ΤΑ LUXLEAKS KAI OI ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΣΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΣΤΟ ΠΛΥΝΤΗΡΙΟ ΦΟΡΟΔΙΑΦΥΓΗΣ

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΚΟΜΙΣΙΟΝ ΚΑΙ Η ΠΑΡΑΚΜΗ ΤΗΣ ΕΕ

Τι μάθαμε από τα LUXLEAKS (Μέρος 1ο): Τα ζόμπι της ελληνικής «δημοσιογραφίας»

Οι αποκαλύψεις της Διεθνούς Σύμπραξης Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ) για τις απόρρητες φορολογικές συμφωνίες του Λουξεμβούργου συντάραξε τον παγκόσμιο Τύπο, αλλά οχι και τον ελληνικό. Στο Google υπάρχουν ήδη 1,7 εκατομμύρια αποτελέσματα για τη λέξη «Luxleaks», που πριν την Τετάρτη 5 Νοεμβρίου δεν σήμαινε τίποτα απολύτως.

Εντελώς αντίθετη είναι η εικόνα στην Ελλάδα. Οι εφημερίδες και τα διαδικτυακά τους portal από την Πέμπτη μέχρι σήμερα έχουν κάνει ελάχιστες αναφορές για ένα σκάνδαλο φοροαποφυγής πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ, ενώ ακόμα και στις περιπτώσεις που υπάρχει ρεπορτάζ για το Luxemburg Leaks δεν κατονομάζονται οι εμπλεκόμενες εταιρίες. Τα ελληνικά ΜΜΕ δηλαδή δεν τολμούν να πουν τις λέξεις Coca Cola, Eurobank, Λάτσης, Wind, Δασκαλόπουλος, Mall Ακαδημίας Πλάτωνος κ.λπ.

Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε πώς νιώθουν οι διευθυντές των εφημερίδων για την πλήρη αδυναμία κάλυψης του μεγαλύτερου παγκόσμιου σκανδάλου των τελευταίων ετών που αγγίζει την ελληνική οικονομία. Μπορούμε όμως να φανταστούμε τι σκέφτονται οι αναγνώστες τους, που τους εγκαταλείπουν σταθερά, παρά τα ζεστά μετρητά, τα κουπόνια για τα σούπερ μάρκετ και τα δεκάδες δωρεάν CD που μοιράζουν.

Του Κώστα Εφήμερου

Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΠΟΥ ΕΚΑΝΕ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ… ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑΤΑ

Η Διεθνής Σύμπραξη Ερευνητών Δημοσιογράφων ακολουθεί το μοντέλο των αποκλειστικών συνεργατώνγια τις αποκαλύψεις της. Δηλαδή επιλέγει από κάθε χώρα τους δημοσιογράφους και τα media με τα οποία θα συνεργαστεί προκειμένου να γίνει η έρευνα και η δημοσίευσή της. Στην Ελλάδα παρά την άριστη επιλογή του δημοσιογράφου Χάρη Καρανίκα (μέλος του ICIJ) έκανε κάκιστη επιλογή στην επιλογή του μέσου. Η εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ, που είχε το αποκλειστικό, σαμποτάρισε τη σημασία της είδησης επιλέγοντας «άνοστους» τίτλους και τοποθετώντας το εικαστικά στο πιο αδιάφορο σημείο των πρωτοσέλιδων.

Δεν είναι η πρώτη φορά που κάποιος διεθνής ερευνητικός οργανισμός κάνει το ίδιο λάθος. Στην περίπτωση των Wikileaks την δημοσίευση των διπλωματικών τηλεγραφημάτων της Αμερικάνικης Πρεσβείας στην Αθήνα είχαν αναλάβει οι Φάκελοι του Αλέξη Παπαχελά. Η ερευνητική ομάδα των φακέλων όμως απέφυγε να δημοσιεύσει το τηλεγράφημα που αφορούσε την ίδια της την εκπομπή και για την οποία οι συνεργάτες της φέρονταν να έκαναν το μοντάζ συμβουλευόμενοι τους υπαλλήλους της Αμερικάνικης Πρεσβείας.  Πάντως το Wikileaks στην τελευταία διαρροή (Syria Files) επέλεξε και το ThePressProject ως επίσημό του συνεργάτη μαζί με ΤΑ ΝΕΑ.

Ωστόσο είναι μάλλον φυσιολογικό το ICIJ να προσπαθεί να συνεργαστεί με ιστορικές εφημερίδες που κάποτε είχαν μεγάλη κυκλοφορία. Άλλωστε η κατάσταση της δημοσιογραφίας στη χώρα μας είναι τόσο κακή που είναι δύσκολο να γίνει κατανοητή από όσους δεν την έχουν ζήσει από κοντά.

ΣΤΙΣ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ… ΠΕΡΑ ΒΡΕΧΕΙ

Την Κυριακή 9 Νοεμβρίου η μοναδική εφημερίδα που ασχολήθηκε με το LUXLEAKS ήταν ΤΟ ΒΗΜΑ με ρεπορτάζ για την Damma Holdings. Η εφημερίδα μετά από τέσσερις ημέρες ύπνωσης φαίνεται ότι ξαφνικά αντιλήφθηκε το τεράστιο σκάνδαλο, αλλά μάλλον απλά του άρεσε το όνομα «Δασκαλόπουλος». Αλλιώς δεν μπορεί να εξηγηθεί το πρωτοσέλιδο του υπό το πρίσμα της μη αναφοράς των υπόλοιπων εμπλεκομένων εταιριών στο ίδιο σκάνδαλο.

Στους παροικούντες της Ιερουσαλήμ είναι γνωστό ότι η ερευνητική δημοσιογραφία (στην χώρα μας δεν έχουμε καν τον όρο, το ονομάζουμε «ελεύθερο ρεπορτάζ») λειτούργησε διαχρονικά κυρίως εξαιτίας του πολέμου των εκδοτών. Ακόμα και στις περιπτώσεις που τα ερευνητικά ρεπορτάζ δεν «παραγγέλνονταν»δημοσιεύονταν μόνο όταν χτυπούσαν τον «εχθρό» του αφεντικού. Έτσι ξεκίνησε μια ιδιότυπη αυτολογοκρισία στην δημοσιογραφία, όπου τα ενδιαφέροντα του δημοσιογράφου άρχισαν να ταυτίζονται με τα συμφέροντα του εκδότη. Το πρόβλημα όμως έγινε εντονότερο στην Ελλάδα της κρίσης όταν οι ολιγάρχες λίγο-πολύ τα βρήκαν μεταξύ τους προκειμένου να αντιμετωπίσουν το νέο κοινό εχθρό, αυτόν που τους απειλούσε περισσότερο, δηλαδή τον αναγνώστη τους.

Αυτή η ταύτιση ενδιαφερόντων και συμφερόντων πιθανώς να εξηγεί σε ένα βαθμό την πλήρη αστοχία του δημοσιογραφικού συστήματος στην υπόθεση της δημοσίευσης του τεράστιου -από κάθε πλευρά- σκανδάλου του LUXLEAKS. Αυτό θα ήταν άλλωστε το αισιόδοξο σενάριο.

Στο παρακάτω γράφημα φαίνονται τα πρωτοσέλιδα των ημερήσιων και εβδομαδιαίων εφημερίδων από την Πέμπτη 6 Νοεμβρίου που έγινε η αποκάλυψη μέχρι σήμερα. Με πορτοκαλί περίγραμμα εμφανίζονται οι αναφορές στο LUXLEAKS και με κόκκινο τα ρεπορτάζ που κατονομάζουν συγκεκριμένες εταιρίες ή πρόσωπα που εμπλέκονται. Με μια ματιά θα διαπιστώσετε ότι δεν υπάρχουν πολλά πορτοκαλί περιγράμματα, και δεν αναφερόμαστε καν στη συχνότητα της εμφάνισης των κόκκινων περιγραμμάτων.

Η νέα εφημερίδα «Αγορά» του Νίκου Χατζηνικολάου ξεκίνησε την καριέρα της με τη «χαρωπή» συνέντευξη της Γενικής Γραμματέως Εσόδων, Κατερίνας Σαββαΐδου. Κι όμως η κυρία Σαββαΐδου είναι πρόσωπο κλειδί του σκανδάλου LUXLEAKS για την Ελλάδα, κάτι που είναι ήδη γνωστό από τα μέσα της προηγούμενης εβδομάδας. Οι υπεύθυνοι της εφημερίδας είχαν δηλαδή αρκετό χρόνο να επανεξετάσουν το πλαίσιο της συνέντευξης και ίσως ακόμα και να την αποσύρουν.

Η ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΩΝ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ

Σε μια περίοδο που για πρώτη φορά στην ιστορία της μεταπολίτευσης υπάρχει ισχυρό ενδεχόμενο να δούμε στο τιμόνι της χώρας μια κυβέρνηση της αριστεράς είναι ιδιαίτερα απογοητευτικό να βλέπουμε ότιτην ίδια δυστοκία που επέδειξαν τα mainstream media την εμφάνισαν και οι εφημερίδες της αριστεράς.Αυγή, Δρόμος και Ριζοσπάστης επί τέσσερις ημέρες αποφεύγουν να εντάξουν την είδηση στον πρωτοσέλιδό τους (και όταν το κάνουν μιλάνε γενικόλογα για «ελληνικό ενδιαφέρον»), ενώ και ηΕφημερίδα των Συντακτών υποβάθμισε την είδηση αποφεύγοντας να αναφέρει τα ονόματα των εμπλεκόμενων εταιριών στο lead της είδησης (ενώ και ο τίτλος του ρεπορτάζ παραπέμπει σε άλλη υπόθεση).

Χωρίς να θέλουμε να κάνουμε υποδείξεις, οι διευθυντές αυτών των ΜΜΕ οφείλουν να κρατάνε μακριά τους δημοσιογράφους από τα εμπορικά τμήματα. Θα πρέπει οι ίδιοι να σκεφτούν μήπως η χαμηλή κυκλοφορία (που δεν αντικατοπτρίζεται στα ποσοστά των κομμάτων που στηρίζουν) πηγάζει από την αδυναμία παρουσίασης ενός νέου ανεξάρτητου προφίλ στη δημοσιογραφία το οποίο θα (προ-)καλέσει ξανά την κοινωνία να ενημερωθεί σε βάθος, προκειμένου να κατανοήσει το σύστημα στο οποίο εξαναγκάζεται να ζει. Κάθε βήμα προς αυτή την κατεύθυνση θα κάνει καλό όχι μόνο στα ίδια τα ΜΜΕ αλλά και στα κόμματα που τα χρηματοδοτούν.

ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΚΑΙ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ ΧΑΜΕΝΑ ΣΤΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Ο μεσότιτλος χρησιμοποιείται μάλλον ανεκδοτολογικά. Στην πραγματικότητα όλοι γνωρίζουν ότι η κύρια πηγή της καθιερωμένης ερευνητικής δημοσιογραφίας είναι η εφημερίδες και ότι η τηλεόραση και το ραδιόφωνο στην χώρα μας είναι διαχρονικά πίσω στο αποκαλυπτικό ρεπορτάζ. Φαντάζει λοιπόν φυσικό τα δελτία να μην έχουν να πουν κουβέντα για τις εμπλεκόμενες εταιρίες, οι οποίες συμπτωματικά είναι και οι κυριότεροι διαφημιζόμενοι τους. Και όχι μόνο αυτό… Όπως την περίοδο του σκανδάλου με το κρέας αλόγου όπου οι εταιρίες αλλαντικών είχαν αυξήσει κατακόρυφα την διαφημιστική τους δαπάνη, η αποκάλυψη των Luxleaks μπορεί να φέρει πραγματικά κέρδη στα «πρώην νέα μέσα».

ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

Την πρώτη μέρα των LUXLEAKS κάναμε μια απλή καταμέτρηση: Επισκεφτήκαμε τις ενημερωτικές ιστοσελίδες που σύμφωνα με το Alexa βρίσκονται στις πρώτες 10 θέσεις και μετρήσαμε τα ρεπορτάζ. Οι οκτώ στις δέκα ιστοσελίδες δεν είχαν καμία αναφορά και οι δύο που είχαν αναφέρονταν στο σκάνδαλοχωρίς να κατονομάζουν τις ελληνικές εμπλεκόμενες εταιρίες.

Υποτίθεται ότι το διαδίκτυο είναι ο προνομιακός χώρος της ανεξάρτητης ενημέρωσης και είναι αλήθεια ότι υπάρχουν ανεξάρτητες προσπάθειες που παράγουν σοβαρό περιεχόμενο και ρεπορτάζ. Ας μη γελιόμαστε όμως. Οι ιστοσελίδες των παραδοσιακών ΜΜΕ είναι αυτές που ελέγχουν το παιχνίδι της ενημέρωσης και στο διαδίκτυο ενώ οι περισσότερες άλλες προσπάθειες (NewsBeast, NewsBomb, iefimerida, κ.λπ.) βασίζονται στο κλασσικό μοντέλο χρηματοδότησης, όπου κάποιος ολιγάρχης, όπως ο Κοπελούζος, ο Γιαννακόπουλος, ή ο Βαρδινογιάννης αναλαμβάνουν το κόστος της δημοσιογραφίας και προσφέρουν αντίστοιχου επιπέδου προϊόν.

Προσπάθειες όπως το ThePressProject είναι μόνιμα αποκομμένες από κάθε ροή διαφήμισης και είναι υποχρεωμένες να ματώνουν κάθε μήνα για να καταφέρουν να καλύψουν ακόμα και τα βασικά έξοδα της μικρής συντακτικής τους ομάδας. Το βασικό πρόβλημα αυτών των πραγματικά νέων μέσων όμως είναι η δυσκολία που έχουν στην επιβολή ατζέντας. Όταν το ThePressProject δημοσιεύει αποκαλυπτικό ρεπορτάζ για τους εμπλεκόμενους στο σκάνδαλο του LuxLeaks και το Έθνος βγαίνει με πρωτοσέλιδο «Απειλή Ερντογάν» θα φανταζόταν κανείς ότι τουλάχιστον διαδικτυακά το τραπέζι «θα το μαζέψει» το TPP. Κι όμως αυτό δεν συμβαίνει, ακόμα και σήμερα, ακόμα τώρα που το TPP θα ξεπεράσει τις 1,3 εκατομμύρια μοναδικές επισκέψεις αυτό το μήνα. Η κάτι μετράμε λάθος στην κοινωνία, ή στα στατιστικά των server

ΔΙΑΨΕΥΔΟΝΤΑΣ… ΤΟ ΤΙΠΟΤΑ… ΜΕ ΨΕΜΑΤΑ

Η αδυναμία των ελληνικών ΜΜΕ στην ουσιαστική κάλυψη της επικαιρότητας σκιαγραφείται και από ένα ακόμη περιστατικό: Όταν το TPP δημοσίευσε τα έγγραφα του LUXLEAKS για την Weather Investmentsπου ήλεγχε το 2009 τη Wind η εταιρία τηλεπικοινωνιών απάντησε μέσω επιστολής -και παρέμβασης στα κοινωνικά δίκτυα- διαψεύδοντας ότι έχει οποιαδήποτε ανάμιξη στο σκάνδαλο, ισχυριζόμενη ότι το 2009 η Weather Investments έχει αποχωρήσει από το εταιρικό σχήμα της Wind. Η διάψευση αυτή δημοσιεύτηκεσχεδόν παντού, ακόμα και στα μέσα δηλαδή που δεν είχαν δημοσιεύσει το ίδιο το ρεπορτάζ των LUXLEAKS ή δεν είχαν αναφέρει το όνομα της Wind.

Με άλλα λόγια η Wind βρήκε κανάλι επικοινωνίας και έδαφος προκειμένου να αποποιηθεί οποιαδήποτε ευθύνη… ακόμα και τη στιγμή που κανένα σχεδόν μέσο δεν της καταλόγιζε.

Αυτό όμως που κάνει ακόμα πιο εξοργιστική την κατάσταση είναι ότι η διάψευση δεν πέρασε από κανένα δημοσιογραφικό έλεγχο, επιτρέποντας στην Wind να ψεύδεται μέσα από σχεδόν όλα τα ΜΜΕ της χώρας.

Αφενός τα τεκμήρια που δημοσίευσε το TPP (επίσημα έγγραφα της συμφωνίας της Weather Investments με τις οικονομικές αρχές του Λουξεμβούργου) αναφέρουν ξεκάθαρα ως «Corporate group’s name» την «Wind / Weather Investments / Hellas Telecommunication» ενώ στα ίδια έγγραφα αναγράφονται και οι εταιρίες «οχήματα» που έπαιζαν ρόλο στην απόκρυψη των μεταφερόμενων κερδών (11 εταιρίες με διαφορετικά φορολογικά μητρώα, οι 4 από αυτές με ΑΦΜ Λουξεμβούργου).

Αφετέρου δε, η Wind φαίνεται ότι γράφει συνειδητά ψέματα στην ανακοίνωσή της αφού ακόμα και στηνεπίσημη ιστοσελίδα της εταιρίας διαβάζουμε ότι η αποχώρηση της Weather Investments έγινε στις 16 Δεκεμβρίου του 2010, δηλαδή η νέα διαχείριση ανέλαβε το 2011. Δύο χρόνια μετά την ημερομηνία που γράφει η ανακοίνωση της Wind. Δεν βρέθηκε ένας δημοσιογράφος να «γκουγκλάρει» πριν αναρτήσει την διάψευση; Ούτε καν στις εφημερίδες της αριστεράς, την Αυγή ή την ΕΦΣΥΝ;

AΛΛΟ ΕΜΠΛΟΚΗ - ΑΛΛΟ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ: ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ GUARDIAN

Την Πέμπτη 6 Νοεμβρίου η βρετανική εφημερίδα The Guardian αφιέρωσε το μισό της πρωτοσέλιδο στα Luxemburg Leaks. Το θέμα καλύφθηκε με εκτενές ρεπορτάζ ενώ ταυτόχρονα η ιστοσελίδα του μέσου δημοσίευσε ειδικό αφιέρωμα για τη σημασία της διαρροής με editorial, έρευνες και διαδραστικά infographics. Κι όμως η Guardian όχι απλά δέχεται διαφημίσεις από τις περισσότερες εταιρίες που εμπλέκονται στο σκάνδαλο αλλά έχει και προσωπική συμμετοχή!

Ανάμεσα στα Media που συμμετείχαν στις δομές φοροαποφυγής όπως τις δημοσίευσε η Διεθνής Σύμπραξη Ερευνητών Δημοσιογράφων υπάρχουν έγγραφα που αφορούν το Guardian Media Group και αφορούν μια συμφωνία που συνάφθηκε με το Δουκάτο του Λουξεμβούργου το 2010.

Κι όμως, η εφημερίδα όχι απλά δημοσίευσε το σκάνδαλο αλλά συνεχίζει να το παίζει ως πρώτο θέμα ακόμα και μετά από 4 ημέρες. Η ίδια αρνείται ότι είχε οφέλη από την συμφωνία με το Λουξεμβούργο, την οποία είχε συμπράξει η Apax Partners που συνεργάζεται με τον Guradian αλλά δεν αρνείται την φοροαποφυγή που αποδεικνύεται από τα έγγραφα.

Αυτό για όσους θεωρούν φυσιολογικό ότι τα ελληνικά ΜΜΕ δεν παίζουν το σκάνδαλο επειδή οι εμπλεκόμενοι είναι διαφημιζόμενοι -και άρα απαραίτητοι- στα μέσα τους.

ΖΟΜΠΙ ΜΜΕ

Τα ελληνικά ΜΜΕ δεν είναι σάπια. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να είναι ακόμα και θετικό για μέσα όπως το TPP αφού ως γνωστόν το σάπισμα λειτουργεί ταυτόχρονα και ως λίπασμα για την επόμενη γενιά. Η εμπειρία όμως δείχνει ότι σαπίζει κάτι που πρώτα έχει πεθάνει και δυστυχώς τα media που μας προσφέρονται συνεχίζουν να λειτουργούν χωρίς κανένα δημοσιογραφικό όραμα. Είναι ζόμπι που συντηρούνται από τους ολιγάρχες προκειμένου να εξυπηρετούνται τα συμφέροντά τους. Το έλλειμμα δημοκρατίας που είναι εμφανές σχεδόν σε όλα τα επίπεδα μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με την πίεση που θα ασκήσουν οι ενημερωμένοι πολίτες. Η δημοσιογραφία είναι συστατικό της δημοκρατίας και αυτό πρέπει να γίνει κτήμα μας. Πρέπει να την απαιτήσουμε.

Υ.Γ. Μη γκρινιάζετε σας παρακαλώ όταν ζητάμε την υποστήριξή σας με ένα donation μικρό ή (κατά προτίμηση) μεγαλύτερο. Το έχουμε ανάγκη και αν θέλετε να ακούσετε την προσωπική μου άποψη... το έχετε και εσείς ανάγκη.

COCA-COLA ZERO TAX - ΜΕΣΑ ΣΕ ΜΙΑ ΑΝΑΤΡΙΧΙΑΣΤΙΚΗ ΣΙΩΠΗ ΤΩΝ ΜΙΝΤΙΑ

Ποιο είναι πιο σκανδαλώδες; Το ότι η μεγαλύτερη ελληνική πολυεθνική διαπρέπει στη φοροαποφυγή ή ότι σχεδόν σύμπαντα τα ελληνικά ΜΜΕ επιλέγουν να αποσιωπήσουν τη συμμετοχή ελληνικών εταιρειών στα LuxLeaks;

Από σήμερα το πρωί γνωρίζουμε ότι η Coca-Cola HBC, πιθανότατα η μεγαλύτερη ελληνική πολυεθνική, είναι η επόμενη στη σειρά ελληνικών συμφερόντων εταιρειών (μετά το EFG Group του Ομίλου Λάτση, και τηWind Hellas) που χρησιμοποίησαν το μηχανισμό της ελεγκτικής εταιρείας PwC ώστε να φοροαποφεύγει μέσω Λουξεμβούργου.

Η αποκάλυψη αναρτήθηκε από το ICIJ (τη Διεθνή Σύμπραξη Ερευνητών Δημοσιογράφων) στη σελίδα τωνLuxembourg Leaks, μαζί με τα σχετικά έγγραφα που τεκμηριώνουν τη φοροαποφυγή - και τα οποία μπορείτε να διαβάσετε εδώ.

Η Coca Cola HBC (Hellenic Bottling Company) είναι μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες εμφιάλωσης προϊόντων της Coca-Cola στον κόσμο (η μεγαλύτερη στην Ευρώπη), με πελάτες 585 εκατομμύρια ανθρώπους σε 28 χώρες. Θυγατρική της κατά 100% είναι η γνωστή μας 3Ε (άλλοτε «Ελληνική Εταιρεία Εμφιαλώσεως»). Η μητρική εταιρεία ιδρύθηκε το 1969 στην Ελλάδα και ακόμα ελέγχεται από τις οικογένειες Δαυίδ και Λεβέντη.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΙΣ ΒΡΕΤΑΝΙΚΕΣ ΠΑΡΘΕΝΕΣ ΝΗΣΟΥΣ ΜΕΣΩ ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟΥ

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Χάρη Καρανίκα, του μοναδικού Έλληνα δημοσιογράφου που συνεργάζεται με το ICIJ, στα σημερινά NEA, στο κέντρο του δικτύου, μεταξύ Ελλάδας και Βρετανικών Παρθένων Νήσων, βρίσκονται δύο εταιρείες με έδρα το Μεγάλο Δουκάτο, οι Boval και Kar-Tess Holding, μέτοχοι αμφότερες της Coca-Cola 3E, θυγατρικής της Coca-Cola ΗBC στην Ελλάδα.

Μέχρι το 2010, οι εταιρείες με έδρα το Λουξεμβούργο μπορούσαν να απολαμβάνουν ένα καθεστώς εκτεταμένης φοροαπαλλαγής, βάσει ενός περιβόητου νόμου του 1929, ο οποίος αποτέλεσε διαχρονικά το ισχυρότερο κίνητρο μετοίκησης των εταιρειών στο Μεγάλο Δουκάτο.

Είναι χαρακτηριστικό ότι όπως αναφέρει το ρεπορτάζ των ΝΕΩΝ, οι δύο εταιρείες υφίστανται στο Λουξεμβούργο στο πλαίσιο του καθεστώτος του 1929: η μεν Boval από τη δεκαετία του '70 και η Kar-Tess από τη δεκαετία του '80. Αυτό με άλλα λόγια σημαίνει ότι επί 40 χρόνια χρησιμοποιούν το φοροπαράδεισο του Λουξεμβούργου. Αν το δει κανείς ανάποδα, σημαίνει πως επί 40 χρόνια το ελληνικό δημόσιο χάνει φόρους...

Αλλά το 2010 το καθεστώς αυτό, υπό την πίεση εταιρειών και κρατών που κατήγγειλλαν τον αθέμιτο ανταγωνισμό, καταργήθηκε. Οι εταιρείες του ομίλου της CCHBC βρέθηκαν ξαφνικά σε μια πρωτοφανή για τις ίδιες κατάσταση: σε καθεστώς κανονικής φορολόγησης, σαν να ήταν κοινοί θνητοί. Όπως και σε εκατοντάδες άλλες περιπτώσεις, το πρόβλημα ανέλαβε να επιλύσει η PcW, επινοώντας ένα σχήμα που στόχο του είχε να αποφύγει τη φορολόγηση των εταιρειών τόσο στην Ελλάδα (με 25%) όσο και στο Λουξεμβούργο (με 15%).

Για να γίνει αυτό, επιλέχθηκε μια στρατηγική σε σειρά βημάτων με αντικείμενο τη μεταφορά συνολικά 159 εκατομμυρίων ευρώ και σκοπό την καταβολή των λιγότερων δυνατόν (ή μηδενικών;) φόρων. 

Πρώτο βήμα, μία κίνηση κεφαλαίων από την Ελλάδα στο Λουξεμβούργο ύψους 59 εκατομμυρίων ευρώ, προτού εκπνεύσει το καθεστώς φοροαπαλλαγής. Η μεταφορά απέφυγε την καταβολή φόρων στη χώρα προέλευσης βάσει της Συμφωνίας Διπλής Φορολόγησης και δεν φορολογήθηκε στο Λουξεμβούργο βάσει του καθεστώτος του 1929.

Στο Δ.Σ. της Kar-Tess το 2009 εμφανίζονταν οι Γιώργος Δαυίδ και Αναστάσιος Λεβέντης (οι ηγέτες δηλαδή της ελληνικής Coca-Cola), δηλώνοντας ως έδρα το Λάγος της Νιγηρίας. (Η οικογένεια Λεβέντη έχειδεσμούς με τη Νιγηρία από το 1920).  

Τον Μάιο του 2009, οι Γενικές Συνελεύσεις των δύο εταιρειών αποφάσισαν να απεκδυθούν των προνομίων που τους έδινε ο νόμος του 1929 και να υπαχθούν σε ένα καθεστώς κανονικής φορολόγησης. Αυτό σήμαινε πως στο εξής θα πλήρωναν κανονικά τους φόρους τους; Όχι ακριβώς...

Τον Ιούλιο του 2009, η PwC υποβάλλει τη φορολογική της πρόταση προς τις αρχές και η συμφωνία εγκρίνεται αυθημερόν! Ακολουθεί η δεύτερη κίνηση κεφαλαίων από το Λουξεμβούργο προς τις Βρετανικές Παρθένες Νήσους (τις γνωστές BVI) που βαπτίστηκαν τόκος από υφιστάμενο δάνειο από τη Lavonos (βλέπε γράφημα) ώστε και πάλι να αποφευχθεί η φορολόγησή τους.

Τελευταίο βήμα: Συστήνεται μία νέα εταιρεία στην Κύπρο με το ίδιο όνομα (Boval) και μεταφέρονται οι μετοχές της Boval Λουξεμβούργου σε αυτήν. Στο εξής, οι διανομές μερισμάτων στην κυπριακή Boval Ltd θα απαλλάσσονταν από την παρακράτηση φόρου.

Με άλλα λόγια, το Λουξεμβούργο κατάργησε επισήμως το καθεστώς φοροπαλλαγής και την ίδια ώρα, με συνεργό την PwC, από την πίσω πόρτα εγκαθίδρυσε ένα νέο αντίστοιχο καθεστώς.

Όσο για την ελληνική πολευθνική και τους επιχειρηματίες που τη διοικούν, αφού παραιτήθηκαν με τη βούλα όλων των φορολογικών τους προνομίων, με συνεργό την PwC και τις αρχές του Δουκάτου, επέστρεψαν στο καθεστώς από το οποίο υποτίθεται παραιτήθηκαν... Coca-Cola Zero Tax....

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Καρανίκα, πηγές από τη Γενική Διεύθυνση Φορολόγησης και Τελωνειακής Ενωσης της Κομισιόν ανέφεραν ότι ενδιάμεσες εταιρείες, οι οποίες δηλαδή παρεμβάλλονται ανάμεσα σε άλλες με μόνο σκοπό τη φορολογική ελάφρυνση, "θα μπορούσαν να αγνοηθούν και η φορολόγηση να εφαρμοστεί ωσάν οι εταιρείες να συνδέονται απευθείας μεταξύ τους. Σαν να έχουν, δηλαδή, απευθείας σχέση".

Η Κομισιόν, έστω χωρίς την ευθύνη μιας δήλωσης on-the-record, πετάει το μπαλάκι στις ελληνικές αρχές.Και το ερώτημα που τίθεται είναι προφανές: Το Υπουργείο Οικονομικών θα αναλάβει δράση απέναντι στην ελληνικών συμφερόντων εταιρεία ώστε τα κεφάλαια που έφυγαν από την Ελλάδα (τουλάχιστον αυτά των εν λόγω συμφωνιών) να φορολογηθούν όπως πρέπει;

ΤΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΣΚΑΝΔΑΛΟ: Η ΑΝΑΤΡΙΧΙΑΣΤΙΚΗ ΣΙΩΠΗ ΤΩΝ ΜΙΝΤΙΑ

Ποιο είναι όμως το μεγαλύτερο «σκάνδαλο»; Το ότι το ότι η μεγαλύτερη ελληνική πολυεθνική διαπρέπει στη φοροαποφυγή ή ότι σύμπαντα τα ελληνικά ΜΜΕ επιλέγουν να αποσιωπήσουν το γεγονός;

Η εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ, που είναι ο αποκλειστικός συνεργάτης στην Ελλάδα του ICIJ, στη δημοσίευση των LuxLeaks, παρότι είχε κατ’αποκλειστικότητα το θέμα, το χειρίστηκε ως εξής: Στην πρώτη της σελίδα, αντί το θέμα να είναι πρώτο, όπως θα άρμοζε σε μία διεθνή και εθνική αποκλειστικότητα, είναι θαμμένο στον πάτο της σελίδας με έναν τίτλο από τον οποίο λείπει εντελώς κάθε αναφορά στην Coca-Cola. Ο τίτλος, σκέτο-αίνιγμα, αναφέρει:

Luxembourg Leaks: H ελληνική «παροικία» στο Λουξεμβούργο και η σκληρή απάντηση των Γερμανών

Και ενώ ΤΑ ΝΕΑ σαμποτάρουν την ίδια τους την αποκλειστικότητα, οι υπόλοιπες εφημερίδες επιλέγουν αν αποσιωπήσουν πλήρως την αποκάλυψη της προηγούμενης ημέρας: ότι το EFG Group του Ομίλου Λάτση και η Wind ήταν ανάμεσα στις «ελληνικές» εταιρείες που έχουν εμπλοκή στην υπόθεση LuxLeaks.

Απο το σύνολο του ημερήσιου τύπου ούτε μία δεν ανέφερε το EFG Group στο πρωτοσέλιδό της. Υπήρξαν δύο μόλις εξαιρέσεις που αναφέρθηκαν μεν στην υπόθεση LuxLeaks -η «Εστία» και η Εφημερίδα των Συντακτών- αλλά ούτε αυτές αναφέρθηκαν στο πρωτοσέλιδό τους στα ονόματα των ελληνικών εταιρειών. 

Και η Coca-Cola; Τα διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης περιορίστηκαν σε χλομές αναφορές στο ρεπορτάζ. Μέσα ενημέρωσης που καθημερινά ανεβάζουν εκατοντάδες ποστ, δεν βρήκαν χώρο για ένα τόσο μεγάλο και διεθνές θέμα - κι ας αφορούσε τη μεγαλύτερη ελληνική πολυεθνική.

Όπως έχουμε ξαναγράψει στο ThePressProject, η Coca-Cola HBC αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους διαφημιζόμενους στην Ελλάδα (όπως και διεθνώς το αντίστοιχο αμερικάνικο brand) ενώ ταυτόχρονα απολαμβάνει ένα είδος ευρύτερης ασυλίας, που ίσως να συνδέεται και με το στάτους των Ελλήνων ιδιοκτητών της και ιδίως του κ. Γεώργιου Δαυίδ.

Με τον ίδιο τρόπο που σήμερα τα ελληνικά ΜΜΕ προσποιούνται ότι η υπόθεση φοροαποφυγής της Coca-Cola δεν υπάρχει, μερικούς μήνες νωρίτερα αποσιώπησαν, στη μεγάλη τους πλειοψηφία, το μποϊκοτάζ που οι εργαζόμενοι κήρυξαν εναντίον της εταιρείας εξαιτίας των απολύσεων και του κλεισίματος παραγωγικών μονάδων.

Τέλος, η ίδια η εταιρεία, προσέφυγε στα δικαστήρια ζητώντας προσωρινή διαταγή προκειμένου να σταματήσει το μποϊκοτάζ. Έως τώρα, η ελληνική δικαιοσύνη έχει απορρίψει το αίτημά της.

Η WIND ΔΙΑΨΕΥΔΕΙ… ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΘΥΜΑΤΑΙ ΚΑΛΑ

Η WIND είναι μάλλον από αυτούς που δεν έκαναν Like στο ρεπορτάζ μας για το #LuxLeaks. Μας έστειλε χθες αυτή την πολύ φιλική επιστολή και μας κάλεσε να επανορθώσουμε. Το πιο αστείο πάντως είναι ότι η επιστολή διάψευσης δημοσιεύτηκε παντού, και εκεί δηλαδή που δεν υπήρχε το ρεπορτάζ, αφήνοντας κάπως… εκτεθειμένη την εταιρία που βρέθηκε να διαψεύδει ένα ανύπαρκτο ρεπορτάζ. Κι όμως, κάτι δεν πάει καλά και με την διάψευση:

Η Επιστολή της WIND

Καλησπέρα,

Σχετικά  με τα πρόσφατα δημοσιεύματα που συνδέουν την WIND με την Weather Investments , θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε ότι:  

Η WIND δεν έχει καμία σχέση με τη Weather Investments . Από το 2009, μέτοχοι της WIND είναι διεθνή επενδυτικά κεφάλαια και η μητρική της εταιρεία είναι η Largo Limited. Η WIND Ελλάς  ήταν και είναι ελληνική εταιρεία, ιδρύθηκε και διατηρεί την έδρα της στην Ελλάδα από το 1992, καταβάλλοντας τους φόρους που προβλέπονται από την ελληνική νομοθεσία στη χώρα μας για το σύνολο των εσόδων της. Επισημαίνουμε ακόμη, ότι από το 2009 η εταιρεία δεν έχει δώσει μέρισμα στους μετόχους της. 

Παρακαλούμε να γίνει η σχετική διόρθωση.

Στη διάθεσή σας για οτιδήποτε περαιτέρω.

Με εκτίμηση,

Μίκα Παπαηλιού

Κάτι δεν πάει καλά με τις ημερομηνίες

Τα έγγραφα που αφορούν την Weather Investments αναφέρονται στο tax ruling της εταιρίας το έτος 2009, τη χρονιά δηλαδή που η WIND ισχυρίζεται ότι η Largo την είχε αντικαταστήσει. Αυτό φαντάζει πολύ περίεργο γιατί σύμφωνα με τη Wikipedia η απόσυρση της Weather Investments από την ελληνική τηλεπικοινωνιακή εταιρία έγινε ένα χρόνο αργότερα. Ακόμα πιο αναλυτικά διαβάζουμε στοTelegeography.com ότι οι συζητήσεις για την αλλαγή της ιδιοκτησίας ξεκίνησαν τον Ιούλιο του 2010, προχώρησαν με κάποια βήματα σύγκλησης τον Οκτώβριο του 2010 και τελικά η μεταφορά ολοκληρώθηκε με αλλαγή και του Δ.Σ. τον Δεκέμβριο του 2010.

Επειδή η διάψευση της WIND δεν είναι ούτε πολύ κατηγορηματική ούτε πολύ ξεκάθαρη έχουμε επιστρέψει με μια ερώτηση, στην οποία ακόμα δεν έχουμε πάρει απάντηση: «Τελικά ποια ημερομηνία αποσύρθηκε η Weather Investments από τη WIND; Το 2009 όπως γράφει η επιστολή σας ή το 2010 όπως γράφουν 1.241 ιστοσελίδες στο διαδίκτυο;»

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΣΑΒΒΑΪΔΟΥ: Ο ΛΥΚΟΣ ΠΟΥ ΦΥΛΑΕΙ ΤΟΥΣ ΛΥΚΟΥΣ

Η Γενική Γραμματέας Εσόδων, δηλαδή ο υπ. αριθμ. 1 αρμόδιος στη χώρα για την είσπραξη φόρων, ήταν ανώτατο στέλεχος στην PwC στα 4 χρόνια που αυτή έστηνε σχήματα φοροαποφυγής για τις μεγαλύτερες ελληνικές πολυεθνικές. Για τη θέση της Γ.Γ. την πρότεινε ο υπουργός Οικονομικών, ο πρώην εργοδότης του οποίου επίσης εμπλέκεται στα LuxLeaks. Και αυτό δεν είναι παρά η άκρη του μίτου της διαπλοκής μεταξύ PwC και δημοσίου

ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑ ΛΕΟΝΤΟΠΟΥΛΟΥ

Σε έναν κόσμο λογικής, οι αποκαλύψεις του ICIJ σχετικά με τα LuxLeaks, και η συμμετοχή σε αυτά ελληνικών εταιρειών, θα οδηγούσε τις ελληνικές αρχές σε επείγουσα δράση εναντίον του «κυκλώματος»: εναντίον των εμπλεκόμενων εταιρειών αλλά και εναντίον της PwC, της εταιρείας δηλαδή που έστησε όλο αυτό το σύστημα.

Σε αυτόν τον κόσμο, ο Γενικός Γραμματέας Εσόδων, ο άνθρωπος που νυχθημερόν ασχολείται με τη συλλογή εσόδων, θα ήταν τώρα (ή πιο σωστά από καιρό) επί ποδός πολέμου κατά της PwC.

Ας μεταβούμε λοιπόν νοερά στο αρχηγείο αυτού του πολέμου. Εκεί, στην οδό Καραγεώργη Σερβίας 8, συναντούμε την Κατερίνα Σαββαΐδου, ετών 41. Ανέλαβε το πόστο του γενικού γραμματέα Δημοσίων Εσόδων τον Ιούνιο του 2014.

Η κ. Σαββαΐδου μονομιάς έκανε σαφές πως προτεραιότητά της είναι η πάταξη της φοροαποφυγής: «Να μην επιτρέψεις στον άλλον να φθάσει στο σημείο να φοροδιαφύγει. Αυτό το επιτυγχάνεις μόνο εφόσον κλείσειςόλα τα “παράθυρα” της φοροαποφυγής», επεσήμανε σε στενούς της συνεργάτες, σύμφωνα με Το Βήμα. Πρόκειται για δήλωση με υψηλή αίσθηση της ειρωνίας καθώς προερχόταν από μια ειδικό της... φοροαποφυγής.

Μέχρι τον Ιούνιο του 2014, η κ. Σαββαΐδου ήταν ανώτατο στέλεχος στην PriceWaterhouseCooopers (PwC), μία από τις λεγόμενες Big Four, τις μεγάλες ελεγκτικές εταιρείες του κόσμου. Στην υπόθεση των LuxLeaks, η PwC είναι η πραγματική πρωταγωνίστρια: Η εταιρεία που έστησε για περισσότερες από 340 πολυθενικές ένα σοφιστικέ μηχανισμό φοροαποφυγής σε συνεργασία με τις αρχές του Λουξεμβούργου. Ανάμεσα τους και 9 εταιρείες που σχετίζονται με την Ελλάδα...

ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ Ο TAX SENIOR MANAGER ΤΗΣ PWC ΝΑ ΜΗ ΓΝΩΡΙΖΕ ΤΙ ΕΚΑΝΕ Η PWC;  

Όχι μόνον η προϋπηρεσία της κ. Σαββαΐδου στην PwC δεν αποτελεί μυστικό αλλά το ΥπΟικ στηνανακοίνωση επιλογής της είχε φροντίσει να τονίσει πως η νέα Γ.Γ. ήταν «Senior Manager στην εταιρία “PwC-Ελλάς”, επικεφαλής μιας ομάδας περίπου 100 δικηγόρων και φοροτεχνικών συμβούλων». Ήταν «επίσης, Knowledge Manager όλης της εταιρείας, που στελεχώνεται από περίπου 900 υπαλλήλους».

Σύμφωνα με το Ελληνοαμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο, η κ. Σαββαΐδου, ως Tax Senior Manager της PwC είναι (ακόμα;) μέλος της Επιτροπής Φορολογίας του επιμελητηρίου, μιας επιτροπής της οποίας η αποστολή ρητώς «δεν παραβλέπει τις ευκαιρίες για σύννομη φορολογική ελάφρυνση». Τον ίδιο ακριβώς όρο («tax saving») χρησιμοποιεί το ICIJ στη σύνοψη των ευρημάτων του (key findings) για να περιγράψει τo σκοπό των συμφωνιών στο Λουξεμβούργο.

(Δύο μέρες πριν τη δημοσιοποίηση των LuxLeaks, οργανώθηκε το 6^ο Tax Forum στη Θεσσαλονίκη με σπόνσορες ανάμεσα σε άλλους την PwC. Κεντρικοί ομιλητές ήταν δύο: η Κατερίνα Σαββαίδου, πρώην PwC / πλέον Γ.Γ. Εσόδων. Και ο Γιώργος Μαυραγάνης, πρώην KPMG / πλέον υφυπουργός Οικονομικών.)  

Και όμως, παρόλο που η κ. Σαββαΐδου ήταν Tax Senior Manager στην PwC, η ελληνική κυβέρνηση την είχε διορίσει ήδη από τον Ιούλιο του 2013 (βλ. ΦΕΚ παραπλεύρως) σε επιτροπή του Υπουργείου Οικονομκών ενώ (όπως θα δούμε παρακάτω) ταυτόχρονα με τη θέση της στην PwC έκανε δηλώσεις σε διεθνή μέσα ως «σύμβουλος της κυβέρνησης».

Από το προσωπικό της LinkedIn προκύπτει ότι έμεινε στην PwC από τον Ιανουάριο του 2010 ως τον Ιούνιο του 2014, περίοδος που εν μέρει συμπίπτει με την περίοδο των LuxLeaks. Για παράδειγμα, δύο από τα tax rulings που επιτρέπουν, κατά το ICIJ, σε ελληνικές εταιρείες να κάνουν φοροαποφυγή στο Λουξεμβούργο (ένα ruling για το EFG Group του Ομίλου Λάτση, και ένα για τη Wind Hellas) έχουν ημερομηνία Φεβρουαρίου και Μαρτίου 2010 αντίστοιχα, αφού δηλαδή η κ. Σαββαΐδου έχει αναλάβει ως senior manager στην PwC.

Σε κάθε όμως περίπτωση, η κ. Σαββαΐδου ήταν ενεργός μάνατζερ στην PwC όταν όλα αυτά τα σχήματα φοροαποφυγής ήταν σε ισχύ: δηλαδή από το 2010 ως το 2014.

Και το ΦΕΚ στο οποίο αναφερθήκαμε πιο πάνω, με το οποίο διορίστηκε το 2013 στην επιτροπή του ΥπΟικ (ενώ συνέχισε να εργάζεται στην PwC) ανέφερε ρητά πως "ε) Κατά την έναρξη κάθε συνεδρίασης κάθε µέλος του Γνωµοδοτικού Συµβουλίου οφείλει να δηλώνει ενδεχόµενη σύγκρουση συµφερόντων."

Το ερώτημα που τίθεται είναι φυσικά το ακόλουθο: Είναι δυνατόν ένας «tax senior manager», ένας «knowledge manager», επικεφαλής του νομικού – φοροτεχνικού τμήματος της εταιρείας, να μην έχει γνώση του συστήματος φοροαποαφυγής που η εταιρεία του κατ’εξακολούθηση έστηνε για λογαριασμό σειράς επιχειρήσεων;

Θα μπορούσε να αντιτάξει κανείς ότι αυτές οι εννιά επιχειρήσεις έχουν την έδρα τους στο Λουξεμβούργο, συνεπώς τα σχήματα φοροαποφυγής θα τα αναλάμβανε η PwC Λουξεμβούργου. Αυτό όμως δύσκολα θα μπορούσε να συμβεί χωρίς τη γνώση και τη συμμετοχή της ελληνικής PwC αφού στη μεγάλη τους πλειοψηφία τα tax rulings αφορούν τις προσπάθειες των εταιρειών να μην πληρώσουν φόρους στη χώρα μας για λεφτά που έβγαλαν στην Ελλάδα. Επιπροσθέτως, πολλές από τις φορολογικές συμφωνίες αφορούν επιχειρηματικές δραστηριότητες στην Ελλάδα. Πώς είναι δυνατόν η ελληνική PwC να μη γνώριζε;

COCA-COLA & EFG: ΔΥΟ ΚΡΑΥΓΑΛΕΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΣΥΜΒΙΒΑΣΤΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ PWC

Το έργο των accounting firms μπορεί σε γενικές γραμμές να διαιρεθεί σε δύο δραστηριότητες, αντιφατικές η μία προς την άλλη: αφενός να ελέγχουν τα βιβλία των πελατών τους (ως ελεγκτικές εταιρείες). Από την άλλη, όπως και οι ίδιες παραδέχονται, να βοηθούν τους πελάτες τους να πληρώνουν λιγότερους φόρους. Το αν αυτό εκτός από ανήθικο είναι και παράνομο είναι άλλη ιστορία. Οι ίδιες οι ελεγκτικές εταιρείες επιχειρηματολογούν ότι είναι νόμιμο, και όμως, σύμφωνα όμως με στατιστικές (πηγή: συνεδριάσεις Επιτροπής Δημόσιων Λογαριασμών, Βουλή των Κοινοτήτων, pdf), οι φορολογικές λύσεις που προσφέρουν, οσάκις προσβληθούν σε δικαστήριο, κρίνονται παράνομες σε ποσοστό από 50% ως 75%! Aν διαβάζετε αυτή τη γραμμή κάποιος έχει αντιγράψει το κείμενο χωρίς την άδειά μας

Ο στοιχειώδης κανόνας αποφυγής σύγκρουσης συμφερόντων είναι η εταιρεία λογιστών να μην μπλέκει την ελεγκτική δουλειά με την παροχή συμβουλών φοροαποφυγής. Μπορεί δηλαδή να κάνει το ένα (έλεγχο βιβλίων) ή το άλλο (παροχή συμβουλών) με έναν πελάτη αλλά όχι και τα δύο μαζί.

Μια απλή διασταύρωση όμως των εταιρειών που έλεγχε η PwC και των tax rulings του Λουξεμβούργου δείχνει ότι τελικά έκανε και τα δύο μαζί.

Έτσι η PwC για τις χρονιές 2009 και 2010, σύμφωνα με τα LuxLeaks, πετυχαίνει tax rulings στο Λουξεμβούργο για λογαριασμό του EFG Group (Όμιλος Λάτση) και της Coca-Cola SBC (Όμιλος Δαυίδ-Λεβέντη).

Ταυτόχρονα, σύμφωνα με τις Εκθέσεις Διαφάνειας για τις χρονιές 2009 και 2010, η PwC «ορίσθηκε ως νόμιμος ελεγκτής για τη διενέργεια υποχρεωτικών ελέγχων των ετησίων οικονομικών καταστάσεων» τόσο για την Coca-Cola SBC όσο και για την Eurobank, τη θυγατρική (εκείνη την εποχή) του EFG Group. 

Για πολλά χρόνια, οι Big Four αντιστέκονταν στην ποινικοποίηση της σύγκρουσης συμφερόντων. Τελικά το σκάνδαλο της Enron οδήγησε το 2002 στο διάσημο νόμο Sarbanes–Oxley Act (ή SOX από τα αρχικά των δύο αμερικανών πολιτικών που τον νομοθέτησαν, του Ελληνοαμερικανού γερουσιαστή Paul Sarbanes και του βουλευτή Michael G. Oxley) με τον οποίο οριοθετήθηκαν οι περιπτώσεις σύγκρουσης συμφερόντων στις ΗΠΑ. Αλλά όχι στην Ευρώπη όπου μόνο μετά το 2011 πάρθηκαν ανάλογες πρωτοβουλίες από την Κομισιόν και τον Επίτροπο Μισέλ Μπαρνιέ. Το τελικό πλαίσιο θέτει για πρώτη φορά κανόνες μετά όμως από σημαντικές υποχωρήσεις σχετικά με το αρχικό σχέδιο Μπαρνιέ...

ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΑ ΠΙΟ ΜΥΧΙΑ ΜΥΣΤΙΚΑ

Η τοποθέτηση της κ. Σαββαΐδου προκαλεί τέλος ένα δύσκολο ερώτημα - δύσκολο όχι μόνο να απαντηθεί αλλά ακόμα και να διατυπωθεί: Από την πιο σημαντική θέση διοίκησης του ελληνικού φοροεισπρακτικού μηχανισμού έχει πρόσβαση στα πιο μύχια κρατικά μυστικά. Πόσο συμβατή είναι αυτή η επιλογή με ένα πρόσωπο που μέχρι πρότινος εργαζόταν ως μάνατζερ για μια εταιρεία με ευθέως ανταγωνιστικά προς το ελληνικό δημόσιο συμφέροντα;

Αντί για τέτοιου είδους ερωτήσεις, τα ελληνικά ΜΜΕ παρείχαν κρίσιμες πληροφορίες σχετικά με την κ. Σαββαΐδου από ανώνυμες πηγές εντός του ΥπΟικ, όπως η ακόλουθη: «Τις περισσότερες φορές δεν έφευγε ούτε για φαγητό το μεσημέρι, αλλά έτρωγε την σαλάτα της με βιολογικά προϊόντα, που είναι αδυναμία της στο γραφείο, προσέχοντας πάντα να μην λερώσει τα απλωμένα χαρτιά».

Και όμως ένα απλό γκουγκλάρισμα για το ποιόν της PwC θα αρκούσε. Ας σταθούμε σε ένα μόνο περιστατικό. Βουλευτές του βρετανικού κοινοβουλίου ανακάλυψαν το 2013 πως η εταιρεία είχε στήσει ένα υπερεθνικό σύστημα με επτά (7) επίπεδα ώστε το πιο ακριβό συγκρότημα γραφείων στο Λονδίνο, αξίας 600 εκατ. λιρών (κοντά στο 1 δισ. ευρώ), να μην πληρώνει φόρους από ενοίκια.

Η ροή του χρήματος περνούσε από τους συνήθεις κόμβους, δηλαδή χώρες με ντοκτορά στη φορολογική διαφθορά. Όχι, κακώς πήγε το μυαλό σας στα PIGS, Πορτογαλία, Ιταλία, Ελλάδα, Ισπανία. Εδώ μιλάμε για επιστημονική διαφθορά και όχι για τις αποδείξεις που δεν κόβει ο υδραυλικός ή ο ιδιοκτήτης ταβέρνας. Οι κόμβοι που η PwC χρησιμοποίησε στην προσπάθειά της να κρύψει το χρήμα δεν ήταν στη Μύκονο, τη Νάπολη ή τη Βαρκελώνη αλλά στο Λουξεμβούργο, το Ντελαγουέρ (δηλαδή ΗΠΑ), το Τζέρσεϊ (δηλ. Βρετανία)...

ΔΥΟ ΥΠΟΥΡΓΟΙ ΚΑΙ ΕΝΑΣ ΤΡΟΪΚΑΝΟΣ: ΤΟ ΦΑΝ ΚΛΑΜΠ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΩΣ

Τέτοιες υποθέσεις, για  το τι πραγματικά κάνει η PwC και γενικότερα οι Big Four, υπάρχουν αμέτρητες. Δεν χρειαζόταν δηλαδή να περιμένει κανείς τα LuxLeaks. Και όμως, όταν ανακοινώθηκε η επιλογή της κ. Σαββαΐδου, αντί ενστάσεων, ακούστηκαν εγκώμια, εντός και εκτός Ελλάδας.

Τρεις ανώτατοι αξιωματούχοι ερίζουν για την πρόσληψη της. Όλοι τους, αν πιστέψουμε τα δημοσιεύματα εφημερίδων ήταν ενθουσιώδεις υποστηρικτές της:

Πρώτα απ'όλα αποτελούσε πρόταση του υπουργού Οικονομικών Γκίκα Χαρδούβελη, σύμφωνα με τοεπίσημο ανακοινωθέν του υπουργείου.

Επιπροσθέτως, στο Βήμα διαβάζουμε πως «κομβικό ρόλο στην επιλογή έπαιξε ο υφυπουργός Οικονομικών Γιώργος Μαυραγάνης», ο οποίος «είχε θητεύσει με επιτυχία στην KPMG», δηλαδή μία από τις υπόλοιπες Big Four. Με άλλα λόγια, στην Ελλάδα η μάχη κατά της φοροδιαφυγής είναι στα χέρια δύο πρώην στελεχών των εταιρειών με ειδικότητα τη... φοροαποφυγή.

Τέλος, η κ. Σαββαΐδου δεν θα 'χε πάρει την θέση, αν δεν την είχε εγκρίνει ο Γενικός Επιθεωρητής του Υπουργείου Οικονομικών της... Γαλλίας, ο κ. Λε Πετίτ, ο οποίος σύμφωνα με το Πρώτο Θέμα, συμμετείχε στην 5μελή επιτροπή επιλογής και «πέρασε από κόσκινο» τους υποψηφίους. (Ωραία εθνική κυριαρχίαόπου τον Έλληνα γενικό γραμματέα Εσόδων εγκρίνει ένας... Γάλλος).

ΤΟ BLOOMBERG ΨΑΧΝΕΙ ΤΗ ΦΟΡΟΔΙΑΦΥΓΗ ΣΤΑ ΥΠΟΓΕΙΑ ΤΩΝ ΜΠΑΡ

Ήταν άνοιξη προς καλοκαίρι του 2014, η εποχή του success story, στο οποίο ατυχώς δεν προσέτρεξαν μόνον τα εγχώρια πρόθυμα ΜΜΕ αλλά και μερικά από τα εγκυρότερα μέσα διεθνώς. Το ελληνικό success story, η ανάκαμψη (rebound), η αναγέννηση (revival), σαν κάθε καλό δράμα με χάπι έντ, χρειαζόταν χαρακτήρες, ήρωες. Και τους βρήκε.

Κατά το πρακτορείο Bloomberg το νέο (θετικό) πρόσωπο της Ελλάδας είναι δύο γυναίκες, η Αικατερίνη Σαββαΐδου, νέα γενική γραμματέας Δημοσίων Εσόδων, και η Αναστασία Σακελλαρίου, πρόεδρος του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Μέσα στο καλοκαίρι το αμερικάνικο μέσο δημοσίευσε δύο προφίλ για τις δύο Ελληνίδες. (Και αν στην περίπτωση Σαββαΐδου, το πρακτορείο πέρασε στο ντούκου τη θητεία της στην PwC, στην περίπτωση της Σακελλαρίου θεώρησε τριτεύουσας σημασίας ότι η πρόεδρος του ΤΧΣ διώκεται για κακούργημα που σχετίζεται με την άσκηση των καθηκόντων της κατά την προηγούμενη θητεία της σε τράπεζα).

Το Bloomberg στο προφίλ της Σαββαΐδου αναφέρεται στην ιδιότητα της νέας Γ.Γ. Εσόδων ως πρώην μάνατζερ στην PwC αλλά δεν βρίσκει τίποτα το αμφιλεγόμενο σε αυτό. Δύο μήνες πριν, τον Απρίλιο του 2014 (πριν πάρει τη νέα της θέση), το Bloomberg είχε ξανά κομμάτι με αναφορά στη Σαββαΐδου. Το ρεπορτάζ είχε τίτλο (σε ελεύθερη μετάφραση) «Οι διώκτες της φοροδιαφυγής στην Ελλάδα στρέφουν την προσοχή τους στα υπόγεια των νυχτερινών κλαμπ» και εστίαζε στο «κορυφαίο» ζήτημα: αν οι μπάρμαν στα ποτάδικα της νύχτας κόβουν απόδειξη στους πελάτες τους και στη μάχη του ΥπΟικ να τους πιάσει στα πράσα.

Παρότι η Σαββαΐδου ήταν ακόμα ενεργός senior manager στην PwC, στο ρεπορτάζ έκανε δηλώσεις με το το καπέλο του «κυβερνητικού συμβούλου». (Δείτε παραπάνω, το ΦΕΚ του διορισμού της). 

Οι ίδιοι δηλαδή παράγοντες (διεθνή ΜΜΕ και εκπρόσωποι των δανειστών) που επί χρόνια πυροβολούσαν τους Έλληνες για το ότι δεν πληρώνουν φόρους, τώρα έδωσαν το χρίσμα τους σε ένα ανώτατο στέλεχος πολυεθνικής που τα πηγαίνει περίφημα σε αυτό ακριβώς το σπορ.

Η ΔΙΑΠΛΟΚΗ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ - PWC

Γνωρίζουμε τον αντίλογο που εκφράζεται από όσους υποστήριξαν την επιλογή Σαββαΐδου: Είναι σα να προσλάβεις ένα χάκερ. Η παρομοίωση θα ευσταθούσε μόνον αν αυτός που προσέλαβε τον χάκερ (το ΥπΟικ) αλλά και ο ίδιος ο χάκερ (Σαββαΐδου), αναγνώριζαν ότι ο προηγούμενος εργοδότης του χάκερ ήταν εγκληματικό στοιχείο. Δεν βλέπουμε καμιά τέτοια διάθεση... Τουναντίον, το ελληνικό κράτος σπεύδει σε κάθε ευκαιρία να διαπλακεί με τις ελεγκτικές εταιρείες, και με την PwC ιδιαιτέρως, σε σημείο που στην ουσία «ιδιωτικοποιεί» κομμάτια της δικής του αρμοδιότητας.

§  Το 2009, πριν καν την αρχή της κρίσης, διαβάζουμε πως το Υπουργείο Οικονομικών, θα ανέθετε στην PwC το κυνήγι των μικροοφειλετών, την ίδια ακριβώς εποχή που η εταιρεία υπέρβαλλε στις αρχές του Λουξεμβούργου πατέντες για τη φοροελάφρυνση των μεγαλο-πελατών της.

§  Το 2010, της ανατέθηκε (από κοινού με την KPMG) ο έλεγχος δαπανών του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους - μία ακόμα περίπτωση πρόσβασης σε νευραλγικό τομέα του δημοσίου.

§  Το 2011 ήταν σύμβουλος αποκρατικοποιήσεων για τις ΟΣΕ / ΤΡΕΝΟΣΕ.

§  Και πολύ πρόσφατα, τον Οκτώβριο του 2014, ο κ. Χαρδούβελης ανέθεσε στην PwC μελέτη για τον τρόπο εφαρμογής του αναβαλλόμενου φόρου των τραπεζών. Το έκανε σύμφωνα με τα ρεπορτάζ των εφημερίδων, «παρακάμπτοντας πλήρως τις υπηρεσίες του υπουργείου» του. Ανέθεσε δηλαδή την επίλυση ενός ζητήματος δημοσίου συμφέροντος σε μια ιδιωτική εταιρεία η οποία εκ της φύσεως της διαπλέκεται με τις ελληνικές τράπεζες... Και αν κρίνουμε από το αποτέλεσμα, σύμφωνα τουλάχιστον με όσα έχουν υποστηρίξει τόσο ο Γιάννης Βαρουφάκης εδώ όσο και η Wall Street Journal εδώ, οι τράπεζες έμειναν ενθουσιασμένες από τη λύση...

Και αυτά αφορούν μόνο τη διαπλοκή της PwC με το ελληνικό δημόσιο. Το μεγάλο θέμα όμως είναι η διαπλοκή της εταιρείας με το ευρύτερο σύστημα εξουσίας στην Ελλάδα. Αλλά γι αυτό θα μιλήσουμε αναλυτικότερα τις επόμενες μέρες...

ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ: ΕΝΑ ΕΡΩΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΧΑΡΔΟΥΒΕΛΗ ΚΑΙ ΣΑΒΒΑΪΔΟΥ

Ο Γκίκας Χαρδούβελης πήγε στο υπουργείο Οικονομικών από τη Eurobank, όπου θήτευσε ως πολυετής και πολύτιμος συνεργάτης του Ομίλου Λάτση. (Για το σοβαρό πρόβλημα σύγκρουσης συμφερόντων μεταξύ των δύο ιδιοτήτων, διαβάστε εδώ την ανάλυση του Γιάννη Βαρουφάκη). Ταυτόχρονα, στο δημόσιο μεταγράφηκε η κ. Σαββαΐδου με τον τρόπο που είδαμε, και με τη θερμή, όπως προείπαμε, σύσταση του κ. Χαρδούβελη.

Τώρα αποκαλύπτεται πως η πρώην εταιρεία της κ. Σαββαΐδου (πιθανώς με τη συμμετοχή της), εκπόνησε ένα σχήμα φοροαποφυγής με ωφελημένο τον πρώην εργοδότη του κ. Χαρδούβελη. Η επιχείρηση είχε πολλούς κερδισμένους και ένα μόνο θύμα, το ελληνικό δημόσιο, στο οποίο υπηρετούν πλέον οι κ.κ. Χαρδούβελης και Σαββαΐδου. Ερώτηση αφελής: Δεν υπάρχει ηθικό και πολιτικό θέμα και για τους δύο;

ΝΑ ΠΑΡΑΙΤΗΘΟΥΝ ΧΑΡΔΟΥΒΕΛΗΣ, ΣΑΒΒΑΪΔΟΥ... ΑΝΤΕ ΚΑΙ Ο ΓΙΟΥΝΚΕΡ

Το Bloomberg δημοσίευσε σήμερα editorial με τον τίτλο «Ο Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ πρέπει να φύγει» εξαιτίας των αποκαλύψεων των LuxLeaks. Εμείς θα προσθέταμε ότι για λόγους δημοσίου συμφέροντος πρέπει επίσης να υποβάλουν τις παραιτήσεις τους ο Γκίκας Χαρδούβελης και η Κατερίνα Σαββαΐδου.

Στο δημοσίευμα του Bloomberg διαβάζουμε «Η (Ευρωπαϊκή) Επιτροπή ήδη διενεργεί έρευνα για τις φορολογικές συμφωνίες του Λουξεμβούργου. Ο Γιουνκέρ λέει ότι δεν θα αναμειχθεί αλλά και ότι δεν θα εξαιρέσει τον εαυτό του από την έρευνα. Και όντως, ο εκπρόσωπός του ανέφερε ότι παραμένει ήρεμος παρά της αποκαλύψεις. Δεν θα έπρεπε. Αυτή τη στιγμή το καλύτερο που θα μπορούσε να κάνει για να υπηρετήσει την Ευρώπη θα ήταν να παραιτηθεί».

Οι συντάκτες του Bloomberg δικαιολογούν την επιθετική τους παραίνεση αναφέροντας ότι «η θέση του Γιουνκέρ ως επικεφαλής του σώματος που ερευνά τις φορολογικές πρακτικές που ο ίδιος επέτρεψε ως πρωθυπουργός αποτελούν ξεκάθαρη περίπτωση σύγκρουσης συμφερόντων».

Ας δοκιμάσουμε να αντικαταστήσουμε το όνομα του κ. Γιουνκέρ με αυτό του κυρίου Χαρδούβελη ή της κυρίας Σαββαΐδου. Ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών είναι ο επικεφαλής του σώματος που θα έπρεπε να διερευνά την τεράστια υπόθεση φοροαποφυγής στην οποία ο κ. Χαρδούβελης ενέχεται και προσωπικάαφού ο πρώην εργοδότης του (το EFG Group, μητρική εταιρεία της Eurobank), στον οποίο εργάστηκε σε κορυφαίες θέσεις επί σειρά ετών, εμπλέκεται με αποδείξεις πλέον στην υπόθεση των LuxLeaks. Όπως και ο Γιουνκέρ, ο κ. Χαρδούβελης είναι ταυτόχρονα ελεγχόμενος και ελέγχων σε αυτή την υπόθεση, γι αυτό και, ακολουθώντας το συλλογισμό του Bloomberg, θα έπρεπε να παραιτηθεί. 

Ακόμα πιο δύσκολη είναι η θέση της Κατερίνας Σαββαΐδου η οποία ήταν κορυφαίο στέλεχος της εταιρείας που έστησε το σύστημα τον «φοροευκολύνσεων», και ενώ εργαζόταν σε αυτήν είχε ταυτόχρονα θέση στο Γνωμοδοτικό Συμβούλιο του υπουργείου Οικονομικών. Ήταν δηλαδή εκπρόσωπος τον ελεγχομένων και ελεγκτής ταυτόχρονα.

Η κυρία Σαββαΐδου, ως Γενική Γραμματέας Εσόδων, αντιμετωπίζει επίσης το ασυμβίβαστο Γιουνκέρ. Η παραίτησή της δεν είναι απλώς θέμα ευθιξίας αλλά δημοσίου συμφέροντος: Το αν γνώριζε ή ακόμα συμμετείχε στις συμφωνίες PwC - Λουξεμβούργου, οι οποίες είναι αρκετά πιθανό να έχουν κοστίσει στο ελληνικό δημόσιο εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ σε διαφυγόντα έσοδα, είναι θέμα που χρήζει άμεσης διερεύνησης. Πώς θα μπορούσε η έρευνά του να γίνει σωστά αν ο ίδιος ο ελεγχόμενος είναι ο ελέγχων;

Αλλά για μια στιγμή. Ποιός είπε ότι υπάρχει οποιαδήποτε διαδικασία ελέγχου για την υπόθεση;

Και ακριβώς εδώ έγκειται η διαφορά. Ο Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ είχε τουλάχιστον το θάρρος να ζητήσει έρευνα και να μην εξαιρέσει τον εαυτό του από αυτή . Οι Χαρδούβελης και Σαββαΐδου όχι.

Έχουν περάσει ήδη πέντε μέρες από την αποκάλυψη της υπόθεσης και οι Έλληνες καθ’ύλην αρμόδιοι, δεν έχουν ακόμα πει λέξη, τη στιγμή που σε όλον τον κόσμο, από τον Γιουνκέρ ως τον Αυστραλό Επίτροπο Φορολογίας (τον ομόλογο της κ. Σαββαΐδου), καταγράφονται αντιδράσεις και ξεκινούν έρευνες.

Το πρόβλημα υπερβαίνει την (πολύ σοβαρή) σύγκρουση συμφερόντων. Ακόμα κι αν οι Χαρδούβελης και Σαββαίδου δεν είχαν καμία εμπλοκή, είναι απορίας άξιον ότι δεν παίρνουν θέση στην υπόθεση, τη στιγμή που αυτή αφορά τις αμφιλεγόμενες (και πιθανώς παράνομες) φορολογικές πρακτικές ορισμένων από τις μεγαλύτερες ελληνικές ή ελληνικού ενδιαφέροντος εταιρείες.

Αυτοί δηλαδή που έχουν αναγάγει την πάταξη της φοροδιαφυγής σε εθνικό θέμα, φοβερίζοντας με τις αποφάσεις τους όσους Ελληνες πολίτες δεν έχουν την ασυλία της Coca-Cola, του Ομίλου Λάτση, της Wind ή διαφόρων funds που δήθεν «επενδύουν» στη χώρα μας, συνεχίζουν, με την κάλυψη των ΜΜΕ που θυμίζει ολοκληρωτικό καθεστώς, να φέρονται σαν τα LuxLeaks να μην είδαν ποτέ το φως της δημοσιότητας.

Έτσι, μαζί με την Αναστασία Σακελλαρίου που είναι πρόεδρος του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και ταυτόχρονα κατηγορούμενη για κακουργηματική απιστία, η Ελλάδα έχει το μοναδικό προνόμιο να έχει στις τρεις από τις σημαντικότερες θέσεις της οικονομικής διακυβέρνησης τους λύκους... που θα φυλάνε τους λύκους.

ΟΥΤΕ ΤΟ PSP ΠΟΥ ΑΓΟΡΑΣΕ ΤΟ ΕΛ.ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΘΕΛΕΙ ΝΑ ΠΛΗΡΩΝΕΙ ΦΟΡΟΥΣ

Δεν είναι μόνον εννέα οι εταιρείες ελληνικού ενδιαφέροντος που χρησιμοποιούσαν το Λουξεμβούργο για να μην πληρώνουν φόρους. Ανάμεσα στους πιστότερους πελάτες του Μεγάλου Δουκάτου, εντοπίσαμε το νέο ιδιοκτήτη του ΔΑΑ: Το καναδέζικο PSP έχει στήσει ένα περίπλοκο μηχανισμό φοροαποφυγής με 24 θυγατρικές...

Τον περασμένο Οκτώβριο επανήλθε στη δημοσιότητα η υπόθεση της Hochtief και του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, σχετικά με τη διαμάχη με το ελληνικό δημόσιο για τη (μη) πληρωμή φόρων μερικών εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ. 

Τότε, απαντώντας ο εκπρόσωπος τύπου του Ελ. Βενιζέλος στο ρεπορτάζ του TPP μας είχε επιπλήξει επειδή αναφερόμασταν στη Hocthief ενώ το αεροδρόμιο είχε αλλάξει χέρια. Παρότι η αλλαγή διοίκησης δεν αθώωνε τη γερμανική εταιρεία για όσα είχαν συμβεί όσο εκείνη είχε τον έλεγχο του αεροδρομίου, ο εκπρόσωπος του ΔΑΑ σε ένα είχε δίκιο. Πλέον το αεροδρόμιο έχει περάσει στον έλεγχο του καναδέζικου PSP (Public Sector Pension Investment Board, δηλαδή Συμβούλιο Επενδύσεων Συντάξεων του Δημόσιου Τομέα).

Δυστυχώς όμως όπως φαίνεται από την έρευνα του ICIJ ούτε τα «νέα χέρια» έχουν καμία διάθεση να πληρώνουν φόρους, όποτε τουλάχιστον μπορούν να τους αποφεύγουν.

Τα έγγραφα που έδωσε στη δημοσιότητα το ICIJ δείχνουν ότι το 2009 το PSP είχε χρησιμοποιήσει την PwCγια να στήσει έναν απίστευτα περίπλοκο μηχανισμό φοροαποφυγής που περιλαμβάνει 24 θυγατρικές, οι μισές από τις οποίες είχαν έδρα το Λουξεμβούργο.

Το PSP επενδύει τα κεφάλαια των συνταξιοδοτικών ταμείων του Καναδά και ελέγχεται από Δ.Σ. που ορίζει η ομοσπονδιακή κυβέρνηση του Καναδά. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα του οργανισμού διαχειρίζεται 94 δισεκατομμύρια ευρώ. (Ανάμεσα στις συμμετοχές του είναι και μερίδιο σε μία άλλη, ελληνικού ενδιαφέροντος εταιρεία, στη μεταλλευτική El Dorado, γνωστή φυσικά από την υπόθεση των Σκουριών). Τα απόρρητα έγγραφα που είδαν το φως της δημοσιότητας, μεταξύ του 2008 και του 2013 δείχνουν ότι το PSP είχε επενδύσει σε real estate σε Γερμανία, Γαλλία, Ισπανία, Νορβηγία, Ολλανδία, Βρετανία και Βέλγιο.

Κατά το δημοσίευμα του CBC το PSP δαπάνησε περίπου 390 εκατομμύρια δολάρια για την απόκτηση4.500 ακινήτων μόνο στο Βερολίνο το 2008 αλλά με την βοήθεια της PwC κατάφερε να αποφύγει φόρους περίπου 20 εκατομμυρίων στη Γερμανία. Αυτό έγινε με την χρήση ενός γερμανικού νόμου που επιβάλλει φορολόγηση ακινήτων σε όσους έχουν στην κατοχή τους ακίνητα σε ποσοστό άνω του 95%. Το PSP όμως με την βοήθεια της PwC φρόντισε να αγοράσει τα ακίνητα σε ποσοστό 94,4% μια θυγατρική με έδρα στο Λουξεμβούργο ενώ το ίδιο κράτησε την διαχείριση αποκτώντας μόνο το 5,6%.

Το CBC -που είχε ξεκινήσει την έρευνα για την φοροαποφυγή πριν τα LUXLEAKS- είχε ζητήσει βάσει της νομοθεσίας του Καναδά τα έγγραφα της PwC (θυμίζουμε ότι το PSP είναι κρατικός οργανισμός). Η PwC είχε αναγκαστικά ανταποκριθεί στο αίτημα του μέσου αλλά όπως βλέπετε στην ένθετη φωτογραφία αριστερά το είχε κάνει με μια ελαφρά… λογοκρισία.

Για όλα αυτά που αποκαλύπτονται αυτές τις ημέρες το PSP αρκέστηκε να απαντήσει με μια σιβυλλική δήλωση: «απορρίπτουμε κάθε αναφορά που ισχυρίζεται πως ενεργήσαμε εκτός νόμου». Όλοι ξέρουμε τι σημαίνει αυτό.

#LUXLEAKS ΜΕΡΑ 3η: ΚΟΚΚΙΝΑ ΔΑΝΕΙΑ ΚΑΙ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ ΣΤΙΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΕΙΣ

Το τρίτο (και μάλλον τελευταίο) μέρος των αποκαλύψεων του ICIJ αφορά δύο εταιρείες με ελληνικό ενδιαφέρον: την BAWAG PSK (που σχετίζεται με κόκκινα δάνεια Ελλήνων) και τη Damma Holdings, το επενδυτικό fund του Δημήτρη Δασκαλόπουλου, πρώην προέδρου του ΣΕΒ.

Αυτό αλλάζει λίγο τον προγραμματισμό των αποκαλύψεων του LuxLeaks+ (το οποίο θα προχωρήσει πέραν των αποκαλύψεων του Luxemburg Leaks). Σήμερα ήταν προγραμματισμένη η δημοσίευση του πρώτου ρεπορτάζ για ένα πρόσωπο κλειδί του σκανδάλου της φοροαποφυγής. Αποφασίσαμε όμως να σας παρουσιάσουμε πρώτα συνοπτικά ποιες είναι οι δύο εταιρίες που έρχονται σήμερα στο φως της δημοσιότητας και να επιστρέψουμε αργότερα με αναλυτικό ρεπορτάζ.

Η DAMMA HOLDINGS

Ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος είναι ο Έλληνας επιχειρηματίας πίσω από τη Damma Holdings. Ο Δασκαλόπουλος ήταν επί χρόνια πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Βιομηχάνων, αυτός δηλαδή που συνομιλούσε με τις εκάστοτε κυβερνήσεις και συζητούσε για τον τρόπο με τον οποίο θα φορολογούνται οι βιομήχανοι.

H Damma Holdings είναι το προσωπικό επενδυτικό fund του Δασκαλόπουλου με έδρα το Λουξεμβούργο και το όχημα του καθώς ο επιχειρηματίας επιστρέφει στην οικονομική ζωή της χώρας μας με επενδύσεις. 

Στα τέλη του 2007, ο Δασκαλόπουλος, σε ένα από τα πιο πετυχημένα επιχειρηματικά deal που έγιναν ποτέ στην Ελλάδα, πούλησε τη βιομηχανία τροφίμων Vivartia (την οποία η οικογένεια του έλεγχε επί δεκαετίες, όταν ακόμα λεγόταν Δέλτα), στη MIG του Ανδρέα Βγενόπουλου, εισπράττοντας ο ίδιος 400 εκατομμύρια ευρώ, ποσό που έδωσε φυσικά τρομερή ρευστότητα στο νεοσύστατο Damma Holdings και του επέτρεψε κυρίως από το 2013 και μετά να κάνει επενδυτικές κινήσεις στην Ελλάδα. 

Τα έγγραφα του ICIJ περιλαμβάνουν συμφωνία της Damma Holdings με τις αρχές του Λουξεμβούργου προκειμένου να «εξαφανιστούν» 13 εκατομμύρια ευρώ από το εισόδημα και άρα από τη φορολογική βάση της εταιρίας για τουλάχιστον 5 χρόνια.

Η BAWAG PSK

Η εταιρία αυτή έχει αγοράσει κόκκινα δάνεια ονομαστικής αξίας 700 εκατομμυρίων ευρώ στο 3,5% έως 5,5% της αξίας τους. Τα δάνεια αυτά προσπαθεί να τα εισπράξει είτε πιέζοντας τους ανθρώπους που τα έχουν συνάψει είτε προτείνοντας τους γενναίια «κουρέματα». Το περιθώριο κέρδους της εταιρίας είναι μέχρι και 1.600%.

Τα έγγραφα του ICIJ αποδεικνύουν ότι η εταιρεία χρησιμοποιούσε τα ειδικά προνόμια των tax rulings του Λουξεμβούργου προκειμένου να μεγιστοποιήσει ακόμα περισσότερο τα κέρδη της.

Πηγή: www.thepressproject.gr