Οι όροι για έξοδο από την κρίση

Στουρνάρας, Σταθάκης και Χριστοδουλάκης μιλούν για την Ελλάδα μετά το μνημόνιο

«Σύγκλιση» για την αναγκαιότητα πρωτογενούς πλεονάσματος, δραστικής μείωσης του δημόσιου χρέους και δημιουργίας νέου αναπτυξιακού μοντέλου, αλλά «χάσμα» θέσεων και πολιτικών επιλογών σε καυτά κοινωνικά και οικονομικά πεδία, προκύπτουν από τη συζήτηση στρογγυλής τραπέζης που οργάνωσε το «Έθνος της Κυριακής» με καλεσμένους τον υπουργό Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα, τον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργο Σταθάκη και τον πρώην υπουργό Οικονομικών Νίκο Χριστοδουλάκη.

Ακολουθούν αποσπάσματα από τις δηλώσεις τους…

- Το μνημόνιο ήταν αναγκαίο, ήταν μονόδρομος ή αποτέλεσμα λανθασμένων πολιτικών και οικονομικών επιλογών

Γ. Στουρνάρας: Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι από το 2009 ως το 2013 η χώρα έκανε μια τεράστια προσαρμογή. Τα πολλά μεγάλα δίδυμα ελλείμματα που υπήρχαν το 2008 και το 2009 δεν υπάρχουν πια. Δεν υπάρχει έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και στο πρωτογενές πλεόνασμα της Γενικής Κυβέρνησης. Σύμφωνα με υπολογισμούς και του ΔΝΤ, η προσαρμογή στο πρωτογενές πλεόνασμα μέχρι σήμερα ξεπερνάει το 18% του ΑΕΠ. Δεν νομίζω ποτέ σε περίοδο ειρήνης, χώρα να έχει κάνει τόσο μεγάλη προσαρμογή.

Γ. Σταθάκης: Το πρόβλημα είναι ότι η οικονομία μας είχε κακοδαιμονίες πριν από το 2008, η κατάρρευση όμως οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στο μνημόνιο. Η δημοσιονομική προσαρμογή είναι η μεγαλύτερη που έχει γίνει ποτέ, αυτό είναι αλήθεια, αλλά συνοδεύτηκε και από τη μεγαλύτερη ύφεση που έχει γνωρίσει δυτική οικονομία εν καιρώ ειρήνης μετά το 1929, σας υπενθυμίζω τότε η ύφεση των ΗΠΑ ήταν μείον 30% του ΑΕΠ.

Ν. Χριστοδουλάκης: Ο τρόπος που η Ελλάδα μπήκε στο μνημόνιο και οι πολιτικές που υιοθέτησε αποδείχτηκαν αναποτελεσματικές και καταστροφικές και νομίζω ότι από δω και πέρα θα πρέπει να βάζει μια διαχωριστική γραμμή. 

- Η Ελλάδα μπορεί δειλά να σχεδιάζει να βγει στις αγορές;

Γ. Στουρνάρας: Δύο προϋποθέσεις υπάρχουν για να βγούμε στις αγορές. Τουλάχιστον δύο τρίμηνα θετικής ανάπτυξης, που είχαμε ήδη αυτό το τρίμηνο σε σχέση με το προηγούμενο. Το δεύτερο είναι ότι βαίνουμε έστω και σε ένα μικρό πρωτογενές πλεόνασμα, δεν θα είναι τόσο μεγάλο όσο αυτό που δείχνει το οχτάμηνο, αλλά το πρωτογενές πλεόνασμα θα παραμείνει έστω και μικρό ακόμα και κάτω από δυσμενέστερα σενάρια. 

-Τι σημαίνει περαιτέρω μείωση χρέους;

Γ. Στουρνάρας: Δεν πιστεύω ότι μπορεί να γίνει αυτήν τη στιγμή ονομαστικό κούρεμα του χρέους μας γιατί, όπως είπα, για να χορέψεις τανγκό χρειάζονται δύο και ο δεύτερος δεν θέλει να χορέψει. Μπορεί να γίνει μείωση χρέους με περαιτέρω μείωση επιτοκίων και πολύ μεγάλη επιμήκυνση των λήξεων.

Κύριε Σταθάκη, έχετε δίκιο στις διαπιστώσεις για το κοινωνικό κόστος του μνημονίου, αλλά δεν ακούσαμε εναλλακτική πρόταση, Το να «σκίσω τα μνημόνια» ακούγεται υπέροχα, αλλά ποιος θα πληρώσει τον λογαριασμό;

Γ.Σταθάκης: Η απάντηση είναι απλή. Το μνημόνιο είναι μια αποτυχημένη συνταγή και η κρίση του δημοσίου χρέους δεν λύνεται με τη λιτότητα, λύνεται με διαγραφή μέρους του χρέους.

-Δεν βλέπω οι επενδυτές να σκοτώνονται να έρθουν εδώ…

Γ. Στουρνάρας: Το Ελληνικό Δημόσιο έχει κληρονομήσει γαίες. Καμία άλλη χώρα στην Ευρώπη δεν έχει τόσο μεγάλη ακίνητη περιουσία. Είναι γη η οποία καταπατείται και καταστρέφεται. Άρα έχουμε μια τεράστια ευκαιρία να την αξιοποιούμε. 

Όσον αφορά το κεφάλαιο ανάπτυξη εκεί πραγματικά μετά από έξι χρόνια ύφεσης φαίνονται τα πρώτα αμυδρά φώτα.

-Κ. Σταθάκη γιατί θα πρέπει να μας κάνουν το «κούρεμα»;

Γ. Σταθάκης: Επειδή δεν είναι βιώσιμο το χρέος. Το ΔΝΤ το λέει. Θεωρείτε ότι θα πληρώσουμε 80 δισ. ή 77 δισ. μέχρι το 2020; Όχι.

Σε σχέση με τις αποκρατικοποιήσεις μιλάτε για επιχειρήσεις στρατηγικού χαρακτήρα, αλλά ποιες είναι αυτές; Η ΛΑΡΚΟ για παράδειγμα γιατί είναι στρατηγικού χαρακτήρα;

Γ. Σταθάκης: Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι πολύ σαφής. Η κοινή ωφέλεια είναι κρατική και θα παραμείνει κρατική. Είμαστε αντίθετοι σε αυτό που επιχειρείται στη ΛΑΡΚΟ, να χωριστεί σε δύο κομμάτια, να πωληθεί το ένα, να κλείσει το άλλο.

Γ. Στουρνάρας: Με τη ΛΑΡΚΟ δεν έχουμε τέτοιο θέμα, μήπως το μπερδεύετε με τα ΕΑΣ; 

Γ. Σταθάκης: Όχι δεν τα μπερδεύω.

Γ. Στουρνάρας: Η ΛΑΡΚΟ είναι για ιδιωτικοποίηση.

Ν. Χριστοδουλάκης: Η ΛΑΡΚΟ δεν είναι κρατική επιχείρηση, απλώς υποβαστάζεται από τράπεζες κρατικές.
Κύριε υπουργέ μετά το μνημόνιο, τι;

Γ. Στουρνάρας: Το μνημόνιο ήταν μια αναγκαιότητα. Η εξισορρόπηση που έχει επιτευχθεί σήμερα στην οικονομία, με τις μεγάλες θυσίες του ελληνικού λαού να είναι η βάση για τη δημιουργία ενός νέου αναπτυξιακού και κοινωνικού προτύπου. Και βέβαια η μαγική λέξη είναι «ανταγωνιστικότητα».

Ν. Χριστοδουλάκης: Νομίζω ότι η προσπάθεια απεγκλωβισμού από το μνημόνιο και την ύφεση πρέπει να συνοδευτεί με μία αυτοδέσμευση ότι λάθη που έγιναν στο παρελθόν δεν θα επαναληφθούν. Να υπάρξει συνταγματική διάταξη που θα απαγορεύει την υπέρβαση πέρα από ορισμένα όρια ελλειμμάτων και χρέους και επίσης θα απαγορεύει ρητά την ανάληψη δαπανών και προσλήψεων έναν χρόνο πριν από τις εκλογές και έναν χρόνο μετά.