Η ΛΑΡΚΟ δεν βοηθά την Apple

Του Δρ. Μάριου Λεονάρδου

Μετά τη Διάσκεψη των Παρισίων (COP21) για την "Κλιματική Αλλαγή", ο κόσμος στρέφεται προς την παραγωγή ενέργειας με  χαμηλότερες εκπομπές CO2.  Οι μεταφορές θα υποστούν τις περισσότερες σημαντικές αλλαγές,  όχι μόνο λόγω των πολιτικών εντολών της "Κλιματικής Αλλαγής" αλλά και  λόγω πραγματικών  περιβαλλοντικών πιέσεων, των προτιμήσεων των καταναλωτών και της τεχνολογικής προόδου. Έτσι τα ηλεκτρικά οχήματα θα αποτελέσουν μια δύναμη που θα προκαλέσει ανατροπές. 

Πόσο μέταλλο απαιτείται για την υλοποίηση του στόχου της Πρωτοβουλίας των Ηλεκτρικών οχημάτων (1) για πωλήσεις 30 εκατομμυρίων ηλεκτρικών οχημάτων έως το 2030; Οι εκτιμήσεις της Glencore (2) για τις απαιτήσεις των ηλεκτρικών οχημάτων σε μέταλλα το 2030  είναι τρομακτικές:

• 4,1 Mt χαλκού (18% της παγκόσμιας προσφοράς του μετάλλου το 2016), 
• 1,1 Mt νικελίου (56% των πωλήσεων του 2016) και 
• 314 kt κοβαλτίου (314% της προσφοράς του 2016)

Ήδη, η ζήτηση των μετάλλων προς χρήση στα ηλεκτρικά οχήματα το 2020 προβλέπεται να είναι σημαντική, απαιτώντας επιπλέον 390 kt χαλκού, 85 kt νικελίου και 24 kt κοβαλτίου.

Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Ανάπτυξης του Κοβαλτίου (3), περίπου το 48% της παραγωγής κοβαλτίου προκύπτει ως παραπροϊόν από την επεξεργασία μεταλλευμάτων νικελίου, το 37%  ως παραπροϊόν από επεξεργασία χαλκούχων μεταλλευμάτων και  μόνον το 15% είναι πρωτογενής παραγωγή κοβαλτίου. Συνεπώς, είναι δύσκολο να αυξηθεί η παραγωγή μόνον του κοβαλτίου χωρίς να συνδυαστεί με αντίστοιχη άλλων μετάλλων. Επιπροσθέτως, περίπου το 50% των παγκόσμιων αποθεμάτων κοβαλτίου βρίσκεται στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό με περίπου το 55% του παγκοσμίως παραγομένου κοβαλτίου να προέρχεται από τη χώρα αυτή. Οι τιμές του κοβαλτίου εκτοξεύτηκαν πέρυσι, με το μέταλλο στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου να κλείνει, το 2017, στα 75.500 δολάρια ανά τόνο. Η ετήσια αύξηση ήταν της τάξης του 130% και προκλήθηκε αφενός λόγω της αναμενόμενης ανόδου της ζήτησης για μπαταρίες και αφετέρου λόγω ανεπαρκούς προσφοράς. Η δύσκολη αγορά και οι αναμενόμενες ελλείψεις οδήγησαν την  Apple σε συνομιλίες (4), για μακροπρόθεσμες αγορές κοβαλτίου απευθείας από τους παραγωγούς, ώστε να εξασφαλίσει επαρκή τροφοδοσία του μετάλλου, το οποίο είναι βασικό συστατικό των μπαταριών που τροφοδοτούν το iPhone.

Δεν είναι γνωστό ότι η ΛΑΡΚΟ, εκτός από το νικέλιο, παράγει και κοβάλτιο, το οποίο λόγω της μεταλλουργικής μεθόδου που εφαρμόζεται, δε διαχωρίζεται αλλά ενσωματώνεται μαζί με το νικέλιο στο τελικό προϊόν.  Γι’ αυτό και η ΛΑΡΚΟ δεν μπορεί να "βοηθήσει” την APPLE στην εξασφάλιση του απαραίτητου κοβαλτίου. Η αξία του περιεχομένου κοβαλτίου στο προϊόν της ΛΑΡΚΟ ανέρχεται σήμερα σε 5000 $/t νικελίου, από τα οποία, σύμφωνα με πληροφορίες, η ΛΑΡΚΟ ανακτά τα 800$, χρεώνοντας το πανάκριβο κοβάλτιο (82.000 $/t) ως νικέλιο (14.000 $/t). 

Το ερώτημα που τίθεται, πλέον, είναι κατά πόσον η ΛΑΡΚΟ θα μπορούσε να παράξει ξεχωριστά καθαρό νικέλιο και καθαρό κοβάλτιο, μέταλλα που φαίνεται ότι έχουν λαμπρό μέλλον, σε αντίθεση με το σημερινό προϊόν, το οποίο χρησιμοποιείται στην παραγωγή ανοξείδωτου χάλυβα, όπου υπάρχει σημαντικός ανταγωνισμός από το φθηνό pig iron της Κίνας. Η απάντηση είναι θετική. Άλλωστε, αυτό έκανε η ΛΑΡΚΟ στις αρχές της δεκαετίας του 1970, την εποχή που η εταιρεία ήταν ιδιοκτησίας Μποδοσάκη. Το κτίριο μάλιστα που στέγαζε τις τότε εγκαταστάσεις επεξεργασίας εξακολουθεί και σήμερα να έχει το ίδιο όνομα  ("Ηλεκτρόλυση").  Σήμερα, όμως, αυτή η προσπάθεια φαίνεται δύσκολη έως αδύνατη, δεδομένων ότι:

• το κέρδος από μια κατεργασία διαχωρισμού και ανάκτησης καθαρών μετάλλων νικελίου και κοβαλτίου, εκτιμώμενο σε 2000 $/t νικελίου, δεν είναι ικανό να αντιστρέψει τη δύσκολη κατάσταση της εταιρείας 
• οι απαιτούμενες επενδύσεις δεν μπορούν να υλοποιηθούν από τη σημερινή εταιρεία λόγω οικονομικής δυσπραγίας.
Είναι, συνεπώς, η ΛΑΡΚΟ καταδικασμένη να παράγει ένα "βρώμικο” προϊόν χαμηλής αξίας; Ευτυχώς, η απάντηση είναι "όχι". Με την κατάλληλη αναδιάρθρωση και εφαρμογή νέας τεχνολογίας(5), μπορεί να παράξει καθαρά μέταλλα,  νικέλιο και κοβάλτιο, υψηλής αξίας και με χαμηλό κόστος, (5) αξιοποιώντας τα μεγάλα φτωχά κοιτάσματα που διαθέτει η χώρα.

* Ο Δρ. Μάριος Λεονάρδος είναι Μεταλλειολόγος, τ. Διευθυντής Σχεδιασμού και Απόδοσης στα Ορυχεία της ΔΕΗ
 

Συντομεύσεις
Mt : εκατομμύρια μετρικοί τόνοι
kt : χιλιάδες μετρικοί τόνοι 
 

Αναφορές
(1) http://www.cleanenergyministerial.org/News/new-cem-campaign-aims-for-goal-of-30-new-electric-vehicle-sales-by-2030-85068.html
(2) Glencore, Investor Update, 12 December 2017
(3) https://www.cobaltinstitute.org/critical-raw-material.html
(4) http://www.mining.com/apple-talks-buy-cobalt-directly-miners-report/
(5) http://www.capital.gr/story/1842589