Υπάρχει και λύση ευαισθησίας στο Ασφαλιστικό

Του ΒΙΚΤΩΡΑ ΝΕΤΑ

Οταν τα έξοδά σου είναι περισσότερα από τα έσοδα, η απλή λογική κάθε νοικοκύρη προτείνει δύο λύσεις: α) μείωση των εξόδων και β) αύξηση των εσόδων με μεγαλύτερη προσπάθεια.

Από την απρονοησία όλων των μεταπολεμικών κυβερνήσεων και με την καταλήστευση των αποθεματικών του -δέσμευση με επιτόκια πολύ κάτω του πληθωρισμού, Χρηματιστήριο, δομημένα ομόλογα κ.τλ- το ασφαλιστικό σύστημα της χώρας οδηγήθηκε στην κατάρρευση. Και η λύση που προτείνεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, που επιτηρούν την εφαρμογή του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης για τη μείωση των ελλειμμάτων και του δημόσιου χρέους, είναι δραματικές περικοπές στις συντάξεις και όχι αύξηση των εσόδων.

Προτείνεται, δηλαδή, η χειρότερη λύση, που οδηγεί στην εξαθλίωση τους συνταξιούχους, ενώ αυξάνει και τα όρια ηλικίας για τη συνταξιοδότηση, με άμεση συνέπεια την καθιέρωση της διά βίου εργασίας, οπότε θα περιοριστεί ο αριθμός των συνταξιούχων. Δυστυχώς, αυτή τη λύση της κοινωνικής αναλγησίας την υιοθετεί ο υπουργός Εργασίας Ανδρέας Λοβέρδος, ο οποίος παρουσίασε την περασμένη εβδομάδα στο υπουργικό συμβούλιο ένα σχέδιο για το Ασφαλιστικό, που ο ίδιος χαρακτήρισε «φτωχό, αλλά δίκαιο σύστημα». Πάντως, η φτώχεια με τη δικαιοσύνη είναι δύο έννοιες που δεν συμβιβάζονται. Πώς μπορείς να πεις σε έναν συνταξιούχο ότι είναι δίκαιη η καταδίκη του σε φτώχεια;

Οδηγεί σε φτώχεια και σε εξαθλίωση το σχέδιο Λοβέρδου. Προβλέπει βασική σύνταξη μόνο στο 65ο έτος του ασφαλισμένου, μείωση από 10% έως 20% των συντάξεων που θα καταβάλλονται από το 2018, εισφορά αλληλεγγύης σε όλες τις συντάξεις πάνω από 1.400 ευρώ (επαναφέρει δηλαδή τον ΛΑΦΚΑ), αυξάνει τα όρια ηλικίας των γυναικών για τη συνταξιοδότηση και καθιερώνει ενιαίο σύστημα για τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα. Φαίνεται καθαρά ότι στη διαμόρφωση του σχεδίου ακολουθήθηκαν οι υποδείξεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, το οποίο συστήνει «οι συνταξιοδοτικές δαπάνες να εναρμονιστούν με τις εισφορές» για να αντιμετωπιστούν οι μακροπρόθεσμες πιέσεις που προκαλεί η γήρανση του πληθυσμού.

Ανάμεσα στα πολλά παράλογα και αντιφατικά, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, του οποίου οι συνταγές αποδείχθηκαν ολέθριες όπου εφαρμόστηκαν, προτείνει και μείωση των αποδοχών των εργαζομένων και στον ιδιωτικό τομέα, για να γίνει ανταγωνιστική η ελληνική οικονομία. Το μέτρο αυτό εφαρμοζόμενο, θα καταφέρει βαρύ πλήγμα στο ασφαλιστικό σύστημα, διότι μείωση αποδοχών σημαίνει αυτόματα και μείωση των εργατικών και εργοδοτικών εισφορών. Πέραν αυτού, η συρρίκνωση της αγοραστικής δύναμης των εργαζομένων θα έχει ως άμεση συνέπεια την πτώση του τζίρου στην αγορά, άρα και τη μείωση των εσόδων του Δημοσίου από τον ΦΠΑ. Το σχέδιο Λοβέρδου προκάλεσε έντονες αντιδράσεις όχι μόνο μέσα στο συνδικαλιστικό κίνημα, αλλά και στο υπουργικό συμβούλιο.

Προκαλεί κατάπληξη το γεγονός ότι οι συστάσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπως και το σχέδιο Λοβέρδου, μιλούν μόνο για περικοπές των δαπανών του ασφαλιστικού συστήματος και καθόλου για αύξηση των εσόδων του. Η σωτηρία, η εξυγίανση και η βιωσιμότητα του Ασφαλιστικού θα εξασφαλιστούν με αύξηση των εσόδων του και με καλή διαχείριση των αποθεματικών των Ταμείων και της περιουσίας τους. Κουβέντα δεν γίνεται για όλα αυτά από τους τεχνοκράτες, που προσφέρουν λύσεις για τη σωτηρία του συστήματος. Ενας από αυτούς, ο κ. Μαζούχ Κλάους, εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που μετέχει στην ομάδα των εμπειρογνωμόνων μαζί με εκπροσώπους του ΔΝΤ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που ανέλαβαν τον έλεγχο της πορείας του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης, ήδη έχει δογματίσει ότι: «Με 720 ευρώ τον μήνα ο συνταξιούχος δεν περνάει άσχημα στην Ελλάδα»!

Μπορεί αυτή η λογική να δώσει λύση κοινωνικής ευαισθησίας στο πρόβλημα του ασφαλιστικού συστήματος; Η κοινωνική καθολική ασφάλιση είναι μια μεγάλη, ανεκτίμητη κατάκτηση της μεταπολεμικής Ευρώπης, την οποία μόλις τώρα με τον πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα προσεγγίζουν οι ΗΠΑ. Αυτή η κατάκτηση πρέπει με κάθε θυσία να διαφυλαχθεί και να διευρυνθεί. Η κατεδάφισή της, σε μια εποχή αύξησης του παγκόσμιου πλούτου, δεν δικαιολογείται με τίποτε. Το πρόβλημα, λοιπόν, είναι η αρπαγή του πλούτου, η καταλήστευσή του από τους μεγιστάνες της οικονομίας, τους τραπεζίτες και χρηματιστές τοκογλύφους, που απομυζούν τον παγκόσμιο μόχθο, εισπράττοντας παράλληλα και όλο το κέρδος από την ανάπτυξη της τεχνολογίας. Δεν είναι το πρόβλημα η γήρανση του πληθυσμού.

Μερίδιο, και μάλιστα το πιο σοβαρό από την ανάπτυξη της τεχνολογίας, πρέπει να έχουν και οι εργαζόμενοι και τα κράτη, όχι μόνο το κεφάλαιο. Η ανάπτυξη της τεχνολογίας είναι συλλογική κατάκτηση, που χρηματοδοτήθηκε με δημόσιες δαπάνες για την έρευνα, τη γνώση και την Παιδεία. Η τεχνολογία περιόρισε τις επιχειρήσεις εντάσεως εργασίας και με τους αυτοματισμούς αναπτύχθηκε ο τομέας της εντάσεως κεφαλαίου. Θα έπρεπε, λοιπόν, αντί να μειώνεται το εργατικό προσωπικό, να μειώνονται ο χρόνος εργασίας και ο εργασιακός βίος, που θα εσήμαινε και αύξηση του ελεύθερου χρόνου, ώστε η εργασία να μην είναι δουλεία.

Η Ελλάδα, η Ευρώπη, αλλά και ολόκληρη η ανθρωπότητα βρίσκονται αντιμέτωπες με ένα μεγάλο πρόβλημα. Ο αυτοματισμός στην παραγωγή αυξάνει δραματικά την ανεργία, με άμεση επίπτωση και στο ασφαλιστικό σύστημα και στην αγορά. Ποια είναι η λύση; Δεν είναι άλλη από τη δίκαιη κατανομή του κέρδους της τεχνολογικής προόδου μεταξύ των κοινωνικών εταίρων. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Παγκόσμια Τράπεζα, ο ΟΟΣΑ και άλλοι οργανισμοί, που κατευθύνουν την τύχη του πλανήτη, είναι μακριά από τέτοιους προβληματισμούς.

ΓΙΑ ΤΟ ελληνικό ασφαλιστικό πρόβλημα είναι κοινωνική απαίτηση, να διαμορφωθούν εδώ και τώρα μέτρα για την αύξηση των εσόδων του. Μέτρα για να χτυπηθούν η παραοικονομία, η μαύρη εργασία, η εισφοροδιαφυγή, η εισφοροαποφυγή και η εισφοροκλοπή. Και για να σταματήσει η καταλήστευση των εισφορών από το κράτος και τις τράπεζες, να ιδρυθεί μία Τράπεζα Ασφάλισης και Υγείας, που θα τη στηρίξουν όλοι οι εργαζόμενοι. Μια τέτοια απόφαση μπορεί να την τολμήσει ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου;