ΟΙ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΑΠΟΦΑΣΙΖΟΥΝ ΠΟΤΕ ΚΑΙ ΠΟΣΟ ΘΑ ΔΟΥΛΕΨΟΥΝ

ΟΙ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΑΠΟΦΑΣΙΖΟΥΝ ΠΟΤΕ ΚΑΙ ΠΟΣΟ ΘΑ ΔΟΥΛΕΨΟΥΝ

Ρεπορτάζ : Γιώργος Αγγελόπουλος(από ΤΑ ΝΕΑ)
Στο εργοστάσιο Ζf, οι εργάτες είναι εκείνοι που αποφασίζουν πότε θα εργαστούν. Είναι έτσι πιο ευτυχισμένοι και παραγωγικοί. Ολοι βγαίνουν κερδισμένοι, τόσο η επιχείρηση όσο και οι εργαζόμενοι σε αυτήν. Το εργοστάσιο Ζf που δεν έχει ωράριο εργασίας βρίσκεται στην Ιταλία, στοΚαζέλε ντι Σελβατσάνο, δίπλα... στην Πάδοβα. Είναι ο ιταλικός κλάδος μιας γερμανικής πολυεθνικής και παράγει κυρίως γρανάζια και εναλλάκτες ρεύματος για θαλάσσιους κινητήρες. Μόνο που οι εργάτες του, οι 200 από τους συνολικά 360 εργαζομένους του εργοστασίου, δεν πηγαίνουν όλοι στη δουλειά από τις 08.00 ώς τις 17.00: η παραγωγή είναι συνεχής, όμως καθένας εργάτης επιλέγει το ωράριό του. Το είπαν ωράριο «α λα καρτ» και λειτουργεί τόσο καλά ώστε αποτελεί αντικείμενο μελέτης για το Πολυτεχνείο του Μιλάνου. Μοιάζει με την πραγματοποίηση ενός ονείρου: αυτού της συμφιλίωσης του χρόνου της δουλειάς με τον χρόνο της ζωής. «Η περίπτωση του Ζf διδάσκει ότι οι απαιτήσεις της επιχείρησης μπορούν να εναρμονιστούν με εκείνες της ιδιωτικής ζωής των εργαζομένων και πως οι μεταβολές των ωραρίων είναι ένα ταμπού που μπορεί να σπάσει», λέει στην ιταλική «Λα Ρεπούμπλικα» ο Λουτσάνο Πέρο από το Πολυτεχνείο του Μιλάνου.Για να μη συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν με υπερωρίες τις περιόδους κατά τις οποίες οι παραγγελίες είναι αυξημένες, η διεύθυνση του εργοστασίου και τα συνδικάτα κάθησαν στο τραπέζι και βρήκαν μια λύση που ευρωπαίοι ερευνητές χαρακτήρισαν υποδειγματική: κάθε δύο μήνες, οι εργάτες συμπληρώνουν ένα ερωτηματολόγιο με τις προτιμήσεις τους για το ωράριο εργασίας, ενώ η επιχείρηση παρουσιάζει το πλάνο με τις ανάγκες παραγωγής. Ενα εξειδικευμένο πρόγραμμα ηλεκτρονικού υπολογιστή διασταυρώνει τις προτιμήσεις με τις ανάγκες. Και έτσι προκύπτει το ωράριο κάθε εργάτη. Μπορεί να έχει «φορτωμένο ωράριο», που σημαίνει ότι θα εργάζεται περισσότερο. Ομως μπορεί και να επιλέξει το «μειωμένο ωράριο», ώστε να έχει περισσότερο ελεύθερο χρόνο. Ο απολογισμός των ωρών εργασίας γίνεται στο τέλος του χρόνου, με δεδομένο ότι κάθε εβδομάδα πρέπει να εργάζονται άπαντες 40 ώρες.
Λιγότερες απουσίες, αυξημένη απόδοση
ΧΑΡΗ ΣΤΟ ωράριο «α λα καρτ» ο 30χρονος Ντανιέλε Ολιβιέρι καταφέρνει να εργάζεται στη συναρμολόγηση στο εργοστάσιο και να διευθύνει μια ένωση εθελοντών, τη Ζattera Urbana, που ασχολείται με την κοινωνική ένταξη. Ο Ντανιέλε Αγκοστίνι μπορεί τα πρωινά να φροντίζει τα παιδιά του, την ώρα που η γυναίκα του είναι στη δική της δουλειά.
Ο Ρέντσο Σοράντσο μιλάει για μια συνάδελφό του που στον ελεύθερο χρόνο της κατάφερε να πάρει πτυχίο μηχανικού. Και ο Τζανλούκα Μπαντόερ εξηγεί: «Το εργοστάσιο ήταν μια αυστηρότατη φυλακή, όπως ήταν τα εργοστάσια του Μάντσεστερ στον 19ο αιώνα.
Ομως καταφέραμε να σπάσουμε αυτόν τον μηχανισμό και να διαχειριστούμε συλλογικά την ευελιξία προς το συμφέρον όλων».
Η επανάσταση
Οι απουσίες από τη δουλειά μειώθηκαν και η αποδοτικότητα αυξήθηκε. Η κοινωνιολόγος Μαρίνα Πιάτσα υπογραμμίζει μια άλλη θετική πλευρά αυτής της επανάστασης της Ζf: για να καταστεί δυνατό το ωράριο «α λα καρτ», οι πάντες έμαθαν να κάνουν τα πάντα, αυξάνοντας έτσι τις επαγγελματικές τους δυνατότητες.
Η Εurofound, η υπηρεσία της Ε.Ε. για τη βελτίωση των συνθηκών ζωής και εργασίας, συμπεραίνει στην έκθεσή της για το 2009 ότι η ευελιξία είναι ένα από τα εργαλεία για να αντιμετωπιστεί η κρίση. Και οι πιο δυναμικές και ανταγωνιστικές χώρες είναι αυτές που ξέρουν να καινοτομούν. Στην Ιταλία, αρχίζουν από τα ωράρια εργασίας.