ΨΑΛΙΔΙ ΣΕ ΚΑΡΤΕΣ, ΔΑΝΕΙΑ ΚΑΙ ΣΤΡΟΦΗ ΣΕ ΑΝΑΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΕΙΣ

Ρεπορτάζ : Δημήτρης Πεφάνης
(από ΤΑ ΝΕΑ)

Νέο τοπίο σε δάνεια, κάρτες,καταθέσεις και επενδύσεις φέρνουν οι εξελίξεις στον τραπεζικό κλάδο, αλλά και στην ευρύτερη ελληνική οικονομία. Μετά τη διάσωση των κρατικών ομολόγων - μέσω του κοινού πακέτου Ευρωπαϊκής Ενωσης και ΔΝΤ- αλλά και των... 
τραπεζών, μέσω των διευκολύνσεων που προσφέρει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ο τραπεζικός χάρτης αλλάζει εκ νέου για δανειολήπτες, καταθέτες και επενδυτές. Υψηλότερες επισφάλειες, «φθηνό» αλλά και σπάνιο χρήμα, νέα προϊόντα σε δάνεια και κάρτες, αλλά και «πόλεμος» στις προθεσμιακές καταθέσεις συνθέτουν το νέο παζλ. 

Οπως αναφέρουν τραπεζικά στελέχη, η άμεση μείωση των εισοδημάτων των δημοσίων υπαλλήλων, αλλά και η γενικότερη ύφεση της οικονομίας θα προκαλέσουν εκτίναξη στα «κόκκινα» δάνεια, τόσο στα στεγαστικά όσο και, κυρίως, στα καταναλωτικά και στις πιστωτικές κάρτες. Στο τέλος του 2009 οι συνολικές επισφάλειες ανέρχονταν περίπου στα 20 δισ. ευρώ, ενώ- με βάση μάλιστα τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις- θα εκτιναχθούν στα 25 δισ. ευρώ στο τέλος του 2010. Ειδικά στις πιστωτικές κάρτες, οι τραπεζίτες εκτιμούν ότι τα χρέη σε καθυστέρηση θα φθάνουν ακόμα και το 20% του συνόλου για συγκεκριμένα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. 
Μπαράζ επισφαλειών 
Ακόμα πιο δυνατά θα χτυπήσει το καμπανάκι των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων για την επιχειρηματική πίστη και τις ακάλυπτες επιταγές. Αρκετοί είναι εκείνοι που κάνουν λόγο για μπαράζ επισφαλειών μετά τον Σεπτέμβριο, όταν οι μειώσεις μισθών θα γίνουν πραγματικά αισθητές και η ύφεση θα χτυπήσει το σύνολο της αγοράς. Εκτός όμως από τα δάνεια που δεν εξυπηρετούνται, αρνητικό στοιχείο στο χρηματοπιστωτικό σύστημα δίνει η κάθετη πτώση στις εκταμιεύσεις νέων δανείων. Ειδικά στη στεγαστική πίστη, οι τραπεζίτες έχουν πέσει σε τέλμα, καθώς οι εκταμιεύσεις νέων δανείων γίνονται με το σταγονόμετρο, ενώ σε καταναλωτικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες οι κρουνοί των χρηματοδοτήσεων έχουν ουσιαστικά κλείσει. 
«Κόβουν» πάνω από τις μισές αιτήσεις 
Ενδεικτικό είναι ότι οι τράπεζες απορρίπτουν περισσότερες από τις μισές αιτήσεις νέων καταναλωτικών δανείων και πιστωτικών καρτών, ενώ ακόμα και στις περιπτώσεις έγκρισής τους, το ύψος των χορηγήσεων και τα πιστωτικά όρια στις κάρτες είναι σαφώς χαμηλότερα σε σύγκριση με την προηγούμενη διετία. 
Αντίστοιχη είναι η εικόνα και στα επιχειρηματικά δάνεια, όπου οι τράπεζες σπεύδουν να κόψουν γραμμές χρηματοδότησης προς τις επιχειρήσεις μειώνοντας τα όρια των ανοικτών δανείων και ζητώντας επιτακτικά από τους επιχειρηματίες να αποπληρώσουν μεσοπρόθεσμες ή και μακροπρόθεσμες οφειλές. 
«Αντίδοτο» με νέα προϊόντα 
Στον αντίποδα της κατάστασης αυτής, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα σπεύδουν να νοικοκυρέψουν τα υπάρχοντα χαρτοφυλάκιά τους, αναχρηματοδοτώντας μαζικά και επιθετικά υπάρχουσες οφειλές. 
Ενδεικτική της κατάστασης είναι η ανακοίνωση που εξέδωσε πρόσφατα η Ελληνική Ενωση Τραπεζών, σύμφωνα με την οποία τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα θα διαθέσουν άμεσα ειδικά δάνεια προς δημοσίους υπαλλήλους, τα εισοδήματα των οποίων ψαλιδίστηκαν από τα κυβερνητικά μέτρα. Αντίστοιχα, σύμφωνα με πληροφορίες, και το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων σχεδιάζει να δώσει τη δυνατότητα αναχρηματοδότησης στους πελάτες του. Κοινή συνισταμένη των νέων δανείων είναι η αύξηση της διάρκειας- κατά τουλάχιστον μία πενταετία στα στεγαστικά δάνεια- και η ταυτόχρονη μείωση του επιτοκίου, ειδικά σε περίπτωση μεταφοράς οφειλών. Με τον τρόπο αυτό, ο δανειολήπτης μειώνει σημαντικά τη δόση του, σε σύγκριση με τα σημερινά δεδομένα, ενώ οι τράπεζες αυξάνουν τις πιθανότητες να εισπράξουν τα χρήματα που έχουν δανείσει. 
Παράλληλα, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα προσφέρουν μια σειρά από επιπλέον διευκολύνσεις σε ευπαθείς οικονομικά ομάδες, αλλά και γενικότερα σε πελάτες τους που βρίσκονται στα όρια της υπερχρέωσης. Ενδεικτική είναι η κίνηση του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου να δώσει περίοδο χάριτος έως 24 μηνών και αύξηση της διάρκειας έως 5 ετών στους άνεργους πελάτες του, ενώ ειδικά προϊόντα για αναχρηματοδότηση οφειλών διαθέτει τους τελευταίους μήνες και η Εθνική Τράπεζα. Σε αντίστοιχη λογική κινούνται και τα υπόλοιπα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, καθώς οι τραπεζίτες αναφέρουν ότι- ειδικά στην καταναλωτική πίστη- 7 στις 10 χορηγήσεις αφορούν αναχρηματοδότηση οφειλών.