Τρία σενάρια για το 2012: Διάσωση, χρεοκοπία ή έξοδος από το ευρώ

Καθώς το 2011 δίνει τη θέση του στο δίσεκτο 2012, η τύχη της χώρας κρέμεται κυριολεκτικά από μια κλωστή. Αστάθμητοι παράγοντες μπορούν ανά πάσα στιγμή να μας οδηγήσουν από τον παράδεισο στην κόλαση και αντίστροφα. Όπως όλα δείχνουν, τρία σενάρια υπάρχουν αυτήν την στιγμή για την πορεία της χώρας το 2012.

Το καλό σενάριο: Η διάσωση 

Αν ολοκληρωθεί με επιτυχία το πρόγραμμα εθελοντικής ανταλλαγής των ελληνικών ομολόγων με τη συμμετοχή των ιδιωτών, αυτό που όλοι πλέον μάθαμε να αποκαλούμε PSI, και στη συνέχεια εφαρμοστεί η συμφωνία της Συνόδου Κορυφής της 26ης Οκτωβρίου, τότε η χώρα θα έχει πιθανότητες να βγει από το αδιέξοδο με τις μικρότερες δυνατές πληγές. Το κούρεμα του δημόσιου χρέους κατά 50%, όπως προβλέπει το PSI, η 7η δόση-μαμούθ των 87 δισ. ευρώ και η νέα δανειακή σύμβαση, που προβλέπει αναχρηματοδότηση των τραπεζών, ίσως δώσουν μια μεγάλη ανάσα στην χειμαζόμενη ελληνική οικονομία μέχρι το καλοκαίρι. Αν επιπλέον, ο Λουκάς Παπαδήμος καταφέρει να προχωρήσει τις μεταρρυθμίσεις για τον εξορθολογισμό του κράτους, την πάταξη της φοροδιαφυγής και την αναθέρμανση της οικονομίας, παρακάμπτοντας τα μικροπολιτικά παιχνίδια των τριών κομμάτων που τον στηρίζουν, τότε ίσως αλλάξει η μέχρι τώρα πορεία της χώρας προς την χρεοκοπία.

Το κακό σενάριο: Συντεταγμένη χρεοκοπία

Αυτό μπορεί να συμβεί στην περίπτωση που οι ιδιώτες που κατέχουν ελληνικά ομόλογα, δηλαδή οι τράπεζες, αρνηθούν να συμμετάσχουν εθελοντικά στο PSI ή αν ακυρωθεί για οποιονδήποτε λόγο η συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου. Αν π.χ. οι διαπραγματεύσεις με τις τράπεζες οδηγηθούν σε αδιέξοδο, καθώς το PSI απαιτεί την εθελοντική συμμετοχή του 100% των ιδιωτών για να εφαρμοστεί το κούρεμα του χρέους κατά 50%, τότε πρακτικά η συμφωνία θα βρεθεί στον αέρα. Το ίδιο μπορεί να συμβεί αν υπάρξουν πολιτικές ή κοινωνικές εξελίξεις στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό που δεν θα επιτρέψουν την εφαρμογή της συμφωνίας. Σε αυτήν την περίπτωση, οι δανειστές μας θα μας οδηγήσουν σε συντεταγμένη χρεοκοπία, δηλαδή υποχρεωτικό κούρεμα του ελληνικού χρέους άνω του 50%, εξέλιξη που θα έχει αρνητικές συνέπειες αλλά σίγουρα όχι τόσο καταστροφικές όσο η άτακτη χρεοκοπία. Το υποχρεωτικό κούρεμα σημαίνει ότι θα ενεργοποιηθούν τα CDS, όπως περιμένουν τόσο καιρό όσοι έχουν ποντάρει στην χρεοκοπία μας, και η χώρα θα χάσει για αρκετά χρόνια την επαφή της με τις αγορές. Οι τράπεζες δεν θα μπορούν να αντλήσουν ρευστότητα από την ΕΚΤ με αποτέλεσμα η ελληνική οικονομία να υποστεί σοκ. Για να μπορέσει να τα βγάλει πέρα και να έχει ισοσκελισμένο προϋπολογισμό, η όποια κυβέρνηση θα αναγκαστεί να πάρει μέτρα εκτάκτου ανάγκης με δραστικές περικοπές στις δημόσιες επενδύσεις, νέο κούρεμα σε μισθούς και συντάξεις, ενώ η ανεργία και τα δάνεια θα χτυπήσουν κόκκινο. Ωστόσο, η χώρα θα έχει απαλλαγεί από ένα μεγάλο κομμάτι του χρέους της, και θα μπορεί να άρει τις αδικίες του φορολογικού συστήματος με την ελπίδα ότι σταδιακά θα ξαναβρει τον βηματισμό της.

Το καταστροφικό σενάριο: Έξοδος από το ευρώ

To χειρότερο που μπορεί να μας συμβεί είναι όμως η ανεξέλεγκτη χρεοκοπία και η έξοδος μας, ηθελημένα ή με το ζόρι, από το ευρώ. Αυτό μπορεί να συμβεί και πάλι στην περίπτωση που αποτύχει το PSI ή αν η κυβέρνηση δεν καταφέρει να περάσει τις μεταρρυθμίσεις και καταρρεύσει. Σε αυτήν την περίπτωση, η δανειοδότηση από την Τρόικα θα σταματήσει, δεν θα πάρουμε τα 87 δισ. ευρώ της 7ης δόσης και εκ των πραγμάτων η Ελλάδα θα υποχρεωθεί να ζητήσει την έξοδο της από το ευρώ και την επιστροφή στη δραχμή με παράλληλη υποτίμηση. Αυτό είναι το χειρότερο δυνατό σενάριο, καθώς η ελληνική οικονομία θα δεχτεί ένα ηλεκτροσόκ διαρκείας και η αγοραστική δύναμη των Ελλήνων θα καταβαραθρωθεί με ότι αυτό συνεπάγεται για την αγορά. Επιπλέον, η προοπτική ανάκαμψης θα είναι ακόμα μικρότερη, αφού η οικονομία μας θα είναι πλήρως απομονωμένη και θα πρέπει να στηριχθεί αποκλειστικά στις δυνάμεις της για να ανασυνταχθεί. Ποιος θα το κάνει αυτό όμως; Αν  το πολιτικό σύστημα δεν αντιληφθεί ότι το «παιχνίδι» με την πίτα του δημοσίου που μοίραζε στο παρελθόν κατά το δοκούν έχει τελειώσει, αν οι πολιτικοί δεν βάλουν τέλος στις αναξιοκρατικές προσλήψεις, στις δεκάδες υπηρεσίες και οργανισμούς χωρίς αντικείμενο για βόλεμα ημετέρων, στα πολυέξοδα γραφεία υπουργών, υφυπουργών, αναπληρωτών υπουργών με τις στρατιές συμβούλων, στις μίζες για τα έργα και στην ατελείωτη διαφθορά σε όλα τα επίπεδα, τότε η χώρα δεν θα έχει καμία ελπίδα. Κι αυτό ισχύει και για τα τρία σενάρια...