Τα μονοπώλια λυμαίνονται υποδομές και πρώτες ύλες

Μια συνοπτική εικόνα των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον κλάδο

Η «ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ ΑΕ» (ΠΕΣΙΝΕ), αυτοσυστήνεται ως ο «2ος μεγαλύτερος παραγωγός βωξίτη στην Ευρώπη»

«Η Ελλάδα διαθέτει σημαντικά αποθέματα σε μεταλλευτικούς ορυκτούς πόρους, όπως βωξίτη, μεταλλικά ορυκτά (χρυσό, νικέλιο, χαλκό), δομικούς ορυκτούς πόρους (περλίτη, λευκόλιθο, μάρμαρα κ.ά.)» (Από το Πρόγραμμα του ΚΚΕ). Πράγματι. Μια «ματιά» στις ιστοσελίδες των καπιταλιστών που λυμαίνονται τον ορυκτό πλούτο της χώρας, είναι αποκαλυπτική για όσα σημειώνει το ΚΚΕ. Ορισμένα ενδεικτικά παραδείγματα:

• Η Ελλάδα είναι μία από τις πιο σημαντικές χώρες - παραγωγούς βωξίτηπαγκοσμίως. Τα αποθέματά της υπολογίζονται σε 130 εκατ. τόνους και η ετήσια παραγωγή σε 2,5 εκ. τόνους (www.oryktosploutos.net). Ο βωξίτης είναι το μοναδικό μετάλλευμα από το οποίο παράγεται η αλουμίνα και από αυτή με τη σειρά του το αλουμίνιο.

Το αλουμίνιο έχει τεράστιο φάσμα εφαρμογών στη βιομηχανία, στις κατασκευές, στις μεταφορές, αλλά και στην καθημερινή ζωή. Λόγω των ιδιοτήτων του (χαμηλό βάρος, αντοχή στη διάβρωση, χαμηλή τοξικότητα, εύπλαστο, ενεργειακά αποδοτικό και ανακυκλώσιμο) χρησιμοποιείται στην αεροναυπηγική, στην αυτοκινητοβιομηχανία, στη βιομηχανία αθλητικών ειδών, στην εξειδικευμένη συσκευασία φαρμακευτικών και ιατρικών προϊόντων που διατηρεί αποστειρωμένο το περιεχόμενο κ.τ.λ.

Στις εταιρείες που εξορύσσουν τα αποθέματα βωξίτη στην Ελλάδα ξεχωρίζει ο κολοσσός της S&B, του πρώην προέδρου του ΣΕΒ Οδυσσέα Κυριακόπουλου. Διαχειρίζεται γεωλογικά αποθέματα, τα οποία πολλοί επιστήμονες θεωρούν τα σημαντικότερα στην Ευρώπη και εξάγει το 65% της παραγωγής της σε 21 χώρες (Ρωσία, Β. Αμερική, Ανατολική και Δυτική Ευρώπη). Από αυτά, το 24% καταλήγει σε τσιμεντοβιομηχανίες του εξωτερικού.

Στον κλάδο ξεχωρίζει, επίσης, η «ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ ΑΕ» (μέλος από το 2005 του Ομίλου Μυτιληναίου) που αυτοσυστήνεται (www. alhellas.com) ως «ο μεγαλύτερος καθετοποιημένος παραγωγός αλουμινίου στην ΕΕ» και«2ος μεγαλύτερος παραγωγός βωξίτη στην Ευρώπη». Τονίζει, ακόμα, ότι συγκαταλέγεται στις 20 μεγαλύτερες παραγωγούς μεταλλουργικής αλουμίνας παγκοσμίως, με ετήσια παραγωγή που ισοδυναμεί με το 25% της συνολικής παραγωγής στην Ευρώπη, ενώ έχει τη δυνατότητα παραγωγής αλουμίνας για να καλύψει τις ανάγκες για ίδια παραγωγή αλουμινίου, αλλά και να κάνει εξαγωγές 500 ktn ανά έτος. Η εταιρεία διαθέτει δική της μονάδα παραγωγής θερμότητας και ηλεκτρισμού, όπως και δικό της λιμάνι.

• Η Ελλάδα έχει ιδιαίτερα σημαντικά αποθέματα νικελίου, που μπορεί μέσα από την κατάλληλη επεξεργασία να αξιοποιηθεί σε πολλούς κλάδους βαριάς βιομηχανίας. Πάνω από το 80% της παγκόσμιας παραγωγής νικελίου χρησιμοποιείται σήμερα για παραγωγή διαφόρων τύπων κραμάτων, με σημαντικότερο τον ανοξείδωτο χάλυβα. Το υπόλοιπο χρησιμοποιείται σε επιμεταλλώσεις και άλλες εφαρμογές (χημική βιομηχανία κ.τ.λ.).

Ο ανοξείδωτος χάλυβας χρησιμοποιείται ευρέως σε πολλές εφαρμογές που απαιτούν αντοχή στη διάβρωση για λόγους οικονομικούς (π.χ. χημική βιομηχανία), για λόγους αισθητικούς (π.χ. αρχιτεκτονική) ή για λόγους υγιεινής (π.χ. μαγειρικά σκεύη). Ο ανοξείδωτος χάλυβας παρουσιάζει υψηλότερη αντοχή στη διάβρωση και υψηλότερη μηχανική αντοχή, είναι πιο σκληρός γι' αυτό και πιο δυσκατέργαστος. Ορισμένες εφαρμογές του είναι στη βιομηχανία πετροχημικών, χαρτιών, τη ναυπηγική, λέβητες, βιομηχανικές σωληνώσεις, κ.τ.λ.

Στη χώρα μας, λειτουργεί η ΛΑΡΚΟ (που η συγκυβέρνηση ετοιμάζεται να παραδώσει στα μονοπώλια), όπου παράγεται σιδηρονικέλιο από την επεξεργασία εγχώριων λατεριτών (είναι ουσιαστικά τα χώματα που περιέχουν το σιδηρονικέλιο). Υπολογίζεται ότι στη χώρα μας βρίσκεται το 90% των μεταλλευμάτων σιδηρονικελίου ολόκληρης της Ευρώπης, ενώ την ποιότητά τους έχουν αναγνωρίσει μεγάλες πολυεθνικές από όλον τον κόσμο. Σήμερα, σχεδόν το σύνολο του προϊόντος της ΛΑΡΚΟ εξάγεται σε άλλες χώρες, κύρια σε χώρες που παράγουν ανοξείδωτο χάλυβα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η ιστοσελίδα του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων (www.sme.gr), ως τομείς όπου σήμερα χρησιμοποιούνται τα νικελιούχα σιδηρομεταλλεύματα στην Ελλάδα, αναφέρει μόνο τον ανοξείδωτο χάλυβα για μαχαιροπίρουνα και χειρουργικά εργαλεία. Ενώ για το βωξίτη, αναφέρεται μόνο η παραγωγή αλουμινίου για κουφώματα οικοδομών, ζάντες αυτοκινήτων, κουτάκια αναψυκτικών...

Οι δυνατότητες του κλάδου

Η παραγωγική δυναμικότητα εταιρειών όπως η ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ ΑΕ, η S&B, η ΛΑΡΚΟ, επιβεβαιώνεται από τις σημαντικές υποδομές που διαθέτουν και τους επιτρέπουν να διεκδικούν σημαντικές θέσεις στον ανταγωνισμό με άλλους επιχειρηματικούς ομίλους του κλάδου παγκοσμίως. Ολες οι μεγάλες μεταλλουργικές και μεταλλευτικές εταιρείες καυχιούνται στις ιστοσελίδες τους για την «άλφα» ή δείνα «πρωτοποριακή μέθοδο» που εισήγαγαν στις μονάδες τους, τον έναν ή τον άλλο εκσυγχρονισμό που έκαναν στην αλυσίδα της παραγωγής του ομίλου τους, την είσοδό τους σε νέες αγορές του εξωτερικού, τη συνεργασία τους με άλλα μονοπώλια του κλάδου κ.τ.λ.

Περηφανεύονται, δηλαδή, για τον πλούτο που εκμεταλλεύονται, τσεπώνοντας αμύθητα κέρδη, ενώ οι εργάτες του κλάδου και συνολικά η εργατική τάξη που παράγουν αυτό τον πλούτο, βουλιάζουν όλο και πιο βαθιά στην ανέχεια και τις στερήσεις. Δυσκολεύονται όχι μόνο να «γευτούν» τους καρπούς της δικής τους δουλειάς (να εξασφαλίζουν στην καθημερινότητά τους τα παράγωγα του κλάδου), αλλά και να καλύψουν συνολικά τις βασικές τους ανάγκες.

Χρήσιμα συμπεράσματα για τις υποδομές, την τεχνογνωσία και το ανθρώπινο δυναμικό που διαθέτει ο κλάδος, βγαίνουν και από μια ενδεικτική καταγραφή των δυνατοτήτων που έχουν σήμερα μια σειρά εταιρείες της χώρας. Ορισμένα ακόμα παραδείγματα:

• Στην Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία (ΕΑΒ) υπάρχει εργοστάσιο αεροσκαφών με συνεργεία «που έχουν την κατάλληλη δομή, αλληλοσυνεργασία και εξοπλισμό, αλλά και εκτεταμένη εμπειρία, ώστε να ανταποκρίνονται απόλυτα στις απαιτήσεις υποστήριξης των παρελκομένων, συγκροτημάτων και ηλεκτρονικών συστημάτων μεγάλου αριθμού τύπων αεροσκαφών και ελικοπτέρων του στρατιωτικού τομέα» (www. Haicorp.com) όπως τα C-130, F-16 και Mirage 2000. Μάλιστα, ειδικά για το F-16, η EAB είναι παγκοσμίως αποκλειστικός κατασκευαστής για το 1/3 μέρος του σκάφους. Κατασκευάζει μικρότερα κομμάτια σκαφών για λογαριασμό εταιρειών όπως η AIRBUS και η AEROLIA.

Πριν από μερικά χρόνια, ξεκίνησαν να λειτουργούν νέες εγκαταστάσεις, όπου γίνεται χρήση των λεγόμενων «σύνθετων υλικών». Πρόκειται για πρωτοποριακά εξελιγμένα υλικά που εντάσσονται στις σύγχρονες τεχνολογίες αιχμής και προτιμούνται στις αεροκατασκευές, εξαιτίας των ιδιοτήτων τους (π.χ. είναι ιδιαίτερα ανθεκτικά). Ακόμα, η ΕΑΒ σχεδιάζει και κατασκευάζει ηλεκτρονικά προϊόντα που εμπίπτουν στις κατηγορίες: Τηλεπικοινωνιακά, Συστήματα Διοίκησης και Ελέγχου, Συστήματα Ηλεκτρονικού Πολέμου, Οπτοηλεκτρονικά, Συσκευές Ασφαλούς επικοινωνίας, Οπλικά συστήματα.

• Στα Ναυπηγεία του Σκαραμαγκά είναι γνωστό ότι μπορούν να κατασκευαστούν μέχρι και υποβρύχια.
• Τα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα«ως δυναμικός Συνεργάτης των μεγαλύτερων Αμυντικών εταιρειών της Διεθνούς Αμυντικής Βιομηχανίας, είτε στον Τομέα Ερευνας και Ανάπτυξης μέσω ανταλλαγής τεχνογνωσίας, είτε στον Παραγωγικό Τομέα μέσω Συμπαραγωγών προϊόντων», συμμετέχουν: Στην ευρωπαϊκή έκδοση του πυραύλου εδάφους - αέρος Stinger (κατασκευάζει την Κεφαλή Μάχης). Στη συμπαραγωγή του ευρωπαϊκού πυραύλου αέρος - αέρος IRIS-T, στου οποίου έχει συμμετάσχει και στη συνανάπτυξη. Στην κατασκευή των φορέων και τη συναρμολόγηση των ελληνικών αντιαεροπορικών πυραύλων PATRIOT, ενώ στο άμεσο μέλλον προγραμματίζει να αναλάβει το έργο συντήρησης και επαναπιστοποίησής τους. Στην κατασκευή υποσυγκροτημάτων και την ολοκλήρωση του αντιαεροπορικού συστήματος ASRAD, καθώς και του Συστήματος Ελέγχου Πυρός. Στην κατασκευή απαρτιών και τη συναρμολόγηση του πυροβόλου L55, του άρματος μάχης Leopard 2. Στην κατασκευή απαρτιών και την ολοκλήρωση των αντιαρματικών πυραύλων MILAN. Στην ολοκλήρωση των αντιαρματικών συστημάτων KORNET-Τ. Στον εκσυγχρονισμό του συστήματος VELOS».
• Στα Ναυπηγεία της Ελευσίνας μπορούν να κατασκευαστούν πλοία μήκους τουλάχιστον 200 μέτρων, πλωτά μέσα εξόρυξης πετρελαίου, αλλά και να γίνουν μια σειρά βιομηχανικές κατασκευές. Το 2003 φτιάχτηκε και παραδόθηκε στο ΠΝ το πλοίο υποστήριξης στόλου «Ο Προμηθέας». Το πλοίο έχει δυνατότητες εφοδιασμού εν πλω των μάχιμων μονάδων του στόλου με καύσιμα, νερό, ηλεκτρισμό, διαθέτει πλωτό νοσοκομείο, χώρους αποθήκευσης ανταλλακτικών και πυρομαχικών, καθώς και υπόστεγο υποδοχής δύο ελικοπτέρων. Στο παρελθόν, στο ναυπηγείο έχουν φτιαχτεί γερανοί για τον Οργανισμό Λιμένος Θεσσαλονίκης, αποθέτες τέφρας για τα ορυχεία της ΔΕΗ, φορτάμαξες για τον ΟΣΕ.