Ο Αρης Αλεξανδρής γράφει για το Τέρας του ΣΥΡΙΖΑ

Συνθηκολόγηση με το Κακό
Με τους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ συμβαίνει κάτι παράδοξο και αστείο. Όντες κομμάτια ενός ετερόκλητου πλήθους με διαφορετικές πολιτικές καταβολές το καθένα, ψήφισαν και ξαναψήφισαν τον ΣΥΡΙΖΑ επειδή δεν άντεχαν το καθεστώς των προηγούμενων κυβερνήσεων. Η “χούντα” των Σαμαροβενιζέλων έπρεπε να πέσει, τα μνημόνια έπρεπε να καταργηθούν, ο ΕΝΦΙΑ επίσης, οι μισθοί να ανέβουν, η ΕΡΤ να ξανανοίξει. Η επιτυχία, δηλαδή, του ΣΥΡΙΖΑ ήταν μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία – δεν οφείλεται τόσο στην ταυτότητά του όσο στην έλλειψη ανταγωνισμού. Οι παλιοί έπρεπε να φύγουν και ο νέος θα αναδεικνυόταν εφόσον παρουσίαζε το αφήγημα που ο λαός ήθελε να ακούσει. Και το παρουσίασε. Οι ψηφοφόροι του, λοιπόν,
συσπειρώθηκαν γύρω του συγκυριακά, από απέχθεια προς τα υπόλοιπα κόμματα, και ο ΣΥΡΙΖΑ εκμεταλλεύτηκε την παρακμή των ανταγωνιστών του πουλώντας αποκλειστικά το προϊόν που είχε τη μεγαλύτερη ζήτηση: Αντίσταση, επανάσταση, εθνικισμό, επιλεκτική αριστεροσύνη, φιλολαϊκό κανάκεμα, -ένα ελκυστικό κράμα από πολιτικά σιγουράκια που του έδωσαν μαζικό έρεισμα κι εξουσία. Ενάμιση χρόνο μετά, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει αποτύχει στα πάντα, κι όμως παραμένει στη θέση του. Εξοργιστικό αλλά αναμενόμενο.
Εξοργιστικό, γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ είπε μόνο ψέματα. Έφερε νέο μνημόνιο, νέους φόρους, γονάτισε την οικονομία, επέβαλε capital controls, υπονόμευσε τον ιδιωτικό τομέα, ενίσχυσε το κομματικό κράτος, τα έκανε μαντάρα στο προσφυγικό, εργαλειοποίησε τους πρόσφυγες, φανάτισε τα πλήθη, δίχασε τον λαό, παρενέβη επανειλημμένα στη δικαιοσύνη, διόγκωσε τη διαφθορά και τη διαπλοκή εξυπηρετώντας φίλους και ξεπλένοντας-συγκαλύπτοντας τα εγκλήματά τους, ενώ παράλληλα κυνήγησε ανηλεώς τους πολιτικούς εχθρούς του με αστείες αιτιολογίες. Αναμενόμενο, γιατί οι ψηφοφόροι του κουράστηκαν να (παριστάνουν ότι) παλεύουν. Ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν η τελευταία τους ελπίδα, κι όταν αυτή διαψεύστηκε, οι μισοί έκαναν τα στραβά μάτια ως γνήσια κομματόσκυλα ενώ οι άλλοι μισοί συμβιβάστηκαν με το κακό. Ο ΣΥΡΙΖΑ πέτυχε την παγίωσή του με τον πιο ειρωνικό τρόπο: Οι επαναστάτες πεθύμησαν μια ρουτίνα.
Σήμερα, ο ΣΥΡΙΖΑ εγκαινιάζει νοσοκομεία χωρίς γιατρούς, αεροδρόμια κατασκευασμένα επί προηγούμενων κυβερνήσεων, πουλάει λιμάνια, ιδιωτικοποιεί, κατάσχει σπίτια, αφανίζει ολόκληρα επαγγέλματα μέσω υπερφορολόγησης, στήνει διαγωνισμούς-παρωδίες για να ελέγξει την ενημέρωση και να εκδικηθεί τους πολιτικούς του αντιπάλους, αλλά οι ψηφοφόροι του που εξοβέλισαν τις παλαιοκομματικές δυνάμεις για να αποφύγουν τέτοιες ακριβώς πρακτικές, παρατηρούν το θέαμα με απάθεια.Όπου μπορούν δικαιολογούν ή εκλογικεύουν την αυθαιρεσία και τη φρίκη, τις κρίνουν επιεικώς, τις συμψηφίζουν με τα πεπραγμένα των προηγούμενων ή τις επιρρίπτουν στους προηγούμενους, αλλά, βασικά, αδυνατούν να συνειδητοποιήσουν ότι δημιούργησαν ένα τέρας. Κι αντί να το σκοτώσουν ή έστω να το αποκηρύξουν τυπικά, προτιμούν να συνυπάρξουν, αφήνοντας κατά μέρος τις μπανάλ πλέον διαδηλώσεις και κοιτώντας τη δουλίτσα τους. Ο μικροαστισμός επέστρεψε σπίτι του.
Κι όχι πια πορείες, διαμαρτυρίες, εμψυχωτικές συναυλίες, προπηλακισμοί, συναισθηματικές κορώνες, και υβρεολόγια κατά των κυβερνώντων και των υποστηρικτών τους. Ο ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε να λούσει τους εκλογείς του με εφησυχασμό και να αδρανοποιήσει την αγωνιστικότητά τους, δημιουργώντας εκ νέου αυτό που όλα τα χρόνια των μνημονίων κατακεραύνωνε και απαξίωνε: Μια νέα κανονικότητα, τον συμβιβασμό με το κακό, τη συνθηκολόγηση. “Πού να τρέχουμε τώρα σε πλατείες, εδώ που φτάσαμε ας φάμε τον Τσίπρα…”
Από αυτούς που έφριτταν με την υποψία οικονομικής ανάτασης που παρουσιάστηκε επί Σαμαρά (επειδή δεν ήταν η προσδοκώμενη ή έστω αρκετά μεγάλη), δεν έμεινε κανείς για να καταγγείλει την κονιορτοποίηση των πάντων επί Τσίπρα. Η μετριότητα που κάποτε ήταν αφορμή για άγρια ρήξη με το κατεστημένο, τώρα έδωσε τη θέση της στην αθλιότητα για την οποία κανείς δεν έχει πια δυνάμεις να κάνει οτιδήποτε.
Δεν είναι, όμως, μόνο η εξάντληση και ο κορεσμός που οδήγησαν σ’ αυτό το σκανδαλώδες καθεστώς ανοχής του ΣΥΡΙΖΑ. Είναι και ο Τσίπρας ως συμβολική μορφή, που ένωσε τεχνηέντως κάτω από μια ομπρέλα ψευδεπίγραφης αντισυστημικότητας τον κόσμο του, κάνοντάς τον να νιώθει θαλπωρή και οικειότητα – μαζί με ένα σαχλό αίσθημα παρασημοφορημένου αντάρτη. Συνδυάζοντας τα κακά των δύο πλευρών του συστήματος (εθνικισμό, συντηρητισμό, θρησκοληψία δεξιάς – δογματισμό, στενομυαλιά, μυθολογία, ρητορική αριστεράς) ενώ κατά τ’ άλλα δήθεν αποποιείται το περίφημο σύστημα, ο Τσίπρας συντηρεί μια ακαταμάχητη φαντασίωση μέσα στην οποία ο λαός του βαυκαλίζεται ασμένως χωρίς διάθεση ή κίνητρο να δραπετεύσει. Ο κόσμος μπορεί να είναι ένα χάλι, αλλά τουλάχιστον οι ψηφοφόροι ΣΥΡΙΖΑ έχουν πειστεί ότι αποτελούν τα λιγοστά του κοσμήματα. Παράλληλα, ο Τσίπρας με την περήφανη αμορφωσιά του, τη μαγκιόρικη μικρόνοια και την κεκαλυμμένη ανηθικότητά του προκαλεί την ταύτιση του κόσμου περισσότερο από κάθε άλλον, επομένως ακόμα κι αν εκτεθεί ως ανίκανος, είναι δύσκολο για το κοινό του να του γυρίσει την πλάτη. Η ομοιότητά τους είναι τόσο μεγάλη, που θα ’ναι σα να γυρίζει την πλάτη του στον εαυτό του.
Αντικατοπτρίζοντας, άλλωστε, τα πιο συνήθη πνευματικά, ηθικά και μορφολογικά χαρακτηριστικά του νεοέλληνα, την ημιμάθεια, την ασχετοσύνη, τη βλακεία, το υφάκι, την ξερολίαση, την προχειρότητα, την κουτοπονηριά και την τζάμπα μαγκιά, ο Τσίπρας κατόρθωσε να θεωρείται ως “ένας από μας”. Για τους οπαδούς του δεν λογίζεται ως φορέας εξουσίας γιατί η εξουσία είναι συνυφασμένη με δαιμονοποιημένες γραβάτες και πανεπιστήμια, συνεπώς ελάχιστες είναι οι ευθύνες που του καταλογίζονται για τα έργα του. Για ό,τι κακό κι αν συμβεί, σίγουρα θα φταίει κάποιος ξένος, κάποιος καλοντυμένος αξιωματούχος, κάποιος εσωτερικός προδότης, κάποιος άλλος εν πάση περιπτώσει, και σίγουρα όχι το δικό μας παιδί που μας μοιάζει τόσο.
Και κάπως έτσι, εν μέρει από συγκυρία, εν μέρει από ακραιφνή βλακεία, ο ΣΥΡΙΖΑ εξασφάλισε με τους χειρότερους δυνατούς χειρισμούς ό,τι δεν κατάφερε κανένας απ’ τους πρόσφατους προκατόχους του, με τους αρτιότερους. Τη δυνατότητα να διαιωνίζει την κουταμάρα και να βαφτίζει το νερό κρασί, κι έξω να μην κουνιέται φύλλο.

Η παρακμή του Συριζαίου ψηφοφόρου>Σκέψεις πάνω στην κατάπτωση του πιο αγωνιστικού ανθρωπότυπου

Όταν αναλύαμε το έγκλημα της απάτης στη σχολή, μου έκανε εντύπωση που ο καθηγητής του ποινικού δικαίου επέμενε πως η αστρολογία δεν εμπίπτει στο πλαίσιό του. Τι κι αν πρόκειται για εργαλείο εμπορικής εκμετάλλευσης της ανθρώπινης ηλιθιότητας, η αστρολογία ως έννοια και δραστηριότητα ενέχει τόση κοινωνική απαξία, είναι τόσο έκδηλα ανυπόστατη που είναι αυτονόητο ότι ψεύδεται. Καταφεύγοντας στην αστρολογία για να λύσεις τα προβλήματά σου, λοιπόν, αποδέχεσαι το γεγονός ότι κάποιος θα σου πουλήσει αστοιχείωτες κουταμάρες ως αλήθεια – τις οποίες αγοράζεις αυτοβούλως γνωρίζοντας καλά ότι κανείς δεν μπορεί να τις αποδείξει. Κοροϊδεύεις τον εαυτό σου, συνεπώς δεν σε εξαπατά κανείς.

Με τους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ συνέβη ακριβώς το ίδιο. Κανείς ποτέ δεν τους παραπλάνησε γιατί ούτως ή άλλως ποτέ δεν τους ενδιέφερε η κυριολεκτική αλήθεια. Δεν τους απομάκρυνε, λοιπόν, κάποιος από αυτήν-αντιθέτως, την απέρριψαν μόνοι τους επειδή ήταν δυσάρεστη. Τα αντικειμενικά δεδομένα ήταν γι’αυτούς συνωμοσίες, κινδυνολογία και προπαγάνδα, έτσι επέλεξαν να τα αγνοήσουν, κατασκευάζοντας μια εναλλακτική πραγματικότητα εναρμονισμένη με τους ευσεβείς τους πόθους και απαλλαγμένη απ’ ό,τι τους χάλαγε.

 Εξαρχής πίστεψαν ολοφάνερα ψεύδη, ιδεολογικοποίησαν το παράλογο και εμπιστεύθηκαν αστείες διακηρύξεις που αντίκεινται στη λογική, στον νόμο και την κοινή πείρα. Η πεποίθηση ότι μία χώρα μπορεί να σκίσει συμβάσεις που υπέγραψε, να διαγράψει τα χρέη της μονομερώς, να διατηρήσει κάθε της προνόμιο εν μέσω χρεοκοπίας, και να διεκδικήσει αέναη χρηματοδότηση από ξένους εταίρους, χωρίς όρους και περιορισμούς, δεν είναι πολιτική, είναι ρεμβασμός – μία φαντασίωση που κανείς δεν δικαιολογείται να πιστεύει. Και το ξέραμε όλοι, εκτός από αυτούς.

Η πιο τρομακτική, όμως, ψυχολογική πτυχή των Συριζαίων ψηφοφόρων δεν ήταν η ροπή τους στην ευήθεια. Αυτή μπορεί και να είναι συγγνωστή. Ήταν ότι ακόμα κι όταν οι εξωλογικές προσδοκίες τους διαψεύστηκαν έμπρακτα, δεν κατάλαβαν το σφάλμα τους. Δεν τους πείραξε που πείστηκαν ότι πετάει ο γάιδαρος. Τους πείραξε που τελικά ο γάιδαρος δεν πέταξε. Και εξακολουθούν να περιμένουν (και να το θεωρούν λογικό) ότι κάτι τέτοιο πρέπει/μπορεί/θα μπορούσε να συμβεί. Και πάλι κατασκευές εχθρών, και πάλι υστερικά σενάρια, και πάλι πόλωση, και πάλι διχασμός. Άλλαξαν μόνο τα πρόσωπα του παιχνιδιού, όχι το μωρουδίστικο παιχνίδι.

Κι επειδή το θράσος είναι κατ’εξοχήν γνώρισμα των ανθρώπων που δεν αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους για τίποτα, ούτε για τα δεινά που προκάλεσαν στους φίλους τους ούτε καν για όσα επέσυραν στους εαυτούς τους, οι Συριζαίοι ψηφοφόροι σήμερα είναι τα πάντα εκτός από μεταμελημένοι. Μερικοί τα ‘χουν βάλει με τον Τσίπρα που δεν έκανε τα μαγικά που υποσχέθηκε, άλλοι τα έβαλαν με την Ευρώπη ως οικονομία επειδή τους δανείζει υπό όρους, άλλοι με την Ευρώπη ως κουλτούρα επειδή τους ερεθίζει ό,τι δεν καθρεφτίζει τη μιζέρια τους, και άλλοι απλώς διασκεδάζουν την αμηχανία τους πλάθοντας εσωτερικούς εχθρούς. Κάποιο κανάλι, κάποιος δημοσιογράφος, κάποιος μη αριστερός φταίει για όλα – αυτοί τα έκαναν όλα άψογα. Άλλωστε είναι αριστεροί, και στο τέλος της ημέρας αυτό καθαγιάζει και νοηματοδοτεί κάθε τους ενέργεια επιρρίπτοντας παράλληλα όλες τις ευθύνες στον αντίπαλο- ακριβώς όπως ο θεός συγχωρεί τις αμαρτίες των τέκνων του και την ευθύνη τους επωμίζεται ο διάβολος. Ίδιο σκεπτικό, ίδια μονολιθικότητα, ίδιος φανατισμός θρησκευτικού τύπου.

Το πρόβλημα με τους Συριζαίους ψηφοφόρους στην ουσία του, πάντως, δεν έχει να κάνει με τον ΣΥΡΙΖΑ ως κόμμα. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένας συγκυριακός ξενιστής ενός διαχρονικού μικροβίου ισχυρότερου από αυτόν, του μικροβίου της ανεύθυνης λαϊκής ανοησίας, η οποία αυτή τη φορά έτυχε να ενισχυθεί από τα μπαχαρικά της αριστερής φαντασιοπληξίας γιατί ήταν η σειρά της αριστεράς να το φιλοξενήσει στον οργανισμό της. Στη θέση του ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε να είναι το ΠΑΣΟΚ, η ΝΔ, ή και η Χρυσή Αυγή, όλα τους εν δυνάμει δοχεία της ακατέργαστης οργής της μάζας, που δεν φιλτράρεται ποτέ από τη λογική, μόνο συσπειρώνεται στον εκάστοτε πρόσφορο λαϊκιστή για να χυθεί μετά σαν εμετός παντού. Ιδεολόγοι της πλάκας και ευκαιριακά αρρωστάκια του trend ενώθηκαν σε ένα νοσηρό πολιτικό μείγμα χωρίς αρχές και συνοχή, για να διαμαρτυρηθούν, να εξουσιάσουν, και να κάνουν μια τρύπα στο νερό λίγο πριν διαλυθούν και τραβήξει ο καθένας την πορεία του.

Η πτώση του συριζαϊκού ιδεώδους βρίσκει τους θιασώτες του σε γνωστική ασυμφωνία. Το αριστερό μνημόνιο δεν είναι ακριβώς μνημόνιο, αλλά ακόμα κι αν είναι, δεν οφείλεται στην αριστερή κυβέρνηση. Αλλά ακόμη κι αν οφείλεται, δεν φταίνε οι ψηφοφόροι της. Η σωστή στάση στο δημοψήφισμα ήταν το ΟΧΙ που σήμαινε ΟΧΙ στα μέτρα, αλλά τα μέτρα που παίρνει τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πιάνονται γιατί οφείλονται στους οπαδούς του ΝΑΙ, που μπορεί να μην επικράτησε αλλά υποστήριξε την Ευρώπη. Οι Ευρωπαίοι είναι τοκογλύφοι, εκβιαστές και πραξικοπηματίες, αλλά εμείς μπορούμε να τους ζητάμε λεφτά κι αυτοί οφείλουν να μας τα δώσουν. Αν μας τα δώσουν, φταίνε που τα θέλουν πίσω. Αν δεν μας τα δώσουν, απεργάζονται τον αφανισμό μας βυθίζοντάς μας στη φτώχεια. Πανικός και σύγχυση, τα συμπτώματα του ρεζιλέματος.

Εγκλωβισμένοι σε ένα συμπλεγματικό και άτοπο blame game, προσπαθούν να προσαρμόσουν την πραγματικότητα στα μέτρα τους για να διασώσουν την περηφάνια τους, αντί να έρθουν επιτέλους αυτοί στα μέτρα της πραγματικότητας. Παιδάκια με χεσμένα παντελόνια που αρνούνται ότι χέστηκαν.

Σιγά σιγά, οι Συριζαίοι ψηφοφόροι που δεν προσβλέπουν σε κάποια ευεργεσία του κόμματος, αρχίζουν να αποστασιοποιούνται από αυτό. Έχει πλάκα, γιατί δεν παραδέχονται ευθέως την αστοχία τους, αλλα διεκδικούν σιωπηλά κάτι σαν δικαίωμα στη λήθη – όπως συμβαίνει όταν βγαίνει απ’ τη μόδα ένα ρούχο που φόρεσες και θες να ξεχαστεί απ’ όλους η εικόνα του πάνω σου. Ξαφνικά χάνουν την πολιτική τους ταυτότητα κι αρχίζουν να αυτοπροσδιορίζονται μέσα από την αντιδιαστολή: δεν κραυγάζουν πια τι είναι αλλά τι δεν είναι (η σύγκριση με κάτι εξόφθαλμα κακό αποβαίνει πάντα ευνοϊκή για τον συγκρινόμενο). Η κυβέρνηση που στήριξαν με μανία (θυμάστε άραγε τις πορείες στήριξης της κυβέρνησης στο Σύνταγμα;) ψηφίζει τερατώδη νομοσχέδια στη Βουλή, αλλά αυτοί τώρα ασχολούνται με τη μουσική, τα live τους, τις τέχνες τους, πράγματα απαγορευμένα όσο κυβερνούσαν οι “χουντικοί” προκάτοχοι του ΣΥΡΙΖΑ. Η αγωνιστικότητα έπεσε σε νάρκη, η επανάσταση ματαιώθηκε, η πολυδιαφημισμένη ελπίδα έγινε γαργάρα ανάμεσα στο τρίτο και το τέταρτο ποτό του σαββατιάτικου αράγματος στα Εξάρχεια. Αλλά δεν πειράζει, αυτοί είναι αριστεροί και στο κάτω κάτω “οι άλλοι καλύτεροι ήταν;”

Άρης Αλεξανδρής