακολουθούμενη πρωτογενής μεταλλουργική επεξεργασία συνιστούν μεν βιομηχανικές δραστηριότητες όπως της ΕΑΣ και της ΕΛΒΟ αλλά μέχρις εκεί φθάνει η μεταξύ τους σχέση. Οι σκοποί που εξυπηρετούν, η αναγκαιότητα  ύπαρξης τους υπό τον έλεγχο του κράτους και άλλοι λόγοι διαφοροποιούν κάθε προσπάθεια ένταξή τους στο ίδιο καλάθι με την ΛΑΡΚΟ κατά την φάση ιδιωτικοποίησής τους. Ήδη η πολιτική ηγεσία της χώρας έχει αντιληφθεί τις μεταξύ τους διαφορές και έχει προσαρμόσει ανάλογα τα επόμενα βήματά της για την επίτευξη των υποχρεώσεων, που έχουν αναληφθεί ακολουθώντας όμως διαφορετική πορεία.

2. Τί μοντέλο ιδιωτικοποίησης εισηγείται η ΛΑΡΚΟ προς την κυβέρνηση και το ΤΑΙΠΕΔ; 

Η εισήγησή μας προς το ΤΑΙΠΕΔ είναι να προχωρήσει προσεκτικά και με σίγουρα βήματα η ιδιωτικοποίηση της ΛΑΡΚΟ ως ενιαίας και αδιαίρετης καθετοποιημένης μεταλλευτικής και μεταλλουργικής επιχείρησης με στόχο να  διασφαλισθεί η βιώσιμη λειτουργία των δυο άρρηκτα συνδεδεμένων μεταξύ  τους δραστηριοτήτων της με διατήρηση των θέσεων εργασίας, που επιβάλλουν τα αντικείμενα δραστηριότητάς της. Η  εικόνα, που έχει σήμερα το ευρύ κοινό για την ΛΑΡΚΟ ως μια προβληματική εταιρεία μπορεί να αλλάξει με την πάροδο του χρόνου, γιατί διαθέτει στο οπλοστάσιο της όλα τα απαραίτητα εφόδια, εφόσον επιλυθεί το θέμα του  κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας και ρυθμιστούν θέματα του παρελθόντος, για να μπορεί να μετασχηματισθεί σε μια κερδοφόρα επιχείρηση στα χέρια ενός ικανού επενδυτή που διαθέτει τα απαραίτητα κεφάλαια, αγωνιστική διάθεση και υπομονή για την επίτευξη των στόχων του.

3. Θεωρείτε ότι θα υπάρξει ενδιαφέρον για μια εταιρεία από υποψήφιους επενδυτές; 

Σε μια προηγούμενη προσπάθεια ιδιωτικοποίησης πριν λίγα χρόνια είχε εκδηλωθεί επίσημο επενδυτικό ενδιαφέρον από 9 εταιρείες και ανεπίσημα από άλλες 3. Πρέπει και σήμερα να αναμένουμε ότι παρά το ακατάλληλο οικονομικό  περιβάλλον θα υπάρξει ενδιαφέρον από το εξωτερικό και πιθανόν και από το εσωτερικό αλλά εκείνο που φοβούμαι είναι ότι το τίμημα θα είναι κατώτερο της πραγματικής αξίας της ΛΑΡΚΟ. Ο νέος ιδιοκτήτης, οφείλει να αντιληφθεί όλα τα εμφανή αλλά και αφανή  παραγωγικά στοιχεία, που διαθέτει η ΛΑΡΚΟ. Ο εντοπισμός αυτών αλλά και η προβολή τους σήμερα από την εταιρεία θα αποβεί προς όφελος τόσο του ίδιου όσο και του ελληνικού Δημοσίου.

4. Τί θα συνέβαινε στη διεθνή τιμή του νικελίου στην ακραία περίπτωση που η ΛΑΡΚΟ έκλεινε; 

Μικρή μόνον επίδραση θα είχε στην διεθνή τιμή του νικελίου, που καθορίζεται καθημερινά στο Χρηματιστήριο Μετάλλων του Λονδίνου (London Metal Exchange), διότι σήμερα υπάρχει πλεονάζον δυναμικό παραγωγής νικελίου παγκοσμίως μετά την αιχμή ζητήσεως του 2007, που έφθασε μέχρι τις 53.000 $/t, που έφερε νέους παραγωγούς στο προσκήνιο έναντι σημερινής 14.000 $/t.Οι υψηλές τότε τιμές ενεθάρρυναν επενδύσεις σε κοιτάσματα νικελίου και μεγάλες εταιρείες έδωσαν προτεραιότητα στην αξιοποίησή τους με αποτέλεσμα σήμερα το τμήμα αυτό της δραστηριότητας τους να είναι ζημιογόνο και όλοι να αναμένουν μια ανάκαμψη των τιμών τουλάχιστον στο επίπεδο των 18.000-20.000 $/t.

Η ιδιομορφία της ΛΑΡΚΟ προέρχεται από το γεγονός ότι το εμπορεύσιμο προϊόν της δεν είναι το νικέλιο αλλά κράμα του περιεκτικότητας 20% σε νικέλιο και  80% σε πρωτογενή σίδηρο. Αυτό διατίθεται σε 4-5 σταθερούς παραδοσιακούς πελάτες της ΛΑΡΚΟ εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που από ετών έχουν προσαρμόσει ανάλογα τις παραγωγικές τους διαδικασίες στην επεξεργασία του υπόψη κράματος. Στους πελάτες αυτούς τυχόν «ξαφνικός θάνατος της ΛΑΡΚΟ» θα έχει επιπτώσεις αλλά και πάλι όχι αξεπέραστες, αφού μετά από κάποιο χρονικό διάστημα θα βρουν λύση και θα επέλθει ηρεμία.. 

Σημαντική όμως ζημιά θα προκληθεί στην Εθνική Οικονομία, που θα απωλέσει ένα καθημερινό έσοδο εκ του εξωτερικού 800.000 € (ισοδύναμο εκείνου που δαπανούν 1300 τουρίστες σε μια εβδομάδα), καθώς και απώλεια 1500 παραγωγικών θέσεων εργασίας από τις οποίες το 95% δραστηριοποιείται στην ύπαιθρο (Καστοριά, Κεντρική Εύβοια, Φθιώτιδα). Θα υπάρξουν επίσης και παράπλευρες επιπτώσεις γιατί ο πολλαπλασιαστής στην μεταλλευτική δραστηριότητα είναι διπλάσιος ή τριπλάσιος ανά ευρώ. Πέρα όμως από όλα αυτά τα 100 εκ.t σιδηρονικελιούχων κοιτασμάτων της Χώρας θα τεθούν σε αργία με άγνωστο μέλλον.

5. Εχει νόημα να ζητεί η ΓΔ Ανταγωνισμού της ΕΕ την επιστροφή κρατικών ενισχύσεων μιλώντας για παραβίαση των κανόνων ανταγωνισμού, όταν ουδεμία άλλη ανταγωνιστική προς την ΛΑΡΚΟ νικελοβιομηχανία υπάρχει στην ΕΕ; 

Δεν γνωρίζω από ποιές πηγές η Γενική Δ/νση Ανταγωνισμού (DG COM) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής άντλησε τις πληροφορίες, που έχει για το θέμα των κρατικών ενισχύσεων (state aid) τις οποίες κατά τους ισχυρισμούς της έτυχε η ΛΑΡΚΟ στο παρελθόν. Σήμερα έρχεται να ζητήσει από τον πλειοδότη εξαγοράς της ΛΑΡΚΟ να επιστρέψει στο Ελληνικό Δημόσιο εντόκως το ποσόν εκείνο, που κατά την εκτίμηση της Γενικής Δ/νσης Ανταγωνισμού χαρακτηρίζεται ως κρατική ενίσχυση. Δεν διεκδικώ ειδικές νομικές γνώσεις και ως εκ τούτου δεν θα ήθελα να επεκταθώ περισσότερο στο θέμα. Η ΛΑΡΚΟ πάντως έχει ήδη απαντήσει αντικρούοντας τεκμηριωμένα τις απόψεις της Γενικής Δ/νσης Ανταγωνισμού επί του νομικού και ουσιαστικού θέματος και αναμένει την τοποθέτησή της προκειμένου να δράσει ανάλογα.

6. Τί θα άλλαζε στη ΛΑΡΚΟ εάν η ΔΕΗ τιμολογούσε το ρεύμα όπως κάνει σε μεγάλους ενεργοβόρους πελάτες, όπως η Αλουμίνιον της Ελλάδος; 

Η πρόσφατη διαιτητική απόφαση της ΡΑΕ μεταξύ της ΔΕΗ και της πρώτης από πλευράς καταναλισκομένης ενέργειας στην χώρα μας εταιρείας της Αλουμίνιο της Ελλάδος τάραξε τα νερά και έφερε στο προσκήνιο την ανάγκη χάραξης μιας νέας πολιτικής για την χρέωση της ηλεκτρικής ενέργειας στην βαρειά βιομηχανία της χώρας ειδικότερα κάτω από τις σημερινές συνθήκες.

Η απόφαση καθορίζει ότι για το διάστημα 2010 έως 31.12.2013 ισχύει η τιμή των 40,7€/MWh παρέχοντας στην ΛΑΡΚΟ, που είναι ο δεύτερος κατά σειρά μεγαλύτερος καταναλωτής ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας, ισχυρό έρεισμα λόγω των ίδιων ή παρόμοιων χαρακτηριστικών με εκείνα της Αλουμίνιο της Ελλάδος να διεκδικήσει ίση μεταχείριση από την ΔΕΗ στις διαπραγματεύσεις, για την τιμή της MWh, που λογικά σύντομα πρέπει να αρχίσουν και να ολοκληρωθούν προ της ιδιωτικοποίησης της ΛΑΡΚΟ. Έτσι η σημερινή χρέωση των 73€/MWh, που είναι εξωπραγματική και απαγορευτική για την ΛΑΡΚΟ και τον μελλοντικό αγοραστή της, θα μειωθεί σε ένα άλλο επίπεδο χρεώσεων, που θα επιτρέψει την συνέχιση της λειτουργίας της. Η οικονομία του χώρου δεν επιτρέπει να επεκταθώ στο θέμα της χρεώσεως της ηλεκτρικής ενέργειας στην βαριά βιομηχανία της χώρας, που δοκιμάζεται σήμερα όχι μόνον από την μείωση της δραστηριότητας κατά 70% αλλά και από την υψηλή τιμή της MWh.

7. Σε τι βαθμό ισχύει το σενάριο της αποχώρησης του 70% του προσωπικού σε περίπτωση αναδιάρθρωσης της ΛΑΡΚΟ;

Την αποχώρηση του 70% του προσωπικού, που για μια στιγμή στα σχέδια αναδιάρθρωσης της ΛΑΡΚΟ έχει αναφερθεί, την θεωρώ πράξη επικίνδυνη για  μια παλαιά πυρομεταλλουργική βιομηχανία. Αντίθετα υποστηρίζω ότι ένα πολύ μικρότερο ποσοστό της τάξεως του 15%, που
 θα περιλάβει μέχρι τις υψηλότερες θέσεις της ιεραρχίας έχει πολύ μεγαλύτερες  πιθανότητες να επιτύχει με την εταιρεία σε λειτουργία. Από εκεί πέρα πρέπει να  ακολουθηθεί προσεκτική αξιολόγηση όλων των επομένων θέσεων εργασίας της εταιρείας.

Η συνέχιση ή όχι της εργολαβικής λειτουργίας των μεταλλείων σε σχέση προς εκείνη της λειτουργίας με προσωπικό 100% της εταιρείας είναι θέμα προτεραιότητας του νέου αγοραστή. Οι θέσεις, εξ άλλου, της πρώτης γραμμής στις παραγωγικές μονάδες του εργοστασίου, που λόγω παλαιότητας αποτελούν τους ασθενέστερους κρίκους της παραγωγικής διαδικασίας, απαιτούν προσεκτική αξιολόγηση για λόγους όχι μόνον ασφαλείας των εγκαταστάσεων αλλά και αποδοτικής λειτουργίας.Η γνώμη μου για το επιστημονικό προσωπικό για τους 6 μήνες, που είμαι στο Δ.Σ. της εταιρείας και συνεργάζομαι μαζί του, είναι ότι η εταιρεία διαθέτει ικανό προσωπικό έτοιμο να αδράξει κάθε ευκαιρία για να προωθήσει την εταιρεία σε νέους ορίζοντες.

8. Tί χρειάζεται για να γίνει η ΛΑΡΚΟ μια μεγάλη, εύρωστη και κερδοφόρος εταιρεία;

Είναι πολύ δύσκολο να απαντηθεί η σύντομη αλλά πολύ ουσιαστική αυτή ερώτηση. Ξέρουμε όλοι τι χρειάζεται μόνον, που αυτά που πρέπει και μπορούν να γίνουν απαιτούν δυναμική παρέμβαση και κεφάλαια που στερείται σήμερα η εταιρεία καθώς και διαφορετικό περιβάλλον από το σημερινό, που έχει ως στόχο την ιδιωτικοποίησή της χωρίς όμως ακόμη να είναι σαφής ο τρόπος με τον οποίο θα πραγματοποιηθεί καθώς συζητούνται διάφορες προτάσεις.