ΓΙΑΤΙ ΦΕΥΓΟΥΝ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ!

Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ «ΒΙΟΧΑΛΚΟ»

Του ΓΙΑΝΝΗ ΤΟΛΙΟΥ*

Συνήθως μια ομάδα που παίζει το γήπεδό της, έχει ως γνωστόν το «πλεονέκτημα της έδρας». Όμως για τους «επιχειρηματικούς ομίλους» ….το «κερδίζειν» μπορεί να εξασφαλίζεται καλύτερα και «εκτός έδρας».! Μιλάμε για το φαινόμενο που παρατηρείται τελευταία στην Ελλάδα, όπου μεγάλες επιχειρήσεις απ’ το χώρο κυρίως της βιομηχανίας, μετακομίζουν στο εξωτερικό. Πρόκειται για τις «μητρικές» των ομίλων ΦΑΓΕ (Φιλίππου), 3Ε-Coca-Cola (Δαβίδ-Λεβέντη), S & B (Κυριακόπουλου), «Βιοχάλκο» (Στασινόπουλου), Α-Β Βασικόπουλου, κά, ενώ ανάλογα σχέδια, σύμφωνα με δημοσιεύματα, κάνουν και άλλοι όμιλοι, πχ. «Τιτάν» (Κανελλόπουλου-Παπαλεξόπουλου), «Μυτιληναίος» (Μυτιληναίου), κά.

ΑΙΤΙΕΣ ΦΥΓΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ

Η βαθιά οικονομική κρίση παίζει οπωσδήποτε καθοριστικό ρόλο στη «φυγή», δεδομένου ότι μεταβάλλει μεταξύ άλλων και το επιχειρηματικό περιβάλλον. Πρόκειται για κρίση του ελληνικού καπιταλισμού και επί πλέον κρίση της ευρωζώνης που επιδεινώνει όχι μόνο τις συνθήκες ζωής και εργασίας του ελληνικού λαού, αλλά και τους όρους δράσης του ελληνικού κεφαλαίου και μερίδων της επιχειρηματικής ελίτ, πρώτα απ’ όλα της βιομηχανικής. Οι ειδικότερες αιτίες αφορούν τη «στενότητα» χρηματοδότησης από το τραπεζικό σύστημα και το υψηλότερο κόστος δανεισμού σε σχέση με το παρελθόν. Επίσης δυσμενές κλίμα διαμορφώνει διεθνώς η κατάσταση χρεοκοπίας της ελληνικής οικονομίας που μεταφράζεται στο κόψιμο εμπορικών «πιστώσεων» από τις ξένες επιχειρήσεις. Η κρίση στενεύει επίσης τα περιθώρια διατήρησης ορισμένων προνομίων των «κρατικοδίαιτων» καπιταλιστών από προμήθειες, δημόσια έργα, κά. Αυτές είναι οι κυριότερες αιτίες «φυγής» τις οποίες επικαλούνται οι επιχειρηματίες, «καταγγέλλοντας» παράλληλα την «πολιτεία», δηλ. την κυβέρνηση, για αδιαφορία, πιέζοντας έμμεσα για νέες ευνοϊκές ρυθμίσεις.!!

Ωστόσο υπάρχουν κρίσιμης σημασίας ζητήματα που αποσιωπούνται και πρώτα απ’ όλα το γεγονός ότι οι πολιτικές «Μνημονίου» έχουν μειώσει δραστικά την αξία της εργατικής δύναμης (περικοπές μισθών-επιδομάτων-κοινωνικών δαπανών), τη διάλυση των εργασιακών σχέσεων (ωράρια, απολύσεις, συλλογικές συμβάσεις, κά), τις μεγάλες περικοπές κοινωνικών δαπανών, ενώ δεκάδες χιλιάδες νέοι, κυρίως επιστήμονες, αναζητούν την τύχη τους στο εξωτερικό. Αποσιωπούνται επίσης ότι η συμμετοχή της χώρας στην ευρωζώνη με τα συνακόλουθα «Μνημόνια» (συνειδητή επιλογή και εμμονή της εγχώριας οικονομικής και πολιτικής ελίτ), επιδεινώνει την ύφεση (πτώση παραγωγής, απασχόλησης, εισοδήματος, ελλειμμάτων, χρέους, κλπ) και «διαβρώνει» την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, κάνοντας μεταξύ άλλων το «επιχειρείν» του ελληνικού κεφαλαίου πιο δύσκολο (ήδη 500.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις και ορισμένες μεγάλες, έχουν βάλει λουκέτο).

Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ «ΒΙΟΧΑΛΚΟ»

Η πρόσφατη ανακοίνωση του ομίλου «Βιοχάλκο» (συμφερόντων οικογένειας Στασινόπουλου), για μεταφορά της έδρα της μητρικής εταιρίας στο Βέλγιο, συμπυκνώνει τη στρατηγική της βιομηχανικής ελίτ.Σημειώνουμε ότι ο όμιλος Στασινόπουλου είναι από τους μεγαλύτερους πολυκλαδικούς και πολυεθνικούς ομίλους της ελληνικής οικονομίας (60 εταιρίες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό),[1] με μονοπωλιακή θέση στον κλάδο της μεταλλουργίας, ιδιαίτερα στους κλάδους χάλυβα (ΣΙΝΕΔΟΡ),αλουμινίου (ΕΛΒΑΛ) και χαλκού (ΧΑΛΚΟΡ), με απασχολούμενους 7.500-8.00 άτομα. Το «σχέδιο φυγής» (με έξοδο από το ελληνικό Χρηματιστήριο) προβλέπει συγχώνευση (με απορρόφηση) της μητρικής εταιρίας συμμετοχών «Βιοχάλκο ΑΕ» από την «Viochalco SA» με έδρα το Βέλγιο και στη συνέχεια συγχώνευση (απορρόφηση) της τελευταίας από την Cofidin SA (Compagnie Financiere et de Development Industriel SA), με έδρα επίσης το Βέλγιο. Η παραγωγική δραστηριότητα στην Ελλάδα θα διατηρηθεί. Διαρροές στον τύπο κάνουν λόγω ότι η εταιρία δεν βρίσκει επαρκείς πιστώσεις, ότι τα επιτόκια είναι υψηλά, η φορολογία μεγάλη κά, προβλήματα που δεν θα έχει ίσως με τη μεταφορά της στο εξωτερικό και είσοδο της στο χρηματιστήριο «Euronext» των Βρυξελλών. Σχεδιάζεται μάλιστα επιστροφή στο ελληνικό Χρηματιστήριο (ΧΑΑ), όπως έκανε και η 3Ε (Coca-Cola). Η κυβέρνηση προκειμένου να ανακόψει την τάση περιθωριοποίησης του ΧΑΑ και τον αντίκτυπο (οικονομικό-πολιτικό) που θα έχει, προσπάθησε αρχικά να «μπλοκάρει» την έξοδο της «Βιοχάλκο». Τελικά με τροπολογία που κατατέθηκε στο Ν/Σ για τα ΚΤΕΛ, η κυβέρνηση κινήθηκε στη λογική «και τούτο ποιείν και το άλλο μη αφιέναι». Δηλαδή επιτρέπει τη διπλή εγγραφή (dual listing) της εταιρίας και στα δύο χρηματιστήρια (Eurotext Βρυξελλών και ελληνικό ΧΑΑ), ενώ από την άλλη ανοίγει το δρόμο εξαγοράς της «Βιοχάλκο ΑΕ» από τη «Viochalco SA», με τον όρο ότι οι μέτοχοι που αποφασίζουν θα πρέπει να έχουν το 90% των μετοχών (από 95% που ήταν). Πρόκειται για ενέργεια που εξυπηρετεί συνολικά τα συμφέροντα των μεγαλοεπιχειρηματιών, χρυσώνοντας το «χάπι» της φυγής.

ΚΡΑΤΟΣ, ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΕΛΙΤ

Στην απόφαση της Βιοχάλκο για «μετακόμιση» στο εξωτερικό υπήρξε εκ μέρους του ΣΕΒ άμεση παρέμβαση προς την κυβέρνηση. Σε ανακοίνωση του (Ναυτεμπορική, 17.9.13) αφού αναφέρεται στη σημασία της βιομηχανίας για την οικονομία, επισημαίνει ότι η «ανθεκτικότητα της εξαντλείται, λόγω της έλλειψης ρευστότητας, της υπεφορολόγησης, του αβάσταχτου κόστους ενέργειας, αντιεπενδυτικού παριβάλλοντος, κά». Και καταλήγει ότι η αποβιομηχάνιση δεν είναι ούτε πραγματικότητα, ούτε νομοτέλεια. Είναι θέμα πολιτικής, είναι θέμα επιλογής», ενώ προσθέτει ότι «η αλλαγή έδρας της Βιοχάλκο, δεν θίγει την παραγωγική δραστηριότητα, την απασχόληση και τις εξαγωγές». Τρία στοιχεία έχουν ενδιαφέρον στην ανακοίνωση. Πρώτον, αναγνωρίζει την ανάγκη βιομηχανικής πολιτικής, χωρίς όμως να λέει κουβέντα για το κυρίαρχο πλαίσιο νεοφιλελεύθερης πολιτικής που αρνείται την κρατική ρύθμιση και ειδικότερα τις «κλαδικές πολιτικές», ούτε για τις πολιτικές Μνημονίου που χαντακώνουν την ελληνική οικονομία και κοινωνία. Δεύτερον, επικαλείται την κρατική στήριξη ενώ ο ίδιος ο ΣΕΒ πρωταγωνιστεί ταυτόχρονα στη συρρίκνωση της κρατικής παρέμβασης (μείωση ΠΔΕ, ξεπούλημα ΔΕΚΟ, κατεδάφιση κοινωνικού τομέα, διάλυση εργασιακών σχέσεων, κά). Τέλος στηρίζει έμμεσα την επιλογή εγκατάστασης της «Βιοχάλκο» στο εξωτερικό, για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων της, ….«δικαιώνοντας» έτσι τον πρόεδρο των γερμανών βιομηχάνων Καϊτέλ, ο οποίος πριν ένα χρόνο είχε πει ότι «η επιχειρηματική ελίτ στην Ελλάδα ζητάει να γίνουν επενδύσεις ξένων εταιριών, ενώ η ίδια βγάζει τα κεφάλαια της στο εξωτερικό».! Επ’ αυτού έχει άραγε να πει κάτι ο πρόεδρος του ΣΕΒ;

ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Με αφορμή τη «φυγή» μεγάλων επιχειρήσεων στο εξωτερικό, έρχεται από έναν άλλο δρόμο στο προσκήνιο, το κρίσιμο ζήτημα της παραγωγικής ανασυγκρότησης της οικονομίας και ιδιαίτερα στη βιομηχανία. Η κυρίαρχη ελίτ στην Ελλάδα (πολιτική και οικονομική) σε συνεργασία με τα υπερεθνικά της «αφεντικά» (ΕΕ-ΕΚΤ-ΔΝΤ), έχουν ουσιαστικά χρεοκοπήσει την οικονομία και τον ελληνικό λαό. Η συνέχιση της κυριαρχίας τους μόνο πρόσθετα δεινά συνεπάγονται για τον τόπο. Η κατάργηση του Μνημονίου και διαγραφή του χρέους, σε συνδυασμό με την εθνικοποίηση-κοινωνικοποίηση των τραπεζών, η διατήρηση και επέκταση των ΔΕΚΟ σε στρατηγικούς κλάδους, η στήριξη της αγοραστικής δύναμης μισθών και συντάξεων, οι πολιτικές ανάπτυξης κλάδων και τομέων, η αύξηση της απασχόλησης, η διασφάλιση των εργασιακών δικαιωμάτων, το νέο πλαίσιο επιχειρηματικής δράσης κά, αποτελούν συνεκτικούς κρίκους του «σχεδίου» παραγωγικής ανασυγκρότησης που έχει ανάγκη η χώρα. Εξυπακούεται ότι η προώθηση αυτού του «σχεδίου» με ορίζοντα τη σοσιαλιστική προοπτική, μόνο μια κυβέρνηση της αριστεράς με πυρήνα το ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να φέρει σε πέρας,έχοντας την ενεργητική στήριξη της μεγάλης πλειοψηφίας του ελληνικού λαού.

*O Γιάννης Τόλιος είναι διδάκτωρ οικονομικών,