Ποιες business χαλάνε οι… Βρυξέλλες

Euro2day.gr

των Μιχάλη Καϊταντζίδη – Φώτη ΚόλλιαΗ πίεση για συγκέντρωση εσόδων και οι «τρικλοποδιές» των δανειστών στο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων. Οι απαιτήσεις της τελευταίας στιγμής και πώς ναυάγησε ο διαγωνισμός για τις ΕΠΑ. Οι συνεχείς επιπλοκές με λιμάνια, ΛΑΡΚΟ και η γραφειοκρατία των Βρυξελλών

.Την ίδια στιγμή που οι εκπρόσωποι της τρόικας ζητούν έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις, οι υπηρεσίες της Κομισιόν στέλνουν απανωτές επιστολές στην κυβέρνηση με αποτέλεσμα να βάζουν τρικλοποδιές σε σειρά διαγωνισμών.
Οι παρεμβάσεις της διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (της περίφημης DG Comp) και άλλων διευθύνσεων, οδήγησαν στην αναβολή των διαγωνισμών για τον ΟΛΠ και τον ΟΛΘ, στην ακύρωση της διαδικασίας πώλησης της ΛΑΡΚΟ και στην καθυστέρηση άλλων διαγωνισμών, όπως για την πώληση του ποσοστού του δημοσίου στο Καζίνο Πάρνηθας.

Τελευταίο επεισόδιο στο σίριαλ των «εμπλοκών» η υπόθεση του διαγωνισμού των ΕΠΑ. Ο διαγωνισμός χθες απέβη άκαρπος, καθώς κανείς επενδυτής δεν πήρε το ρίσκο να εμφανιστεί έχοντας πληροφορηθεί ότι η τρόικα πιέζει για αλλαγές στο μοντέλο.
Στο θέμα αναφέρθηκε μάλιστα και ο Ευάγγελος Βενιζέλος, μιλώντας χθες στο ελληνοαμερικανικό επιμελητήριο. "Προχωρούν τα προγράμματα ιδιωτικοποιήσεων, παρά τις τεράστιες δυσκολίες που θέτει η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για νομικούς λόγους, κυρίως συνδεόμενους με το δίκαιο του ανταγωνισμού και τις κρατικές ενισχύσεις", υποστήριξε.
Ετσι, η μία υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής απαιτεί μεγάλα έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις και μια άλλη υπηρεσία απειλεί με πρόστιμα εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ τη χώρα, για «παράνομες κρατικές ενισχύσεις», αν οι διαγωνισμοί δε γίνουν με τους δικούς της όρους.
Τις περισσότερες φορές οι όροι των κοινοτικών υπηρεσιών οδηγούν στην πώληση περιουσιακών στοιχείων «κοψοχρονιά» ή στο κλείσιμο εταιρειών, κίνδυνο που αντιμετωπίζει και η ΛΑΡΚΟ. Ετσι τουλάχιστον υποστηρίζουν στελέχη που παρακολουθούν το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων τα οποία παραδέχονται, όμως, πως η Ελλάδα καλείται να τακτοποιήσει εκκρεμότητες δεκαετιών και ταυτόχρονα να μαζέψει έσοδα για την αποπληρωμή του δημοσίου χρέους. Λάθη, δηλαδή που χρεώνεται η ελληνική πλευρά.
Το πρόβλημα είναι πως το άνοιγμα αγορών που προωθεί με κάθε τρόπο η Κομισιόν δε συμβαδίζει με την απαίτηση για άντληση δισεκατομμυρίων από το ελληνικό πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων. Είναι άλλη η τιμή που προσφέρει ένας επενδυτής για μια εταιρεία που λειτουργεί σε μια σχετικά κλειστή αγορά και άλλη στην περίπτωση που η αγορά ανοίξει.
Στην περίπτωση του ΟΛΠ, η Κομισιόν έχει στείλει μισή ντουζίνα επιστολών στην κυβέρνηση για τη μεταβατική συμφωνία με την κινεζική Cosco και τις αλλαγές στη σύμβαση παραχώρησης του σταθμού εμπορευματοκιβωτίων που είχε υπογραφεί το 2007. Ο υπουργός Ναυτιλίας εξαγγέλλει σχεδόν δύο φορές το μήνα πως είναι «θέμα ημερών» η προκήρυξη του διαγωνισμού για τον ΟΛΠ, χωρίς μέχρι σήμερα να έχει βγει στον αέρα.
Το ίδιο συμβαίνει και με τον ΟΛΘ αν και στη Θεσσαλονίκη υποστηρίζουν πως για την πώληση του λιμανιού έχει θέσει βέτο ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Ευαγγ. Βενιζέλος. Στην περίπτωση της ζημιογόνου και καταχρεωμένης ΛΑΡΚΟ, η Κομισιόν απειλεί πως θα ενεργοποιήσει απαίτηση για επιστροφή «παράνομης κρατικής ενίσχυσης» άνω των 100 εκατ. ευρώ στην περίπτωση που δεν την ικανοποιεί το μοντέλο πώλησης της εταιρείας.
Για τα καζίνο Πάρνηθας και Θεσσαλονίκης η Κομισιόν τον Μάιο του 2011 ζήτησε από το ελληνικό δημόσιο να ανακτήσει «παράνομη κρατική ενίσχυση» (συνδέονταν με το ύψος του εισιτηρίου εισόδου) από το 1999, δηλαδή ποσό τάξης των 200 - 230 εκατομμυρίων ευρώ.
Τον Νοέμβριο του 2012 η Ελλάδα κατάργησε το προνομιακό καθεστώς σχετικά με το εισιτήριο. Όμως δημόσιο (μέτοχος με 49% στη Πάρνηθα) και οι θιγόμενες επιχειρήσεις από το πρόστιμο άσκησαν προσφυγή κατά των αποφάσεων της Επιτροπής του 2011. Οι σχετικές αποφάσεις αναμένονται αυτές τις ημέρες.

Η περίπτωση των ΕΠΑ

«Επιτέλους ας αποφασίσει η τρόικα τι ακριβώς θέλει για την αγορά λιανικής στο φυσικό αέριο. Η αλλαγή του σημερινού μοντέλου δεν μπορεί να είναι υπόθεση μιας απλής απόφασης, τη στιγμή που η Ελλάδα για ό,τι κίνηση κάνει, έχει λάβει προηγουμένως την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αναλαμβάνοντας μακροχρόνιες δεσμεύσεις έναντι διεθνών επενδυτών».
Αυτό έλεγε στο Euro2day.gr αρμόδιος παράγων του ΥΠΕΚΑ, στον απόηχο της αδυναμίας προσέλκυσης επενδυτών για τις τρεις νέες Εταιρείες Παροχής αερίου σε Στερεά Ελλάδα, Κεντρική Μακεδονία και Ανατολική Μακεδονία- Θράκη. Ο διαγωνισμός έληξε εχθές το μεσημέρι και το ενδιαφέρον επενδυτών ήταν μηδενικό. Ο λόγος προφανής, από τη στιγμή που το προηγούμενο διάστημα έγινε εμφανές, αλλά και δημοσιοποιήθηκε, ότι η τρόικα έχει διαμηνύσει στην Κυβέρνηση την ανάγκη αλλαγής του σημερινού μοντέλου με τη λειτουργία τοπικών εταιρειών, οι οποίες έχουν αποκλειστικό δικαίωμα πώλησης φυσικού αερίου για χρονικά διαστήματα 10-30 χρόνων.
Τα επιχειρήματα της τρόικας συνοψίζονται στο ότι η μονοπωλιακή διαχείριση της προμήθειας σε τελικούς καταναλωτές δεν επιτρέπει να διαμορφωθούν συνθήκες ανταγωνισμού στην αγορά. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, η τρόικα έθεσε θέμα ακόμη και για τις λειτουργούσες ΕΠΑ, οι οποίες ελέγχονται από διεθνείς εταιρείες του μεγέθους και κύρους της ΕΝΙ και της Shell. Ωστόσο όπως διαμηνύθηκε αρμοδίως στην τρόικα, αλλά και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το τελευταίο που θα σκεπτόταν η ελληνική κυβέρνηση, ιδίως υπό τις παρούσες συνθήκες, θα ήταν να καταγγείλει τις συμβάσεις με τις παραπάνω εταιρείες και να υποχρεωθεί σε καταβολή αποζημιώσεων, επιδεινώνοντας παράλληλα το επενδυτικό κλίμα.
Μάλιστα όπως είναι σε θέση να γνωρίζει το Euro2day.gr, παρεμβάσεις για το θέμα αυτό έκαναν στις αρμόδιες κοινοτικές υπηρεσίες και οι άμεσα ενδιαφερόμενες εταιρίες (ΕΝΙ-Shell), οι οποίες ως γνωστόν διαχειρίζονται τις ΕΠΑ Θεσσαλονίκης- Θεσσαλίας η πρώτη και Αττικής η δεύτερη. Ήδη το Εuro2day.gr έχει αναφερθεί στηνπαρέμβαση του Νο 1 της ΕΝΙ Πάολο Σκαρόνι, κατά την πρόσφατη συνάντησή του με τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά στο Μέγαρο Μαξίμου.

Τι θα γίνει στο μέλλον

Αναφορικά με τις επόμενες κινήσεις, σύμφωνα με τις πληροφορίες του Euro2day.gr, θα ακολουθήσειδιαβούλευση με την τρόικα και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ το θέμα θα τεθεί και κατά την επικείμενη επίσκεψη στην Αθήνα του Επίτροπου Ενέργειας Γκίντερ Έτινγκερ.
Σε κάθε περίπτωση και μετά τον δεύτερο άγονο διαγωνισμό για τις νέες ΕΠΑ, κυβέρνηση και ΔΕΠΑ θα επεξεργαστούν εναλλακτικά σενάρια οργάνωσης των νέων ΕΠΑ, ώστε να επιτυγχάνεται ο στόχος της διαμόρφωσης συνθηκών ανταγωνισμού στις νέες τοπικές αγορές, αλλά και να εξασφαλίζεται η χρηματοδότηση της κατασκευής των νέων δικτύων.
Ας σημειωθεί ότι το σημερινό μοντέλο είναι βασισμένο στην κατασκευή δικτύων διανομής φυσικού αερίου από επενδυτή, στον οποίο παραχωρείται το αποκλειστικό δικαίωμα πώλησης φυσικού αερίου σε μία περιοχή για ένα χρονικό διάστημα.

Οι επιπτώσεις στη ΔΕΠΑ

Η δομή του σχήματος που έχει συμφωνηθεί με την ΕΕ, προσφέρει επίσης υπεραξίες στη ΔΕΠΑ, καθώς η εταιρεία συμμετέχει με 51% στο μετοχικό κεφάλαιο των τοπικών ΕΠΑ, χωρίς όμως συμμετοχή στο μάνατζμεντ. Επίσης οι ΕΠΑ έχουν υποχρέωση να αγοράζουν το αέριο που διανέμουν μόνο από τη ΔΕΠΑ. Το σχήμα αυτό προσθέτει υπεραξίες στη ΔΕΠΑ, τις οποίες η κυβέρνηση κα το ΤΑΙΠΕΔ επιδιώκουν να αξιοποιήσουν με την πώληση της.
Να σημειωθεί ότι ακόμα και στην περίπτωση της ιδιωτικοποίησης της ίδιας της ΔΕΠΑ πριν από μερικούς μήνες, η πώληση ναυάγησε εξαιτίας των παρεμβάσεων που υπήρξαν από την πλευρά των Βρυξελλών που δεν καλοέβλεπαν την είσοδο των Ρώσων στην ελληνική αγορά.
Τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι ακόμα μια ιδιωτικοποίηση δεν ολοκληρώνεται καθώς αναμένεται η τελική έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Πρόκειται για τον Διαχειριστή Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου – ΔΕΣΦΑ ο οποίος κατακυρώθηκε έναντι 400 εκατ. στην Αζέρικη Socar ωστόσο για την ολοκλήρωση της μεταβίβασης απαιτείται η σύμφωνη γνώμη της επιτροπής (Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού Ενέργειας) όπως και των ρυθμιστικών αρχών της Ελλάδας και της Ε.Ε.
Σύμφωνα δε με όλες τις εκτιμήσεις η άδεια μεταβίβασης και τυχόν όροι που θα τεθούν αναμένονται στο τέλος του α' εξαμήνου του 2014 χωρίς μέχρι τότε το ΤΑΥΠΕΔ να εισπράττει το τίμημα των 400 εκατ.